Γενικά, η παρούσα μελέτη, αποτελεί αντικειμενικά μια θεμελιώδης προσπάθεια , στην ουσία σαν μια μεταμόσχευση ανοικτής καρδιάς, όπου θα πρέπει ο συγκεκριμένος μυς να μεταφερθεί από το <<σώμα της ευρωπαϊκής ένωσης >>, σε ένα νέο άψυχο σώμα , όπου θα δοθεί ξανά <<ζωή>>. 

Του Δημήτρη Καλτσίδη*

Γενικά, η παρούσα μελέτη, αποτελεί αντικειμενικά μια θεμελιώδης προσπάθεια , στην ουσία σαν μια μεταμόσχευση ανοικτής καρδιάς, όπου θα πρέπει ο συγκεκριμένος μυς να μεταφερθεί από το <<σώμα της ευρωπαϊκής ένωσης >>, σε ένα νέο άψυχο σώμα , όπου θα δοθεί ξανά <<ζωή>>.

Μια μάχη στρατηγικού χαρακτήρα, όπου τα πρώτα 24ωρα, όπως ακριβώς και ένας ασθενής μετά από μια μεταμόσχευση, είναι κρίσιμα για την ομαλή ροή της ανάνηψης. Σε μια πρώτη ανάγνωση απαιτείται μια χαρτογράφηση της μεταβαλλόμενης ασυμμετρίας στον τομέα της ευρωπαϊκής ενοποίησης, λόγω της γνωστής ευρωπαϊκής γραφειοκρατίας, προκειμένου να εστιασθεί το ενδιαφέρον μας σε θέματα που βρίσκονται ψηλά στην κλίμακα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, με ενδεικτικές αναφορές : α) την τελωνειακή ολοκλήρωση και να διακριθούν οι πολιτικές εκείνες που έχουν σχετικά χαμηλό βαθμό ευρωπαϊκής διείσδυσης, στο μέτρο βέβαια του δυνατού, π.χ θέματα φορολογικής εναρμόνισης, δημοσιονομικής πολιτικής, ενοποίησης του τραπεζικού συστήματος. Στη διάρκεια των αλλεπάλληλων σταδίων προς τη διαδικασία της ευρωπαϊκής αποκόλλησης, θα δημιουργείται ένα περιβάλλον επιπρόσθετων περιορισμών, που επιβάλλονται από την ανάγκη για συντονισμό και εναρμόνιση των πολιτικών στο εσωτερικό της Κοινότητας και των πολιτικών στο εσωτερικού του αποσχιθέντος κράτος. Το ευρωπαϊκό οικοδόμημα διαπνέεται από τη βασική αρχή της ελεύθερης διακίνησης αγαθών, υπηρεσιών, κεφαλαίων και προσώπων. Μια αντίστροφη πορεία θα σηματοδοτήσει την έναρξη εμποδίων και περιορισμών στην ελεύθερη διακίνηση, άλλοτε μέσα από χρονοβόρες γραφειοκρατικές διαδικασίες ( επαναφορά τεχνικών διαφορών στην αγορά προϊόντος, χρήματος και εργασίας ) και άλλοτε μέσα από άμεσες λύσεις μικρής χρονικής παρεμβατικότητας.

ΒΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗΣ

Ξεκινώντας από τα εύκολα, απαιτείται σε πολύ αδρές γραμμές, α) η συγκρότηση ενός <<στρατηγείου>>, ενός επιτελικού σώματος, ήτοι με τη μορφή υπερυπουργείου, που θα αναλάβει να λάβει εις πέρας το όλον δύσκολο πράγματι εγχείρημα. Ένα επιτελικό σώμα, με διαυγές δυνατό μυαλό, που θα μπορεί ανά πάσα χρονική στιγμή να λύνει τα όποια προβλήματα που θα προκύπτουν από την εφαρμογή του εγχειρήματος. Ένα επιτελικό σώμα, που θα αποτελείται κυρίως: α) από δικηγόρους και καθηγητές πανεπιστημίου εξιδεικευμένους σε θέματα ευρωπαϊκού δικαίου, προκειμένου να αποκολληθεί ο ένας από τους τρεις κύριους πυλώνες – βραχίονες της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, το θεσμικό πλαίσιο των ευρωπαϊκών οδηγιών και κανονισμών που έχουν ενσωματωθεί στο εθνικό δίκαιο , β) από οικονομολόγους όπου θα παρακολουθείται το δεύτερο σκέλος της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, οι οικονομικές συναλλαγές της χώρας με τρίτες χώρες με έμφαση τον τομέα των εξαγωγών-εισαγωγών ( διαδικασίες στην σταδιακή αξιολόγηση των ουδέτερων ευρωπαϊκών θεσμικών παρεμβάσεων με συνέπεια είτε τη διατήρησή τους είτε την απαλοιφή τους τελωνειακού προορισμού ) και γ) από ειδικούς τεχνικούς αναλυτές και τη μαζική συμμετοχή των εγχώριων τραπεζικών ομίλων, όπου θα παρακολουθείται η ομαλή ροή της συναλλαγματικής απεξάρτησης, ήτοι την σταδιακή απόσυρση του ευρώ και η αντικατάστασή του από το εθνικό νόμισμα.
Α. ΠΡΩΤΟΣ ΠΥΛΩΝΑΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗΣ ( ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ )
Ο βραχίονας αυτός αποτελεί μια επίπονη, μακροχρόνια σχετικά διαδικασία , προκειμένου να αξιολογηθεί το σύνολο των οδηγιών και κανονισμών που έχουν ενσωματωθεί στην εθνική νομοθεσία και να κατηγοριοποιηθεί σε δύο βασικές τάξεις: α) ευρωπαϊκές θεσμικές κανονιστικές νόρμες που πρέπει υποχρεωτικά να καταργηθούν από την εθνική νομοθεσία, προκειμένου να λειτουργήσει η χώρα ως <<Τρίτη>> σε σχέση με το ευρωπαϊκό οικοδόμημα ( νόρμες οικονομικού και συναλλαγματικού χαρακτήρα ) και β) θεσμικές <<ουδέτερες>> ευρωπαϊκές πολιτικές, που η ενσωμάτωση τους στο εθνικό δίκαιο πηγάζει περισσότερο ως αρχή δικαίου, παρά ως μια ευρωπαϊκή υποχρέωση, ήτοι πολιτικές που θα μπορούσαν να παραμείνουν άνετα στην εθνική θεσμική φαρέτρα. Με δεδομένο ότι η ευρωπαϊκή γραφειοκρατία είναι ίσως η μεγαλύτερη γραφειοκρατία του κόσμου, ευκόλως μπορούμε να αντιληφθούμε ότι ο συγκεκριμένος βραχίονας της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης θα λειτουργήσει σε τρεις χρόνους : α) στην άμεση εφαρμογή κατάργησης κανονισμών και οδηγιών που δεσμεύουν την εξωστρέφεια της χώρας , ( π.χ θεσμικό πλαίσιο τελωνειακών διαδικασιών με τους πρώην εταίρους στη βάση παρόμοιων θεσμικών συμφωνιών όμορων τρίτων χωρών ) , β) από το εθνικό θεσμικό γίγνεσθαι και γ) στην άμεση επεξεργασία διαφόρων <<μεγάλων πολιτικών>> που επηρεάζονται σε μεγάλο ή μικρό βαθμό από το ευρωπαϊκό οικοδόμημα ( π.χ μεταναστευτική πολιτική, μετακίνηση προσώπων και εργαζομένων κ.α). Εξάλλου η αρχή της επικουρικότητας που εφαρμόζεται στην ευρωπαϊκή ένωση, σύμφωνα με την οποία εθνικές πολιτικές πρέπει να εξασκούν πολιτική οποτεδήποτε αυτό είναι δυνατόν. Η <<εντολή>> προς την Κοινότητα εφαρμόζεται μόνο όταν η εθνική νομοθεσία αδυνατεί να επιβληθεί εντός των μελών. Κατά συνέπεια, αποχώρηση από το ευρωπαϊκό οικοδόμημα, σημαίνει κατάργηση των πολιτικών μεταξύ των μελών της Κοινότητας και αντικατάστασή τους με νέες πολιτικές στη βάση του νέου μοντέλου διοίκησης μεταξύ της Κοινότητας και μιας <<τρίτης χώρας>>. Το πολιτικό έλλειμμα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, δηλαδή οι χαλαροί πολιτικοί δεσμοί και η αργή διαδικασία πολιτικής ενοποίησης, που οφείλεται περισσότερο στην απροθυμία και καχυποψία των εθνικών κυβερνήσεων να παραχωρήσουν πραγματική εθνική κυριαρχία, αποτελεί εγγύηση ότι μια αντίστροφη διαδικασία ευρωπαϊκής αποχώρησης, θα συναντήσει περιορισμένης και διαχειρίσιμης έκτασης προβλήματα εθνικής ολοκλήρωσης.

