Του Δημήτρη  Παπαντωνίου. Δημοσιεύτηκε στο In Vitro που κυκλοφορεί.

Έντονες αντιδράσεις  έχει προκαλέσει η νέα αγορανομική  διάταξη που εξέδωσε πρόσφατα το Υπουργείο Οικονομίας, σύμφωνα  με την οποία μειώνονται οι τιμές  σε 6.500 φάρμακα. Οι επίπεδες μειώσεις, που είναι προσωρινές, φτάνουν μέχρι και -27% για τα 2.500 πρωτότυπα φάρμακα και -37% για τα 4.500 αντίγραφα. Παράλληλα όμως, η νέα νομοθεσία για τα φάρμακα υψηλού κόστους έχει προκαλέσει ταλαιπωρία σε ασφαλισμένους και φαρμακοποιούς, καθώς ήδη παρατηρούνται ελλείψεις…

Του Δημήτρη  Παπαντωνίου. Δημοσιεύτηκε στο In Vitro που κυκλοφορεί

Έντονες αντιδράσεις  έχει προκαλέσει η νέα αγορανομική  διάταξη που εξέδωσε πρόσφατα το Υπουργείο Οικονομίας, σύμφωνα  με την οποία μειώνονται οι τιμές  σε 6.500 φάρμακα. Οι επίπεδες μειώσεις, που είναι προσωρινές, φτάνουν μέχρι και -27% για τα 2.500 πρωτότυπα φάρμακα και -37% για τα 4.500 αντίγραφα. Παράλληλα όμως, η νέα νομοθεσία για τα φάρμακα υψηλού κόστους έχει προκαλέσει ταλαιπωρία σε ασφαλισμένους και φαρμακοποιούς, καθώς ήδη παρατηρούνται ελλείψεις.

Ήδη η φαρμακευτική εταιρεία Novo Nordisk Ελλάς ΕΠΕ εξέδωσε  ανακοίνωση, σύμφωνα με την οποία  αποσύρει από την ελληνική αγορά  ορισμένα φαρμακευτικά σκευάσματα για  διαβητικούς. Ο κ. Ολύμπιος Παπαδημητρίου, Γενικός Διευθυντής της Novo Nordisk αναφέρει χαρακτηριστικά: «Η Novo Nordisk A/S, οδηγήθηκε στην απόφαση αυτή, ως αποτέλεσμα της έκδοσης του νέου δελτίου τιμών. Αυτό υπαγορεύει μια μέση μείωση των τιμών των προϊόντων της Novo Nordisk στην Ελλάδα της τάξης του 25%. Πρόκειται για μια άνευ προηγουμένου απαξίωση των προϊόντων της, δεδομένου ότι οι τιμές της στην Ελλάδα ήταν ήδη μεταξύ των χαμηλότερων στην Ευρώπη και έτσι, η Novo Nordisk Ελλάς ΕΠΕ, θα πρέπει πλέον να λειτουργεί με ζημία, γεγονός που δεν την καθιστά βιώσιμη». Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα φάρμακα που αποσύρει η εταιρεία από την ελληνική αγορά επισκεφθείτε την ιστοσελίδα της www.novonordisk.gr.

Οι νομοθετικές  ρυθμίσεις στο χώρο του φαρμάκου, γίνονται στο πλαίσιο της προσπάθειας των τριών συναρμόδιων υπουργείων, οικονομίας, εργασίας και υγείας, να περιοριστεί η φαρμακευτική δαπάνη που συνεχώς διογκώνεται.

Συγκεκριμένα, κι ενώ το 2005 η δαπάνη ήταν  περίπου 5,5 δισεκατομμύρια ευρώ, το 2008 ξεπέρασε τα 8. Το πρώτο μέτρο  που ελήφθη είναι η επαναφορά της λίστας φαρμάκων. Σε ό,τι αφορά στα νοσοκομεία, καθιερώνονται μειοδοτικοί ηλεκτρονικοί διαγωνισμοί σε σχέση με το φάρμακο και νοσοκομειακή συσκευασία, ενώ προωθείται ένα ενιαίο μηχανογραφικό σύστημα.

