Όταν, στις 25 Ιουνίου, ο Γιάννης Μανιάτης, ιδιαίτερα συγκινημένος για την προαγωγή του, αναλάμβανε τα ηνία του ΥΠΕΚΑ, ένιωσε την ανάγκη να δώσει το στίγμα του διανθισμένο με μια δόση light αυτοκριτικής.

Όταν, στις 25 Ιουνίου, ο Γιάννης Μανιάτης, ιδιαίτερα συγκινημένος για την προαγωγή του, αναλάμβανε τα ηνία του ΥΠΕΚΑ, ένιωσε την ανάγκη να δώσει το στίγμα του διανθισμένο με μια δόση light αυτοκριτικής. Όπως χαρακτηριστικά είχε πει τότε: «Οι περισσότεροι με θεωρούν τον άνθρωπο των υδρογονανθράκων. Ο υπουργός, όμως, δεν είναι υπουργός των υδρογονανθράκων, είναι και υπουργός του κτηματολογίου, των αγωγών, των δασών, των νερών, των θεμάτων για τα αυθαίρετα, των σχεδίων πόλεων, της χωροταξίας. Ουσιαστικά ο υπουργός οφείλει να είναι υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και – το ξεχασμένο – Κλιματικής Αλλαγής».

Όμως δεν πέρασε καλά – καλά ένας μήνας και ο υπουργός επιδόθηκε – όπως χαρακτηριστικά λένε στους διαδρόμους του ΥΠΕΚΑ – σε μια θεαματική μεταστροφή επιβεβαιώνοντας τον χαρακτηρισμό του υπουργού των Υδρογονανθράκων. Διότι ο υπουργός της «ξεχασμένης», κατά δήλωσή του, Κλιματικής Αλλαγής εμφανίστηκε ως πολέμιος των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας επιρρίπτοντάς τους όλα τα κακά της μοίρας μας και αφήνοντας ενεούς τους πάντες.

«Ευέλικτος» υπουργός
Η επίθεση του ΥΠΕΚΑ επί Μανιάτη κατά της πράσινης ενέργειας στηρίχθηκε σε τρεις ισχυρισμούς:
♦ Η πράσινη ενέργεια είναι τρεις έως τέσσερις φορές ακριβότερη από την κανονική, κάτι που κακώς δεν είχε διευκρινιστεί στην κοινή γνώμη.
♦ Απέδωσε τις αυξήσεις στα τιμολόγια της ΔΕΗ στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και ισχυρίστηκε ότι ο ίδιος είχε δώσει μάχη για να προκριθεί η λύση της εξοικονόμησης ενέργειας, καθώς ήξερε τι θα επακολουθούσε.
♦ Υποστήριξε ότι η χώρα μας σήμερα έχει υπερκαλύψει τον στόχο του 2020 για την παραγωγή ενέργειας με τη χρήση φωτοβολταϊκών.
Βέβαια, για τους παροικούντες το ΥΠΕΚΑ, ο υπουργός έχει και άλλοτε υπαναχωρήσει από διατυπωμένες θέσεις του, όπως υπενθυμίζουν και οι περιβαλλοντικές οργανώσεις, που διαθέτουν καλό αρχείο με πολιτικές δηλώσεις των καθ’ ύλην αρμόδιων υπουργών. Είναι χαρακτηριστικό ότι το ελληνικό γραφείο της Greenpeace υπό τον τίτλο «Όπου φυσάει ο άνεμος» έδωσε στη δημοσιότητα δύο δηλώσεις του με διαφορά δύο χρόνων:
♦ Γιάννης Μανιάτης, υφυπουργός ΠΕΚΑ, 2011: «Η πράσινη ανάπτυξη, κομμάτι της οποίας αποτελεί η ταχύρρυθμη προώθηση όλων των ΑΠΕ, είναι η μόνη εγγυημένη και περιβαλλοντικά φιλική λύση, η οποία ταυτόχρονα εγγυάται και τη δημιουργία χιλιάδων νέων, πράσινων θέσεων εργασίας».
♦ Γιάννης Μανιάτης, υπουργός ΠΕΚΑ, 2013: «Η πράσινη ενέργεια δεν συμφέρει, είναι τρεις έως τέσσερις φορές ακριβότερη από την κανονική».

