Με μια νέα καθυστέρηση στο χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης, το ΦΙΞ, η μόνιμη στέγη του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, είναι πλέον βέβαιο ότι δεν θα εγκαινιαστεί τον ερχόμενο Μάρτιο.

Με μια νέα καθυστέρηση στο χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης, το ΦΙΞ, η μόνιμη στέγη του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, είναι πλέον βέβαιο ότι δεν θα εγκαινιαστεί τον ερχόμενο Μάρτιο. Στο μεταξύ, 37 νέοι καλλιτέχνες και ομάδες μέσα από τους χώρους του κάνουν το εικαστικό τους ντεμπούτο

Βρίσκεστε στο κέντρο της πόλης και θέλετε να φορτίσετε το laptop σας; Κάντε μια στάση στον κήπο του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών στη λεωφόρο Β. Κωνσταντίνου. Εκεί θα βρείτε εγκατεστημένο έναν αυτόνομο σταθμό φόρτισης που αξιοποιεί την ηλιακή ενέργεια. Δεν πρόκειται για νέο αστικό εξοπλισμό – αν και θα μπορούσε να είναι – ούτε ο πρωθυπουργός μετά τα WiFi αποφάσισε να κάνει άλλη μια γενναιόδωρη παροχή στους εξαθλιωμένους πολίτες. Η εν λόγω εγκατάσταση αποτελεί μέρος της έκθεσης του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης «Εκ νέου», που αυτές τις ημέρες και μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου λαμβάνει χώρα στο κτήριο του Ωδείου Αθηνών, αλλά και εκτός, και την οποία επιμελήθηκαν οι Τίνα Πανδή, Δάφνη Βιτάλη και Δάφνη Δραγώνα. Πρόκειται για ένα από τα 60 έργα 34 νέων εικαστικών καλλιτεχνών και τριών εικαστικών ομάδων που το ΕΜΣΤ αποφάσισε να φιλοξενήσει επιβεβαιώνοντας τον ρόλο του ως κοιτίδας της σύγχρονης τέχνης, αλλά και ως μήτρας για τα πρώτα καλλιτεχνικά βήματα της νέας γενιάς δημιουργών. Άλλωστε, αυτός είναι και ο ρόλος ενός ζωντανού μουσείου, που στο μεταξύ στέκεται με το μετέωρο βήμα ανάμεσα σε ένα κτήριο φιλοξενίας, που είναι το Ωδείο Αθηνών, και ένα καινούργιο μέγαρο, το ΦΙΞ της Συγγρού, του οποίου η ολοκλήρωση φαίνεται να καθυστερεί… εκ νέου.

Μικρή… μεγάλη παράταση
Η έκθεση – βήμα στη νέα γενιά σχεδιάστηκε για να κλείσει τα 13 χρόνια του ΕΜΣΤ στο Ωδείο Αθηνών πριν από τη μεταστέγασή του στο ΦΙΞ της Συγγρού. Αλλά οι εργασίες στο ΦΙΞ δεν προχωράνε σύμφωνα με τις προβλέψεις. Αυτές τις ημέρες, σύμφωνα με τον αρχικό προγραμματισμό, το κτήριο θα έπρεπε ήδη να έχει παραδοθεί και να προετοιμάζεται η έκθεση, ώστε να εγκαινιαστεί τον ερχόμενο Μάρτιο.
Η διευθύντρια του Μουσείου Άννα Καφέτση μιλάει για «μικρή παράταση». Θέτει, όμως, τρεις όρους που αποτελούν αναγκαία προϋπόθεση για τη λειτουργία του και αυτοί είναι: «εξασφάλιση σταθερής χρηματοδότησης, άμεση αντιμετώπιση της στελέχωσης του μουσείου με άρση της απαγόρευσης προσλήψεων και βέβαια εξασφάλιση πόρων για τη λειτουργία του». Σύμφωνα πάντως με τη γενική γραμματέα του ΥΠΠΟΑ Λίνα Μενδώνη, «το κτήριο πρέπει να έχει παραδοθεί ώς τις 10 Φεβρουαρίου». Ωστόσο και σε αυτήν την περίπτωση τα εγκαίνια χάνουν το ραντεβού του Μαρτίου και μετατίθενται ίσως προς το τέλος της ελληνικής προεδρίας στην Ε.Ε., αφού πρέπει να προηγηθούν οι μουσειολογικές – μουσειογραφικές μελέτες.
Πάντως η έκθεση, την οποία αυτόν τον καιρό φιλοξενεί, είναι χωρίς αμφιβολία ένα βλέμμα προς το μέλλον και του μουσείου αλλά και της εγχώριας εικαστικής δημιουργίας. Οι νέοι καλλιτέχνες, όλοι γεννημένοι από το 1980 ώς το 1990, δείχνουν τολμηροί όχι μόνο στα υλικά που χρησιμοποιούν, αλλά και στα θέματα που διαπραγματεύονται.
Τα πορτρέτα επτά ανθρώπων πάνω σε καρμπόν, της Χρύσας Βαλσαμάκη, μόλις που διακρίνονται. Αλλά, κοιτώντας το βίντεο που παίζει ακριβώς δίπλα με εικόνες από εξεγέρσεις σε ελληνικές φυλακές, καταλαβαίνεις ποιο είναι το θέμα. Επτά πρώην φυλακισμένοι που συνδέθηκαν με αγώνες για τα δικαιώματα των κρατουμένων στη μεταπολίτευση. Έγιναν γνωστοί είτε για τις αποδράσεις τους, όπως ο Β. Παλαιοκώστας, είτε για τους αγώνες τους στις φυλακές, όπως ο Γ. Πετρόπουλος, είτε χρησιμοποιώντας ακόμα και το σώμα τους, όπως ο απεργός πείνας Χρ. Ρούσος, φτάνοντας ακόμα και στον θάνατο, όπως ο Θ. Βερνάρδος.

