Σε λίγες μέρες το 2013 θα είναι παρελθόν. Σκαλίσαμε λίγο τη μνήμη μας, πήραμε μολύβι και χαρτί, και θυμηθήκαμε όλα τα γεγονότα που σημάδεψαν τον χώρο του πολιτισμού τη χρονιά που φεύγει. Άνθρωποι, διακρίσεις, παραστάσεις, ταινίες, καταστάσεις, ευχάριστες ή δυσάρεστες, καθόρισαν το τοπίο του πολύπαθου πολιτισμού της χώρας.

Σε λίγες μέρες το 2013 θα είναι παρελθόν. Σκαλίσαμε λίγο τη μνήμη μας, πήραμε μολύβι και χαρτί, και θυμηθήκαμε όλα τα γεγονότα που σημάδεψαν τον χώρο του πολιτισμού τη χρονιά που φεύγει. Άνθρωποι, διακρίσεις, παραστάσεις, ταινίες, καταστάσεις, ευχάριστες ή δυσάρεστες, καθόρισαν το τοπίο του πολύπαθου πολιτισμού της χώρας. Που, για να είμαστε ειλικρινείς, όσο και να γκρινιάζουμε, ελλείψει χρημάτων, ο πολιτισμός μας υπάρχει: και εντός και εκτός ελληνικών συνόρων. Το «Ποντίκι Art» κάνει τον απολογισμό του για τη χρονιά που πέρασε, κλείνοντας το μάτι και σε διεθνή γεγονότα.

1 ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΑΒΡΑΝΑΣ / ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ

«Είμαστε από τις λίγες χώρες που χρηματοδοτούμε αποτυχίες»

Συζητήθηκε όσο λίγες ταινίες. Αναπόφευκτα, καταρχάς, γιατί το «Miss Violence» του Αλέξανδρου Αβρανά (με πρωταγωνίστριες τις Ελένη Ρουσσινού και Ρένη Πιττακή) έφυγε από το Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας με δύο πολύ σημαντικές διακρίσεις, βραβείο Σκηνοθεσίας και Ερμηνείας για τον Θέμη Πάνου, και έριξε τον νεαρό σκηνοθέτη πλέον σε μια παγκόσμια κούρσα καριέρας και αναγνώρισης. Το θέμα της, όμως, είναι αυτό που ενοχλεί. Όχι μόνο γιατί δεν είναι ευχάριστο, αλλά σκληρό και κλειστοφοβικό, αλλά και γιατί στρέφει τον καθρέφτη στον εαυτό μας και, για να είμαστε πιο ακριβείς, στην αγία οικογένεια.

Επιλέξατε ένα πολύ σκληρό θέμα, και μάλιστα αληθινή ιστορία…
Όταν άκουσα την ιστορία, σοκαρίστηκα. Η κοινωνία θέλει να αλλάξει και να εξελιχθεί, αλλά πρώτα θα πρέπει να λύσει κάποια θέματα που θεωρεί ταμπού. Το φαινόμενο που περιγράφει η ταινία είναι παγκόσμιο και η γενικότερη κρίση βοηθά στην ενίσχυσή του. Οι δυσαρεστημένοι άνθρωποι στρέφονται ευκολότερα στη βία. Σε ένα δεύτερο επίπεδο, με ενδιέφεραν οι σχέσεις εξουσίας του θύματος με τον θύτη. Ο κύκλος της βίας πάντα συνεχίζεται αν δεν αποφασίσει ένα θύμα να μη γίνει θύτης. Θεωρώ ότι η ταινία έχει και μια πολιτική διάσταση. Ενώ βλέπουμε ότι αυτοί που μας κυβερνούν, μας οδηγούν στην καταστροφή, εμείς δεν κάνουμε κάτι. Για να είμαι πιο ακριβής, εννοώ ότι μπορούμε να βρούμε πολιτικό συμβολισμό στην ιστορία της ταινίας: οι πρωταγωνιστές της ταινίας, βλέπουμε ότι δεν ζούνε κλειδωμένοι σε υπόγειο. Μπορούν να ανοίξουν την πόρτα και να αλλάξουν τη ζωή τους. Κάτι αντίστοιχο μπορούμε να αναρωτηθούμε για την κοινωνία: γιατί δεν επαναστατεί ενάντια σε όλη αυτήν την κατάσταση;

Μέσα από το σινεμά, και γενικότερα από την τέχνη, μπορεί κανείς να κάνει επανάσταση;
Η τέχνη δεν έχει λόγο ύπαρξης αν δεν ακολουθεί την εποχή της, δεν την κρίνει και δεν την αναλύει. Δεν ζούμε σε εποχή που «σηκώνει» μαζικές επαναστάσεις, αλλά ο καθένας μπορεί να κάνει ατομική επανάσταση.

Ξαφνικά, μια νέα γενιά σκηνοθετών τα «βάλατε» με την οικογένεια. Τελικά, αυτή ευθύνεται για όλα τα δεινά;
Όχι για όλα τα δεινά, αλλά, πώς να το κάνουμε, είναι η πρώτη κοινωνία στην οποία μεγαλώνουμε. Όταν θέλεις να κρίνεις τα πράγματα γύρω σου, ξεκινάς από τη μικρογραφία της κοινωνίας, την οικογένεια.

 Η νέα γενιά σκηνοθετών, στην οποία ανήκετε και εσείς, κατηγοριοποιήθηκε ως «weird greek cinema». Εσείς, παρ’ όλα αυτά, διαφοροποιείστε σε κάτι πολύ βασικό: έχετε επιλέξει να κάνετε ρεαλιστικό σινεμά.
Οι ταινίες έχουν πολλά επίπεδα. Άλλο αυτό της αφήγησης και άλλο των συμβολισμών. Η δημιουργία οφείλει να έχει πολλά επίπεδα. Δεν συμφωνώ με τις ταμπέλες γιατί μειώνουν τη φαντασία του θεατή. Θεωρώ ότι ταμπέλες βάζουν κάποιοι άνθρωποι που έχουν ανάγκη να μιλήσουν για τον εαυτό τους και την ικανότητά τους να μπορούν να διακρίνουν νέα ρεύματα. Είχαμε το ρουμάνικο σινεμά, το μεξικάνικο, το αργεντίνικο και τώρα το «weird greek cinema». Οι ταμπέλες δεν κολακεύουν κανέναν. Όλοι θέλουμε να πούμε κάτι διαφορετικό. Επιπλέον, η ταινία μου είναι απόλυτα ρεαλιστική για να την εντάξει κανείς στο weird (παράξενο). Η ιστορία της ταινίας μπορεί να συμβεί σε οποιαδήποτε διπλανή πόρτα. Ο όρος «weird greek cinema» είναι ένα νέο στερεότυπο. Το «Variety» και το «Screen International» διαφοροποίησαν το «Miss Violence» και το χαρακτήρισαν σύγχρονη ελληνική τραγωδία.