Αντιδράσεις από  ασφαλισμένους και συνταξιούχους, προκαλεί και η απόφαση της Γενικής Γραμματείας Κοινωνικών Ασφαλίσεων, να ενεργοποιήσει νόμο του 2006, σύμφωνα με τον οποίο δεν συνταγογραφούνται και επομένως δεν καλύπτονται από τα ασφαλιστικά ταμεία, τουλάχιστον 250 ευρέως χρησιμοποιούμενα φάρμακα και σκευάσματα, μεταξύ των οποίων η ασπιρίνη, παυσίπονα, αντιισταμινικά ή αντιόξινα.

Τι  αλλάζει με τις  νομοθετικές ρυθμίσεις  για τα φάρμακα

«Με τις νέες νομοθετικές ρυθμίσεις, θα γίνεται  πλέον ανατιμολόγηση όλων των  φαρμάκων 3 φορές το χρόνο», αναφέρει ο γενικός γραμματέας Εμπορίου, κ. Στέφανος Κομνηνός. Επίσης, θα επέλθει:

– Μείωση των  τιμών των αντιγράφων κατά 10% σε  σχέση με τα αντίστοιχα πρωτότυπα  φάρμακα εκτός διπλώματος ευρεσιτεχνίας

– Αναζήτηση των  τιμών άλλων χωρών από τις  αρμόδιες υπηρεσίες και όχι από τις φαρμακοβιομηχανίες

-Απευθείας μείωση  τιμής φαρμάκων κατά 20% με τη  λήξη ισχύος του διπλώματος  ευρεσιτεχνίας.

Η επαναφορά  της λίστας, σύμφωνα με τον Γενικό Γραμματέα Εμπορίου, σημαίνει φθηνότερα  φάρμακα για τον ασφαλισμένο  και περιορισμό της πολυφαρμακίας.

Στη λίστα δεν  περιλαμβάνονται κατηγορίες φαρμάκων:

– των οποίων  η άδεια κυκλοφορίας ορίζει  ότι χορηγούνται χωρίς ιατρική  συνταγή

– των οποίων  οι ενδείξεις δεν κρίνεται  σκόπιμο ότι πρέπει να καλυφθούν  από την κοινωνική ασφάλιση (π.χ. φάρμακα που ανήκουν στο «σύγχρονο τρόπο ζωής» )

Σύμφωνα με τους ειδικούς, τα παραπάνω μέτρα στοχεύουν  στον έλεγχο δαπανών και την εξυγίανση  της φαρμακευτικής αγοράς. Το επιδιωκόμενο όφελος είναι να εξοικονομηθεί ποσό που θα κυμαίνεται μεταξύ 1 και 1,3 δισ. ευρώ.

Τί  συνέβαινε όμως μέχρι  σήμερα;

«Η ανατιμολόγηση  φαρμάκων δεν γινόταν ποτέ, ή στην καλύτερη περίπτωση για  4 χρόνια μετά την εισαγωγή ενός φαρμάκου στην ελληνική αγορά», επισημαίνει ο κ. Κομνηνός. «Μετά την πάροδο αυτής  της χρονικής περιόδου, τα φάρμακα δεν επανατιμολογούνταν και οι τιμές τους παρέμεναν σταθερές, τη στιγμή που οι τιμές των ίδιων φαρμάκων σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση μειώνονταν.

Κατά το προηγούμενο  σύστημα τιμολόγησης, τα ουσιωδώς όμοια  φάρμακα, λάμβαναν την ίδια τιμή με τα αντίστοιχα πρωτότυπα εκτός διπλώματος ευρεσιτεχνίας, όταν στην υπόλοιπη Ευρώπη, οι τιμές των συγκεκριμένων φαρμάκων είναι κατά πολύ χαμηλότερες των πρωτότυπων φαρμάκων.

