Το χαρτί της κυβερνητικής σταθερότητας αποφάσισε να παίξει εντός της Συνδιάσκεψης ο Ευάγγελος Βενιζέλος προκειμένου να «απειλήσει» τον Γιώργο Παπανδρέου αν επιχειρήσει φυγή από το ΠΑΣΟΚ.

Το χαρτί της κυβερνητικής σταθερότητας αποφάσισε να παίξει εντός της Συνδιάσκεψης ο Ευάγγελος Βενιζέλος προκειμένου να «απειλήσει» τον Γιώργο Παπανδρέου αν επιχειρήσει φυγή από το ΠΑΣΟΚ.

Η κίνηση αυτή του Βενιζέλου προβλημάτισε έντονα τους βουλευτές που βρέθηκαν στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας το Σαββατοκύριακο και κινητοποίησε το Μέγαρο Μαξίμου. Όπως φαίνεται από τις εξελίξεις, η απειλή της κυβερνητικής πτώσης δεν αναδύθηκε από την οργή του Βενιζέλου για τη στάση του Παπανδρέου.

Πληροφορίες από τη Χαριλάου Τρικούπη επιμένουν ότι ο Βενιζέλος έχει ανασύρει τον εκβιασμό του επερχόμενου πολιτικού χάους, το οποίο θα επισείσει απέναντι στην κοινωνία ως το τελευταίο χαρτί για την επιβίωση της «Ελιάς», που αποτελεί προσωπικό του σωσίβιο.

Η επίκληση της κυβερνητικής σταθερότητας υπενθυμίζει στους βουλευτές ότι η πτώση της κυβέρνησης στην παρούσα φάση θα σημάνει την πολιτική εξαφάνιση όλων όσοι έχουν απομείνει στο ΠΑΣΟΚ, ενώ στοχεύει και στη συναισθηματική ανταπόκριση μέρους των πρώην ψηφοφόρων που δυνητικά θα μπορούσαν να το ξαναψηφίσουν.

Το σήμα κινδύνου Βενιζέλου έχει διπλό στόχο: απευθύνεται από τη μια στα οικονομικά – εκδοτικά κέντρα, για να επισημάνει τις ανατροπές που μπορεί να επιφέρει μια προσφυγή στις κάλπες, και από την άλλη στους δανειστές, ώστε να σταματήσουν τις πιέσεις για την υπογραφή εδώ και τώρα νέου μνημονίου.

Ταυτόχρονα επιχειρεί να εμφανίσει τον ΓΑΠ ως ανεύθυνο, που οδηγεί τη χώρα άλλη μια φορά στο πολιτικό κενό και βεβαίως τον κατηγορεί ότι ούτε ο ίδιος υπερασπίζεται το έργο του στη Βουλή (είναι συνεχώς απών) ούτε οι άνθρωποί του.

Ως αμυντικό επιχείρημα απέναντι στα διαφαινόμενα δυσμενή εκλογικά αποτελέσματα η ηγεσία βάζει και τη λογική του κοινωνικού ΠΑΣΟΚ. Κατά το σχετικό σκεπτικό, είναι συγκυριακό το ότι στην κεντρική πολιτική σκηνή το κόμμα δεν τραβάει, καθώς η καρδιά της παράταξης χτυπάει δυνατά τόσο σε μεγάλες συνδικαλιστικές οργανώσεις όσο και σε δήμους και περιφέρειες.

Οι θιασώτες αυτής της λογικής φέρνουν ως παράδειγμα τη νίκη του Β. Αλεξανδρή στον δικηγορικό σύλλογο της Αθήνας και τις πρωτιές στις δημοσκοπήσεις των Γ. Καμίνη, Γ. Μπουτάρη, Γ. Σγουρού, Στ. Αρναουτάκη και άλλων. Σύμφωνα με αυτήν τη θεωρία, αποδεικνύεται ότι ο πολιτικός χώρος παραμένει συγκροτημένος και, όταν αλλάξουν οι πολιτικές συγκυρίες, μπορεί το ΠΑΣΟΚ να πρωταγωνιστήσει ξανά.

Βενιζέλος κατά Παπανδρέου

Ο κάθετος τρόπος άρνησης του ΓΑΠ να συμπράξει στο εγχείρημα της «Ελιάς», με την αιτιολογία ότι εμμέσως προωθείται η αυτοδιάλυση του ΠΑΣΟΚ, προκάλεσε εσωτερική ένταση και σοβαρή αναστάτωση. Στη Χαριλάου Τρικούπη, μετά τη φραστική λογομαχία Παπανδρέου – Βενιζέλου το βράδυ της Παρασκευής, βγήκαν τα μαχαίρια, αφού διαπίστωσαν ότι ο πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ όχι μόνο αρνήθηκε να παραστεί στη Συνδιάσκεψη, αλλά και το κοινοποίησε.