Το παρελθόν σας στον χώρο των εικαστικών το έχετε αφήσει πίσω;
Βασικά ποτέ δεν δούλεψα ως εικαστικός. Μία ολοκληρωμένη έκθεση έκανα το 2009 που λεγόταν «Do you remember me?». Τις άλλες φορές έδειχνα φιλμάκια. Σπάνια έκανα γλυπτά ή αντικείμενα. Η αλήθεια πάντως είναι ότι οι σπουδές στην Καλών Τεχνών δίνουν μια καλή και σφαιρική παιδεία. Οι τέχνες έχουν κάποια κοινά: μέτρο, ρυθμό, αισθητική σαν φόρμα έκφρασης. Διδάσκονται και στις Σχολές Κινηματογράφου. Άλλωστε τα εικαστικά έρχονται κοντά στο σινεμά για να αποκτήσουν μεγαλύτερη αφηγηματικότητα.

Το γεγονός ότι στην Ελλάδα της κρίσης είναι δύσκολο να κάνεις σινεμά, σας πεισμώνει ή σας απογοητεύει;
Αυτό που με ενδιαφέρει είναι να πω κάτι. Κι όταν έχω κάτι να πω, θα βρω τον τρόπο. Πάντως, τώρα που τα χρήματα είναι λιγότερα, γίνονται καλύτερες ταινίες. Ίσως έχει ξεκαθαρίσει το ποιος θέλει να κάνει σινεμά και το ποιος θέλει να κάνει απλώς μια «δουλειά». Είμαστε από τις λίγες χώρες που χρηματοδοτούμε αποτυχημένες ταινίες.

Έχετε άλλη ταινία στα σκαριά ή είναι ακόμα νωρίς;
Είμαι ήδη στη μέση του νέου μου σεναρίου και έχω σκοπό να ξεκινήσω σύντομα. Η βασική ιδέα είναι η εξής: πώς η δική μας γενιά, δηλαδή της ηλικίας των 35-40, ενώ μεγάλωσε σε ένα καπιταλιστικό σύστημα ευμάρειας, δεν μπορεί να αποδεχτεί τα νέα δεδομένα της κρίσης και επιμένει να αναζητά το εύκολο χρήμα. Πιστεύει ακόμα στο… αμερικάνικο όνειρο.

ΙΝFO: Στις 17 Ιανουαρίου θα ανέβει στο θέατρο Βασιλάκου η παράσταση που σκηνοθετεί ο Αλέξανδρος Αβρανάς «Gagarin Way» με πρωταγωνιστές τους Μάνο Βακούση, Στέφανο Κοσμίδη, Κώστα Ανταλόπουλο και Μιχάλη Μουλακάκη.

                                                                                                 Χρυσούλα Παπαϊωάννου

2 «Ελεύθερος» ο εθνικός ύμνος

Μέχρι τη Βουλή έφτασε ο πόλεμος για τα πνευματικά δικαιώματα του εθνικού μας ύμνου. Η «τυχαία ανακάλυψη» ότι ο «ύμνος εις την Ελευθερία», που έγραψε ο Διονύσιος Σολωμός και τμήμα του μελοποίησε ο Νικόλαος Μάντζαρος, έγινε αντικείμενο εμπορικής εκμετάλλευσης μέσω γνωστής ιστοσελίδας, άναψε φωτιά στο Διαδίκτυο. Πού να φανταζόταν ο Σολωμός ότι θα έπεφτε «θύμα» εκμετάλλευσης από ιδιωτική εταιρεία, και μάλιστα πολυεθνική! Όλα ξεκίνησαν όταν στο τελευταίο δελτίο των εργαζομένων της ΕΡΤ ακούστηκε το ιστορικό σήμα με τον «Τσοπανάκο» και στη συνέχεια ο εθνικός μας ύμνος… με έκπληκτους τους εργαζομένους να ανακαλύπτουν πως γνωστή γιαπωνέζικη πολυεθνική τούς ζητούσε πνευματικά δικαιώματα για την αναπαραγωγή του. Για γέλια και για κλάματα…

3 Χόρεψαν τα τσοπανόσκυλα

Με έναν μακροσκελή και παράξενο τίτλο από στίχο ποιήματος της μοναδικής ποιητικής συλλογής «Χίλια δένδρα» του σπουδαίου Θεσσαλονικιού πεζογράφου Γιώργου Ιωάννου, αλλά και αποσπάσματα από τη «Μεγαλοκόρη», διήγημα ενταγμένο στη «Σαρκοφάγο», σκόρπιες φράσεις – σπαράγματα από ολόκληρη την εργογραφία του, την «Καταπακτή», το «Δικό μας αίμα», το «Για ένα φιλότιμο», την «Ομόνοια 1980», ο εικαστικός και σκηνοθέτης Γιάννης Σκουρλέτης αποκάλυψε με την παράστασή του μια Ελλάδα ξεχασμένη και σκοτεινή. Μαζί με την ομάδα του Bijoux de kant έστησε μια αλλόκοτη σκηνογραφία, ένα κοτέτσι – ψυχικό τοπίο μιας ζοφερής εποχής, πολέμου, ανέχειας και θανάτου, όπου οι ηθοποιοί του Λένα Δροσάκη και Ιούλιος Τζιάτας ερμήνευσαν μοναδικά τους μακρινούς αυτούς «χωματένιους» ανθρώπους ενός ταραγμένου τόπου. Η παράσταση – περφόρμανς «Είσαι σκοπός και γύρω σου χορεύουν τσοπανόσκυλα» συγκίνησε όσους κατέβηκαν στο πάρκινγκ του Ιδρύματος Κακογιάννης για να τη δούνε. Ο πάλαι ποτέ ζεν πρεμιέ Στράτος Τζώρτζογλου συμπλήρωνε το ταμπλό βιβάν του Σκουρλέτη παραδίδοντας μία σπαρακτική και αξιομνημόνευτη ερμηνεία, κόντρα σε οτιδήποτε τον είχαμε δει ποτέ! Η θεατρική έκπληξη του 2013.