Επίσης γινόταν  υποβολή τιμών φαρμάκων που κυκλοφορούσαν  σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης από τη φαρμακοβιομηχανία ενώ η τιμή ενός φαρμάκου μειωνόταν όταν έχανε το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας του κατά 20% εφόσον κυκλοφορούσαν γενόσημα και όταν αυτά είχαν αποκτήσει ένα συγκεκριμένο μερίδιο αγοράς. Σε διαφορετική περίπτωση η τιμή του φαρμάκου “ξεχνιόταν” και δε μεταβαλλόταν».

ΣΦΕΕ  «Έχουμε ιστορική ευθύνη»

Τον κώδωνα του  κινδύνου κρούουν οι φαρμακοβιομήχανοι, αναφερόμενοι στα μέτρα που παίρνει  η κυβέρνηση για την ανατιμολόγηση  των φαρμάκων. «Η Ελλάδα καλείται να αντιμετωπίσει μια οικονομική κρίση  ιστορικών διαστάσεων. Η αντιμετώπιση της κρίσης όμως δεν μπορεί να γίνει μέσα από την επίθεση στις επιχειρήσεις», τονίζει ο πρόεδρος του ΣΦΕΕ, κ. Διονύσης Φιλιώτης. «Οι φαρμακευτικές επιχειρήσεις είναι το κατεξοχήν πεδίο της οικονομίας που πλήττεται από μία ομοβροντία άδικων μέτρων που θα έχουν αρνητικό αντίκτυπο για τους ασθενείς, τις φαρμακευτικές επιχειρήσεις και τους εργαζομένους σε αυτές.

Θα προκληθούν ελλείψεις φαρμάκων στην αγορά, δεδομένου  ότι οι διεθνείς, αλλά και ελληνικές  εταιρείες που παράγουν και εισάγουν φάρμακα από διεθνείς εταιρείες, θα ζητήσουν την απόσυρσή τους από την ελληνική αγορά, διότι οι τιμές των φαρμάκων είναι σήμερα χαμηλότερες και από τη χαμηλότερη τιμή στις χώρες της Ε.Ε.

Θα κινδυνεύσουν οι Έλληνες ασθενείς, ενώ η Εθνική Οικονομία δεν θα ωφεληθεί το παραμικρό. Ο ΣΦΕΕ ζητεί να εφαρμοστεί άμεσα ο Νόμος και η Αγορανομική Διάταξη που εκδόθηκε στις 31 Μαρτίου 2010. Η λύση είναι οι φαρμακευτικές επιχειρήσεις να υποβάλλουν άμεσα στην αρμόδια υπηρεσία του Yπουργείου το μέσο όρο των τριών χαμηλότερων τιμών στις 22 χώρες της Ε.Ε. για τα 6.500 φάρμακα, όπως ορίζει η ισχύουσα νομοθεσία».

Αντίδοτο  στις ελλείψεις

Πώς όμως μπορεί να αποτραπεί το ενδεχόμενο παράλληλων εξαγωγών ή αντικατάστασής τους με ακριβότερα; Ο Γιώργος Κωνσταντέλλης  Πρόεδρος Φαρμακευτικής Επιτροπής στο Ελληνο-Αμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο μας λέει « Καθώς οι τιμές πολλών προϊόντων μας είναι πλέον οι χαμηλότερες της Ευρώπης, δεν μπορούμε να αποκλείσουμε το ενδεχόμενο σημαντικής αύξησης των νόμιμων παράλληλων εξαγωγών, με αποτέλεσμα πιθανές ελλείψεις προϊόντων στην εγχώρια αγορά.» Ωστόσο όπως εξηγεί ο γενικός γραμματέας εμπορίου, «έχει ενταθεί ο έλεγχος από τον ΕΟΦ ενώ το ΙΦΕΤ είναι πάντοτε σε θέση να προβεί άμεσα σε εισαγωγές φαρμάκων. Η περίπτωση υποκατάστασης με ακριβότερα φάρμακα, περιορίζεται αφενός από τη λίστα, αφετέρου από τη συχνή ανατιμολόγηση».

