Σε αναμμένα κάρβουνα χιλιάδες ασφαλισμένοι για τις ενδεχόμενες αλλαγές στα όρια ηλικίας

Σε αναμμένα κάρβουνα χιλιάδες ασφαλισμένοι για τις ενδεχόμενες αλλαγές στα όρια ηλικίας

Του Χρήστου Ξεν. Βουρλιώτη*

Κύκλοι του υπουργείου Εργασίας δηλώνουν ότι οι αλλαγές στο ασφαλιστικό μας σύστημα θα «παγώσουν», εν αναμονή των νέων εξελίξεων στον ευρύτερο χώρο της οικονομίας της χώρας (βλ. ενιαίος φόρος ακινήτων, νομιμοποίηση αυθαιρέτων κ.ά.).
Ωστόσο, στην παρούσα χρονική συγκυρία χιλιάδες είναι οι ασφαλισμένοι που ανησυχούν για τις ενδεχόμενες προσεχείς αλλαγές στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, οι οποίες δημιουργούν ένα κλίμα ανασφάλειας. Στόχος δε του παρόντος άρθρου είναι να διαλευκανθεί όσο το δυνατόν περισσότερο το «ομιχλώδες» τοπίο και να οδηγηθούν οι ασφαλισμένοι στην κατοχύρωση των συνταξιοδοτικών τους δικαιωμάτων.
Όπως είναι γνωστό, μέχρι 31.12.2013 έχουν διορία οι ασφαλισμένοι που επιθυμούν να κατοχυρώσουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα με διατάξεις που ίσχυαν μέχρι τέλος του 2010, προβαίνοντας σε αναγνωρίσεις πλασματικών ετών του Ν. 2084/92. Σημειώνεται ότι η κατηγορία αυτή των ασφαλισμένων δεν έχει επηρεαστεί άμεσα στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης σε σύγκριση με εκείνη των ασφαλισμένων που θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα από 1.1.2013 και εξής.
Σύμφωνα με τον προαναφερόμενο νόμο, οι πλασματικοί χρόνοι που μπορούν οι ασφαλισμένοι να αναγνωρίσουν μέχρι 31.12.2010 είναι:
• Ο χρόνος στρατιωτικής υπηρεσίας χωρίς την έκπτωση του 30% (γιατί θεωρούνται ότι θεμελιώνουν με προϋποθέσεις πριν από το 2011).
• Ο χρόνος εκπαιδευτικής άδειας άνευ αποδοχών και μέχρι δύο έτη.
• Η επιδοτούμενη – τακτική – ανεργία από τον ΟΑΕΔ έως 200 ημέρες κατά την τελευταία 10ετία πριν από την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης.
• Ο χρόνος γονικής άδειας ανατροφής παιδιών.
• Η επιδοτούμενη ασθένεια και μέχρι 200 ημέρες (στις περιπτώσεις υπέρβασης του ορίου που δικαιούνταν από τον εργοδότη και επιδοτήθηκε).
• Ο πλασματικός χρόνος της παρ. 1 του άρθρου 141 του Ν. 3655/2008 (πλασματικός χρόνος παιδιών), εφόσον τα παιδιά έχουν γεννηθεί ή υιοθετηθεί μετά την 1η Ιανουαρίου 2000 και η αναγνώριση είναι χωρίς εξαγορά από τον ασφαλισμένο. Ο χρόνος αυτός (για παιδιά μετά το 2000) αναγνωρίζεται μόνο από τον έναν γονέα, ενώ εάν έχει συνταξιοδοτηθεί η μητέρα, τότε ο πατέρας δεν έχει δικαίωμα να αναγνωρίσει τον χρόνο αυτό των παιδιών, όπως και αν έχει γίνει χρήση μέρους του χρόνου των παιδιών για θεμελίωση ή προσαύξηση του ποσού της σύνταξης.
Αντιθέτως, όσοι επιθυμούν να κατοχυρώσουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα από 1.1.2011 και εξής δεν περιορίζονται χρονικά, καθώς η νομοθεσία είναι σαφής και σε αυτό το ζήτημα.