Η δε ηχηρή απουσία των 11 πρώην υφυπουργών και υπουργών του Παπανδρέου από το διήμερο πυροδότησε φήμες για άμεση σύγκρουση. Ωστόσο προχθές από το γραφείο Παπανδρέου ο εκπρόσωπος τύπου Γ. Ελενόπουλος φρόντισε να απαντήσει, έμμεσα πάντως, στις αιτιάσεις περί κυβερνητικής αποσταθεροποίησης:

«Ο Γιώργος Παπανδρέου» λέει η απάντηση «έπραξε ό,τι ήταν δυνατόν για να διασφαλίσει τη σταθερή πορεία της χώρας, όταν όλοι οι άλλοι – με πρώτους εκείνους που είχαν την ευθύνη γιατί την οδήγησαν στο χείλος της καταστροφής – ήταν είτε απόντες είτε απέναντι, και πάντως τότε μόνο για τη σταθερότητα της χώρας δεν ενδιαφέρονταν. Προέταξε το συμφέρον της χώρας διασφαλίζοντας την ομαλή της πορεία. Το εθνικό έναντι του προσωπικού συμφέροντος».

Συνεχίζοντας απαντά πρώτη φορά στην αιτίαση του Βενιζέλου ότι κακώς ο ΓΑΠ δεν ζήτησε να ψηφιστεί με 180 ψήφους το πρώτο μνημόνιο, αφήνοντας το ΠΑΣΟΚ να κουβαλήσει μόνο του την ευθύνη αντί να τη μοιραστεί με την υπεύθυνη για την κρίση Ν.Δ., τονίζοντας:

«Ανέλαβε την ευθύνη, αντί να τη μεταβιβάσει με ψευτοδιλήμματα σε άλλους, και προασπίστηκε τη χώρα αντί να την εκθέσει σε κινδύνους, την ώρα μάλιστα που ήταν ανοιχτές και απαιτούσαν υλοποίηση μείζονες αποφάσεις, όπως αυτή για τη μεγαλύτερη διαγραφή χρέους που έγινε ποτέ – και βεβαίως την ώρα που ουδείς μιλούσε για συνεννόηση ούτε είχε διάθεση για συναινέσεις, που προφανώς δεν ευνοούσαν τις μικροκομματικές στρατηγικές τους».

Από τη Χαριλάου Τρικούπη μετά την απάντηση αυτήν επιχειρούν να «δεσμεύσουν» ηθικά τον ΓΑΠ σημειώνοντας ότι, με βάση την ανακοίνωσή του, ο πρώην πρωθυπουργός δεσμεύεται και μετεκλογικά να παραμείνει εντός του κόμματος, αλλιώς θα εκτεθεί ως ανακόλουθος. Ο Γιώργος Πεταλωτής, εκ των στενών συνεργατών του Παπανδρέου, ο οποίος αμφισβήτησε τη σκοπιμότητα της «Ελιάς», έσπευσε κι αυτός να αποκλείσει την περίπτωση ο Παπανδρέου να επιθυμεί να επανέλθει στην ηγεσία του ΠΑΣΟΚ.

Στρατηγική δεκαμήνου ο ΓΑΠ

Στο ερώτημα λοιπόν τι επιδιώκει ο πρώην πρωθυπουργός και δημιουργεί τέτοια κρίση και εσωκομματική αναστάτωση σε μια φάση που το ΠΑΣΟΚ χρειάζεται συστράτευση και ηρεμία, οι απαντήσεις δεν είναι εύκολες.

Συνεργάτες του Βενιζέλου, που τοποθετήθηκαν δημόσια (και εν πολλοίς επιθετικά εναντίον του Παπανδρέου), όπως ο Δ. Καρύδης, ο Πάρις Κουκουλόπουλος και ο Λ. Γρηγοράκος, υπαινίσσονται ότι ο Παπανδρέου επιθυμεί να πάρει πολιτική ρεβάνς και σπεύδει να τραβήξει το χαλί κάτω από τα πόδια του Βενιζέλου στην πιο δύσκολη στιγμή.

Μάλιστα ο Λ. Γρηγοράκος ήταν πιο σκληρός απ’ όλους αφού επιτέθηκε και στον Χρυσοχοΐδη γιατί δεν πήγε στη Συνδιάσκεψη, ενώ για τον ΓΑΠ και κάποιους βουλευτές που συμμετείχαν στις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ έλεγε ότι ζητάνε «να υπερασπιστούμε το έργο του και αυτοί κρύβονται».