Κίνδυνος  για την επιχειρηματικότητα

Το τελευταίο  χρονικό διάστημα οι φήμες οργιάζουν  περι αποχωρήσεων εταιρειών από  την ελληνική αγορά. Όπως μας αναφέρει ο κ. Κωνσταντέλλης «… η βίαιη αυτή μείωση των τιμών αναμένεται να μετακυλιστεί και σε άλλες χώρες της Ευρώπης αφού η Ελλάδα αποτελεί χώρα αναφοράς για πολλές από αυτές. Συνεπώς, κάποιες εταιρείες ενδέχεται να βρεθούν μπροστά σε στρατηγικά διλήμματα» ενώ συμπληρώνει ότι «Μέτρα που ανατρέπουν αιφνιδιαστικά τα δεδομένα μιας αγοράς είναι αποθαρρυντικά για επενδύσεις, αποσταθεροποιούν το ευρύτερο επιχειρηματικό περιβάλλον και οδηγούν τις εταιρείες στην αναζήτηση εναλλακτικών σεναρίων.

Λουράντος «Όχι μειώσεις επί  δικαίων και αδίκων»

«Οι επίπεδες μειώσεις, όπως έγιναν τώρα με την νέα αγορανομική  διάταξη, επί δικαίων και αδίκων, είναι ό,τι χειρότερο», υποστηρίζει  ο πρόεδρος του Φαρμακευτικού  Συλλόγου Αττικής, κ. Κώστας Λουράντος. «Αρκετά φάρμακα τα οποία θα έπρεπε να είχαν πάρει μια πολύ μεγαλύτερη μείωση δεν την πήραν και άλλα φάρμακα που αντίθετα θα έπρεπε ίσως να αυξηθούν για να παραμείνουν στην ελληνική αγορά, μειώθηκαν. Κατά συνέπεια, πολλά φάρμακα, για διαβητικούς, καρκινοπαθείς ή καρδιοπαθείς, δεν θα υπάρξουν εύκολα στην αγορά».

Σύμφωνα με ανακοίνωση των φαρμακοποιών, η νέα νομοθεσία  για τα 89 φάρμακα υψηλού κόστους  που διατίθενται πλέον από  τα φαρμακεία των δημόσιων νοσοκομείων  και από ιδιώτες φαρμακοποιούς, μόνο με ειδική έγκριση, έχει προκαλέσει ταλαιπωρία σε πολλούς ασθενείς. Πάσχοντες από σοβαρές παθήσεις, όπως καρκινοπαθείς, νεφροπαθείς, μεταμοσχευμένοι κλπ, ψάχνουν να βρουν από νοσοκομείο σε νοσοκομείο τα φάρμακα αυτά, τα οποία τις περισσότερες φορές δεν υπάρχουν. Και όταν τελικά κάποιο νοσοκομείο αναγράφει στη συνταγή ότι «στερείται» και ο ασφαλισμένος απευθυνθεί στο φαρμακείο για να το πάρει, ο φαρμακοποιός ανακαλύπτει ότι θα πρέπει να προπληρώσει τα φάρμακα στις φαρμακευτικές εταιρείες ή να τα αγοράσει με παλιές πολύ μεγαλύτερες τιμές από φαρμακαποθήκες που θα τους υποδείξουν οι εταιρείες.

Πληρώνουν το κόστος οι ασθενείς

Αθανασία Καρούνου

Πρόεδρος ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ

«Τα φάρμακα δεν είναι αποκλειστικά βιομηχανικά προϊόντα. Είναι κοινωνικά αγαθά που αφορούν στην ίδια μας τη ζωή.