Κήποι, στάχτες, εγκαταστάσεις
Πάνω από το έργο της Μαρία Τσαγκάρη σχεδόν δεν πρέπει να αναπνέεις. Κι αυτό γιατί είναι ένας κήπος φτιαγμένος από στάχτη. Εύθραυστος, χωρίς χρώματα και μυρωδιές, απαιτεί να κινούμαστε γύρω του αθόρυβα, σχεδόν τελετουργικά. Το ίδιο τελετουργικά, στο τέλος της έκθεσης, η καλλιτέχνιδα θα μαζέψει τη στάχτη σε μπουκαλάκια.
Ο Ευθύμης Θέου, αρχαιολόγος και ηθοποιός, και ο συνεργάτης του Θανάσης Δεληγιάννης αποφάσισαν να κάνουν την αρχαιολογία βίωμα προσιτό στον καθένα με ήχους, γεύσεις και μυρωδιές. Οι πληροφορίες για την τροφή που έφερε στο φως η αρχαιολογική έρευνα στη νεολιθική θέση της Κουτρουλού Μαγούλας στη Φθιώτιδα, έγιναν από τους δύο καλλιτέχνες μία διαφορετική περφόρμανς στο χωριό, όπου οι κάτοικοι έμαθαν πώς έτρωγαν οι νεολιθικοί κάτοικοι της περιοχής, και στο τέλος μαγείρεψαν ώσπου κατέληξαν σε αυτοσχέδιο πανηγύρι. Στους χώρους του ΕΜΣΤ οι επισκέπτες θα βρουν τραπέζια με πληροφορίες για την ανασκαφή, τετράδια με συνταγές, φωτογραφίες, ηχογραφήσεις.
Η Ινώ Βαρβαρίτη, στην εγκατάστασή της, αποτυπώνει τις πολλαπλές καταστάσεις του αγάλματος του Κωστή Παλαμά, στη συμβολή των οδών Ακαδημίας και Ασκληπιού, με τα διαφορετικά κάθε φορά συνθήματα που αναγράφονται πάνω του.
Οι Οινούσες, με μόλις 500 κατοίκους, διαθέτουν δημόσια έργα και γλυπτά πλήρη μεγαλοϊδεατισμού, όλα δωρεές εφοπλιστικών οικογενειών. Ο Μανόλης Δασκαλάκης – Λαιμός σε μία ιδιότυπη εγκατάσταση φωτογραφίζει τη Γοργόνα των Οινουσών, που μιμείται την αντίστοιχη της Κοπεγχάγης, το στάδιο που είναι γήπεδο και μαζί αμφιθέατρο, και παράλληλα μας βάζει να ακούσουμε μια συνέντευξη του εφοπλιστή Νικόλα – Σπύρου Λαιμού. Λεπτή ειρωνεία μπροστά στην επίδειξη πλούτου; Μπορεί… Σίγουρα όμως τολμηρή.