Πιο ψύχραιμοι όμως παρατηρητές επισημαίνουν ότι ο πρώην πρωθυπουργός επιχειρεί με τις συνεχείς παρεμβάσεις του όχι μόνο να επιδιορθώσει το πολιτικό προφίλ του, αλλά και να διατηρείται στο πολιτικό προσκήνιο. Διαχωρίζοντας τη θέση του από τον πολτό της «Ελιάς» και ασκώντας σκληρή κριτική απέναντι στη Ν.Δ., θέλει να κρατήσει «ζεστούς» όσους τον πιστεύουν. Αυτοί ενδεχομένως να είναι μια μαγιά για την επόμενη κίνησή του.

Όσοι τον ξέρουν, λένε ότι δεν βιάζεται, ούτε πρόκειται να κάνει κίνηση που θα δημιουργεί συνθήκες διάσπασης ή διάλυσης του ΠΑΣΟΚ. Δημοσιοποιεί τις αντιρρήσεις του και μένει εκτός, προκειμένου να εμφανιστεί η κατάλληλη στιγμή που οι συνθήκες θα του «επιβάλουν» να επιστρέψει. Ιστορικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ επισημαίνει ότι, αν επιχειρήσει τώρα μια «εφόρμηση», όχι μόνο θα κατηγορηθεί για τη διάσπαση του κόμματος που ίδρυσε ο πατέρας του, αλλά θα χρεωθεί και το πολιτικό χάος.

Εκτιμώντας λοιπόν ότι οι επιδόσεις της «Ελιάς» θα είναι απογοητευτικές, θεωρεί ότι μετά τις ευρωεκλογές οι πολιτικές εξελίξεις θα πυκνώσουν. Σε κάθε περίπτωση, ακόμα κι αν η κυβέρνηση συνεργασίας πάρει παράταση ζωής ολίγων μηνών με πολιτικό εκβιασμό, στις αρχές του 2015 με αφορμή τις προεδρικές εκλογές η χώρα θα οδηγηθεί σε εθνικές εκλογές. Συνεπώς, απ’ ό,τι φαίνεται, ο ίδιος μοιάζει να έχει στρατηγική δεκαμήνου και μέχρι τότε θα οριοθετεί τις απόψεις του και θα αντεπιτίθεται στη λογική της ώσμωσης του ΠΑΣΟΚ με τη Ν.Δ.

Το ζήτημα είναι με ποια ομάδα θα επιχειρήσει να επανέλθει στην εσωτερική πολιτική ζωή της χώρας, με δεδομένο ότι πολλά στελέχη που τον στήριξαν έχουν αυτομολήσει από το ΠΑΣΟΚ.

Η κίνηση των 11 κυβερνητικών στελεχών που αναδείχτηκαν από τον ΓΑΠ διατηρεί επαφές μαζί του, αλλά δεν είναι σίγουρο ότι όλοι θα στηρίξουν μελλοντικά του σχέδια. Χθες μάλιστα είχαν συνάντηση προκειμένου να εξετάσουν το πώς θα αντιμετωπίσουν την «Ελιά».

Ο Μιχάλης Καρχιμάκης και η «Κίνηση των 75» συμμετείχαν κανονικά στις διαδικασίες για την «Ελιά», αν και το πιθανότερο είναι να στηρίξουν τις επιλογές του. Μια σειρά στελεχών που τον στήριξαν με θέρμη είτε έχουν παροπλιστεί (Δ. Ρέππας, Χρ. Παπουτσής κ.ά.) είτε έχουν αυτομολήσει προς τον ΣΥΡΙΖΑ (Λούκα Κατσέλη, Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου, Θεοδώρα Τζάκρη) είτε συνεργάζονται με τη ΔΗΜΑΡ (Χάρης Καστανίδης, Πάνος Μπεγλίτης, Μαριλένα Κοππά).

Γι’ αυτό πολλοί είναι αυτοί που επισημαίνουν ότι, αν γίνει οποιαδήποτε απόπειρα, αυτή θα πατάει σε νέες βάσεις και δεν θα κινείται στη λογική εσωκομματικών ισορροπιών.

«Κόκκινο πανί» ο Λοβέρδος

Στο πεδίο της «Ελιάς» τώρα έγινε γνωστό πως το ΠΑΣΟΚ αποσύρεται από τις δημοσκοπήσεις μέχρι και τις ευρωεκλογές και, όπως ενημέρωσε τους δημοσκόπους, επιθυμεί να μετριέται ως πόλος. Στόχος είναι να προβληθεί η «Ελιά» ως νέο φρούτο, μπας και τσιμπήσουν οι ψηφοφόροι…

Στο ΠΑΣΟΚ, παρά τις σφοδρές βολές που δέχονται ο Παπανδρέου και οι υποστηρικτές του από τη βενιζελική πτέρυγα, εξακολουθούν να υπάρχουν αντιδράσεις για τις εξελίξεις για τη Συνδιάσκεψη.

