Πριν ακόμη αρχίσει καλά – καλά η προεκλογική εκστρατεία, στην κυβέρνηση έχουν αρχίσει να «μαδάνε» τη μαργαρίτα του ανασχηματισμού.

Πριν ακόμη αρχίσει καλά – καλά η προεκλογική εκστρατεία, στην κυβέρνηση έχουν αρχίσει να «μαδάνε» τη μαργαρίτα του ανασχηματισμού. Η αλλαγή του κυβερνητικού σχήματος μετά τις ευρωεκλογές έχει σχεδόν προαναγγελθεί εδώ και καιρό, και μάλιστα στο κέντρο του είχε τεθεί το πολιτικό μέλλον του Γιάννη Στουρνάρα.

Η αλήθεια είναι πως, αν η κυβέρνηση επιθυμεί επανεκκίνηση, θα πρέπει να αλλάξει το οικονομικό επιτελείο προκειμένου να εκτονώσει την κοινωνική ένταση των συνεχών επώδυνων μέτρων και της υπερφορολόγησης.
Ωστόσο μια δήλωση του Γιάννη Στουρνάρα έξω από το Μέγαρο Μαξίμου τη Μεγάλη Πέμπτη, ότι θα είναι αυτός που θα ηγηθεί της διαπραγμάτευσης για τη νέα αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, θόλωσε τα νερά. Ο ίδιος μέχρι πρότινος έλεγε σε συνεντεύξεις του ότι η επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος και το τέλος των μνημονίων σηματοδοτούν και το ενδεχόμενο τέλος της δικής του παρουσίας στο υπουργείο Οικονομικών.
Η διαπραγμάτευση για το χρέος τυπικά θα αρχίσει, το νωρίτερο, το ερχόμενο φθινόπωρο και ο Στουρνάρας, επιλέγοντας να μιλήσει έξω από το Μέγαρο Μαξίμου, ήθελε προφανώς να δώσει την αίσθηση ότι έχει συμφωνήσει με τον πρωθυπουργό.
Θέλησε άραγε έτσι να απαντήσει στα πολλά δημοσιεύματα που έλεγαν ότι καλόβλεπε είτε τη θέση του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, με πενταετή θητεία και συμμετοχή στο Δ.Σ. της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, είτε τη θέση του επιτρόπου, επίσης με πενταετή θητεία;
Η νέα δήλωσή του προφανώς θολώνει πολύ τα νερά. Ωστόσο είναι δεδομένο ότι η σύνθεση της νέας κυβέρνησης θα εξαρτηθεί πολύ από το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών, αλλά και τη συνολική εικόνα που θα διαμορφωθεί από τις επιδόσεις των κυβερνητικών κομμάτων ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ. και στις δημοτικές – περιφερειακές εκλογές.

