Ένα αγαπημένο «μότο» της κυβερνητικής επικοινωνιακής «καταιγίδας» αυτών των ημερών λέει ότι «η κυβέρνηση ανησυχεί από την εσωτερική ρήξη στο ΠΑΣΟΚ και τις επιπτώσεις της στην κυβερνητική συνοχή».

Ένα αγαπημένο «μότο» της κυβερνητικής επικοινωνιακής «καταιγίδας» αυτών των ημερών λέει ότι «η κυβέρνηση ανησυχεί από την εσωτερική ρήξη στο ΠΑΣΟΚ και τις επιπτώσεις της στην κυβερνητική συνοχή».

Δυστυχώς για το Μαξίμου, αυτή είναι μόνο η μισή αλήθεια. Η… άλλη μισή, αυτή που συστηματικά αποκρύπτεται ή υποβαθμίζεται, είναι ότι, ενώ πράγματι η συνοχή της κυβέρνησης απειλείται, η πιο σοβαρή πηγή κινδύνου λέγεται… τρόικα.

Ομολογουμένως η εσωτερική κατάσταση του ΠΑΣΟΚ είναι τόσο δύσκολη, ώστε μπορεί να χαρακτηριστεί ακόμη και δραματική. Η ρήξη μεταξύ Βενιζέλου και Παπανδρέου, η πολυδιάσπαση των δυνάμεων της Κεντροαριστεράς και η ορατή απειλή να μην εκλεγεί «πράσινος» ευρωβουλευτής είναι παράγοντες που σε σχετικά μικρό βάθος χρόνου θέτουν υπό αμφισβήτηση όχι μόνο τη συνοχή, αλλά και τη βιωσιμότητα του ελάσσονος κυβερνητικού εταίρου υπό την τρέχουσα κομματική μορφή του. Κατά συνέπεια, λοιπόν, τίθεται όντως και ζήτημα βιωσιμότητας του κυβερνητικού σχήματος.

Καιρό τώρα από το ΠΑΣΟΚ προειδοποιούν τη Ν.Δ. και την τρόικα ότι – ιδιαίτερα εν όψει ευρωεκλογών – είναι σχεδόν αδύνατη η ομαλή ψήφιση οποιουδήποτε μέτρου το οποίο θα έστρεφε εναντίον του ίδιου και της κυβέρνησης υπολογίσιμες μερίδες της κοινωνίας.

Κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα ότι δύσκολα νομοσχέδια ή μέτρα θα καταψηφιστούν εν τέλει στη Βουλή, όμως η αλήθεια είναι ότι η συνοχή του ΠΑΣΟΚ και η σταθερότητα της κυβέρνησης μπορεί να δοκιμαστούν σκληρά ακόμη και αν δεν αμφισβητηθεί η κοινοβουλευτική της πλειοψηφία. Ακόμη και αν δεν χαθεί η «δεδηλωμένη».

Ωστόσο η κυβέρνηση, προκειμένου να προλάβει κάθε δυσάρεστο ενδεχόμενο, είχε σπεύσει τις προηγούμενες μέρες να ζητήσει από το Eurogroup της Δευτέρας μια πολιτική δήλωση προόδου και στήριξης εν όψει της έως τότε αποτυχίας να υπάρξει συμφωνία με την τρόικα για τα προαπαιτούμενα έγκρισης της επόμενης δανειακής δόσης.

Από την πλευρά τους οι δανειστές δεν δείχνουν να συμμερίζονται την αγωνία περί κυβερνητικής σταθερότητας. Αντιθέτως οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης έστειλαν, με ψυχρή γραφειοκρατική αυστηρότητα, τον Γιάννη Στουρνάρα να συμφωνήσει δίχως άλλη χρονοτριβή, έως την Κυριακή, με τους εκπροσώπους των δανειστών, αν θέλει να εξασφαλίσει μέρος, έστω, των χρημάτων που απαιτούνται για να πληρωθούν οι υπέρογκες δανειακές υποχρεώσεις του Μαΐου.

Ζόρικη

Όμως το χειρότερο για την κυβέρνηση είναι ότι η τρόικα φρόντισε αυτές τις μέρες να δείξει τα δόντια της ξεκαθαρίζοντας ότι η περίοδος μετά τις ευρωεκλογές θα είναι πολύ πιο ζόρικη, καθώς θα τεθεί επί τάπητος το πιο μεγάλο ζήτημα της ελληνικής οικονομίας, το οποίο συνιστά τον κορυφαίο – εδώ που φτάσαμε – κυβερνητικό στόχο: την ελάφρυνση των δανειακών υποχρεώσεων, η οποία κατά περίπτωση βαφτίζεται «μείωση» ή «ρύθμιση» του χρέους.

