Σε ένα σύστημα που βασίζεται στην απόλυτη ιεραρχία και στα ταξικά δίπολα εχόντων και μη εχόντων, η κοινωνία πάντα θα υποφέρει από ένοιες όπως η αναξιοκρατία. Για να κατατήσουμε το ιδανικό θα πρέπει πρώτα να καταστρέψουμε τέτοιου είδους έννοιες αι να επαναφέρουμε την πλήρη ισότητα.

Όσοι άνθρωποι εισέρχονται στον κόσμο της παραγωγικής διαδικασίας, ιδίως όμως αυτοί των νεώτερων ηλικιών, το πρώτο πράγμα που παρατηρούν και έρχονται ως εργαζόμενοι αντιμέτωποι είναι η αυστηρή ιεραρχία της μισθωτής εργασίας. Μπορεί σαν ανθρωπότητα να έχουμε ζήσει εκατοντάδες εξεγέρσεις, επαναστάσεις και εργατικές διεκδικήσεις, όμως το υπάρχον άκρως καταπιεστικό και ληστρικό σύστημα εργασίας συνεχίζει να λειτουργεί ακάθεκτο. Οι άνθρωποι μαθαίνουν να προσαρμόζονται στα υπάρχοντα καπιταλιστικά δεδομένα, να λειτουργούν με βάση αυτά και να αποκωδικοποιούν επιφανειακά την υπάρχουσα εργασιακή –και κατ’ επέκταση– κοινωνική πραγματικότητα με τα ελάχιστα ιδεολογικά εργαλεία που τους παρέχονται. Η λέξη επιφανειακά χρησιμοποιείται για το λόγω του ότι αν τη θέση της έπαιρνε η έννοια της εκ βάθους αποδόμησης, τότε θα μιλούσαμε με εξεγερτικούς όρους και όχι όρους ρουτίνας-καθημερινότητας. Η σύγχρονη μισθωτή* εργασία βασίζεται στο πολύ απλό ταξικό δίπολο αυτών που έχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν ή να κατέχουν τα μέσα παραγωγής και αυτών που δεν έχουν τίποτα παρά μόνο την εργατική τους δύναμη και γνώση την οποία πουλάνε στους πρώτους για να επιβιώσουν –και όχι να ζήσουν–. Χωρίς να μπαίνουμε σε περισσότερες λεπτομέρειες που κουράζουν και είναι πλέον γνωστές, αυτός ο κοινωνικο-ταξικός και οικονομικός διαχωρισμός που πιο σωστά θα μπορούσε να αναφέρεται ως ανισότητα, γέννησε κάποιες αντιλήψεις μέσα στην εγχώρια κοινωνία που ναι μεν αναφέρονται στην ίδια, αλλά αντί να την κολακεύουν ή να την εξυμνούν την προσβάλλουν. Η κοινωνική καταξίωση εδώ και πολλές δεκαετίες, για να μην πούμε αιώνες, αποτελεί έναν τίτλο που πλούσιοι και φτωχοί επιδιώκουν με νύχια και με δόντια –οι πρώτοι βέβαια όχι με τόση πολύ προσπάθεια– να τον αποκτήσουν. Ειδικότερα οι γόνοι αυτών των ανθρώπων, εμείς οι νέοι/νέες δηλαδή, επωμιζόμαστε αυτόματα αυτό το βάρος και αυτή την στόχευση εις διπλούν είδη από πολύ μικρή ηλικία, κυνηγώντας μια γενική καταξίωση τόσο για εμάς τους ίδιους όσο και για τους γονείς μας και το ευρύτερο κοινωνικό μας περιβάλλον. Αυτή φυσικά η συνθήκη βασίζεται ξεκάθαρα στο κυρίαρχο πατριαρχικό μοντέλο που παράγει συγκεκριμένα στερεότυπα και στοχεύσεις. Όλα αυτά δυστυχώς θεωρούνται αυτονόητα για την κοινωνία στην οποία ζούμε και μιλώντας ρεαλιστικά ο στόχος της κοινωνικής καταξίωσης αποτελεί τον κάναβο πάνω στον οποίο εκτυλίσσεται, όχι πάντα προς το καλύτερο, το έργο της εγχώριας κοινωνικής εξέλιξης. Αυτό όμως που δεν είναι καθόλου αυτονόητο και πρέπει επιτέλους να γίνει, είναι η αναξιοκρατία που ενυπάρχει στα σωθικά κάθε εξουσιαστικού συστήματος-μηχανισμού όπως αυτό του καπιταλισμού. Με άλλα λόγια είναι δεδομένο πως σύμφωνα με την άνιση κατανομή του πλούτου άλλες ευκαιρίες παρουσιάζονται σε έναν εύπορο άνθρωπο και άλλες σε έναν φτωχότερο. Άλλες αντοχές και αντιλήψεις αποκτά ένα παιδί που μεγαλώνει μέσα σε ένα επισφαλές περιβάλλον γεμάτο απολύσεις και οικονομικά αδιέξοδα και άλλες ένα παιδί που ζει χωρίς στερήσεις και πιο ισορροπημένο οικονομικό περιβάλλον. Παρ’ όλα αυτά παρατηρούμε ότι η έννοια του “επιτυχημένου/επιτυχημένης” χρησιμοποιείται κατά κόρον από όλους τους ανθρώπους, ανεξαρτήτως κοινωνικής και οικονομικής θέσης, με σκοπό να περιγράψει ένα άτομο το οποίο κατάφερε να ακολουθήσει και να ανταπεξέλθει σε όλες τις απαιτήσεις αυτούς του συστήματος. Το πρόβλημα όμως είναι ότι αυτή η έννοια χρησιμοποιείται χωρίς κανένα ιδεολογικό, κοινωνικό, οικονομικό, εργασιακό ή