Συγκεκριμένα, σε όσους ασφαλισμένους συντρέχουν αθροιστικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις έχουν τη δυνατότητα να κατοχυρώσουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα με προϋποθέσεις που ισχύουν από 1.1.2011:
Α) Θεμελίωση δικαιώματος συνταξιοδότησης από 1.1.2011 και εξής με προϋποθέσεις που διαμορφώνονται και ισχύουν από αυτήν την ημερομηνία και μετά.
Β) Πραγματοποίηση τουλάχιστον 3.600 ημερών ασφάλισης ή 12 έτη ασφάλισης (πραγματικής/προαιρετικής).
Οι νέοι αυτοί πλασματικοί χρόνοι μπορούν να αναγνωριστούν χωρίς οποιονδήποτε χρονικό περιορισμό και είναι οι εξής:
Ο χρόνος επιδότησης λόγω ασθένειας και ανεργίας (μέχρι 600 ημέρες), ο χρόνος σπουδών (είναι ευνόητο ότι, αν κατά τον χρόνο φοίτησης στις αναφερόμενες σχολές έχει χωρήσει ασφάλιση σε οποιονδήποτε ομοειδή φορέα ασφάλισης, δεν θα είναι δυνατή η αναγνώριση του αντίστοιχου χρονικού διαστήματος), ο χρόνος απουσίας των απασχολούμενων μητέρων από την εργασία τους λόγω κύησης και λοχείας, ο χρόνος τέκνων, ο χρόνος μαθητείας (π.χ. stage), ο χρόνος γονεϊκής άδειας ανατροφής παιδιών, ο χρόνος εκπαιδευτικής άδειας.
Ο συνολικός χρόνος, ο οποίος μπορεί να αναγνωριστεί ή συνυπολογιστεί τόσο για τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος όσο και για την προσαύξηση του ποσού της σύνταξης είναι: μέχρι 4 έτη για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα με προϋποθέσεις που διαμορφώνονται και ισχύουν για το έτος 2011, μέχρι 5 έτη για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα με προϋποθέσεις που διαμορφώνονται και ισχύουν για το έτος 2012, μέχρι 6 έτη για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα με προϋποθέσεις που διαμορφώνονται και ισχύουν για το έτος 2013, μέχρι 7 έτη για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα με προϋποθέσεις που διαμορφώνονται και ισχύουν από 1.1.2014 και εξής.
Η αίτηση αναγνώρισης μπορεί να υποβληθεί οποιαδήποτε χρονική στιγμή, ωστόσο επισημαίνεται ότι, σε περίπτωση που δεν θεμελιωθεί δικαίωμα συνταξιοδότησης, οι εισφορές που έχουν καταβληθεί για την αναγνώριση των χρόνων δεν επιστρέφονται.
Τέλος, η εισφορά που καταβάλλεται για κάθε μήνα που αναγνωρίζεται ανέρχεται στο 20% των αποδοχών που είχε ο εργαζόμενος τον προηγούμενο μήνα από εκείνον που κατέθεσε την αίτηση (εφόσον, όμως, το ποσό αυτό υπολείπεται από το 25πλάσιο του ημερομισθίου ανειδίκευτου εργάτη που ισχύει κάθε φορά, θα καταβάλλεται το μεγαλύτερο ποσό) ή αναφορικά με το Δημόσιο στο 6,67% των συντάξιμων αποδοχών για κάθε μήνα που αιτούμαστε να αναγνωριστεί.

* Δικηγόρος εργατολόγος, συνεργάτης του δικηγορικού γραφείου Δημήτρη Περπατάρη & Συνεργατών, γραφείο εργατικού, ασφαλιστικού και διοικητικού δικαίου