4 Ένας λεσβιακός Χρυσός Φοίνικας

Οι Γάλλοι μάς έβαλαν τα γυαλιά. Στο προηγούμενο Φεστιβάλ των Κανών τον Χρυσό Φοίνικα πήρε «Η ζωή της Αντέλ» του Αμπντελατίφ Κεσίς, μια ιστορία πάθους, έρωτα και αγάπης ανάμεσα σε δύο νεαρά κορίτσια. Πέρα από την καλλιτεχνική αξία της ταινίας – που συζητήθηκε γιατί περιέχει πολύ τολμηρές και αισθησιακές σκηνές –, οι Γάλλοι έκαναν και μία κίνηση ματ, καθώς πρόκειται για ένα πολιτικό βραβείο. Λίγο καιρό πριν από τη βράβευση, στη Γαλλία είχε περάσει ο νόμος αναγνώρισης του γάμου των ομοφυλοφίλων. Με επεισόδια και αντιδράσεις εννοείται. Αλλά να που ο πρόεδρος της κριτικής επιτροπής, ο – πιο Αμερικάνος δεν γίνεται – Στίβεν Σπίλμπεργκ, αποφάσισε να γίνει για λίγο… Ευρωπαίος. Έτσι τουλάχιστον δείχνει η βράβευση. Και μην ξεχνάμε ότι η ταινία έβγαλε στη λεωφόρο της δόξας και ένα νέο αστεράκι, τη Γαλλίδα ελληνικής καταγωγής Αντέλ Εξαρχόπουλος.

5 Ανακαλύψαμε τον Δημητριάδη

Ήταν σαν, 35 χρόνια μετά την έκδοσή του, το «Πεθαίνω σαν χώρα» να αποδεικνυόταν προφητικό. Σαν η ανθρώπινη αισχύνη και απελπισία που περιγράφονται στο εμβληματικό βιβλίο του Δημήτρη Δημητριάδη να συνάντησε την απελπισία της οικονομικής και υπαρξιακής κρίσης των Ελλήνων του 2013. Ξαφνικά, όλοι ανακάλυπταν το έργο που καθόρισε την πρώτη μεταπολιτευτική γενιά, και παράλληλα το ποιητικό, πεζογραφικό και θεατρικό έργο του Θεσσαλονικιού συγγραφέα. Η ώρα της δικαίωσης για τον άγνωστο στην πλειονότητα δημιουργό. Όταν, πριν από μερικά χρόνια, η Γαλλία τον τιμούσε με ένα σημαντικό αφιέρωμα, ανεβάζοντας έργα του σε κεντρικές σκηνές του Παρισιού, ανάμεσά τους και η θεατρική εκδοχή του «Πεθαίνω σαν χώρα» από τον Μιχαήλ Μαρμαρινό, παραγωγής Φεστιβάλ Αθηνών, καμία ελληνική κρατική σκηνή δεν είχε κάνει κάτι ανάλογο γι’ αυτόν. Ακολούθησε πέρυσι το «Insenso», «όπερα χωρίς μουσική», όπως το χαρακτήρισε ο ίδιος, μία υπερπαραγωγή επίσης του Φεστιβάλ. Φέτος, η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών ανέθεσε σε τέσσερις σκηνοθέτες τέσσερα αντίστοιχα έργα του: «Η εκκένωση», «Φαέθων», «Το άγγιγμα του βυθού», σε μορφή αναλογίων, και μία παράσταση στην κεντρική σκηνή της, με το άπαιχτο στην Ελλάδα «Ο κυκλισμός του τετραγώνου». Η χρονιά, πάντως, κλείνει με ακόμα μία παράσταση έργου του, το «Πολιτισμός, μία κοσμική τραγωδία», από την ομάδα Bijoux de kant με την Καρυοφυλλιά Καραμπέτη ως Μήδεια.

6 Καλύτερα να τραγουδάνε!

Ποιος να το φανταζόταν ότι σε έναν ετήσιο μουσικό απολογισμό, αντί να μιλάμε για έναν δίσκο ή μια συναυλία που ξεχώρισαν, θα ασχολούμασταν με χρυσαυγίτικα μαργαριτάρια αοιδών της νύχτας – και όχι μόνο! Διότι τον χορό της κοτσάνας έσυρε πρώτος ένας τραγουδιστής της βυζαντινής παράδοσης και του Μίκη Θεοδωράκη, ο Πέτρος Γαϊτάνος, όταν τον Οκτώβριο του 2012 ζήτησε να σπάσει τα πλαστά cd στα κεφάλια των μαύρων μικροπωλητών. Τον ακολούθησαν λίγους μήνες μετά ο Σταμάτης Γονίδης με τον ναζιστικό χαιρετισμό του σε συναυλία του στην Ηλεία ως αλληλεγγύη στον, επίσης διωκόμενο για ναζιστικό χαιρετισμό, ποδοσφαιριστή Κατίδη. Και κορυφαίος όλων ο ανεκδιήγητος Νότης Σφακιανάκης, θαμώνας στην εκπομπή του δημοσιογράφου – ποιητή Μπογδάνου στον ΣΚΑΪ, να σερβίρει στους τηλεθεατές τη μεταφυσική σαλάτα του, αποτελούμενη από ελληνοπρέπεια, αστικούς μύθους και μπόλικη φασίζουσα ανοησία. Τουλάχιστον η Δέσποινα Βανδή τού γύρισε την πλάτη και από ίνδαλμα στις πίστες μετατράπηκε εν μία νυκτί σε αντιφασιστική περσόνα.

7 Το φαινόμενο «Γκόλφω»

Μία εξαιρετική παράσταση ενός βουκολικού δραματικού ειδυλλίου, από τον ταλαντούχο ηθοποιό και σκηνοθέτη Νίκο Καραθάνο, με μία εκπληκτική πανστρατιά σπουδαίων ηθοποιών όλων των ηλικιών, έμελλε να αναδειχθεί ως η «παράσταση της χρονιάς». Η «Γκόλφω» του Σπυρίδωνος Περεσιάδου, που γράφτηκε το 1893 και αποτέλεσε για δεκαετίες σταθερή αξία των μπουλουκιών, ανέβηκε για πρώτη ίσως φορά με συνέπεια κι έναν σχεδόν υπέρμετρο σεβασμό. Ο έρωτας και η προδοσία του Τάσου για την Γκόλφω παρουσιάστηκε ως μία τραγωδία μεγάλου λυρισμού, σαν ένα σαιξπηρικό δράμα ελληνικής κοπής. Ήταν sold out για μήνες, επαναλήφθηκε στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου για μία βραδιά κι έκλεισε τον κύκλο των παραστάσεών της στην κατάμεστη κεντρική σκηνή του κτηρίου Τσίλερ τον Νοέμβριο. 
 
