search
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 29.03.2024 16:24
MENU CLOSE

Διπλός Μπουλγκάκοφ

20.02.2014 22:00
Διπλός Μπουλγκάκοφ - Media

«Τον καιρό εκείνο που όλους τους ανθρώπους τους μετακινούσαν απ’ τη μια δουλειά στην άλλη, ο σύντροφος Κοροτκόφ είχε βολευτεί ακλόνητος στη θεσούλα του και είχε παντελώς διαγράψει απ’ το μυαλό του…

«Τον καιρό εκείνο που όλους τους ανθρώπους τους μετακινούσαν απ’ τη μια δουλειά στην άλλη, ο σύντροφος Κοροτκόφ είχε βολευτεί ακλόνητος στη θεσούλα του και είχε παντελώς διαγράψει απ’ το μυαλό του ακόμη και την πιθανότητα ν’ αλλάξει το πεπρωμένο του. Αλλά, φευ, δεν ήτανε γραφτό… Κατά την 20ή Σεπτεμβρίου του έτους 1921 ο Κεντρικός Ταμίας μπήκε μέσα, τίναξε τα νερά απ’ το καπέλο του, το ακούμπησε πάνω στο γραφείο, τοποθέτησε επ’ αυτού το χαρτοφύλακα και ανακοίνωσε: ‘‘Λεφτά δεν υπάρχουν’’».

Ο Μιχαήλ Μπουλγκάκοφ, ο Ρώσος συγγραφέας που ο σταλινισμός όχι μόνο λογόκρινε, αλλά καταδίκασε σε σιωπή, είναι το κεντρικό πρόσωπο δύο παραστάσεων που ανεβαίνουν στην Αθήνα.

Στο Main Stage του Bios μόλις την περασμένη Δευτέρα έκανε πρεμιέρα η «Διαβολιάδα» του, από την ομάδα Ubuntu, το έργο που προκάλεσε σάλο όταν πρωτοεκδόθηκε το 1925 και δυο μήνες αργότερα λογοκρίθηκε ως βλάσφημο, αποσύρθηκε και δεν επανακυκλοφόρησε ποτέ. Ο Μπουλγκάκοφ επιλέγει στο έργο αυτό το σύμβολο του Διαβόλου και η λεγόμενη σοσιαλιστική αγωγή πάει περίπατο, μια και οι πάντες εκδηλώνουν τον χειρότερο εαυτό τους κατευθυνόμενοι από «διαβολικές» – ή μήπως όχι; – δυνάμεις. Αυτά συμβαίνουν όταν ο «Διάβολος» αποφασίζει να χώσει τη μύτη του στις υποθέσεις μιας σοσιαλιστικής χώρας.

Ο καιρός που «όλους τους ανθρώπους τους μετακινούσαν από τη μια δουλειά στην άλλη», που «λεφτά δεν υπάρχουν» και οι άνθρωποι πληρώνονται με «προϊόντα παραγωγής», η είσοδος στο ισόγειο είναι «από τον έκτο», η πιστοποίηση της κλοπής της ταυτότητάς σου απαιτεί την… ταυτότητά σου και οι τριαντάρηδες γυρίζουν στους γονείς τους: όχι, δεν πρόκειται για σύγχρονο ελληνικό χρονογράφημα, αλλά για ρώσικο διήγημα του 1925.

Και όμως δεν είναι όλα αυτά που συνιστούν την τραγική επικαιρότητά του, όσο η κεντρική ιστορία για έναν άνθρωπο, που αρνείται πεισματικά να δει αυτό που συμβαίνει γύρω του. Μόνον όταν ο ίδιος απολυθεί θα καταλάβει πως όσο κι αν προσπαθούσε «να μην ενοχλεί κανέναν και κανένας να μην τον ενοχλεί», δεν τα κατάφερε· και έτσι ακριβώς «έφτασε ώς εδώ». Αυτό που, 112 χρόνια πριν, σημείωνε ο Περικλής Γιαννόπουλος: «Πολύ πριν της οικονομικής μας χρεωκοπίας, προηγήθη η πνευματική χρεωκοπία», μας λέει η Ελεάνα Τσίχλη για την επιλογή να σκηνοθετήσει το συγκεκριμένο έργο.

Στο μεταξύ απόψε ανεβαίνει στο Studio Μαυρομιχάλη από την ομάδα θεάτρου Εν Δράσει το έργο του Χουάν Μαγιόργκα «Γράμματα αγάπης στον Στάλιν», μια φανταστική ιστορία που διαδραματίζεται τη δεκαετία του ’30, όταν ο Μπουλγκάκοφ, απεγνωσμένος από την απόλυτη λογοκρισία που επιβάλλεται στα έργα του, μετατρέπεται σε «συγγραφέα για έναν μόνο αναγνώστη», καθώς γράφει το ένα γράμμα μετά το άλλο στον Στάλιν. Ο Καταλανός Μαγιόργκα τοποθετεί Ρώσους ως πρωταγωνιστές μιας ιστορίας μέσα από την οποία καταπιάνεται με τη σχέση εξουσίας και καλλιτέχνη, εξουσίας και ατόμου.

Ο Δημήτρης Μυλωνάς, που σκηνοθετεί το έργο, μας λέει γιατί θέλησε να το ανεβάσει: «Πιεζόμαστε από παντού. Ο Στάλιν είναι όλα όσα ζούμε στην Ελλάδα σήμερα. Όλα τα μνημόνια και η τρομοκρατία που υφιστάμεθα. Ο Μπουλγκάκοφ αντιπροσωπεύει έναν ολόκληρο λαό που υφίσταται αυτήν την πίεση και καλείται να πειθαρχήσει στις απάνθρωπες εντολές της πιο ακραίας φιλελεύθερης πολιτικής που έχει γνωρίσει ποτέ η χώρα. Όλα γίνονται εν ονόματι του κεφαλαίου, του κέρδους και των αριθμών. Στο έργο ο Στάλιν λέει στον Μπουλγκάκοφ: ‘‘Σε έναν κόσμο που κυριαρχείται από την αδικία, η φιλοδοξία του να παραμείνει κανείς ουδέτερος είναι απλώς κυνισμός. Αποφασίστε, επιτέλους, σε ποια πλευρά του οδοφράγματος βρίσκεστε, είστε μαζί μας ή εναντίον μας;’’. Απέναντι στη σημερινή σκληρή πραγματικότητα δεν υπάρχει περιθώριο για ουδετερότητα. Ο Μπουλγκάκοφ ζητά, ‘‘λίγα λεπτά, λίγα δευτερόλεπτα, να πατήσω ένα έδαφος όπου θα νιώθω επιτέλους ελεύθερος’’. Όμως όλοι καλούμαστε να πάρουμε θέση, θέλοντας και μη. Είμαστε σε πόλεμο κι αυτόν τον πόλεμο τον ονομάσαμε ‘‘κρίση’’»…

 

google_news_icon

Ακολουθήστε το topontiki.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν.

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΔΗΜΟΦΙΛΗ

Το topontiki.gr σέβεται όλες τις απόψεις, αλλά διατηρεί το δικαίωμά του να μην αναρτά υβριστικά σχόλια και διαφημίσεις. Οι χρήστες που παραβιάζουν τους κανόνες συμπεριφοράς θα αποκλείονται. Τα σχόλια απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των αναγνωστών.

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 29.03.2024 16:24