Η ανακοίνωση της φαρμακευτικής  εταιρείας NOVO NORDISK να προχωρήσει στην ανάκληση κυκλοφορίας σημαντικών προϊόντων ινσουλίνης από την ελληνική αγορά, έχει επιφέρει μεγάλη αναστάτωση στα άτομα με ινσουλινοεξαρτώμενο διαβήτη. Από την άλλη πλευρά,  το  Υπουργείο Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας, παρά τις προειδοποιήσεις μας, πριν ακόμα από  την έκδοση του νέου δελτίου τιμών της 3ης Μαΐου 2010 για τα φάρμακα, δεν ενέσκηψε, όπως όφειλε, στο ζήτημα που αφορά την ινσουλίνη και την ιδιαιτερότητά της. Σε αυτό το ιδιότυπο μπρα-ντε-φερ μεταξύ Κυβέρνησης και φαρμακευτικών εταιρειών, τα θύματα είμαστε εμείς οι ίδιοι οι πάσχοντες. Το θέμα έχει λάβει τεράστιες διαστάσεις  και από την κατάσταση αυτή απειλούνται πλέον ανθρώπινες ζωές. Δεν θα ανεχτούμε άλλο το παιχνίδι που γίνεται  σε βάρος μας. Εμείς  δεν διεκδικούμε  επιδόματα ή αυξήσεις, εμείς διεκδικούμε το δικαίωμα στη ζωή. Ζητούμε ο καθένας να αναλάβει τις ευθύνες του στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων του».

Γιάννης Θεοδωράκης

Πρόεδρος Συλλόγου Ατόμων με Σκλήρυνση Κατά Πλάκας

«Με την αλλαγή της κατάργησης της τιμολόγησης των φαρμάκων με το μέσο όρο των τριών χαμηλότερων τιμών των χωρών της Ε.Ε. υπάρχει πλέον μεγάλη ανησυχία για τις επιπτώσεις στη φαρμακευτική αγωγή των μελών μας. Συγκεκριμένα φοβούμαστε ότι υπάρχει κίνδυνος να προκληθούν ελλείψεις στη διαθεσιμότητα φαρμάκων στην ελληνική αγορά και μάλιστα στα λεγόμενα υψηλού κόστους που απευθύνονται και σε ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας. Φάρμακα τα οποία μας είναι απολύτως απαραίτητα, είτε θα αποσυρθούν από τις εταιρείες που τα διακινούν είτε θα εξαχθούν από τους φαρμακεμπόρους λόγω του κέρδους που θα προκύπτει γι’ αυτούς».

Kατερίνα Κουτσογιάννη

Πρόεδρος Συλλόγου Ρευματοπαθών Κρήτης

Αποδεχόμαστε  ότι πρέπει να γίνει εξορθολογισμός των δαπανών υγείας. Ωστόσο αυτό που μας ενδιαφέρει πρωτίστως  είναι τα φάρμακα να φτάνουν εν τέλει στον ασθενή. Οι ρευματοπαθείς είναι άτομα πολύ ταλαιπωρημένα. Βιώνουν ανυπόφορους πόνους, ενώ σε μερικές περιπτώσεις έχει επηρεαστεί και η κινητικότητά τους. Με τα νέα μέτρα θα πρέπει να παραλαμβάνουν τα φάρμακά τους από τα φαρμακεία των νοσοκομείων. Ωστόσο, δεν έχουν όλοι οι άνθρωποι αυτή τη δυνατότητα. Ορισμένοι μένουν σε απομακρυσμένα μέρη, σε νησιά ή σε απομονωμένα χωριά. Τί θα γίνει με αυτούς; Γι’ αυτό υποστηρίζουμε ότι θα πρέπει να ληφθεί υπόψη και η χιλιομετρική απόσταση από τα νοσοκομεία ενώ ταυτόχρονα είναι σημαντικό η συνταγογράφηση να καλύπτει για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα τους ασθενείς.

Πηγή φωτογραφίας: shutterstock.com