8 Το Όσκαρ του προέδρου στην Αθήνα

Είναι γνωστό ότι η αμερικάνικη Ακαδημία Κινηματογράφου λατρεύει να δίνει χρυσά αγαλματάκια για ρόλους που βασίζονται σε αληθινά πρόσωπα. Οι βιογραφίες πάντα ξεκινούν με άσο στο μανίκι. Πόσω μάλλον αν έχουν στο καστ τους έναν από τους σπουδαιότερους ηθοποιούς της εποχής μας και θέμα τη ζωή του πιο αγαπημένου προέδρου της Αμερικής. Θα ήταν… θαύμα να μην κερδίσει το Όσκαρ Α’ Ανδρικού Ρόλου ο Ντάνιελ ντέι Λιούς για την ερμηνεία του ως «Λίνκολν» στην ομώνυμη ταινία του Στίβεν Σπίλμπεργκ. Είναι το τρίτο της καριέρας του. Ο Τζορτζ Κλούνι, άλλωστε, το έχει πει: «Όταν παίζει ο Ντάνιελ, καλύτερα να πηγαίνουμε όλοι σπίτια μας». Να θυμίσουμε ότι ο Ιρλανδός σταρ ήρθε και στην Αθήνα για την επίσημη πρεμιέρα της ταινίας του, καθώς τα έσοδα πήγαν στην Εταιρεία Προστασίας Σπαστικών, με την οποία διατηρεί στενή σχέση.

9 Ο Τσιβόπουλος στην Μπιενάλε

Η εκπροσώπηση της Ελλάδας στην Μπιενάλε της Βενετίας από έναν εικαστικό του διαμετρήματος του Στέφανου Τσιβόπουλου ήταν μία ευτυχής συγκυρία. Ένας καλλιτέχνης του οποίου η εργασία βασίζεται στη θεματική τής ατομικής και συλλογικής ευθύνης ήρθε την κατάλληλη ώρα να θέσει ερωτήματα που άπτονται του ελληνικού προβλήματος. Η εγκατάστασή του στο Ελληνικό Περίπτερο, που εγκαινιάστηκε στις 31 Μαΐου και διήρκησε μέχρι τις 24 Νοεμβρίου, είχε τίτλο «History Zero – Ιστορία Μηδέν».

10 Έτος Καβάφη κατ’ επίφασιν

Το έτος Καβάφη ξεκίνησε με καθυστέρηση και παρήλθε χωρίς σχεδόν να το καταλάβουν οι περισσότεροι. Αν εξαιρέσει κανείς μερικούς κατακερματισμένους στίχους στα τρόλεϊ, που προκάλεσαν πολλά, κυρίως ειρωνικά, σχόλια, πολύ λίγα ακούσαμε για τον μεγάλο ποιητή μας με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 150 χρόνων από τη γέννηση και 80 από τον θάνατό του. Σκόρπιες εκδηλώσεις, κυρίως από το φθινόπωρο και μετά, έγιναν από ιδιωτικούς φορείς. Ένας ιδιωτικός φορέας, το Ίδρυμα Ωνάση, απέκτησε και το Αρχείο Καβάφη, έναν ανεκτίμητο ιστορικό και φιλολογικό θησαυρό. Στόχοι του Ιδρύματος είναι να αποτελέσει το αρχείο αυτό σημείο αναφοράς και ανοικτής πρόσβασης για το ευρύ κοινό και, επιπλέον, να αναδειχθεί ο διεθνής χαρακτήρας της ποίησης και της προσωπικότητας του Καβάφη. Το πώς θα γίνει αυτό, θα το δούμε μέσα στις επόμενες χρονιές..

11 Η Αγία του Θεού… Σοφία

Με την «Αγία του Θεού Σοφία» τα έχει βάλει η γειτονική κυβέρνηση. Δύο πρώην ορθόδοξες εκκλησίες με το όνομα της Αγίας Σοφίας, στην Τραπεζούντα και στη Νίκαια, έχουν ήδη μετατραπεί σε τζαμιά από την κυβέρνηση Ερντογάν. Τώρα το καμπανάκι κινδύνου χτυπά για την εμβληματική εκκλησία του Βυζαντίου, την Αγία Σοφία της Κωνσταντινούπολης. Ο αντιπρόεδρος Μπουλέντ Αρίντς εύχεται «και στα δικά της» και ετοιμάζει νόμο. Τον ίδιο κίνδυνο διατρέχει και η βυζαντινή μονή Στουδίου, ερειπωμένη σήμερα. Θα αναστηλωθεί και θα γίνει τέμενος. Η Αγία Σοφία αποτελεί μουσείο από τη δεκαετία του ’30 με απόφαση του ίδιου του Κεμάλ Ατατούρκ. Δέχεται περί τα 3,5 με 4 εκατομμύρια επισκέπτες τον χρόνο. Έχει περιληφθεί από την ΟΥΝΕΣΚΟ στον κατάλογο της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς μαζί με άλλα μνημεία του ιστορικού κέντρου της Κωνσταντινούπολης. Αν τα καταφέρουν οι Τούρκοι εθνικιστές, δεν θα μείνει χριστιανικό μνημείο απείραχτο. Έτσι ελπίζουν ότι θα σβήσουν τα ίχνη των Ελλήνων…

12 Η Επίδαυρος της λήθης

Σε ρηχά νερά – τύπου ίσα να βραχούν τα ποδαράκια μας – κινήθηκε το Φεστιβάλ Επιδαύρου πέρσι το καλοκαίρι, που σημείωσε μια διόλου ευκαταφρόνητη πτώση εισιτηρίων της τάξεως του 35%. Κάτι που το κοινό γλυκάθηκε στα μεγάλα ονόματα που έφερε τις περασμένες χρονιές ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Ελληνικού Φεστιβάλ Γιώργος Λούκος (Κέβιν Σπέισι, Ίθαν Χοκ), κάτι που το πρόγραμμα άργησε τραγικά να σχεδιαστεί, μια και εκκρεμούσε η ανανέωση ή μη της θητείας του Γιώργου Λούκου, κάτι η κρίση που δεν επιτρέπει μεγαλεία άλλων εποχών (το κόστος του πηγαινέλα στην Επίδαυρο, για να μην μιλήσουμε για διαμονή, είναι κάτι παραπανω από υπολογίσιμο πλέον), το Φεστιβάλ Επιδαύρου 2013 μάλλον θα το καταπιεί η λήθη. Best… seller πάντως με 18.000 εισιτήρια αναδείχτηκε ο «Πλούτος» του Διονύση Σαββόπουλου. Τη «Μήδεια» του Σπύρου Ευαγγελάτου με τον Γιώργο Κιμούλη είδαν πάνω από 12.000 θεατές. Οι παραγωγές των κρατικών θεάτρων, «Κύκλωπας» σε σκηνοθεσία Βασίλη Παπαβασιλείου (9.000 θεατές) και «Τραχίνιες» σε σκηνοθεσία Θωμά Μοσχόπουλου (10.000 θεατές) για το Εθνικό και «Ειρήνη» σε σκηνοθεσία Σωτήρη Χατζάκη για το ΚΘΒΕ (11.000) δεν είχαν την αναμενόμενη προσέλευση. Στο αρχαίο θέατρο Επιδαύρου επίσης είδαμε ξανά τον Θεατρικό Οργανισμό Κύπρου με τη «Σαμία» με πρωταγωνιστή τον Αλκίνοο Ιωαννίδη, σε μια παράσταση που συγκέντρωσε 5.500 θεατές. Η «Άσκηση Επιδαύρου» του Σίμου Κακάλα δεν ενθουσίασε. Ωστόσο, η Επίδαυρος φιλοξένησε την παράσταση – φαινόμενο της σεζόν, την «Γκόλφω» του Νίκου Καραθάνου.