Β. ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΠΥΛΩΝΑΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗΣ ( ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ-ΤΕΛΩΝΕΙΑΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ)

Ο βραχίονας αυτός αποτελεί ίσως την πιο λεπτή και ευαίσθητη διαδικασία, με δεδομένο ότι οι οποιεσδήποτε μεταβολές αφορούν συναλλαγές οικονομικού χαρακτήρα που τρέχουν και δεν μπορούν επ΄ ουδενί να καθυστερήσουν. Ενδεικτικές παρεμβάσεις τέτοιων συναλλαγών, ανάλογα με το βαθμό σημαντικότητας / εισχώρησης του ευρωπαϊκού οικοδομήματος είναι: 1) ο βασικός τομέας των τελωνειακών διαδικασιών : εξαγωγές – εισαγωγές, όπου θα πρέπει να ληφθεί ειδική μέριμνα προς δύο κατευθύνσεις :α) για την προστασία των εξαγωγικών διαδικασιών, μέσω ειδικών διμερών ή πολυμερών συμφωνιών είτε με τους πρώην εταίρους ( βάσει μιας συνολικής συμφωνίας ευρωπαϊκού πρωτοκόλλου συναλλαγών, στα πλαίσια όμορων συμφωνιών / υπάρχει η σχετική εμπειρία ) είτε με τις υπόλοιπες τρίτες χώρες λόγω επανακαθορισμού των σχέσεων τους υπό το πρίσμα της ευρωπαϊκής αποκόλλησης ( απαιτείται ένα πλέγμα συμφωνιών όπου δεν θα θίγεται η εξωστρέφεια της χώρας κάτω από δυσβάστακτους δασμούς ) και β) να καθορισθεί ένα πλαίσιο της εισαγωγικής πολιτικής όπου δεν θα σαρωθεί η εγχώρια αγορά από τους σημερινούς γίγαντες ( π.χ Κίνα, ΗΠΑ ) του παγκόσμιου εμπορίου με αποτέλεσμα την κατάρρευση του εμπορικού ισοζυγίου. Ένα σύστημα πολλαπλών συναλλαγματικών ισοτιμιών ( με βασικές αναφορές τις εξαγωγές / χαμηλή ισοτιμία και εισαγωγές / υψηλή ισοτιμία ): εφαρμογή ενός κοινού εξωτερικού δασμολογίου ( επαναφορά τελωνειακών δασμών, φόρων ισοδύναμου αποτελέσματος και ποσοτικούς περιορισμούς, μέτρηση των αποτελεσμάτων εμπορίου και ευημερίας δασμών με τα υπάρχοντα οικονομετρικά μοντέλα ) στο εμπόριο με τις πρώην χώρες μέλη, όπου οι διαφοροποιήσεις θα γίνονται με βάση τις οικονομικές ιδιαιτερότητες των πρώην κρατών μελών και γενικότερα μια ολόκληρη κλίμακα ειδικών παρεμβατικών κυβερνητικών πολιτικών, όπως δάνεια, περιφερειακές επιδοτήσεις, προτιμησιακές κατανομές προμηθειών θα αναληφθούν τουλάχιστον μερικά, για εμπορική προστασία και προώθηση της εσωτερικής παραγωγής. Εν κατακλείδι, θα μπορούσαμε από μια ολοκληρωμένη τελωνειακή ένωση να οδηγηθούμε σε μια ατελής τελωνειακή ένωση με απώτερο σκοπό την πλήρη απελευθέρωση των τελωνειακών διαδικασιών. 2) άμεσος επαναπροσδιορισμός του εσωτερικού εισπρακτικού έμψυχου μηχανισμού ( μέσω προσλήψεων, εσωτερικών μετατάξεων ), με σαφή ενίσχυση της τελωνειακής υπηρεσίας, είτε στους συνοριακούς τελωνειακούς σταθμούς ( λόγω κατάργησης των ευρωπαϊκών συνόρων ), είτε στα εσωτερικά τελωνεία όπου θα διατυπώνονται οι τελωνειακές διαδικασίες, 3) επεξεργασία πολιτικών σταδιακής απαγκίστρωσης από ευρωπαϊκές πολιτικές σημαντικού οικονομικού χαρακτήρα με επίπτωση στην εσωτερική αναπτυξιακή πορεία και στο εθνικό εγχώριο ακαθάριστο προϊόν : 1. Κοινή αγροτική πολιτική : κρατική παρεμβατική πολιτική που θα αντισταθμίζει την απώλεια στήριξης του ευρωπαϊκού μηχανισμού, και θα έχει θετικές επιπτώσεις στην αναδιανομή του εισοδήματος και στην