Απελπιστική η κατάσταση στην Τουρκία. Η αποκάλυψη της ρεμούλας και του λαδώματος σαρώνει

Απελπιστική η κατάσταση στην Τουρκία. Η αποκάλυψη της ρεμούλας και του λαδώματος σαρώνει

Η τουρκική χύτρα επάνω στην οποία είχε καταφέρει να εγκαταστήσει την τελευταία δεκαετία τον θρόνο του ο σουλτάνος Ερντογάν φαίνεται πως ξεπέρασε το σημείο βρασμού, επαναφέροντας στο προσκήνιο το αγωνιώδες (και) για την Ελλάδα ερώτημα: Υπάρχει διαθέσιμη βαλβίδα ασφάλειας;

Αν ο συμβιβασμός είναι η αναζητούμενη βαλβίδα ασφαλείας προκειμένου να αποφευχθεί η έκρηξη στην Τουρκία, τότε η κατάσταση στη γειτονική χώρα εμφανίζεται απελπιστική, καθώς τα μέτωπα που έχει ανοίξει ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό, είναι πολλά και μεγάλα.
Αυτά τα μέτωπα, ωστόσο, εξασφάλισαν στον Ερντογάν την πολιτική του κυριαρχία για όσο διάστημα το «σύστημα εξουσίας» που δημιούργησε μέσα στην τελευταία δεκαετία εμφανιζόταν αρραγές, κάτι που, απ’ ό,τι φαίνεται από τις τελευταίες εξελίξεις, δεν ισχύει πια.
Καθώς η πολυδιάστατη αυτή επιχείρηση (Operasyon) ρεμούλας και λαδώματος που αποκαλύπτεται είναι βέβαιο ότι θα έχει αρνητικές επιπτώσεις για το κυβερνών κόμμα (ΑΚΡ) και μεγάλες συνέπειες για τον ίδιο τον Ερντογάν, επιβάλλεται να την παρακολουθήσουμε με ιδιαίτερη προσοχή.

Το χρονικό του χάους
Ανήμερα των Χριστουγέννων ο πρωθυπουργός της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν σε ομιλία του κήρυξε «τον νέο Απελευθερωτικό Αγώνα για τη νέα Τουρκία», δίνοντας με αυτόν τον τρόπο το μήνυμα ότι δεν θα πέσει αμαχητί.
Την ίδια μέρα (25.12) είχε ήδη ξεσπάσει η θύελλα της δεύτερης εισαγγελικής έρευνας για την υπόθεση διαφθοράς που συγκλονίζει τη γειτονική χώρα. Η εν λόγω «υπόθεση» από τους φιλοκυβερνητικούς κύκλους χαρακτηρίζεται «Πραξικόπημα εναντίον της κυβέρνησης», ενώ από την αντιπολίτευση «Επιχείρηση εναντίον της διαφθοράς». Σε αυτή τη δεύτερη έρευνα περιλαμβάνεται και το όνομα του γιου του Τούρκου πρωθυπουργού, Μπιλάλ.
Μέχρι τώρα ως αποτέλεσμα των αποκαλύψεων έχουν παραιτηθεί οι τρεις υπουργοί που ενέχονται στο σκάνδαλο της πρώτης εισαγγελικής έρευνας. Πρόκειται για τους υπουργούς Εσωτερικών Γκιουλέρ, Οικονομικών Τσαγλαγιάν και Πολεοδομίας Μπαϊρακτάρ – ο τελευταίος, μάλιστα, δήλωσε ότι «πρέπει να παραιτηθεί και ο πρωθυπουργός, διότι ό,τι έκανα περνούσε από την έγκρισή του».
Παραιτήθηκαν ακόμη ένας πρώην υπουργός της κυβέρνησης, ο Ιντρίς Ναΐμ Σαχίν, καθώς και τρεις βουλευτές, τους οποίους η Κεντρική Επιτροπή του ΑΚΡ αποφάσισε τη νύχτα (26.12) να παραπέμψει στο Πειθαρχικό του κόμματος.
Η δεύτερη εισαγγελική έρευνα (έχει, προς το παρόν, σταματήσει) αφορά, σύμφωνα με τα δημοσιεύματα του τουρκικού Τύπου, «ποσά ύψους 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων και των σχετικών δωροδοκιών, την ανάθεση 28 θερμοηλεκτρικών σταθμών, ξέπλυμα χρήματος, καθώς και διάφορες παρανομίες του Ιδρύματος Διακονίας της Νεολαίας και της Εκπαίδευσης (Türkiye Gençlik ve Eğitime Hizmet Vakfı – TÜRGEV), μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου του οποίου είναι ο γιος και οι θυγατέρες του πρωθυπουργού.
Το κουβάρι αυτής της υπόθεσης άρχισε να ξετυλίγεται πριν από 14 μήνες, όταν οι αρμόδιες αρχές άρχισαν μυστική (στην κυριολεξία, αφού ουδείς από την κυβέρνηση, ούτε ο ίδιος ο Ερντογάν, ήταν ενήμερος) έρευνα. Τα αποτελέσματα της έρευνας άρχισαν να γίνονται γνωστά και να προκαλούν τον πολιτικό σεισμό που βιώνει η γειτονική χώρα, ως ακολούθως:

Τρίτη, 17 Δεκεμβρίου 2013
Μονάδες της τουρκικής οικονομικής αστυνομίας (MASAK), με εντολή της Εισαγγελίας Κωνσταντινούπολης, πραγματοποιούν, από τις 5 η ώρα το πρωί, εφόδους σε 28 σπίτια και γραφεία στην Κωνσταντινούπολη και την Άγκυρα. Συλλαμβάνονται 51 άτομα, μεταξύ των οποίων ο δήμαρχος της περιφέρειας Φατίχ της Κωνσταντινούπολης Μουσταφά Ντεμίρ και ο αδελφός του (Σουλεϊμάν), ο διοικητής της κρατικής τράπεζας Χαλκ Μπανκ (Σουλεϊμάν Αρσλάν), οι γιοι των υπουργών Εσωτερικών, Οικονομίας και Πολεοδομίας (Μπαρίς Γκιουλέρ, Καάν Τσαγλαγιάν και Αμπντουλάχ Ογούζ Μπαϊρακτάρ), υψηλόβαθμοι γραφειοκράτες, ιδιοκτήτες κατασκευαστικών εταιρειών και ο Ιρανός επιχειρηματίας Ρεζά Ζαράμπ (ή Ριζά Σαράφ, όπως είναι το όνομα που πήρε μετά την απόκτηση τουρκικής υπηκοότητας).
Οι κατηγορίες που τους απευθύνονται είναι «ρεμούλες σε δημόσιους διαγωνισμούς, δωροδοκίες, λαδώματα, κατάχρηση εξουσίας, λαθρεμπόριο χρυσού, ξέπλυμα βρόμικου χρήματος κ.ά.».
Ο Ταγίπ Ερντογάν κάνει την ίδια ημέρα (στο Ικόνιο όπου βρίσκεται) την πρώτη σχετική δήλωσή του: «(…) Στήνονται παγίδες εναντίον του ΑΚΡ. Δεν θα υποκύψουμε σε καμιά απειλή… Όλα είναι δουλειά σκοτεινών δυνάμεων… Στις 30 Μαρτίου έχουμε εκλογές, αν έχουν αυτοπεποίθηση να μπουν στις εκλογές, η μάχη δίνεται στην κάλπη…».
Ο αρχηγός του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου κάνει «άνοιγμα» στους Κούρδους και δηλώνει ότι «όλοι θα εκπαιδεύονται στη μητρική τους γλώσσα [όταν έρθουμε στην εξουσία]».

Τετάρτη, 18 Δεκεμβρίου 2013
Αποκαλύπτεται ότι ούτε ο Ερντογάν ούτε κανένας άλλος στην κυβέρνηση δεν είχαν ιδέα για την εισαγγελική έρευνα που είχε ξεκινήσει πριν από 14 μήνες…
Η κυβέρνηση μεταθέτει 11 αστυνομικούς διευθυντές της Κωνσταντινούπολης και 18 της Άγκυρας, που ασχολούνται με την υπόθεση του σκανδάλου.
Οι εφημερίδες γράφουν ότι μεταξύ αυτών που ενέχονται στο σκάνδαλο δωροδοκίας είναι και ο υπουργός για Θέματα Ευρωπαϊκής Ένωσης Εγκεμέν Μπαγίς.
Από τις πληροφορίες που διαρρέουν από την εισαγγελική έρευνα αρχίζουν να πλανώνται στην ατμόσφαιρα νούμερα: 87 δισ. ευρώ φέρεται να έχει διακινήσει (μέσα σε δύο χρόνια;) μέσω της Χαλκ Μπανκ ο Ριζά Σαράφ. Πρόκειται για λεφτά που ανήκουν στο Ιράν και κατατίθενται από την Τουρκία στη Χαλκ Μπανκ έναντι του πετρελαίου και φυσικού αερίου που παίρνει από το Ιράν. 133 εκατ. λίρες Τουρκίας (περίπου 50 εκατ. ευρώ) λέγεται ότι είναι το συνολικό ποσό που πήραν οι γιοι των υπουργών για τις «διευκολύνσεις» που προσέφεραν μέσω των πατέρων τους.

Πέμπτη, 20 Δεκεμβρίου 2013
Το βράδυ της προηγουμένης είχαν κυκλοφορήσει σε τηλεοράσεις και στα κοινωνικά δίκτυα οι φωτογραφίες των «κουτιών παπουτσιών» με τις δέσμες δολαρίων και ευρώ που βρέθηκαν στο σπίτι του διοικητή της Χαλκ Μπανκ: σύνολο 4,5 εκατ. ευρώ.
Τίθεται σε διαθεσιμότητα ο διευθυντής Ασφάλειας της Αστυνομίας Κωνσταντινούπολης Χουσεΐν Τσαπκίν. Στη θέση του τοποθετείται αμέσως ο Σελαμί Αλτίνοκ, νομάρχης Ακσαράι, ο οποίος μεταφέρεται στην Κωνσταντινούπολη με το πρωθυπουργικό αεροπλάνο.

Παρασκευή, 20 Δεκεμβρίου 2013
Οι εισαγγελείς ζητούν ομόφωνα την προφυλάκιση 49 συλληφθέντων. Το δικαστήριο αποφασίζει την προφυλάκιση είκοσι τεσσάρων από τους συλληφθέντες (ο Ριζά Σαράφ, ο διοικητής της Χαλκ Μπανκ, ο αδελφός του δημάρχου του Φατίχ και οι γιοι των υπουργών Εσωτερικών και Οικονομικών είναι μεταξύ των προφυλακισθέντων).
Οι εφημερίδες γράφουν ότι το 0,5% του βρόμικου χρήματος (των 87 δισ. ευρώ) διετίθετο για τα λαδώματα.
Ξεπερνούν τους 80 οι αστυνομικοί διευθυντές που μετατίθενται.
Στο πλαίσιο της λαθρεμπορίας χρυσού, ο Σαράφ «έδωσε 11 εκατομμύρια λίρες Τουρκίας σε υπουργό μέσα σε βαλίτσα» είναι η νέα διαρροή στα ΜΜΕ.
Ο Τούρκος πρωθυπουργός κάνει λόγο για «σκοτεινή σπείρα που θέλει να ρίξει την κυβέρνηση», ο Κιλιτσντάρογλου απαντά λέγοντας: «Πήγαινε στο Υπουργικό Συμβούλιο κι εκεί θα δεις τη σπείρα».
Ο αντιπρόεδρος του CHP Ουμούτ Οράν καταθέτει στην Εθνοσυνέλευση επερώτηση με την οποία ζητά από τον πρωθυπουργό να δηλώσει κατά πόσο: «Ο γιος του Μπιλάλ είναι μέλος του Τουρκικού Ιδρύματος Διακονίας της Νεολαίας και της Εκπαίδευσης (Türkiye Gençlik ve Eğitime Hizmet Vakfı – TÜRGEV). Ο γιος και ο αδελφός του (Μουσταφά Ερντογάν) βρίσκονται μεταξύ των υπόπτων της εισαγγελικής έρευνας που διεξάγεται για τα σκάνδαλα. Το TÜRGEV έχει δεχθεί δωρεά 3 εκατομμυρίων λιρών Τουρκίας [από τον Σαράφ]. Ο γιος του ασκούσε πιέσεις στον δήμαρχο Φάτιχ για να μπουν παρανόμως στο πολεοδομικό σχέδιο περιοχές πρασίνου που βρίσκονται στον δήμο Φάτιχ».