13 Η χρονιά του Μπρεχτ

Τρεις φορές ανέβηκε το θέατρο του Μπρεχτ στις ελληνικές θεατρικές σκηνές το 2013. Αλίμονο αν σε τέτοιους καιρούς, βαθιάς και καταστροφικής καπιταλιστικής κρίσης, η ίδια η ζωή δεν έκανε απαραίτητο και εν τέλει αναπόφευκτο τον μπρεχτικό δραματουργικό λόγο. Αλίμονο αν σε τέτοιους καιρούς το θέατρο δεν αποτελεί και πολιτική πράξη. «Η Αγία Ιωάννα των Σφαγείων», έργο γραμμένο το 1929, που σκηνοθέτησε στο «Ακροπόλ» ο Νίκος Μαστοράκης, με τον Αιμίλιο Χειλάκη και τη Βίκυ Βολιώτη στους πρωταγωνιστικούς ρόλους, κέρδισε το θεατρικό κοινό. «Ο Αφέντης Πούντιλα και ο δούλος του ο Μάτι» είναι το μπρεχτικό έργο που σκηνοθέτησε πέρυσι για το θέατρο «Τζένη Καρέζη» ο Κώστας Καζάκος. Στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών η Κατερίνα Ευαγγελάτου σκηνοθέτησε τον «Καλό άνθρωπο του Σετσουάν».

14 Ο βυζαντινός δρόμος που διχάζει

Όταν οι εκσκαφές του μετρό στον σταθμό Βενιζέλου, στη Θεσσαλονίκη, βρέθηκαν μπροστά στην πολεοδομική καρδιά της αρχαίας και βυζαντινής πόλης, εύρημα μοναδικό και εξόχως πολύτιμο, φάνηκε αδιανόητο το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο να αποφασίζει τη μεταφορά του σε σημείο εκτός της πόλης, χωρίς καν να αναζητηθεί εξαντλητικά η τεχνική λύση της συνύπαρξης μετρό και αρχαιοτήτων. Το 2013 εκπνέει με την προσωρινή απόφαση του ΣτΕ (μέχρι την τελική εκδίκαση της υπόθεσης) να παγώσει κάθε εργασία μετακίνησης του αρχαιολογικού συνόλου, γεγονός που συνιστά μία νίκη στην τεράστια εκστρατεία που ξεκίνησε και συνένωσε αρχαιολόγους, μηχανικούς, επιστήμονες της διεθνούς κοινότητας, πολίτες, αλλά και τον δήμαρχο της πόλης Γ. Μπουτάρη. Αυτό που περιμένουμε το 2014 είναι ο υπουργός Πολιτισμού να αναπέμψει το θέμα στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, κάτι που πεισματικά αρνούνταν να το κάνει μέσα στο 2013, αλλά και να εκπονηθούν προκαταρκτικές τεχνικές μελέτες που να δίνουν λύση στη συνύπαρξη αρχαίων και μετρό. 

15 Κακλέας παντού…

Κακλέας εδώ, Κακλέας εκεί, Κακλέας παραπέρα… Το να δοκιμάζεται ένας καλλιτέχνης σε διαφορετικά είδη είναι μέσα στο παιχνίδι. Ωστόσο ο Γιάννης Κακλέας μέσα στο 2013 φάνηκε να μην γνωρίζει τι σημαίνει η λέξη «όχι». Πέρυσι σκηνοθέτησε την Άννα Βίσση και τους «Δαίμονες» στο Φεστιβάλ Αθηνών, μια μπεκετική 24ωρη παράσταση, το «Μερσιέ και Καμιέ», φέτος σκηνοθετεί από τους «Ψύλλους στ’ αυτιά», έργο του Φεϊντό, στο «Αλίκη» και το «Κουρδιστό Πορτοκάλι» στο «Αποθήκη» μέχρι τον Αντώνη Ρέμο και την Άννα Βίσση στο «Pantheon Theatre». Ενώ και το 2014 θα ανοίξει με δική του σκηνοθεσία, τον «Συρανό Ντε Μπερζεράκ» με το δίδυμο Βασίλη Χαραλαμπόπουλου – Σμαράγδας Καρύδη στο «Παλλάς». Η διαδικασία φέρνει λίγο σε «όλα τα σφάζω, όλα τα μαχαιρώνω», αλλά πάλι το θεατρικό κοινό παραμιλάει με τον Άρη Σερβετάλη στο «Αποθήκη», ενώ ο «Συρανό» αναμένεται πώς και πώς…

16 To succes story του Πολιτισμού

Το γεγονός ότι από τον Ιούλιο το υπουργεο Πολιτισμού ξαναβρήκε την αυτονομία του, και μαζί απέκτησε νέο υπουργό, τον Πάνο Παναγιωτόπουλο, δεν σηματοδότησε καμία συγκλονιστική αλλαγή προς το καλύτερο. Οι υπηρεσίες εξακολουθούν να μην έχουν λεφτά ούτε για τα στοιχειώδη, δηλαδή φως, νερό, τηλέφωνο. Τα μουσεία και οι αρχαιολογικοί χώροι εναποθέτουν τη λειτουργία τους στις δουλοπαροικιακές προσλήψεις εργαζόμενων μέσω ΜΚΟ. Το Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων, έπειτα από αλλεπάλληλες παραιτήσεις προέδρων, απέκτησε ένα νέο Διοικητικό Συμβούλιο, στο οποίο ο υπουργός Πολιτισμού φρόντισε να μην τοποθετήσει κανέναν σχετικό με το αντικείμενο, εκτός από έναν συνδικαλιστή. Στο μεταξύ, το Ταμείο εξακολουθεί να λιμνάζει. Όσο για το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου, αν και ο Κώστας Τζαβάρας το έκλεισε εν μία νυκτί, παραμένει ανοιχτό, αλλά αφοπλισμένο, με κοινοτικά κονδύλια που δεν μπορεί να αξιοποιήσει. Στο μεταξύ, το ιστορικό και διατηρητέο κτήριο της οδού Μπουμπουλίνας, που στεγάζει τις υπηρεσίες του υπουργείου Πολιτισμού, πουλήθηκε μέσω του ΤΑΙΠΕΔ μαζί με άλλα 28 ακίνητα του Δημοσίου. Μία κίνηση καταπληκτικής δημοσιονομικής λογικής, αφού ο πρώην ιδιοκτήτης, δηλαδή το υπουργείο, τώρα θα γίνει νοικάρης του σπιτιού του και θα πληρώνει ενοίκιο για να το χρησιμοποιεί!