ταξικό στοιχείο, πράγμα το οποίο αποτελεί τη βάση της διαιώνισης της αναξιοκρατίας από την ίδια την κοινωνία και όχι από το ίδιο το κράτος. Αυτό φυσικά δηλώνει ταυτόχρονα τον μαρασμό και την αποτυχία αυτής της κοινωνίας η οποία αντί να στραφεί ενάντια στον βασικό της εχθρός που είναι το κράτος, στρέφεται ενάντια στον ίδιο της τον εαυτό που είναι οι άνθρωποι οι οποίοι την δημιουργούν. Κανονικά ο κόσμος θα έπρεπε να σοκάρεται μπροστά στο γεγονός ότι μπορεί να ακούσει εκατό φορές για έναν επιτυχημένο επιχειρηματία και ούτε μια φορά για έναν επιτυχημένο εργαζόμενο ή εργαζόμενη. Θα έπρεπε να τρομοκρατείται μπροστά στην ιδέα που αποτελεί παράλληλα και πραγματικότητα, ότι κάποιος που ελέγχει τις ζωές των συνανθρώπων του εγκλωβίζοντάς τους μέσα στα αυστηρά δεκάωρα και τη συνθήκη του φόβου και της επισφάλειας μπορεί να θεωρείται επιτυχημένος, ενώ ένας εργαζόμενος που παράγει όλα αυτά τα αγαθά να μην θεωρείται τίποτα. Για την ακρίβεια να θεωρείται απλά η σκιά αυτής της “επιτυχημένης εικόνας”. Εφόσον σαν άνθρωποι έχουμε συγκρατήσει μέσα μας μερικά στοιχεία ανθρωπιάς και αντικειμενικότητας και επιδιώκουμε να ζήσουμε σε ένα κόσμο όπου η αναξιοκρατία θα αποτελεί άγνωστη λέξη, τότε θα πρέπει στην υπάρχουσα καθημερινότητά μας να αρχίσουμε να εφαρμόζουμε άμεσα την ανάλυση του κοινωνικού ρόλου του ατόμου με σαφή ταξικά, κοινωνικά και ιδεολογικά κριτήρια. Θα πρέπει να μάθουμε επιτέλους να κοιτάμε πίσω από την εικόνα του και να βλέπουμε τις πραγματικές οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες που το δημιούργησαν και όχι μόνο το αποτέλεσμα το οποίο αποτελεί την καρδιά της γέννησης της αδικίας. ΄ Ένα άτομο το οποίο κατέχει ή του έχει παραχωρηθεί ιδιοκτησία, η οποία αποτελεί την πηγή όλων των δινών όπως έλεγε πολύ σωστά ο Ένγκελς, ή απλά βοηθήθηκε μέσα από συνθήκες εκμετάλλευσης τρίτων, π.χ. συλλογή ενοικίων, δεν μπορεί να θεωρείται επιτυχημένο εν αντιθέση με ένα άτομο που δεν είχε τίποτα και επέλεξε να ακολουθήσει τον δίκαιο δρόμο της εργασίας ως εργαζόμενος. Πόσο μάλλον όταν μιλάμε για ένα άτομο το οποίο κατέληξε να γίνει εργοδότης τρεφόμενος από την υπεραξία των άλλων ή του άλλου –δεν υπάρχει διαφορά μεταξύ “μεγάλου” και “μικρού” αφεντικού ο κοινωνικός ρόλος παραμένει ο ίδιος–. Χωρίς να μπούμε στη διαδικασία να μιλήσουμε για ταξικούς εχθρούς, βολεμένους, τυχερούς και καταδικασμένους θα πρέπει πρώτα απ’ όλα να κατανοήσουμε ότι η ταυτότητα του επιτυχημένου ή κοινωνικά καταξιωμένου αποτελεί ένα ακόμα εργαλείο κοινωνικού κατακερματισμού στα χέρια του κράτους. Όλοι οι άνθρωποι κουβαλάνε τη δική τους ξεχωριστή ιστορία που μέσα σε αυτό το σύστημα λειτουργεί είτε θετικά είτε αρνητικά. Θα πρέπει όμως να ξεκαθαρίσουμε ότι το αρνητικό είναι αυτό που εμπεριέχει την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο όπως συμβαίνει για παράδειγμα στις υπάρχουσες εργασιακές σχέσεις που βασίζονται στο δίπολο εργοδότης-εργαζόμενος. Θα πρέπει να πάψουμε να βάζουμε τους συνανθρώπους μας στο βαρόμετρο της κοινωνικής καταξίωσης και επιτυχίας και να αρχίσουμε να μελετάμε τον κοινωνικό ρόλο του καθενός και της καθεμίας. Αν επιδιώκουμε να ζήσουμε σε μια ιδανική, αναρχική κοινωνία όπου ο καθένας θα αντιμετωπίζει και θα αντιμετωπίζεται από τον διπλανό του ως ίσος προς ίσο, χωρίς ίχνος πάσης φύσεως διαχωρισμών, τότε θα πρέπει να ψάχνουμε για ανθρώπους και όχι για εκμεταλλευτές. * Η έννοια της μισθωτής εργασίας έχει τεράστια διαφορά με την ανθρώπινη εργασία γι’ αυτό και τονίζεται συνέχεια. Στην πρώτη περίπτωση ο άνθρωπος δουλεύει για τον αφέντη-εξουσιαστή του, ενώ στη δεύτερη ο άνθρωπος δουλεύει για τον ίδιο και τον συνάνθρωπό του. Ευστράτιος Τζαμπαλάτης Αρχιτέκτονας/Γραφίστας [σχεδιαστής]

Ακολουθήστε το topontiki.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν.