Αν κάποιος επιχειρήσει μια πιο προσεκτική ανάγνωση της ελληνικής μυθολογίας, θα διαπιστώσει πως η πτώση της Τροίας δεν οφείλεται στην πονηριά του πολυμήχανου Οδυσσέα, αλλά σ’ έναν ανεκπλήρωτο έρωτα!

Αν κάποιος επιχειρήσει μια πιο προσεκτική ανάγνωση της ελληνικής μυθολογίας, θα διαπιστώσει πως η πτώση της Τροίας δεν οφείλεται στην πονηριά του πολυμήχανου Οδυσσέα, αλλά σ’ έναν ανεκπλήρωτο έρωτα!

Αν η Κασσάνδρα – κόρη του βασιλιά της Τροίας Πρίαμου και της Εκάβης – είχε ενδώσει στον θεό Απόλλωνα, τότε ίσως εκείνος να μην την είχε εκδικηθεί δίνοντάς της την κατάρα να μην πιστεύει ποτέ κανείς τις προφητείες της.
Κανένας από τους κατοίκους της Τροίας δεν πίστεψε τη νεαρή πριγκίπισσα, όταν τους προειδοποίησε να μη βάλουν στην πόλη τον Δούρειο Ίππο, διότι το ξύλινο κήτος ήταν γεμάτο με στρατιώτες του εχθρού. Έτσι η Τροία καταστράφηκε, ο Όμηρος ολοκλήρωσε το πρώτο του έπος και η Κασσάνδρα ξελόγιασε τον Αγαμέμνονα, ο οποίος την πήρε μαζί τους στις Μυκήνες, για να βρουν και οι δύο τραγικό τέλος από το χέρι της Κλυταιμνήστας και του εραστή της, του Αίγισθου.
Η παραπομπή στην ελληνική μυθολογία δεν είναι άσχετη με την έκθεση του έγκυρου περιοδικού «Economist» για τις χώρες που το 2014 ενδέχεται να αποτελέσουν πεδία έντονων κοινωνικών αναταραχών. Μεταξύ μιας πλειάδας αυταρχικών, δικτατορικών και… προβληματικών καθεστώτων (όπως το Σουδάν, το Ιράκ, η Συρία, η Υεμένη, η Ζιμπάμπουε, το Ουζμπεκιστάν, η Τουρκία και η Αίγυπτος), που ήδη μαστίζονται είτε από μακροχρόνιους εμφύλιους πολέμους είτε από βίαιες διαδηλώσεις, συμπεριλαμβάνεται και η Ελλάδα.

Κρίση της δημοκρατίας
Σύμφωνα με τον οικονομικό αναλυτή του «Economist» Laza Kekic, για να επιβεβαιωθούν οι Κασσάνδρες πρέπει να υπάρχουν σοβαρά φαινόμενα οικονομικής, κοινωνικής και πολιτικής διάβρωσης.
«Η ύφεση της οικονομίας και η υψηλή ανεργία δεν οδηγούν πάντα στην εκδήλωση κοινωνικών αναταραχών. Για να συμβεί αυτό, πρέπει να συντρέχουν και άλλοι λόγοι που μπορούν να οδηγήσουν σε κοινωνική αποσταθεροποίηση. Κυριότεροι είναι οι μεγάλες εισοδηματικές ανισότητες, οι αδύναμες κυβερνήσεις, τα πολύ χαμηλά ποσοστά κοινωνικής πρόνοιας, η έξαρση εθνικιστικών και ακροδεξιών φαινομένων και ένα ήδη υπάρχον ιστορικό κοινωνικών αναταραχών.
Επιπλέον επιβαρυντικό ρόλο σε μια πιθανή κοινωνική έξαρση είναι η γενικότερη αμφισβήτηση των κυβερνήσεων και των ευρωπαϊκών θεσμών (σ.σ.: Ε.Ε.), έτσι τουλάχιστον όπως τους γνωρίσαμε τις τελευταίες δεκαετίες. Ουσιαστικά, μιλάμε για κρίση της δημοκρατίας».