17 Μιούζικαλ και ξερό ψωμί

Δώσε στον λαό θέαμα! Κάπως έτσι μοιάζει να σκέφτηκαν οι θεατρικοί παραγωγοί και γέμισε ο χάρτης από παραστάσεις μιούζικαλ φέτος, τάση που θα συνεχιστεί. Μετρήστε – χωρίς τις επαναλήψεις των «Δαιμόνων» και του «Σικάγο» – πόσα μιούζικαλ βρέθηκε να έχει, ξαφνικά, στη διάθεσή του το θεατρικό κοινό αυτή τη σεζόν: «Καμπαρέ», «Μερικοί το προτιμούν καυτό», «Θα σε πάρω να φύγουμε», «Annie», αλλά και το «Ποιος τη ζωή μου» (για τη ζωή του Μίκη Θεοδωράκη). Και έπεται συνέχεια για το νέο έτος («Η Μαρινέλλα συναντά τη Βέμπο», «Πρισίλα, η Βασίλισσα της ερήμου», «Cats»).

18 Μερικοί το προτιμούν… ξένο

Είτε ξεψαχνίζοντας το πρόγραμμα των ελληνικών καναλιών είτε νοικιάζοντας DVD για… τηλεμαραθώνιους το Σαββατοκύριακο, το ελληνικό κοινό είχε την ευκαιρία να δει ό,τι πιο «hot» κυκλοφορεί στην αμερικάνικη αγορά. Μπορεί ο «Σουλεϊμάν» να μην… εκθρονίζεται ακόμα από τις πρώτες θέσεις της τηλεθέασης, όμως «ταράχτηκε» λίγο από την είσοδο καταξιωμένων αμερικάνικων σειρών στους δέκτες μας. Ο Alpha έκανε κίνηση ματ και έφερε το «Homeland», μια σπουδαία παραγωγή με πολυάριθμα βραβεία στο παλμαρέ της, ενώ το Mega επανέφερε το «Breaking Bad» και το «The Killing» παρέα με την κωμική σειρά «Drop Dead Diva». Ο ΣΚΑΪ, χρόνια τώρα, είναι γνωστό για την ποικιλία που διαθέτει όσον αφορά τις ξένες σειρές. Το φαινόμενο «Game of Thrones», το «Boardwalk Empire», τα «CSI Las Vegas», «CSI Miami» και οι κλασικές επιλογές «Dexter» και «Good Wife» απαρτίζουν ένα εντυπωσιακό μενού.

19 Μέχρι και ο Πάπας τιτιβίζει

Το Twitter έχει πάρει για τα καλά τον αέρα των υπόλοιπων social media, με ολοένα και περισσότερους χρήστες να δημιουργούν λογαριασμό για να… τιτιβίσουν. Πλέον, για παράδειγμα, τον θάνατο κάποιου διάσημου πιο γρήγορα τον μαθαίνεις μέσω ενός… tweet, όπως έγινε με τον ηθοποιό Κόρι Μόντιθ, πρωταγωνιστή της σειράς «Glee», του οποίου τον θάνατο ανακοίνωνε μέσω του Twitter η συμπρωταγωνίστριά του στη σειρά Λέα Μισέλ. Το tweet της έγινε retweet πάνω από 408.000 φορές σε 133 χώρες. Η ίδια έξαρση στα tweets παρατηρήθηκε και με τον θάνατο του ηθοποιού Πολ Γουόκερ ή ακόμα και για… τη συμφωνία για τα πυρηνικά του Ιράν. Το τελευταίο υπήρξε θέμα συζήτησης πολλών πολιτικών ηγετών, όπως ο Μπαράκ Ομπάμα, οι οποίοι, ναι, ανήκουν και αυτοί στην… τουιτερόσφαιρα. Μέσα στο 2013 το γνωστό social media καλωσόρισε στην οικογένειά του το ζεύγος Κλίντον, τον Ρόμπιν Γουίλιαμς, ακόμα και τον μοντέρνο Πάπα Φραγκίσκο!

20 Χλιαρό… Like

Εντάξει, δεν ήταν και η καλύτερη απονομή όλων των εποχών. Αλλά τα πρώτα Youtube Music Awards ξεκίνησαν νέες τάσεις της μόδας και μας βοήθησαν να βγάλουμε μερικά πολύτιμα συμπεράσματα. Ένα από αυτά είναι πως πλέον οι καλλιτέχνες όλου του κόσμου (συνήθως οι μεγαλύτερες φίρμες) γνωρίζουν, εμπιστεύονται και προτιμούν το Youtube ως το μέσο του… μέλλοντος, με το οποίο θα προβάλλουν τη μουσική τους και θα κερδίζουν περισσότερους φαν. Για αυτό, άλλωστε, και έκαναν αισθητή την παρουσία τους στα βραβεία. Αν κοιτάξουμε τους νικητές των βραβείων, θα δούμε φυσικά τρανταχτά ονόματα του παγκόσμιου μουσικού στερεώματος, όπως ο Έμινεμ, αλλά δεν λείπουν και μουσικοί όπως ο Μάκλμορ, που χρωστάνε εξ ολοκλήρου την καριέρα τους στη δημοφιλή ιστοσελίδα. Ένα ακόμα συμπέρασμα είναι πως τις απονομές βραβείων μπορεί πλέον (αν γίνει… trend) να τις παρακολουθούμε από την… οθόνη του υπολογιστή μας, όπως έγινε και με τα Youtube Music Awards, τα οποία μετέδωσε σε live streaming το Youtube. Τα παράπονα βέβαια δεν έλειψαν. Η εκδήλωση ήταν «τσαπατσούλικη» και άνευρη, το streaming «κόλλαγε» συνεχώς και οι καλεσμένοι (διασημότητες, τραγουδιστές κ.ά.) έμοιαζαν έξω από τα νερά τους.

21 Ζήτω το βιβλιοπωλείο η «Εστία»

Κάπως έτσι, το θρυλικό «Βιβλιοπωλείον της Εστίας» της οδού Σόλωνος έκλεισε τον περασμένο Μάρτιο, και ένα «αδελφό βιβλιοπωλείο», με το όνομα «Εστία», ανοίγει εντός των ημερών, Διδότου και Δελφών γωνία. Ανάμεσα Εξάρχεια και Κολωνάκι. Το πρώτο, που είχε μετακομίσει στη «φοιτητική» Σόλωνος πριν από 35 χρόνια και φιλοξενούσε βιβλία όλων των οίκων, ανθρώπους και πάνω απ’ όλα τη δυναμική θαυματοποιό κυρία Μάνια Καραϊτίδη, δεν άντεξε στις αντιπνευματικές αλλαγές των καιρών. Το δεύτερο θα φιλοξενεί αποκλειστικά εκδόσεις της «Εστίας», την οποία έχει αναλάβει εδώ και χρόνια η δραστήρια Εύη Καραϊτίδη. «Οι εκδόσεις ‘‘Εστία’’ θα συνεχίσουν την παραγωγή λίγων επιλεκτικών εκδόσεων.