Ο Δημήτρης Κρεμαστινός, που δημοσιοποίησε προχθές την αντίθεσή του με την απόφαση Παπανδρέου να μην προσέλθει στη Συνδιάσκεψη, δήλωσε με καυστικό τρόπο ότι δεν μπορεί να νοείται η «Ελιά» ως μια διαδικασία επανασύνδεσης του ΠΑΣΟΚ με πρώην στελέχη του που έκαναν κινήσεις ή κόμματα τα δύο τελευταία χρόνια για προσωπικούς λόγους. Και κάρφωσε ευθέως τον Βενιζέλο ότι, λόγω υψηλών κυβερνητικών καθηκόντων, δεν ασχολείται όσο πρέπει με τη διαδικασία ανασυγκρότησης του ΠΑΣΟΚ.

Ζήτησε μάλιστα σύγκληση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας και της Κεντρικής Επιτροπής προκειμένου να συζητηθούν αναλυτικά τα ζητήματα. Η αλήθεια είναι ότι εντός της Κ.Ο. υπάρχει έντονη δυσαρέσκεια από την τροπή που πήραν τα πράγματα και ο στόχος του είναι κυρίως ο Λοβέρδος. Για πολλούς είναι «κόκκινο πανί», αφού θεωρούν ότι έκανε το «κομμάτι» του ως ανεξάρτητος και με ένα ανύπαρκτο κόμμα επιχειρεί να καταστεί ισότιμος συνομιλητής με το κόμμα που τον ανέδειξε.

Επικεφαλής στην κόντρα με τον Λοβέρδο είναι ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης. Μάλιστα, κάποιοι θεωρούν πως, αν ο υπουργός Υποδομών ήταν πιο δημοφιλής ανάμεσα στους βουλευτές, ο Βενιζέλος θα είχε σοβαρό ζήτημα αμφισβήτησής του.

Στο εσωτερικό, τώρα που λύθηκαν μια σειρά από ουσιαστικά ζητήματα για το όνομα και τη μορφή του ψηφοδελτίου, που θα θυμίζει διαφημιστικό πίνακα χορηγών, μπαίνουν στην πιο κρίσιμη φάση των διαβουλεύσεων.

Ο γραμματέας του ΠΑΣΟΚ Νίκος Ανδρουλάκης υπήρξε ιδιαίτερα καυστικός και έδωσε και τον τόνο για τη συγκρότηση του ψηφοδελτίου: «Νέο σημαίνει νέα ατζέντα, νέος λόγος, νέα αντίληψη και νέα κουλτούρα. Αν θέλετε νέες φατσούλες για να κουβαλήσουν στις πλάτες τους το παρελθόν, καλύτερα να κάνετε μπότοξ. Εμείς δεν έχουμε να απολογηθούμε για το παρελθόν. Εμείς όμως θα απολογηθούμε για το μέλλον» είπε χαρακτηριστικά.

Ωστόσο στην ηγετική ομάδα του ΠΑΣΟΚ υπάρχουν άλλες σκέψεις, αφού εκτιμούν ότι θα πρέπει στο ψηφοδέλτιο να υπάρχουν και γνωστά στελέχη και πολιτικοί με πείρα, που μπορούν να αντέξουν στην πολιτική αντιπαράθεση, διαθέτουν στοιχειώδη ηγετικότητα και μπορούν να συσπειρώσουν οπαδούς του ΠΑΣΟΚ που λοξοδρομούν.

Η περίπτωση της Φώφης Γεννηματά, που συνδύαζε τα παραπάνω και δεν έχει ασυμβίβαστο, μοιάζει να κάηκε επειδή η ίδια θέλει να αποτραβηχτεί και να μη «χρεωθεί» ένα κακό αποτέλεσμα, υπολογίζοντας προφανώς στην επόμενη μέρα. Επίσης, μετά την κόντρα Βενιζέλου – Παπανδρέου και όσα λένε για τις κυβερνήσεις Παπανδρέου στενοί συνεργάτες του προέδρου του ΠΑΣΟΚ τις τελευταίες μέρες, μοιάζει να το σκέπτονται οι Γ. Πεταλωτής και Π. Γερουλάνος που είχαν εκφράσει σχετική επιθυμία.

Από τη Χαριλάου Τρικούπη έτσι κι αλλιώς αναζητούνται κάποια πρόσωπα που θα εκφράζουν το «όλον ΠΑΣΟΚ». Οι συζητήσεις πάντως για το ψηφοδέλτιο δεν έχουν προχωρήσει όσο πρέπει και ο χρόνος πιέζει. Απ’ ό,τι φαίνεται, πάντως, η Συλβάνα Ράπτη και η Άννυ Ποδηματά – λόγω πείρας – στο παρά πέντε θα κληθούν να σηκώσουν το βάρος του ψηφοδελτίου…