Μπορεί και ο πρόεδρος της Βουλής Ευάγγελος Μεϊμαράκης, που κατέθεσε το πρωί της Παρασκευής την ίδια πρόταση, να μην περίμενε ενδεχομένως ότι θα υιοθετηθεί μέσα σε 24 ώρες.

Μπορεί και ο πρόεδρος της Βουλής Ευάγγελος Μεϊμαράκης, που κατέθεσε το πρωί της Παρασκευής την ίδια πρόταση, να μην περίμενε ενδεχομένως ότι θα υιοθετηθεί μέσα σε 24 ώρες.

Μπορεί Σαμαράς και Βενιζέλος να «τρίβουν τα χέρια» τους, αφού η πρότασή τους κατόρθωσε να αλλάξει την πολιτική ατζέντα. Πολλά τα «μπορεί» από την κατά Φωτεινή Πιπιλή «κίνηση ματ», όμως πίσω από τα «μπορεί» δεν κρύβεται η «σκοτεινή πλευρά» αυτής της απόφασης.

Στο Μέγαρο Μαξίμου, αλλά και στη Χαριλάου Τρικούπη, μετά τα πρώτα χαμόγελα ότι κατάφεραν να αιφνιδιάσουν την αντιπολίτευση και κυρίως μετά την αλαζονική αίσθηση ότι «την έφεραν» στον ΣΥΡΙΖΑ, άρχισαν οι δεύτερες σκέψεις.

Η άμεση εκλογή από ένα πανελλαδικό σώμα όμως προκαλεί και πολιτικά ζητήματα. Τι θα σημάνει για κάποιο στέλεχος της Ν.Δ. ή του ΠΑΣΟΚ, γνωστό και με τηλεοπτικό γκελ, όπως η Ντόρα Μπακογιάννη ή η Φώφη Γεννηματά, αν πάρει εκατοντάδες χιλιάδες σταυρούς ανά την Επικράτεια; Η σταυροδοσία μήπως επί της ουσίας δημιουργήσει εσωκομματικά ζητήματα κυρίως σε ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ., όπου υπάρχουν ανοιχτά μέτωπα;

Η πιθανότητα η πανελλαδική σταυροδοσία σε μια «ακίνδυνη» αναμέτρηση, όπως οι ευρωεκλογές, να δημιουργήσει… δελφίνους πόσο απασχόλησε τους δύο πολιτικούς αρχηγούς; Μάλλον ελάχιστα, αν δεχθούμε ότι ίσως προσπάθησαν να πετάξουν από πάνω τους τα τρέχοντα προβλήματα αδιαφορώντας για το ενδεχόμενο έτσι να τους προκύψουν μεγαλύτερα.

Πληροφορίες αναφέρουν ότι οι δύο κυρίες, η Ντόρα Μπακογιάννη και η Φώφη Γεννηματά, ψάχνουν το ενδεχόμενο να αποστασιοποιηθούν από το παρόν πολιτικό σκηνικό «δοξαζόμενες» με μια πανελλαδική καμπάνια και με βουλευτική έδρα στην Ευρώπη.

Ειδικά για την Ντόρα, ο στόχος είναι πιο βατός, αφού έχει ένα πανελλαδικό δίκτυο υποστηρικτών, τόσο ως τέως δελφίνος της Ν.Δ. όσο και ως τέως αρχηγός κόμματος (την περίφημη Δημοκρατική Συμμαχία), έχει κατ’ επανάληψη γυρίσει όλη τη χώρα και τη γνωρίζουν και οι πέτρες. Το πιθανό λοιπόν ενδεχόμενο στο ευρωψηφοδέλτιο της Ν.Δ. να είναι η Ντόρα υποψήφια και να πάρει εκατοντάδες χιλιάδες σταυρούς, πολλαπλάσιους από τον επόμενο, αποτελεί μια εσωκομματική πολιτική απειλή.