αποκατάσταση της στρέβλωσης που παρατηρείται στην ιδιαίτερη αγορά συντελεστών του πρωτογενούς τομέα. Κυβερνητικές πρακτικές και παρεμβάσεις μέσω της πληθώρας των κυβερνητικών εργαλείων ( εξαγωγικές επιδοτήσεις σε κλάδους αιχμής τους πρωτογενούς τομέα , επιδοτήσεις στο στάδιο της παραγωγής, πλέγμα ποσοστώσεων στις εισαγωγές , δημιουργία αποθεματικής παρέμβασης σε μια γκάμα αγροτικών προίόντων με ανελαστική ζήτηση και κυμαινόμενη προσφορά για ελαχιστοποίηση των διακυμάνσεων των τιμών, επιλεγμένες πολιτικές αγροτικών εγγυήσεων, που θα δημιουργούν δυναμικές ανάπτυξης και αύξησης της απασχόλησης και όχι μόνο αύξησης του τοπικού εισοδήματος και γενικά μια σειρά κυβερνητικών πολιτικών που θα στοχεύουν στην εξωστρέφεια της αγροτικής πολιτικής με επώνυμα προϊόντα και αύξηση της αγροτικής παραγωγής σε βασικά είδη που θα μειώνουν κατακόρυφα το κόστος των εισαγωγών). 2. Μέτρα εμπορικής πολιτικής: η πλούσια ευρωπαϊκή εμπειρία στον τομέα σύναψης διμερών ή πολυμερών συμφωνιών με άλλα κράτη, αναφορικά με μέτρα εμπορικής πολιτικής, θα αποτελέσει την πυξίδα για την σύναψη σχετικών προτιμησιακών συμφωνιών ( στη βάση του δίκαιου ανταγωνισμού και του συγκριτικού πλεονεκτήματος ) με την ευρωπαϊκή ένωση στη βάση της αμοιβαιότητας και της αναγνώρισης των ειδικών εθνικών προδιαγραφών, προκειμένου η σταδιακή ελευθεροποίηση του εμπορίου να αποβεί εις όφελος και των δύο εμπορικών εταίρων. 3. Βιομηχανική πολιτική : Κρατική παρεμβατική πολιτική με άμεσες και έμμεσες επιδοτήσεις στους τομείς εκείνους που δείχνουν φανερά σημάδια προόδου και ανάπτυξης ( νέες τεχνολογίες ) και κατάργηση της επιδοτούμενης πολιτικής σε τομείς με φθίνουσα απόδοση. Δηλαδή ένα ολοκληρωμένο πλέγμα πολιτικών που θα διασφαλίζει ότι η υπάρχουσα διάρθρωση της βιομηχανίας θα εκμεταλλευτεί τις ευκαιρίες που θα παρουσιαστούν από το άνοιγμα των νέων αγορών ( τα πρώην μέλη της Κοινότητας ) για να επιτύχουν τις μέγιστες οικονομίες κλίμακας. 4) επεξεργασία πολιτικών σταδιακής απαγκίστρωσης από ευρωπαϊκές πολιτικές μειωμένου οικονομικού χαρακτήρα με σημαντική όμως επίπτωση στην εσωτερική αναπτυξιακή πορεία και στο εθνικό εγχώριο ακαθάριστο προϊόν : 1. Ευρωπαϊκά προγράμματα στήριξης: ολοκληρωμένο σχέδιο καταγραφής των εν εξελίξει προγραμμάτων στήριξης ανά παραγωγικό τομέα, προκειμένου να αξιολογηθεί η πραγματική σημασία των προγραμμάτων στην ανάπτυξη της αγγλικής οικονομίας και στην ολοκλήρωση των εν γένει προγραμμάτων στη βάση της ανταποδοτικότητας ( με τη μορφή δανείων έναντι συμψηφισμού μελλοντικών εισοδημάτων, στην αντικατάσταση των εν λόγω επιχορηγήσεων από κρατική παρέμβαση ή ξένη επένδυση ) και στην απαλοιφή των λοιπών προγραμμάτων στήριξης, προκειμένου να αποκοπεί οριστικά ο ομφάλιος λώρος αυτής της μορφής εξάρτησης. 2. Μεταφορές: ο λόγος που η πολιτική των μεταφορών είναι σημαντική στις τελωνειακές ενώσεις, είναι ότι οι μεταφορές αποτελούν ένας σημαντικός παραγωγικός συντελεστής, αφού το μεταφορικό κόστος επιβαρύνει την τιμή του προϊόντος, καθιστώντας την τιμή διάθεσης των προϊόντων μη ανταγωνιστική. Έτσι η αγγλική κρατική παρέμβαση θα πρέπει να εξισορροπεί το κόστος μεταφοράς ( επιδοτήσεις, μειωμένη φορολογία στις εξαγωγικές επιχειρήσεις ) , προκειμένου να αποκαταστήσει το συγκριτικό της πλεονέκτημα που θα επηρεαστεί από τη διαδικασία αποκόλλησης από το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. 