Το καταστροφικό σενάριο
Στο Μέγαρο Μαξίμου επεξεργάζονται δύο σενάρια, το πολύ κακό και το… κάπως ευνοϊκό.
Το καταστροφικό σενάριο είναι να πάρει κεφάλι ο ΣΥΡΙΖΑ στις ευρωεκλογές πάνω από τέσσερις μονάδες, αποτέλεσμα που θα καταδείξει μια μη ελεγχόμενη δυσφορία του εκλογικού σώματος για την πορεία των πραγμάτων.
Παρότι σύσσωμοι οι κυβερνητικοί παράγοντες και προσωπικά ο Αντώνης Σαμαράς θα σπεύσουν να δηλώσουν ότι δεν απειλείται η κυβερνητική σταθερότητα και θα επαναλάβουν ότι έλαβαν το μήνυμα της κάλπης, είναι βέβαιο ότι ο ανασχηματισμός αναμένεται πιο σαρωτικός και θεαματικός, με στόχο την παραμονή ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ. πάση θυσία στην εξουσία.
Στο πλαίσιο αυτό δεν αποκλείεται, ακόμα κι αν δεν το επιθυμεί τελικά, να αντικατασταθεί ο Γιάννης Στουρνάρας, παραδίδοντας το πόστο του σε κάποιο πολιτικό πρόσωπο, που θα μπορέσει να δώσει μια άλλη προοπτική.
Πολλοί εντός της Ν.Δ. καλοβλέπουν την Ντόρα Μπακογιάννη, η οποία συνεχώς «σφυροκοπά» τον Στουρνάρα για το θέμα της υπερφορολόγησης των Ελλήνων. Με τον τρόπο αυτόν, λένε στελέχη της Ν.Δ., θα δοθεί ένα σύνθημα πολιτικού ανοίγματος του Σαμαρά προς το Κέντρο με στόχο να φύγει το βάρος της κριτικής από τον ίδιο τον πρωθυπουργό για την οικονομική πολιτική, αφού η Ντόρα θα κληθεί να σηκώσει το βάρος της φορολογικής μεταρρύθμισης προκειμένου να εξορθολογιστούν οι φόροι.
Βεβαίως αυτή η επιλογή αναμένεται να προκαλέσει μεγάλη συζήτηση. Την είσοδο της Ντόρας στην κυβέρνηση δεν υπάρχει περίπτωση να απειλήσει ο Ευάγγελος Βενιζέλος, αφού είναι γνωστή «τοις πάσι» η πολύ φιλική προσωπική τους σχέση. Το ερώτημα βέβαια είναι αν θα τσιμπήσει η Ντόρα και αν θα δεχτεί, παρότι, στην πολιτική φάση όπου βρίσκεται, πολύ δύσκολα θα αρνηθεί υπουργικό πόστο.
Αν το σενάριο αυτό δεν προχωρήσει, δεν αποκλείεται ο «κλήρος» να πέσει στον Κυριάκο Μητσοτάκη, ο οποίος και… μεταρρυθμιστικό οίστρο διαθέτει και μοιάζει να μην υπολογίζει το πολιτικό κόστος προκειμένου να βρίσκεται στην κυβέρνηση…
Το ζήτημα είναι πού θα χωρέσει στο οικονομικό επιτελείο ο οικονομικός σύμβουλος του Σαμαρά Σταύρος Παπασταύρου, οι μετοχές του οποίου έχουν ανέβει πολύ εσχάτως. Πάντως θεωρείται πιθανότερο να γίνει υπουργός αναπληρωτής, παρά «πρώτο βιολί», αφού είναι ακόμα πολύ άγουρος πολιτικά.
Ένα ακόμα πρόσωπο που θα απασχολήσει σε ενδεχόμενο ανασχηματισμού είναι ο Ανδρέας Λοβέρδος. Ο πρώην υπουργός, τον οποίο ο Βενιζέλος επανέφερε μέσω της Ελιάς σε πρωταγωνιστικό πολιτικό ρόλο, δεν έχει και την καλύτερη εικόνα για τον Αντώνη Σαμαρά, ενώ έχει διατυπώσει πολύ σκληρή κριτική για την πορεία της κυβέρνησης.
Το ζήτημα όμως είναι ότι στην παρούσα φάση έχει καταστεί επίσημος και ισότιμος συνομιλητής ως αρχηγός κόμματος, στο πλαίσιο της Ελιάς, του Βενιζέλου και οι συζητήσεις τους έχουν προχωρήσει αρκετά. Αν λοιπόν του δοθεί ένα υπουργικό πόστο με μεταρρυθμιστικό πρόσημο ή ειδικό βάρος λόγω της συγκυρίας, είναι ζήτημα αν θα αντέξει τη συνεχή άρνηση. Ή αν θα σπεύσει να δρέψει τους καρπούς της στρατηγικής του.
Κι αυτός γνωρίζει ότι η πολιτική του επιβίωση σχετίζεται με τη μακροημέρευση του παρόντος κυβερνητικού σχήματος και την πάση θυσία διάσωση της Ελιάς. Έτσι κι αλλιώς οι συνεργάτες του Σαμαρά γνωρίζουν ότι η συμβολή δύο ακόμη ψήφων (του ίδιου και του στενού συνεργάτη του Χρήστου Αηδόνη) στην εύθραυστη κυβερνητική ισορροπία είναι πολύτιμες, γι’ αυτό επιδιώκουν την αλλαγή πλεύσης του Λοβέρδου και την ένταξή του στο κυβερνητικό σχήμα.
Τα υπουργεία Ανάπτυξης και Εργασίας, που μοιάζει να αποτελούν τον αδύναμο κρίκο της σημερινής κυβέρνησης, θα μπορούσαν να ταιριάξουν με το μεταρρυθμιστικό σχέδιο που έχει διατυπώσει στο πρόσφατο παρελθόν ο Λοβέρδος.