Το ελληνικό παράδοξο
Το δυστύχημα για την Ελλάδα είναι ότι αυτήν την περίοδο διαθέτει όλα τα χαρακτηριστικά που συνθέτουν μια «βραδυφλεγή βόμβα» έτοιμη να πυροδοτηθεί! Θα περίμενε κανείς πως αυτό θα μπορούσε να έχει συμβεί τη χρονιά που ολοκληρώνεται.
Ωστόσο η ελληνική κοινωνία μοιάζει να βρίσκεται σε παρατεταμένη… ύπνωση. Αυτή αποτυπώνεται στην περιορισμένη συμμετοχή που παρατηρήθηκε στις διαδηλώσεις των γενικών απεργιών, που δεν είχαν ούτε τον παλμό ούτε τις κοινωνικές εντάσεις των δύο τελευταίων ετών. «Κούραση, απογοήτευση, συμβιβασμός και μοιρολατρία» θα πουν οι βιαστικοί. Μια πιο προσεκτική ματιά όμως αρκεί για να προκαλέσει τρόμο σχετικά με το τι ξημερώνει για τη χώρα το 2014.
Στο χριστουγεννιάτικο φύλλο του «Ποντικιού» ο επερχόμενος «Θάνατος του… οφειλέτη» παρουσιάστηκε λεπτομερώς μέσα από μια ανάλυση του τι περιμένει τα υπερχρεωμένα ελληνικά νοικοκυριά τη νέα χρονιά.
Οι αναμενόμενες περαιτέρω περικοπές μισθών και συντάξεων, οι ληξιπρόθεσμες οφειλές φυσικών προσώπων και επιχειρήσεων που ανέρχονται σε 140 δισ. ευρώ, οι απειλές και κατασχέσεις συνθέτουν ένα εφιαλτικό σκηνικό που αποτυπώνεται όχι μόνο στις δημοσκοπήσεις που παρουσιάζουν τη νεοναζιστική Χρυσή Αυγή να κινείται σε διψήφια ποσοστά, αλλά και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, που «στάζουν χολή και όξος».
Οι συντάκτες της ετήσιας πρόβλεψης του 2014 στον «Economist», όταν συμπεριέλαβαν την Ελλάδα στις χώρες «πολύ υψηλού κινδύνου πρόκλησης κοινωνικών αναταραχών», είναι βέβαιο ότι στηρίχθηκαν σε αμιγώς οικονομικά και πολιτικά στοιχεία, αγνοώντας ότι στην προκειμένη περίπτωση έχουν να κάνουν με μια κοινωνία η οποία μοιάζει να βρίσκεται υπό τη διαρκή επήρεια ισχυρών παραισθησιογόνων ουσιών με ενδεχόμενες ακραίες εξάρσεις οργής, καθώς οι πολίτες αυτής της χώρας έχουν προ πολλού αποποιηθεί το δικαίωμα στην ελπίδα…

Ανεργία και ιδιώτευση
Η ελπίδα φαίνεται να αργοσβήνει για τους σχεδόν 2 εκατομμύρια ανέργους, με τους νέους μεταξύ 15-24 χρονών να κατέχουν τη δυσάρεστη πρωτιά. Η «στρατιά» αυτή προβλέπεται να καθορίσει τις πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις το 2014. Με τις προβλέψεις για την εξέλιξη των δεικτών να παρουσιάζονται εξαιρετικά δυσοίωνες, αφού δουλειές δεν υπάρχουν, κανένας δεν μπορεί να γνωρίζει την αντίδρασή τους.
Στην επερχόμενη διπλή κάλπη δημοτικών εκλογών και ευρωεκλογών τα αποτελέσματα μπορεί να προκαλέσουν «σεισμικές δονήσεις» στη συγκυβέρνηση Ν.Δ. – ΠΑΣΟΚ. Τέτοιας έντασης, μάλιστα, ώστε ένας ανασχηματισμός δεν θα αρκεί για να τις απορροφήσει. Ο μεγαλύτερος όμως κίνδυνος εστιάζεται στην απαξίωση με την οποία αντιμετωπίζει το συντριπτικό ποσοστό των ανέργων τους πολιτικούς και κοινωνικούς θεσμούς.
Η κρίση θεσμών και αξιών έχει δημιουργήσει ρωγμές στην ίδια τη δημοκρατία, οδηγώντας μεγάλο τμήμα των πολιτών στην ιδιώτευση. Ακριβώς αυτή η νοοτροπία του «ιδιώτη», ο οποίος αδιαφορεί για τα κοινά αφού μοναδικός του σκοπός είναι να επιβιώσει, ενεργεί αυθόρμητα, και πέρα από κάθε πρόβλεψη κυριαρχεί σε μεγάλο τμήμα του πληθυσμού.
Όταν ένας στους δύο Έλληνες (52%) δηλώνει, στην κυριακάτικη έρευνα της KAΠΑ Research για «Το Βήμα», πως δεν πρόκειται να συναινέσει σε περικοπή του δικού του μισθού, προκειμένου αυτός να διατεθεί για την ανακούφιση των ανέργων, γίνεται αντιληπτό πως η μεγαλύτερη απειλή δεν είναι ούτε οι νεοναζί της Χρυσής Αυγής ούτε η τρομοκρατία ούτε καν η… τρόικα, αλλά οι τεράστιες ρωγμές στον κοινωνικό ιστό.
Στην πραγματικότητα, η αναστροφή του ελλείμματος σε ένα ασθενές πρωτογενές πλεόνασμα δεν πρόκειται βραχυπρόσθεσμα να βγάλει από το αδιέξοδο τον άνεργο οικογενειάρχη που προσπαθεί να ταΐσει τα παιδιά του, τον μορφωμένο άνεργο που βλέπει τα νιάτα του να πηγαίνουν στράφι, τον συνταξιούχο ο οποίος τον χειμώνα προσπαθεί να μην παγώσει και το καλοκαίρι να μην πάει από θερμοπληξία, τον ελεύθερο επαγγελματία που κινδυνεύει να δει τους κόπους μιας ζωής να «βγαίνουν στο σφυρί» εξαιτίας ληξιπρόθεσμων οφειλών.
Αν η ανεργία αναδείχθηκε σε «πρόσωπο της χρονιάς» το 2013, η κρατική – κοινωνική πρόνοια για τις ασθενέστερες κοινωνικές ομάδες είναι η μόνη διέξοδος από την καταστροφή προς την οποία οδεύουμε το 2014.
Πρόνοια και αλληλεγγύη. Όχι φυσικά με τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνεται τη «δωρεά» ο κάθε… Τομπούλογλου!