Πολλοί την «κάνουν εικόνα» τα επόμενα κρίσιμα χρόνια να περιοδεύει ως ευρωβουλευτής σε όλη την Ελλάδα, να διεκδικεί – λόγω βιογραφικού και προσβάσεων – ηγετική θέση στο Ευρωκοινοβούλιο και να αναπτερώνει τις αρχηγικές φιλοδοξίες καθιστάμενη έτσι και πάλι εν αναμονή αρχηγός της Ν.Δ. Η εικόνα αυτή προκαλεί σύγχυση στην ομάδα Σαμαρά. Μάλιστα, αν η ίδια σταθμίσει τα δεδομένα και επιθυμεί να δώσει τη μάχη του σταυρού, είναι κάτι που δεν μπορεί να της αρνηθεί ο Σαμαράς.

Η επιτυχής λοιπόν αποδοχή από το εκλογικό σώμα και μια σειρά πολύ πιθανά καταστροφικά αποτελέσματα που αναμένονται στην υπόλοιπη Ελλάδα αναμένεται να κλυδωνίσουν σοβαρά τη θέση του πρωθυπουργού. Βέβαια η Ντόρα στην παρούσα φάση μετράει όλα τα δεδομένα, διότι, όσο ρίσκο είναι για τον Σαμαρά μια επιτυχής πορεία, άλλο τόσο ρίσκο είναι για την ίδια μια επίδοση που δεν θα είναι ικανοποιητική. Αυτό θα σηματοδοτήσει το οριστικό πολιτικό της τέλος.
 
Η αλήθεια είναι πάντως ότι, εκτός από το εύρημα του σταυρού προτίμησης, η Ν.Δ., όπως εξελίσσονται τα πράγματα, κινδυνεύει με ναυάγιο. Κι αν δεν υπήρχαν τα επικοινωνιακά σωσίβια των συστημικών ΜΜΕ, που διογκώνουν κάθε πρόβλημα στον ΣΥΡΙΖΑ και αποσιωπούν το νεοδημοκρατικό μπάχαλο, το πρόβλημα θα είχε εμφανιστεί στις κανονικές του διαστάσεις. Μέχρι τώρα η Συγγρού έχει επιτύχει το απόλυτο… τζακ ποτ αποτυχίας, αφού οι επιλογές στον Δήμο Αθηναίων και την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας έχουν δημιουργήσει δύο εμφυλίους.

Μονομαχία

Στην Αθήνα θα μονομαχήσει ο Άρης Σπηλιωτόπουλος με τον Νικήτα Κακλαμάνη. Ο Σαμαράς θέλησε προφανώς να ικανοποιήσει τους δεξιούς ψηφοφόρους των βορείων προαστίων στηρίζοντας τον Άρη, αλλά, αν οι πληροφορίες που θέλουν τον Βύρωνα Πολύδωρα να μην κατεβάζει στο… γήπεδο την Αλεξία Εβερτ, όπως σχεδιαζόταν αρχικά, και να στηρίξει τον Νικήτα, τότε ο πρωθυπουργός θα έχει απέναντί του δύο υποψηφίους που θα αλιεύουν ψήφους στον ίδιο χώρο: τον Κασιδιάρη των ναζιστών να συσπειρώνει και πρώην ψηφοφόρους της Ν.Δ., τον Κακλαμάνη να αποσπά κρίσιμες ψήφους, με αποτέλεσμα οι δύο γαλάζιοι υποψήφιοι να αλληλοεξουδετερωθούν και τα στελέχη της Ν.Δ. στην Α' Αθηνών παγωμένα να προτιμούν τον Νικήτα Κακλαμάνη με τον οποίο συνεργάζονται 7 χρόνια.

