search
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 29.03.2024 17:50
MENU CLOSE

Οι κακομαθημένοι – χαϊδεμένοι της Ιστορίας!

03.10.2013 21:00
Οι κακομαθημένοι - χαϊδεμένοι της Ιστορίας! - Media

Η συγγραφή της Ιστορίας βασίζεται κατά μιαν έννοια πάνω σε ένα παράδοξο: Όσο μεγαλύτερη είναι η απόσταση από το γεγονός που εξιστορείται τόσο πιο αποκαλυπτική αναδεικνύεται η αλήθεια του.

Κώστας Κωστής
«Τα κακομαθημένα παιδιά της Ιστορίας»
Η διαμόρφωση του νεοελληνικού κράτους,
18ος – 21ος αιώνας
Εκδόσεις:
Πόλις,
σελ.:
894

Η συγγραφή της Ιστορίας βασίζεται κατά μιαν έννοια πάνω σε ένα παράδοξο: Όσο μεγαλύτερη είναι η απόσταση από το γεγονός που εξιστορείται τόσο πιο αποκαλυπτική αναδεικνύεται η αλήθεια του.
Αντίθετα με αυτό που θα μπορούσε εύκολα να πιστέψει κανείς, ότι δηλαδή η αυτοψία αποτελεί αδιάψευστη μαρτυρία για την αποτύπωση της ιστορικής αλήθειας, το κρύο αίμα αλλά και το «παγωμένο» γεγονός παρέχουν τα πιο αντικειμενικά πειστήρια για την ερμηνεία ενός ιστορικού συμβάντος.
Η ιστορία της συγκρότησης του νεοελληνικού κρατιδίου, το οποίο πλησιάζει τους δύο αιώνες ζωής, αποτελεί ένα συναρπαστικό ανάγνωσμα. Όχι επειδή ό,τι είναι ελληνικό σπεύδουμε αυτοδικαίως με εθνική θέρμη να το θεωρήσουμε και συναρπαστικό, αλλά γιατί μένουν ανοιχτές ακόμα μια σειρά εθνικές εκκρεμότητες που μοιάζουν με ανοιχτούς λογαριασμούς. Δεν είναι τυχαίο που μια ιστορική αναφορά είναι ικανή να ξεσηκώσει θύελλες στο πανελλήνιο.
Έτσι, κάθε σοβαρό λόγου ιστορικό ανάγνωσμα που αναφέρεται σε αυτή την επίμαχη περίοδο και που αφορά στο πώς ο διάσπαρτος και ασύνδετος ελληνισμός απέκτησε εθνική ταυτότητα και συγκρότησε ένα όσο το δυνατόν πλησιέστερα στα δυτικά πρότυπα κράτος, αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον και συμβάλλει στην περαιτέρω διαμόρφωση της εθνικής μας φυσιογνωμίας.
Το βιβλίο καταφέρνει – πράγμα σπάνιο για ιστορική μελέτη – να γίνει ελκυστικό από τον τίτλο του. «Τα κακομαθημένα παιδιά της Ιστορίας» αποκλείουν από την αρχή το ενδεχόμενο μιας άτολμης ακαδημαϊκής εκδοχής της. Ωστόσο, την τόλμη στη χώρα μας πολλάκις τη συνδέουμε με την πρόκληση που σε πολλές περιπτώσεις υπηρετείται ως αυτοσκοπός. Έχουμε εξοικειωθεί ως λαός στην… «αγωνιστική» ανάγνωση της Ιστορίας. Μας παθιάζει η υπέρβαση του γεγονότος, σάμπως να ζούμε ταυτόχρονα εντός και εκτός της Ιστορίας. Τι κι αν ο Έλληνας στις περισσότερες των περιπτώσεων δεν έχει πιάσει ιστορικό βιβλίο στα χέρια του· νιώθει πάντα αποκλειστικός κάτοχος της ιστορικής αλήθειας. Με δυο λόγια, σε μια χώρα όπου κατά τεκμήριο συγκροτείται από παραδοξότητες και ιδιαιτερότητες, η τεκμηριωμένη ιστορική αφήγηση αποτελεί από μόνη της άθλο!
Από την πρώτη κιόλας σελίδα ο αναγνώστης εξοικειώνεται αβίαστα με μιαν ανοίκεια σ’ αυτόν ιστορική αφήγηση, στην οποία λείπουν οι μεγαλοστομίες, το πάθος και τα στομφώδη συμπεράσματα. Η ανάγνωση ρέει με μια φυσικότητα καθηλωτική, όπου το παρελθόν απαντά στα ερωτήματα που βασανίζουν την τρέχουσα επικαιρότητα. Οι ιστορικές αναγωγές γίνονται αβίαστα, σχεδόν υποσυνείδητα. Οι διαστρεβλώσεις αδιαμαρτύρητα παραχωρούν τη θέση τους σε μιαν υπομονετική ιστορική αλήθεια. Όλα συμφιλιώνονται μέσα από ένα κείμενο που συμβάλλει στην εθνική μας αυτογνωσία.
