«Γεννήθηκα 17 Νοέμβρη» είναι ο τίτλος του βιβλίου του Δημήτρη Κουφοντίνα, το οποίο μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Λιβάνη με επιμέλεια και πρόλογο του Νίκου Γιαννόπουλου.

«Γεννήθηκα 17 Νοέμβρη» είναι ο τίτλος του βιβλίου του Δημήτρη Κουφοντίνα, το οποίο μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Λιβάνη με επιμέλεια και πρόλογο του Νίκου Γιαννόπουλου. Καθώς είναι βέβαιο ότι θα προκαλέσει πολλές συζητήσεις και κόντρες – ήδη η οικογένεια Μπακογιάννη επιτέθηκε στον εκδοτικό οίκο – το «Ποντίκι» επέλεξε και παρουσιάζει αποσπάσματα από το κεφάλαιο με τίτλο «Τα πρώτα βήματα στον τόπο των παρανόμων» (σελίδες 79-87).

(Οι μεσότιτλοι είναι του «Π» για ευχερέστερη ανάγνωση).

«Καθώς τελείωνε ο μήνας, στις 24 Μαΐου 1977, έγινε στο γήπεδο του Αιγάλεω μια εκδήλωση που έμελλε να αποτελέσει το κύκνειο άσμα του ακηδεμόνευτου ταξικού συνδικαλισμού, σε πολιτικό επίπεδο. (…)

Σε μια αίθουσα της Νομικής, μερικοί φοιτητές και σπουδαστές συζητούσαμε ακριβώς για ένα “σχεδόν παράνομο” αυτόνομο έντυπο. Θα ξεκινούσε ένας κύκλος συζήτησης και δράσης μερικών μηνών, που θα διακοπτόταν τον Οκτώβρη του 1977. Σε εκείνη την πρώτη συζήτηση μπήκαν οι βάσεις γύρω από το χαρακτήρα του εντύπου, το περιεχόμενο, τη διακίνησή του. Έγιναν οι πρώτες νύξεις για την ανάγκη να στηθεί μια “κλειστή” παράνομη υποδομή εκτύπωσης, γνωστή σε λίγους, υπονοήθηκαν κάποιες ενέργειες για την εξεύρεση των απαραίτητων υλικών: πολύγραφος, μελάνια, χαρτί, μια γραφομηχανή και βέβαια ένα σπίτι. (…)

Ύστερα, όταν τελειώσαμε την κουβέντα, βγήκαμε μαζί με το γνωστό μου συναγωνιστή και καθίσαμε σε ένα παγκάκι στο Πνευματικό Κέντρο, έξω από τη Νομική. Είχαμε ακόμα τη χαρά της κοινής συνάντησης, εγώ έβλεπα ήδη τον πολύγραφο να γυρίζει, ένιωθα όμως στον αέρα ότι δεν είχαμε τελειώσει κάτι, ότι κάτι κρατούσε μέσα του και όταν πήρε βαθιά ανάσα, εγώ κρατούσα ήδη τη δική μου. “Κοίτα”, μου λέει, “βλέπεις πώς είναι η εσωτερική και η διεθνής κατάσταση…”. (…)

Ο Αντώνης ακούει με προσοχή τα λόγια του συντρόφου του. Θα του δώσει αύριο τα “Λιπάσματα”, το βασικό κείμενο θέσεων του ΕΛΑ με το παραλλαγμένο εξώφυλλο. Θα του δώσει και μια επαφή με την οργάνωση. Ο Αντώνης σωπαίνει. Τώρα είναι η ώρα της ακρόασης και της περίσκεψης. Παίρνει το δρόμο της παρανομίας, ένα δρόμο που πήραν πολλοί αγωνιστές πολύ πριν από αυτόν. Ξέρει, έχει διαβάσει, ρωτήσει, μάθει… Από εκείνο το παγκάκι έξω από τη Νομική αντικρίζει το μέλλον, βλέπει και το δικό του. Στο δρόμο αυτόν κάποιοι θα πέσουν, θα μπουν φυλακή, όποιος έχει έστω και λίγο την αίσθηση της ιστορίας μας το ξέρει. (…)

Νοίκιασα το πρώτο παράνομο σπίτι. Σε μια πάροδο της Πατησίων. Είχα “φτιάξει” λίγο μια ταυτότητα που είχα πάρει από τα “απωλεσθέντα” κάποιας σχολής. Της είχα προσθέσει και μια ελιά στο μέτωπο. Είχα μια εμφανή ελιά στο μέτωπο (“το τρίτο σου μάτι”, με πείραζαν). Αυτή η ελιά με τυραννούσε, τη θεωρούσα ένα σημάδι που θα με πρόδινε. Μέχρι που την έβγαλα σε ένα δερματολόγο με λέιζερ.