Στην Κεντρική Μακεδονία επίσης η μάχη του Γιάννη Ιωαννίδη και του Απόστολου Τζιτζικώστα λειτουργεί διαλυτικά για τη Ν.Δ. στην περιοχή που είναι κάστρο της, ο συμπαθής Μάρκος Μπόλαρης επιχειρεί να λάβει τη στήριξη της ΔΗΜΑΡ, ενώ η Εύα Καϊλή και ο Άγγελος Τόλκας διαπραγματεύονται για να είναι υποψήφιοι με το ΠΑΣΟΚ, δημιουργώντας έτσι ένα σκληρό και μη δεδομένο τοπίο για τη Ν.Δ., που με έναν δυνατό υποψήφιο μάλλον είχε την Περιφέρεια από τα αποδυτήρια.

◆ Στον Δήμο Θεσσαλονίκης, όπου κυριαρχεί ο Γιάννης Μπουτάρης, μάλλον οι κυβερνώντες επιστρέφουν σ’ αυτόν που διεκδικούσε από την αρχή το χρίσμα, τον Σταύρο Καλαφάτη, έχοντας όμως χάσει πολύτιμο χρόνο για την προετοιμασία της υποψηφιότητας.

◆ Στη Θεσσαλία και την Ήπειρο κρίνονται οι πιο εύκολες, αφού οι νυν περιφερειάρχες Κ. Αγοραστός και Γ. Δακής έχουν δυναμισμό.

◆ Στην Πελοπόννησο ο Πέτρος Τατούλης θα επιχειρήσει να αξιοποιήσει το… στραβοπάτημα του ΣΥΡΙΖΑ με τον Οδυσσέα Βουδούρη και τη βιαστική υποψηφιότητα της Νάντιας Γιαννακοπούλου από το ΠΑΣΟΚ, αλλά θα είναι μια δύσκολη μάχη.

◆ Στο Ιόνιο η υποψηφιότητα της Άντζελας Γκερέκου – αν τελικά αποδεχτεί – μοιάζει να απειλεί τον νυν περιφερειάρχη Σπυρίδωνα Σπύρου.

◆ Στην Περιφέρεια Αττικής αναζητείται στέλεχος για να… θυσιαστεί απέναντι στην επέλαση της Ρένας Δούρου και την αναγνωρισιμότητα του Γιάννη Σγουρού.

◆ Μάχη μπορεί να δοθεί στη Δυτική Ελλάδα, όπου ο περιφερειάρχης του ΠΑΣΟΚ Απόστολος Κατσιφάρας αναζητά ευρύτερες συμμαχίες απέναντι στον υποψήφιο του ΣΥΡΙΖΑ.

◆ Στη Στερεά Ελλάδα η δυναμική υποψηφιότητα του Κώστα Μπακογιάννη μοιάζει να υπονομεύεται από τον πρώην βουλευτή Φθιώτιδας Θανάση Γιαννόπουλο, που ετοιμάζεται να κατέβει, ενώ καλά φαίνεται να προχωρά η υποψηφιότητα του έμπειρου βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Βαγγέλη Αποστόλου από την Εύβοια.

Έτσι, λοιπόν, αν τα αποτελέσματα στις Περιφέρειες και τους δήμους είναι απογοητευτικά και στις ευρωεκλογές «απειληθεί» μέσα από τη σταυροδοσία η μονοκρατορία Σαμαρά, τα προβλήματα εσωστρέφειας αναμένεται να επιστρέψουν για τη Ν.Δ. Κι αυτό δεν φαίνεται να το είχαν υπολογίσει οι δύο εταίροι, που για να αποφύγουν πιέσεις – ένθεν κακείθεν – την υιοθέτησαν αβασάνιστα…

Θεσμική γελοιοποίηση

Όταν μια απόφαση λαμβάνεται στο «ποδάρι» και υπό πίεση, πολλά δεν έχουν ζυγιστεί και μελετηθεί σοβαρά. Οι κυβερνώντες αντιμετωπίζουν τώρα τη σφοδρή κριτική της αντιπολίτευσης για θεσμική γελοιοποίηση, όταν 100 μέρες πριν από τις ευρωεκλογές αποφασίζουν να αλλάξουν τον τρόπο εκλογής των ευρωβουλευτών, σε μια μυστική και απολύτως αντιδημοκρατική διαδικασία.