22 Γκέι με το ζόρι

Πιο εύκολα θα λύσουμε το μυστήριο της Ατλαντίδας από το να μάθουμε τις σεξουαλικές προτιμήσεις του ζεν πρεμιέ και διάσημου ηθοποιού Τζορτζ Κλούνι. Είχε και πάλι, πάντως, έτοιμη την απάντηση σε όσα σκανδαλοθηρικά έντυπα και σάιτ έθεσαν φέτος για μια ακόμα φορά τον ανδρισμό του υπό αμφισβήτηση. Με το απαράμιλλο χιούμορ και στιλ του δήλωσε πως δεν θα ασχοληθεί ξανά με τέτοιου είδους δημοσιεύματα, γιατί αποτελούν προσβολή στην γκέι κοινότητα, και συνέχισε λέγοντας: «Δεν νιώθω την ανάγκη να διαψεύσω πως είμαι γκέι. Διάβασα σε έναν τίτλο: ‘‘George Clooney gay – gay – gay’’. Και είπα, είμαι απλώς gay – gay. Το τρίτο gay είναι υπερβολικό». Απλά του βγάζουμε το καπέλο!

23 Μαύρο στην ΕΡΤ

Το βράδυ της 11ης Ιουνίου έπεσε μαύρο στην οθόνη της ΕΡΤ. Μια ιστορία δεκαετιών σταμάτησε με μια δεκάλεπτη ανακοίνωση. Στην πυρά η κρατική ραδιοτηλεόραση. Ταινίες, αφιερώματα, ντοκιμαντέρ, εκπομπές για το βιβλίο, μουσικά σύνολα… για πέταμα. Και ραδιόφωνο. Το Τρίτο Πρόγραμμα, το Δεύτερο, τα Θεατρικά, όλα στο πυρ το εξώτερον. Ποιος νοιάστηκε για τον πολιτισμό; Η ΕΡΤ έκλεισε. Παράπλευρη απώλεια ο κινηματογράφος, η μουσική, η τέχνη.

24 Νοικοκυρά για Νόμπελ

«Μια νοικοκυρά που γράφει ιστορίες στο δίωρο που κοιμούνται τα παιδιά, την ώρα που περιμένει να ψηθεί το φαγητό» και «ο Τσέχωφ του Καναδά» είναι οι δύο πολύ διαφορετικοί τρόποι με τους οποίους περιγράφεται η φετινή νικήτρια του βραβείου Νόμπελ Λογοτεχνίας Άλις Μονρό. Μια «κανονική» γυναίκα, η οποία δεν απομακρύνθηκε ποτέ πολύ από το σπίτι της στο Οντάριο, που το καλοκαίρι είχε δηλώσει πως σκοπεύει να σταματήσει το γράψιμο γιατί δεν θέλει «να μένει πια τόσο μόνη, όσο πρέπει να μένει ένας συγγραφέας» και που χαίρει παγκόσμιας εκτίμησης για το ταλέντο της στο διήγημα και τον τρόπο της να κοιτά με μια πολύ προσωπική ματιά συνηθισμένους ανθρώπους. «Η ζωή των αληθινών ανθρώπων αρκεί και είναι πολύ ενδιαφέρουσα, αν καταφέρεις να τη συλλάβεις έτσι όπως είναι, μονότονη, κοινότοπη, απίστευτη, απύθμενη, απροσμέτρητη», είχε πει παλιότερα η ίδια. Στα ελληνικά κυκλοφορούν τα βιβλία της «Πάρα πολύ ευτυχία» και «Μ’ αγαπά, δεν μ’ αγαπά».
 
25 Εξωστρέφεια  και «πρωτιά»

Η Λυρική έκανε την αρχή. Ο λόγος για τις συναυλίες – έκπληξη που κυριολεκτικά μάγεψαν τον ανυποψίαστο κόσμο, ο οποίος δεν είναι συνηθισμένος να διασταυρώνεται με λυρικούς αοιδούς στους δρόμους και τις γειτονιές της πόλης. Περαστικοί σταμάτησαν να ακούσουν και μουσικόφιλοι έσπευσαν σε αυτές τις απρόσμενες λυρικές εξορμήσεις. Το μετρό, ο πεζόδρομος της Διονυσίου Αρεοπαγίτου, η Αγορά της Αθηνάς, το λιμάνι του Πειραιά, ο Λευκός Πύργος, μετατράπηκαν σε αυτοσχέδιες σκηνές μιας νέας γοητευτικής ιστορίας. Δυναμωμένη από την εξωστρέφεια η Λυρική Σκηνή είναι έτοιμη για το επόμενο βήμα!
Αθόρυβα και δυναμικά η Καμεράτα υπό τη διεύθυνση του αρχιμουσικού Γιώργου Πέτρου κέρδισε το στοίχημα σε πολλά επίπεδα. Επιθετικό πρόγραμμα δισκογραφίας, πυκνό πρόγραμμα συναυλιών και εντυπωσιακό άνοιγμα για το κοινό. Ο δικός μας «Αλεσσάντρο» του Χαίντελ, η εξαιρετική παραγωγή της Καμεράτα, αφού κατέκτησε το κοινό στις μεγαλύτερες αίθουσες της Ευρώπης, ψηφίστηκε από τους θεατές του Mezzo (παγκόσμιας εμβέλειας μουσικό τηλεοπτικό κανάλι) ως η Καλύτερη Όπερα της Χρονιάς!

26 Γυμνό πίσω από το παραβάν

«Ούτε πουλί πετούμενο να μη βρεθεί μπροστά» στις πιστές Καταριανές. Κι αν υπάρχουν σε μια μεγάλη και πολυδιαφημισμένη έκθεση δύο αρχαιοελληνικά ανδρικά γυμνά αγάλματα με ακέραια τα γεννητικά τους όργανα, στο Κατάρ τούς φορούν… παραβάν. Η έκθεση είχε ξεκινήσει τον περασμένο Αύγουστο από το Βερολίνο και το μουσείο Μάρτιν Γκρόπιους Μπάου με τον τίτλο «Ολυμπία: μύθος, λατρεία, αγώνες». Μετά το πέρας της μεταφέρθηκε στο Κατάρ, όπου και εγκαινιάστηκε στις 28 Μαρτίου.
Εκεί οι αρμόδιοι έκρυψαν από τα γυναικεία μάτια έναν Κούρο και έναν νεαρό αθλητή. Μόνο που το μάτι τού τότε υπουργού αναπληρωτή Κώστα Τζαβάρα το παρατήρησε αμέσως. Ζήτησε, λοιπόν, εφόσον η προβολή τους δεν είναι αντάξια της αξίας τους και του ήθους της αρχαίας ελληνικής τέχνης, να επιστραφούν στην Ελλάδα πάραυτα. Και αυτό έγινε.

27Υπόθεση Γκούρλιτ

Χίλιοι τετρακόσιοι πίνακες σπουδαίων ζωγράφων, πολλοί από τους οποίους θεωρούνταν πως είχαν χαθεί ή καταστραφεί, έργα του Πικάσο, του Ματίς, του Σαγκάλ, του Κλέε και πολλών άλλων, ανακαλύφτηκαν χάρη σε έναν τυχαίο έλεγχο στα γερμανοελβετικά σύνορα. Η υπόθεση, την οποία αποκάλυψε στις αρχές Νοεμβρίου το περιοδικό «Focus», θυμίζει αστυνομικό μυθιστόρημα με κεντρικούς ήρωες εγκληματίες πολέμου και διάσημους ζωγράφους, τον Χίτλερ – και τις απόψεις του περί τέχνης –, γκαλερίστες, κληρονόμους και υπευθύνους μουσείων, Γερμανούς αξιωματούχους και δημοσιογράφους, δικηγόρους και ειδήμονες στα εικαστικά που αναζητούν καινούργια στοιχεία για την υπόθεση. Οι πίνακες ήταν κρυμμένοι στο διαμέρισμα του 80χρονου Κορνέλιους Γκούρλιτ, γιου ενός από τους γνωστότερους εμπόρους τέχνης της ναζιστικής περιόδου.

28 Ο θάνατος της δισκογραφίας

Η συνθήκη είναι ήδη γνωστή: ανύπαρκτα δισκάδικα, υποτίμηση των εντύπων ως μέσων διανομής των δίσκων με συνέπεια δίσκους που γίνονται ιδίοις εξόδοις και καταλήγουν στο Διαδίκτυο προς downloading ή μεμονωμένα κομμάτια που ανεβαίνουν στο Youtube. Είναι σαφές: η δισκογραφία στην Ελλάδα έχει πεθάνει και ιστορικοί κατάλογοι έχουν ξεπουληθεί – χαρακτηριστικό παράδειγμα το στοκ της Lyra του φυλακισμένου Γιαννίκου, που πέρασε στον Ιανό του Καρατζά και πλέον βρίσκεις cd στα 2 και στα 3 ευρώ. Η επέλαση του Διαδικτύου φυσικά εγείρει ερωτήματα για τη νομιμότητα διακίνησης της μουσικής και τα τελικά οφέλη των καλλιτεχνών, αν υποτεθεί πως μέσα στη χρονιά που τελειώνει η ΑΕΠΙ μείωσε κατά πολύ τις αμοιβές τους από τα πνευματικά δικαιώματα.

29 Σταρ της αρχαιολογίας

Ένα μεγάλο βραβείο κέρδισε φέτος η χώρα μας, χάρη στον αρχιτέκτονα Μανόλη Κορρέ. Ο άνθρωπος που πέρασε δεκαετίες στην αναστήλωση του Παρθενώνα πήρε το ιταλικής προέλευσης Διεθνές Βραβείο Feltrinelli για τη συνολική του προσφορά στον τομέα της Αρχαιολογίας και των Αναστηλώσεων. Άοκνος, δεν σταματά να εργάζεται, να μελετά και να σχεδιάζει. Τις ήσυχες μέρες του Αυγούστου η αρχαία Μεσσήνη εγκαινίασε θριαμβευτικά την επανάχρηση του αναστηλωμένου θεάτρου της έπειτα από 17 αιώνες σιωπής. Ο καθηγητής Πέτρος Θέμελης ονειρεύεται τώρα συνέχιση της αποκατάστασης και στέγαση τμήματος μιας στοάς. Χάρη στο πολυετές έργο του, η Μεσσήνη ετοιμάζεται να ενταχτεί στον κατάλογο μνημείων της παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της ΟΥΝΕΣΚΟ. Έκανε τις δύο εξαιρετικές εκθέσεις της χρονιάς. Ο καθηγητής Αρχαιολογίας Νικόλαος Σταμπολίδης, διευθυντής του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, οργάνωσε τις επιτυχέστατες «Πριγκίπισσες» που τέλειωσαν την άνοιξη και την καλύτερη έκθεση για το Έτος Καβάφη, που μόλις ξεκίνησε. Μέσα από διδασκαλία, διαλέξεις, ταξίδια για εύρεση χορηγιών, συμμετοχή με βαρύτητα στο ΚΑΣ, ετοιμάζει την επόμενη μεγάλη έκθεση, το φθινόπωρο του 2014, που θα είναι αφιερωμένη στην «Υγεία».

30 Habemus νέο νόμο για το Θέατρο

Τα κοινοβουλευτικά έδρανα καθ’ όλο το 2013 φιλοξένησαν σωρεία καυγάδων και αντεγκλήσεων. Βρέθηκε όμως και κάτι που ένωσε τους 300 της ελληνικής Βουλής. Το νομοσχέδιο του υπουργείου Πολιτισμού για το πλαίσιο και τους κανόνες λειτουργίας θεάτρων και χώρων που φιλοξενούν μουσικοθεατρικές παραστάσεις υπερψηφίστηκε ομόφωνα στις αρχές Δεκεμβρίου. Ήταν ο επίλογος μιας ιστορίας που ξεκίνησε στις αρχές του περασμένου χρόνου όταν, κατόπιν ελέγχων, δόθηκε εντολή σφράγισης 83 θεατρικών χώρων, κυρίως μικρής χωρητικότητας πολυχώρων πολιτισμού. Ο θεατρικός χώρος ξεσηκώθηκε και ήρθε στην επιφάνεια η ανάγκη εκσυγχρονισμού της νομοθεσίας που αφορούσε τα θέατρα, αφού ο μέχρι τότε ισχύων νόμος χρονολογούνταν από το 1936 και την περίοδο Μεταξά. Η συνεργασία όλων των φορέων – σπάνιο φαινόμενο για τα ελληνικά δεδομένα – οδήγησε στον σχεδιασμό ενός νόμου – πλαισίου που ικανοποιούσε όλες τις πλευρές και εν τέλει υπερψηφίστηκε στη Βουλή.

Συνεργάστηκαν: Σόνια Μαγγίνα, Αντώνης Μποσκοΐτης, Δήμητρα Μυρίλλα, Χρυσούλα Παπαϊωάννου, Σίσσυ Παπαδάκη, Χρήστος Παρίδης, Σοφία Στυλιανού, Κωστούλα Τωμαδάκη, Γιώργος Ψάχος.