Εν όψει αυτής της διαπραγμάτευσης, η οποία θα κρίνει το μέλλον της επιτήρησης στην Ελλάδα και πιθανότατα το μέλλον της κυβέρνησης, οι δανειστές, με προεξάρχοντες τη Γερμανία και τις άλλες χώρες του πλούσιου Βορρά, είναι αποφασισμένες για τη σύναψη νέου δανείου και ενός ακόμη σκληρού μνημονίου, το οποίο (όπως αναλυτικά γράφουμε στις σελίδες 4-5) θα συνοδευτεί από μέτρα που, άμεσα ή έμμεσα, θα θίξουν μισθούς και συντάξεις μέχρι και το 2017, παρότι ήδη αναζητείται φόρμουλα ώστε το νέο μνημόνιο να βαφτιστεί «μεταρρυθμιστικό» και όχι δημοσιονομικό.

Με απλά λόγια, ο μεγάλος στόχος να διατηρηθεί η στενή επιτήρηση της Ελλάδας μετατρέπει ολόκληρη την κυβέρνηση – και όχι μόνο το παραπαίον ΠΑΣΟΚ – σε δυνάμει αναλώσιμη, καθώς οι δανειστές δεν δείχνουν διατεθειμένοι να υποχωρήσουν στα μείζονα προκειμένου να διασφαλίσουν τη σταθερότητά της.

Αυτό έγινε ήδη καταφανές με τους περιορισμούς που ετέθησαν στην προεκλογική διάθεση μέρους του πρωτογενούς πλεονάσματος, θέμα στο οποίο η τρόικα θα έχει τον τελικό λόγο.

Επιπλέον οι επιτηρητές άρπαξαν την ευκαιρία και μετέτρεψαν σε προαπαιτούμενο για τις δόσεις την υλοποίηση της περίφημης «εργαλειοθήκης» του ΟΟΣΑ, την οποία οι φωστήρες της κυβέρνησης παρήγγειλαν και έβαλαν στο τραπέζι προκειμένου να παρακάμψουν, υποτίθεται, τις πιέσεις για την εφαρμογή των μνημονιακών υποχρεώσεων και να εμπορευθούν πολιτικά ένα υποτιθέμενο «εθνικό σχέδιο μεταρρυθμίσεων».

Το αποτέλεσμα είναι η επόμενη δανειακή δόση να εξαρτάται από δευτερεύουσες για το δημοσιονομικό αποτέλεσμα αλλά δυσμενείς και κρίσιμες για την επιβίωση ή την καταστροφή ολόκληρων κλάδων της οικονομίας, όπως οι κτηνοτρόφοι και οι φαρμακοποιοί, τους οποίους η κυβέρνηση θα βρει μπροστά της στην… κάλπη.

Ένα ακόμη κωμικοτραγικό αποτέλεσμα για την κυβέρνηση είναι η συστράτευση υπουργών (Άδωνις με φαρμακοποιούς, Τσαυτάρης και Χαρακόπουλος με κτηνοτρόφους) για μέτρα που η ίδια αυτή κυβέρνηση παρήγγειλε και έβαλε στο τραπέζι και η τρόικα επιμένει για την εφαρμογή τους.

Περικοπές

Όμως πολύ σύντομα στη δίνη του κυκλώνα θα βρεθούν ζητήματα πολύ σοβαρότερα και πολύ πιο κρίσιμα για την κυβερνητική συνοχή.

Ακόμη και αν υπάρξει προεκλογική «εκεχειρία» στην απελευθέρωση των απολύσεων, αμέσως μετά τις εκλογές θα διατυπωθούν απαιτήσεις για νέες περικοπές σε μισθούς και συντάξεις, δραστική μείωση ή κατάργηση των αποζημιώσεων απόλυσης, μέτρα επιβίωσης των ασφαλιστικών ταμείων, νέα δημοσιονομικά μέτρα για το κενό του 2015, νέο μεσοπρόθεσμο πλαίσιο για το διάστημα 2015-2018, περιορισμό στο δικαίωμα των απεργιών, νέες απολύσεις στο Δημόσιο και ίσως πολλά ακόμη που ακόμη δεν έχουν δημοσιοποιηθεί.
Και βεβαίως εξακολουθεί να εκκρεμεί η μοίρα των τραπεζών, που αποτελεί το σημαντικότερο από όλα τα ζητήματα.

Υπ’ αυτές τις συνθήκες η συζήτηση περί κυβερνητικής σταθερότητας, όσες εσωκομματικές παραμέτρους κι αν έχει σήμερα, δεν μπορεί να γίνει χωρίς τον κρίσιμο παράγοντα των δανειστών. Από τις δικές τους αποφάσεις θα κριθεί η πολιτική επιβίωση τόσο της κυβέρνησης όσο και των κομμάτων που τη συγκροτούν. Προς το παρόν όλοι παραμένουν εκκρεμείς, με τον φόβο ότι είναι, εν τέλει, πολιτικά αναλώσιμοι…