Πρόκειται για μια συγκροτημένη ιστορική τεκμηρίωση που ξεκινά από το 1600 για να καταλήξει στις μέρες μας και ο αναγνώστης έχει την ευκαιρία να βρεθεί πρόσωπο με πρόσωπο με το πρόσφατο ιστορικό παρελθόν της πατρίδας του. Ένα από τα βασικά μελήματα του συγγραφέα είναι να κατανοήσουμε το νεοελληνικό κράτος μέσα από τους ποικίλους μετασχηματισμούς του. Αυτή η προσπάθεια έχει ως αποτέλεσμα να υπάρχουν καινοτόμες προσεγγίσεις, οι οποίες σε πολλές περιπτώσεις έρχονται σε αντίθεση με παγιωμένες αντιλήψεις. Στην ουσία το βιβλίο αντικαθιστά μιαν ανακριβή αλλά σημαντική ορολογία με αφοπλιστική ιστορική ψυχραιμία: ανεπαισθήτως και μάλλον σωστά, ονομάζει την τουρκοκρατούμενη περιοχή μας μουσουλμανική επαρχία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας με χριστιανικό πληθυσμό. Με αυτή την παραδοχή εξετάζει την – αχνή στην αρχή – «εθνική» διαδρομή από την εποχή της μεταφοράς της έδρας του Πατριαρχείου στο Φανάρι έως τα χρόνια της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης της χώρας με τη συμμετοχή της στον σκληρό πυρήνα του ευρώ. Με άλλα λόγια, ο συγγραφέας μάς οδηγεί μέσ’ από μια λεπτομερή και τεκμηριωμένη επιστημονικά αφήγηση στο πώς μια μικρή επαρχία της μουσουλμανικής Οθωμανικής Αυτοκρατορίας κατάφερε να γίνει ένα σύγχρονο δυτικοευρωπαϊκό κράτος. Ιδιαίτερα σημαντική είναι και η ανάδειξη και η ευφυής διαπραγμάτευση της ορθόδοξης ανατολικής αντίληψης του χριστιανισμού. Μιας αντίληψης αιρετικής και δυσνόητης για τους δυτικούς, οι οποίοι, ωστόσο, παρά τις επ’ αυτού επιφυλάξεις τους, δεν δίστασαν να αναγνωρίσουν και να αποδώσουν απερίφραστα στους «ιδιόρρυθμους» Έλληνες τις θεμελιώδεις οφειλές στον πολιτισμό τους. Ωστόσο, παρά τις ιδιαίτερες προσπάθειες των δυτικοευρωπαίων να επιδράσουν στη φυσιογνωμία του νεοσύστατου κρατιδίου, το οποίο απέσπασαν υπό την προστασία τους, η οθωμανική νοοτροπία επέδρασε δραστικά στη διαμόρφωση της αντίστοιχης σύγχρονης ελληνικής, συνεχίζοντας μιαν ιδιότυπη «κατοχή» που εξηγεί και τις αιτίες που εύκολα αποδίδουμε στις… εθνικές μας κακοδαιμονίες.
Πρόκειται για ένα ανάγνωσμα που εμφανίστηκε με το κατάλληλο περιεχόμενο την κατάλληλη εποχή στη χώρα μας, η οποία ταλαιπωρείται βιαίως από την ουσιώδη αδυναμία και πείσμονα άρνησή της να κατανοήσει τον εαυτό της και να εννοήσει τον κακό της χαρακτήρα, την περίφημη «ελληνική νοοτροπία»!

google_news_icon

Ακολουθήστε το topontiki.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν.

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΔΗΜΟΦΙΛΗ

Το topontiki.gr σέβεται όλες τις απόψεις, αλλά διατηρεί το δικαίωμά του να μην αναρτά υβριστικά σχόλια και διαφημίσεις. Οι χρήστες που παραβιάζουν τους κανόνες συμπεριφοράς θα αποκλείονται. Τα σχόλια απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των αναγνωστών.

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 29.03.2024 17:50