Χωρίς να υπολογίσουν τα πολιτικά υποκείμενα στα οποία οφείλουν να λογοδοτούν, πιεσμένοι και πανικόβλητοι, απεμπολούν ένα 30χρονο προνόμιο, που αποτελούσε δείγμα μιας στρεβλής και αντιδημοκρατικής αντίληψης για τις εξουσίες των κομματικών προέδρων.

Η πρόταση δεν πρόλαβε να ζυμωθεί στην κοινωνία και τα κόμματα, να κατατεθούν απόψεις, προτάσεις, επιφυλάξεις και ενστάσεις. Οι δυο Μεσσίες αποφάσισαν ότι στο Ευρωκοινοβούλιο οι πολίτες θα στείλουν αυτούς που θα αποφασίσουν. Παραβλέποντας μια σειρά παράγοντες, που κάνουν – στην παρούσα συγκυρία – μια αμεσοδημοκρατική απόφαση να ηχεί συμφεροντολογική και ως προς την επιλογή της παλαιοκομματική.

Όπως σημείωσε και η Άννα Διαμαντοπούλου μόλις κυκλοφόρησε η είδηση για την απόφαση, ο σταυρός προτίμησης ισχύει σε αρκετά ευρωπαϊκά κράτη, αλλά εκεί τα κόμματα, με σοβαρές, συγκροτημένες και συστηματικές εσωκομματικές διαδικασίες, ολοκληρώνουν την επιλογή των υποψηφίων 12 με 8 μήνες νωρίτερα.

Ο στόχος είναι να προλάβουν οι υποψήφιοι ευρωβουλευτές να ενημερωθούν βαθιά – κυρίως αν είναι νεοεισερχόμενοι – για την πορεία των ευρωπαϊκών θεμάτων, να καταγράψουν απόψεις και προτάσεις και κυρίως να έρθουν σε επαφή με τις κοινωνικές ομάδες και να διατυπώσουν θέσεις που να τους εκπροσωπούν στο Ευρωκοινοβούλιο. Αυτή η μακρά διαδικασία δεν είναι χωρίς νόημα, αφού μέσα από συνεχείς διαβουλεύσεις καταλήγουν οι πολίτες να νιώθουν ότι έχουν εκπροσώπους που μπορούν να εμβαθύνουν και να υπερασπιστούν εθνικά δίκαια και συμφέροντα αποτελεσματικά και δυναμικά.

Στην Ελλάδα, το ότι μέχρι πρότινος επιλέγονταν οι φίλοι του προέδρου ανάλογα την πολιτική συγκυρία, είχε αποτέλεσμα πλείστοι όσοι ευρωβουλευτές μας να περιφέρονται κανένα δίχρονο στις Βρυξέλλες μέχρι να ξεψαρώσουν και να ενημερωθούν, να αγνοούν βασικές διαδικασίες του τρόπου εργασίας της Ευρωβουλής, αλλά και του τρόπου «λόμπινγκ» που κινείται το σύστημα.

Έλλειψη χρόνου

Ο αιφνιδιασμός λοιπόν δεν σηματοδότησε μια ολοκληρωμένη πρόταση για τον τρόπο που θα επιλέγονται οι 42 υποψήφιοι από τα κόμματα, αλλά την παντελή έλλειψη χρόνου ώστε να κινητοποιηθούν κοινωνικές ομάδες και ολόκληρες περιοχές για την προώθηση υποψηφίων που μπορούν πραγματικά να λειτουργήσουν προωθητικά στο πλαίσιο του Ευρωκοινοβουλίου.