Αυτό το σπίτι δεν προοριζόταν για συναντήσεις, αλλά για το “μηχανισμό”, την υποδομή, τη “λογιστική υποστήριξη” της ομάδας. Αργότερα θα νοικιάζαμε ένα ακόμα, σε άλλη περιοχή, για τις συναντήσεις και το σχεδιασμό των ενεργειών. (…)

Οι πρώτες ενέργειες

Τα πρώτα βήματα στην παρανομία ήταν ασυνήθιστα δύσκολα. Σε όλα τα πεδία. Χρειάζονταν πολλές υπερβάσεις. Φαινομενικά απλές, αλλά εξαιρετικά δύσκολες στην πράξη: Να μάθει –ο ασυνήθιστος– να λέει ψέματα με φυσικότητα και μετά να θυμάται πού είπε το καθένα. Να φτιάχνει πειστικές “ταυτότητες”. Αλλού ήταν φοιτητής, στο ένα παράνομο σπίτι μικροαστός υπάλληλος, στο άλλο εκκολαπτόμενος γιάπης. Το χειρότερο από όλα ήταν να μάθει να κρύβει την ιδιαίτερη πολιτική του ταυτότητα, ιδίως απέναντι στους αγαπημένους του. Απέναντι στους πολιτικούς χώρους, τη δουλειά, τις παρέες του. Θυμόμουν το παλιό ρητό των παρανόμων: “Δικαιώνεσαι όταν αποτύχεις”, όταν συλληφθείς, δηλαδή. Δεν ήθελα τέτοια δικαίωση. (…)

Οι πρώτες ενέργειες, παρ’ όλο τον ενθουσιασμό που επικρατούσε, έμοιαζαν βουνό, οι δυσκολίες ήταν άπειρες, η υπέρβαση που οδηγεί στην παράνομη δράση είναι τεράστια.

Εγώ είχα πάρει, πριν οργανωθώ ακόμα, το βάπτισμα του πυρός μόνος μου. Βάπτισμα του πυρός στην κυριολεξία. Εκείνη την εποχή οι εμπρησμοί αυτοκινήτων των Αμερικανών στρατιωτικών ήταν στην ημερήσια διάταξη. Παντού, στην Αθήνα, τις μεγάλες πόλεις, την Κρήτη, αυθόρμητα πυρπολούνταν αμερικάνικα αυτοκίνητα.
Δεν ήξερα την τεχνική. Είχα εντοπίσει στη γειτονιά ένα προκλητικό αμάξι, από αυτά τα αμερικάνικα, τα τεράστια. Μια νύχτα πήρα ένα μπουκάλι οινόπνευμα και μια χοντρή σακούλα που τη γέμισα βενζίνη. Το οινόπνευμα καιγόταν με γαλανή φλόγα, δεν έλιωνε όμως την πλαστική σακούλα. Τότε έσκισα το πλαστικό. Αργότερα, θα ακούσω στο καφενείο της γειτονιάς την περιγραφή από ένα γείτονα – Νέρωνας… Είδε, λέει, μια τεράστια φλόγα και από μέσα να ξεπετιέται ένας νεαρός. “Έβγαινε”, έλεγε, “από τη φωτιά, αλλά δεν κάηκε”. Έβγαλα τότε τρία βασικά συμπεράσματα: Πρώτο, δεν παίζουμε με τη φωτιά. Δεύτερο, ρίχνουμε μια ματιά στα μπαλκόνια. Τρίτο, μόνος σου δεν γίνεται να πηγαίνεις, χρειάζεται μια ομάδα, ακόμη και για τα πιο απλά.

Οι πρώτες ενέργειες της ομάδας, εμπρηστικές και εκρηκτικές, χρειάζονταν πολλών ειδών υπερβάσεις. Να αποφεύγουμε την προχειρότητα, τη βιασύνη, να μη θεωρούμε απλώς ότι τα πράγματα θα πάνε καλά, αλλά να παίρνουμε υπόψη πάντα τη χειρότερη εκδοχή. Ο σχεδιασμός ξεκινούσε από την καλή γνώση της περιοχής και τον προσδιορισμό όλων των οδών διαφυγής μετά την ενέργεια».