3. Κοινωνικές δράσεις: καταγραφή των δράσεων κοινωνικής πολιτικής που τρέχουν με κονδύλια της ευρωπαϊκής ένωσης, προκειμένου να διατηρηθούν με κρατική χρηματοδότηση τα ιδιαιτέρως ευαίσθητα προγράμματα ( π.χ στήριξης ανέργων, πολυπληθών οικογενειών, ιατρική και εκπαιδευτική φροντίδα σε μη έχοντες ). 4. Περιφερειακή πολιτική: αντικατάσταση της υπάρχουσας διάρθρωσης των περιφερειών σε ευρωπαϊκό επίπεδο από ένα καλά επεξεργασμένο σχέδιο εθνικών περιφερειών που θα έχει τον ίδιο όμως στόχο: την αναδιανομή του εισοδήματος με στόχο την άμβλυνση των οικονομικών και κοινωνικών ανισοτήτων μεταξύ των περιφερειακών δομών. Και γενικά πολιτικές που λόγω της φύσεως τους απαιτούν οπωσδήποτε μεταβατικό χρονικό διάστημα προσαρμογής και ειδικών συμφωνιών με την ευρωπαϊκή ένωση. 5. Οι αγορές ενέργειας: Κατά τα τελευταία χρόνια, το πρόβλημα της ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δηλαδή η ενεργειακή εξάρτηση από τη Ρωσία, δείχνει σαφώς ένα ακανθώδες πρόβλημα, πόσο μάλλον μια ατομική δύναμη πυρός θα αντιμετωπίσει σαφώς περισσότερα προβλήματα από ό, τι μια ενοποιημένη Ευρώπη. Ωστόσο, η απουσία της περίφημης ευρωπαϊκής γραφειοκρατίας, παρέχει μεγάλη ευελιξία στις διμερείς διαπραγματεύσεις (π.χ. Αγγλία θα μπορούσε να καταλήξει σε συμφωνίες με τις αναδυόμενες δυνάμεις ενέργειας, όπως η Κύπρος και η Ελλάδα με αντάλλαγμα εμπειρία και τεχνογνωσία σε μια ποικιλία δραστηριοτήτων). 6. περιβαλλοντική πολιτική: Κατά τα τελευταία χρόνια, η νέα μόδα της περιβαλλοντικής πολιτικής και μια διάσταση της αναπτυξιακής πορείας, η λεγόμενη πράσινη ανάπτυξη, η οποία παρέχει καθαρό περιβάλλον αλλά με υψηλό κόστος, θα μπορούσαν να υιοθετήσουν ένα μοντέλο που προβλέπει την ανταλλαγή τεχνογνωσίας πράσινης ανάπτυξης με μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης με μολυσματικό περιβάλλον, που αναζητούν με αγωνία σενάρια εκτόνωσης της ρύπανσης του περιβάλλοντος. 7. απασχόληση: Ο τομέας της απασχόλησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση κινήθηκε επιβραδυντικά τόσο σε θεσμικό επίπεδο όσο και σε πραγματικό χρόνο. Για την αντιμετώπιση της ανεργίας, απαιτείται προσεκτική μελέτη με έμφαση στο εργατικό δυναμικό στις τεχνολογίες αιχμής και μια προσεκτική εισροή πολιτικής εργατικού δυναμικού και επιστημονικό προσωπικό σε περιοχές όπου υπάρχει πραγματική αδυναμία πρόσληψης. 8. τραπεζικές και χρηματοοικονομικές υπηρεσίες: οι χρηματοοικονομικές και τραπεζικές υπηρεσίες του City του Λονδίνου, έχουν πάντα ένα προνομιακό πεδίο για την αγγλική οικονομία. Ως εκ τούτου, η απόσυρση από την Ευρωπαϊκή Κοινότητα θα επιτρέψει πέρα από τα γνωστά γραφειοκρατικά εμπόδια να προχωρήσει σε ένα δίκτυο διμερών συμφωνιών με άλλα κράτη μέλη της ΕΕ, προκειμένου να καταστεί ένα ασφαλές καταφύγιο των τραπεζικών πιστώσεων, ενώ παρέχει στη βάση της ανταλλαγής, χρήσιμες συμβουλές για οικονομίες της ΕΕ με ισχυρή διαρθρωτικά προβλήματα.