Συμφέρουν οι ΑΠΕ
Η διεθνής περιβαλλοντική οργάνωση κατηγορεί τον υπουργό ΠΕΚΑ ότι δυσφημεί τις ΑΠΕ, αν και ο ίδιος γνωρίζει καλά ότι η πράσινη ενέργεια δεν είναι πιο ακριβή από τα ορυκτά καύσιμα. Τον καλεί δε να πει στους καταναλωτές την αλήθεια: «Οι καταναλωτές πληρώνουν υπερδιπλάσια ποσά για επιδοτήσεις στα ορυκτά καύσιμα από ό,τι στις ΑΠΕ και ο λιγνίτης προκαλεί περισσότερους από 1.200 πρόωρους θανάτους στη χώρα μας κάθε χρόνο (με κόστος έως και 3,9 δισ.)».
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Greenpeace, η χώρα μας επιδότησε το 2011 τα ορυκτά καύσιμα με 1,5 δισ. ευρώ, επιβαρύνοντας κατά κύριο λόγο τους καταναλωτές μέσα από τους λογαριασμούς της ΔΕΗ. Παράλληλα, με συστηματικό τρόπο, οι ΑΠΕ στοχοποιούνται στην κοινή γνώμη ως η αιτία για τις αυξήσεις στους λογαριασμούς της ΔΕΗ και τα προβλήματα ρευστότητας στην αγορά ενέργειας, ενώ αποκρύπτεται το ότι μόλις ένα μικρό ποσοστό του Ειδικού Τέλους ΑΠΕ – που υποτίθεται ότι πληρώνουμε στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος για την ενίσχυση της καθαρής ενέργειας – πηγαίνει πραγματικά στις ΑΠΕ.
Ο μύθος της ακριβής πράσινης ενέργειας έχει καταρριφθεί από πλήθος μελετών. Μία από τις τελευταίες που προξένησαν αίσθηση ήταν του γερμανικού Ινστιτούτου Fraunhofer, που παρουσιάστηκε τον περασμένο Σεπτέμβριο και απέδειξε ότι η αιολική ενέργεια συγκαταλέγεται στις πιο φθηνές πηγές παγκοσμίως, ενώ ολοένα και φθηνότερη γίνεται η ηλιακή λόγω της πτώσης στις τιμές των συλλεκτών.
Σύμφωνα με το Ινστιτούτο, η αιολική ενέργεια κοστίζει κατά μέσο όρο 7 σεντς για μία κιλοβατώρα και στα ηλιακά πάρκα κατά μέσο όρο 10 σεντς. Ένα ακόμα σημαντικό στοιχείο, σύμφωνα με το Fraunhofer (που επιβεβαιώνει ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι οικονομικώς πιο συμφέρουσες), είναι επίσης το ότι από τη χρήση των ΑΠΕ η Γερμανία μείωσε μόνον πέρυσι τις εισαγωγές ενέργειας κατά 9 δισ. ευρώ.
Στην έρευνα επισημαίνεται ότι η ενέργεια που παράγεται σε νέες εγκαταστάσεις άνθρακα ή σε πυρηνικές εγκαταστάσεις είναι πολύ πιο ακριβή, κυρίως εάν ληφθεί υπόψη το περιβαλλοντικό κόστος, το οποίο δεν περιλαμβάνεται μέχρι σήμερα στην τιμή, αλλά το «πληρώνουν» με τον ένα ή τον άλλο τρόπο όλοι οι καταναλωτές.

Όχι στον λιγνίτη από την ΕΤΕπ
Το παράδοξο είναι ότι, ενώ διά στόματος του αρμόδιου υπουργού ΠΕΚΑ η χώρα μας απορρίπτει τις ΑΠΕ και στρέφεται αποκλειστικά στα ορυκτά καύσιμα με «λίγο από εξοικονόμηση» για… τα μάτια του κόσμου, εν τούτοις η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ), το μεγαλύτερο δημόσιο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα στον κόσμο, υιοθετεί μέτρα για την οριστική απόσυρση της τράπεζας από έργα λιγνίτη και άνθρακα. Χαρακτηριστική είναι η δήλωση που έκανε προ καιρού ο υπεύθυνος Τύπου της ΕΤΕπ Ρίτσαρντ Ουίλις: «Δεν θα υποστηρίξουμε νέες λιγνιτικές μονάδες, καθώς αυτές δεν πληρούν τα κριτήρια χρηματοδότησης».
Το WWF Ελλάς εκτιμά ότι η κίνηση αυτή θα επηρεάσει και την κατασκευή της μονάδας Πτολεμαΐδα-5, για την οποία η ΔΕΗ είχε ζητήσει τη συνδρομή της ΕΤΕπ, σε μια προσπάθεια εύρεσης ευνοϊκών όρων χρηματοδότησης. Επιπλέον, με την αναμενόμενη θέσπιση ορίου εκπομπών για τα έργα τα οποία χρηματοδοτεί η ΕΤΕπ στα 550g CO2/KWh, η τράπεζα στέλνει ένα ξεκάθαρο μήνυμα πως η Πτολεμαΐδα-5 (με διπλάσιες από το όριο της ΕΤΕπ εκπομπές, περίπου 1000g/KWh) «αποτελεί ένα τεχνολογικό απολίθωμα και επιλογή διαιώνισης μιας αναχρονιστικής ενεργειακής πολιτικής».
Όπως επισημαίνει το WWF Ελλάς, η αλλαγή πολιτικής από την ΕΤΕπ έρχεται σε συνέχεια της ιστορικής απόφασης περιορισμού της χρηματοδότησης ανθρακικών μονάδων που έλαβε προσφάτως η Παγκόσμια Τράπεζα, αλλά και ανάλογων κινήσεων της Σκανδιναβικής Τράπεζας Επενδύσεων, του νορβηγικού συνταξιοδοτικού ταμείου Storebrand και της ολλανδικής τράπεζας Rabobank, οι οποίες ελαχιστοποιούν τη συμβολή τους σε έργα ορυκτών καυσίμων.