Ήδη από τη Δευτέρα κυκλοφορεί μια λογική «ανοίξαμε και σας περιμένουμε» σε ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ. με πασαρέλα ονομάτων που είτε έχουν φάει τα ψωμιά τους στο εσωτερικό της χώρας, δηλαδή βαρεθήκαμε να τους βλέπουμε, είτε αναζητούν χρήματα, ηρεμία και ασφάλεια στην ευρωπαϊκή πρωτεύουσα.

Η επιπολαιότητα και η προχειρότητα στην απόφαση έχει αφήσει άφωνο και τον καθ’ ύλην αρμόδιο υπουργό Εσωτερικών Γιάννη Μιχελάκη, ο οποίος έμοιαζε σαν τον απατημένο που μαθαίνει τελευταίος την «τραγωδία του». Σε δηλώσεις του τη Δευτέρα δεν ήταν σε θέση να μας πει αν και ποιες από τις απαγορεύσεις θα ισχύσουν στις ευρωεκλογές. Πόσες εμφανίσεις θα μπορεί να κάνει κάθε υποψήφιος στα ραδιοτηλεοπτικά μέσα και ποιο θα είναι το πλαφόν εξόδων που μπορεί κανείς να κάνει.

Τι σημαίνει για κάθε υποψήφιο η πανελλαδική έκθεση της υποψηφιότητάς του, πώς μπορεί να πληροφορηθεί γι’ αυτήν στην εσχατιά της χώρας, αν όχι μέσα από μια καμπάνια αντίστοιχη με ένα κόμμα σε εθνικές εκλογές; Μπορούν για παράδειγμα να απαγορευτούν τα διαφημιστικά που προωθούν την υποψηφιότητα καθενός όταν απευθύνονται σε μια τεράστια περιφέρεια 10 εκατομμυρίων; Πολλά είναι τα προβλήματα και τα ζητήματα που θα ανακύψουν, καθώς ούτε πολιτική ούτε επιστημονική προπαρασκευή υπήρξε για το ζήτημα.

Πρώτα το κάρο

Έπειτα πόσο σταθεροί σε μια εθνική γραμμή, που αντιβαίνει τοπικά συμφέροντα ή λόμπι εξουσίας, θα μπορούν να είναι οι ευρωβουλευτές όταν εξαρτώνται από τον σταυρό προτίμησης για την επανεκλογή τους; Θα μπουν και οι ευρωβουλευτές στη μικροκομματική λογική της μικροδιευθέτησης και της υπόσχεσης επίλυσης του προβλήματος κάθε πικραμένου, συμβάλλοντας στην αύξηση της υπάρχουσας πολιτικής παθογένειας;

Αυτά και άλλα πολλά είναι τα ερωτήματα που δεν πρόλαβαν, λόγω αιφνιδιασμού, να συζητηθούν. Έτσι κι αλλιώς είναι συχνό φαινόμενο οι πολιτικοί μας ταγοί να βάζουν πρώτα το κάρο και μετά το άλογο. Ο νόμος που θα έρθει τις επόμενες εβδομάδες ίσως δώσει αφορμή για έναν σοβαρό διάλογο.

Και είναι ζήτημα εσωκομματικής δημοκρατίας, σοβαρότητας και ωριμότητας, αν τα κόμματα, και κυρίως της Αριστεράς, καθιερώσουν δημοκρατικές δομές για τη συγκρότηση του ψηφοδελτίου και κάποιες βασικές διαδικασίες για τη δράση των ευρωβουλευτών.

Μπορεί ο Αντώνης Σαμαράς να θεωρεί ότι με τον σταυρό αποφεύγει την πίεση για τη συγκρότηση της λίστας και να αφήνει όλα τα λουλούδια να ανθίσουν, μπορεί επίσης ο Ευάγγελος Βενιζέλος να θεωρεί ότι έτσι αποφεύγει τον διπλό κλοιό (εσωκομματικό και των «58»), αλλά, αν το σκεφτούν πιο ψύχραιμα, ίσως δουν ότι τα προβλήματα μπορεί να αρχίζουν μόλις τώρα…