Γ. ΤΡΙΤΟΣ ΠΥΛΩΝΑΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗΣ ( ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ

Η συναλλαγματική πολιτική θα εστιασθεί σε ένα σύστημα πρόσδεσης με το ευρώ, σε μια σχετικά κλειστή διακύμανση συναλλαγματικής πολιτικής. Δηλαδή το εθνικό νόμισμα θα είναι συνδεδεμένο με το ευρώ σε μια σταθερή σχετικά συναλλαγματική ισοτιμία, βάσει ειδικής συμφωνίας ( για το Ηνωμένο Βασίλειο που διατηρεί το εθνικό του νόμισμα , προκειμένου να απομακρυνθεί ο κίνδυνος μια άμεσης συναλλαγματικής αστάθειας σε ένα διαρκώς ρευστό συναλλαγματικό περιβάλλον και με δεδομένο ότι η άμεση αποκοπή του εθνικού νομίσματος με το ευρωπαϊκό νόμισμα, θα ήταν μάλλον μια επιπόλαιη, αυξημένου ρίσκου επιλογή, σε αντίθεση με μια μεταβατική περίοδο σταδιακής συναλλαγματικής απαγκίστρωσης. Εξάλλου μια ενδελεχής μελέτη συναλλαγματικού σκοπού θα καταδείξει ότι υπάρχει μάλλον μια ισορροπία μεταξύ του οφέλους που συνδέεται με την εξάλειψη του κόστους των συναλλαγών σε ξένα νομίσματα και της αβεβαιότητας που δημιουργούν οι διακυμάνσεις των συναλλαγματικών ισοτιμιών και του κόστους που προκαλεί η ασφυκτική σκληρή νομισματική πολιτική που αντανακλά οικονομίες άνισου μεγέθους. Το παράδοξο της ευρωπαϊκής ασυμμετρίας Χώρες με προβληματική ή στρεβλή σύνδεση με την ευρωπαϊκή ένωση ( π.χ Ελλάδα ), μπορεί πιο εύκολα να αποδεχθεί στην πράξη μια έξοδο από την ευρωπαϊκή κοινότητα, στο μέτρο που πράξεις και ενέργειες ( π.χ σωρεία ευρωπαϊκών προγραμμάτων στήριξη πηγαίνουν στην κατανάλωση και όχι στην ανάπτυξη, με αποτέλεσμα μια αποκοπή τέτοιων πολιτικών δεν μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη, αφού δεν της στερεί κεφάλαια, ενώ διαμορφώνει την καταναλωτική πίστη σε λογικά και όχι επίπλαστα επίπεδα. Ένας κακός μαθητής είτε με την ευρωπαϊκή πίστη είτε όχι, εξακολουθεί και είναι κακός, με προοπτική να γίνει καλός, ενώ απεναντίας, χώρες με στενή σύνδεση των επενδυτικών τους σχεδίων με την ευρωπαϊκή ένωση, μια προοπτική απεξάρτησης επηρεάζει άμεσα το επενδυτικό κλίμα, αφού τα κεφάλαια στήριξης μεταβάλλονται σε δανειακά κεφάλαια, επηρεάζοντας τις ροές χρηματοδότησης. Οι διαφορές στα φυσικά τους χαρακτηριστικά, στα οικονομικά μοντέλα διοίκησής τους, σε συνδυασμό με την απουσία κοινής ευρωπαϊκής συνείδησης ( στην περίπτωση του Ηνωμένου Βασιλείου είναι καταφανές ), αποτελούν τους ασφαλείς δίαυλους για την έναρξη και ολοκλήρωση της ευρωπαϊκής αποκόλλησης.

*Ο Καλτσίδης Δημήτριος είναι οικονομολόγος – τελωνειακός υπάλληλος

(Τα κείμενα των «Ρεπόρτερ στο δρόμο» δεν υφίστανται επεξεργασία και εκφράζουν αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών τους)