Σάββατο, 21 Δεκεμβρίου 2013
Ο Ερντογάν περιοδεύει στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας και λέει τα ίδια σε κάθε ομιλία: «Η επιχείρηση είναι συνωμοσία εναντίον μας, επειδή ζηλεύουν την ανάπτυξη της Τουρκίας… Θα σπάσουμε τα χέρια που μας στήνουν παγίδες… Θα τους βρούμε στις τρώγλες που κρύβονται και θα τους ξεσκεπάσουμε… Πίσω από τη συνωμοσία βρίσκονται οι ΗΠΑ και το Ισραήλ… Κάποιοι πρέσβεις [είναι σαφές ότι εννοεί τον Ριτσιαρντόνε των ΗΠΑ] να προσέχουν τα λόγια τους, γιατί δεν είμαστε υποχρεωμένοι να τους κρατάμε στη χώρα μας…». Μιλάει επίσης για «κράτος εν κράτει» και «παράλληλο κράτος».
Νεολαίοι του ΑΚΡ στην Τραπεζούντα συμμετέχουν στη συγκέντρωση όπου μιλά ο Ερντογάν φορώντας «τα σάβανά τους» για να δηλώσουν ότι «είναι μαζί του έως τον θάνατο».
Οι αστυνομικοί διευθυντές που μετατίθενται φτάνουν τους 100.
Οι εφημερίδες γράφουν για το ρολόι Patek Philippe, αξίας 700 χιλιάδων λιρών Τουρκίας, που δώρισε ο Σαράφ στον υπουργό Οικονομίας Ζαφέρ Τσαγλαγιάν.
Ο Φετουλάχ Γκιουλέν «καταριέται [την κυβέρνηση]» από την καθημερινή συνάντηση – συζήτηση με οπαδούς του στην Πενσυλβάνια, η οποία μεταδίδεται από το κανάλι Samanyolu.

Δευτέρα, 23 Δεκεμβρίου 2013
Ένα στέλεχος της ΜΙΤ, ο Αχμέτ Τζεμαλετίν Τσελίκ, τοποθετείται επικεφαλής της Διεύθυνσης Τηλεπικοινωνιών (Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı). Είναι η υπηρεσία που, αν δεν κάνει, μπορεί να «ανακαλύπτει» τις υποκλοπές.

Τα μεγάλα ζόρια… εξάγουν την κρίση
 
Αναζητώντας κανείς μια εξήγηση της περιδίνησης στην οποία έχει περιέλθει το φαινομενικά πανίσχυρο – μέχρι πριν από λίγους μήνες – σύστημα εξουσίας που οικοδομεί επί δεκαετία ο Ταγίπ Ερντογάν θα πρέπει να λάβει υπόψη του τα εξής:
1. Το «βαθύ – κεμαλικό – κράτος» μπορεί να ξεδοντιάστηκε μεθοδικά και η ισχύς του στρατεύματος να υπονομεύτηκε, ωστόσο αποδεικνύεται ότι η μάχη του με τους «ισλαμιστές» του Ερντογάν δεν έχει κριθεί.
2. Μεγάλο τμήμα της τουρκικής κοινωνίας δεν υιοθετεί τα «πατροπαράδοτα κελεύσματα» των ισλαμιστών, επιμένει να κοιτά στη Δύση και να αντιμετωπίζει με καχυποψία την (κρυφή;) ατζέντα του κόμματος του Ερντογάν.
Κάτι που επίσης δεν θα πρέπει να διαφεύγει την προσοχή είναι κάποιες κινήσεις στρατηγικής σημασίας στις οποίες προχώρησαν οι κυβερνήσεις του ΑΚΡ:
◆ Απαγόρευσαν στους Αμερικανούς να χρησιμοποιήσουν το τουρκικό έδαφος στην εισβολή κατά του Ιράκ.
◆ Τίναξαν στον αέρα τις σχέσεις Τουρκίας – Ισραήλ, οι οποίες αποτελούσαν «σταθερά» για την εξυπηρέτηση της (αμερικανικής) τάξης στην περιοχή.
◆ Σύναψαν συμφωνία για συμπαραγωγή του συστήματος αεράμυνας της χώρας με τους Κινέζους, κάτι που έχει κάνει έξαλλους τους Αμερικανούς.
Αν ο συμβιβασμός είναι η απαιτούμενη βαλβίδα εκτόνωσης της τουρκικής χύτρας, αντιλαμβάνεται κανείς απ’ όλα τα παραπάνω ότι είναι κάτι περισσότερο από δύσκολο για να εξευρεθεί. Κάτι ευκολότερο (και συνηθισμένο) για εξουσίες που παραπαίουν ή αντιμετωπίζουν μεγάλα ζόρια είναι η εξαγωγή της κρίσης. Κι αυτό το τελευταίο είναι άκρως ανησυχητικό για την (πτωχευμένη) Ελλάδα…