Ερώτημα οι καραμανλικοί
Μια άλλη παράμετρος του ανασχηματισμού είναι η καραμανλική πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας, η οποία απουσιάζει πλήρως από τα κυβερνητικά έδρανα.
Ένα ακόμη ερώτημα είναι αν ο Σαμαράς θα θελήσει να κάνει ένα ακόμα βήμα προς την Κεντροδεξιά, αφήνοντας την έκφραση της «λαϊκής Δεξιάς» στον Βύρωνα Πολύδωρα, και να θέσει σε περίοπτη κυβερνητική θέση στέλεχος από τις κυβερνήσεις Καραμανλή.
Μέχρι πρότινος μια τέτοια προοπτική αντιμετώπιζε την άρνηση του ΠΑΣΟΚ, κατά το οποίο οι κυβερνήσεις Καραμανλή ευθύνονται για την πορεία της χώρας προς τα μνημόνια. Όμως, αν η εκλογική επίδοση της Ελιάς είναι πολύ χαμηλή, ο Βενιζέλος δεν θα έχει ιδιαίτερη δύναμη ώστε να παλέψει για να συμβάλει καθοριστικά στη διαμόρφωση του κυβερνητικού σχήματος.
Στην περίπτωση αυτή δεν αποκλείεται να αξιοποιηθεί ένα στέλεχος όπως ο Ευριπίδης Στυλιανίδης, που έχει κινηθεί πολύ προσεκτικά απέναντι στην κυβέρνηση Σαμαρά.
Επίσης δεν αποκλείεται να αξιοποιηθούν και δύο βουλευτές που έχουν αναπτύξει έντονη επικοινωνιακή δράση: ο Ιορδάνης Τζαμτζής, που εναντιώθηκε αρκετά σε κινήσεις του οικονομικού επιτελείου, και η Φωτεινή Πιπιλή, που αποτελεί τον άτυπο εκπρόσωπο του Σαμαρά παρεμβαίνοντας συχνά – πυκνά στη δημόσια ζωή.

Άδωνις και Βρούτσης
Το μεγάλο ερώτημα αφορά τις τύχες του Άδωνι Γεωργιάδη, ο οποίος έχει προκαλέσει σοβαρή ένταση στον χώρο της υγείας, αλλά λογίζεται ως… γενίτσαρος του Σαμαρά, και του Μάκη Βορίδη, που έχει εξομαλύνει τις σχέσεις του με τους ΠΑΣΟΚους και κυρίως τον Βενιζέλο. Και οι δύο έχουν μια έντονη ακροδεξιά φόρτιση και αποτελεί ερώτημα το αν ο Σαμαράς θα θελήσει να τους αξιοποιήσει.
Βέβαια μια έξοδος του Άδωνι από την κυβέρνηση ίσως να δημιουργήσει μεγαλύτερα προβλήματα από όσα ενδεχομένως θα λύσει, αν και δεν αποκλείεται να βρεθεί σ’ ένα πόστο λιγότερο προβεβλημένο και συγκρουσιακό, ώστε να διατηρήσει την καθημερινή μιντιακή του παρουσία χωρίς να προκαλεί κυβερνητικά προβλήματα. Από μια άποψη, αυτού του είδους η μετακίνηση θα μπορούσε να θεωρηθεί έως και… επιβράβευση!
Ερώτημα αποτελεί και η παραμονή του Κωνσταντίνου Αρβανιτόπουλου στο υπουργείο Παιδείας, αφού στον χώρο του φαίνεται να υπάρχει στασιμότητα και μπάχαλο διαρκείας.
Οι κινήσεις αμφισβήτησης του νόμου – πλαισίου για την ανώτατη εκπαίδευση της προκατόχου του Άννας Διαμαντοπούλου αποτέλεσαν την αιτία της ρήξης της τόσο με το ΠΑΣΟΚ όσο και με την κυβέρνηση Σαμαρά. Αυτός είναι ο σημαντικότερος λόγος που η Διαμαντοπούλου δεν θέλει ούτε να ακούει για τη συγκεκριμένη κυβέρνηση.
Η ίδια, μέσω του πολιτικού «δικτύου» της, προετοιμάζει διάφορες θέσεις για την πορεία της οικονομίας και τη διευθέτηση του χρέους, συνεχίζει να διατηρεί και να διευρύνει τις διεθνείς επαφές της και μοιάζει να στοχεύει σε επάνοδο στην πολιτική δράση μετά τις επόμενες εκλογές. Πάντως για τον ευαίσθητο χώρο της Παιδείας αναζητείται πολιτικό πρόσωπο με εμβέλεια τέτοια που θα μπορεί να δώσει μεταρρυθμιστικό και κυρίως μετριοπαθές προφίλ στην κυβέρνηση.
Εκτός υπουργείου φαίνεται να οδεύει και ο Γιάννης Βρούτσης, με στόχο να μπει στο υπουργείο Εργασίας στέλεχος με επικοινωνιακά χαρίσματα, που θα μπορεί να πείσει ότι η κυβέρνηση ασχολείται με το ζήτημα της μείωσης της ανεργίας και της αποκατάστασης των εκατοντάδων χιλιάδων ανέργων.
Επίσης στο υπουργείο Δημόσιας Τάξης υπάρχει ζήτημα, αφού ο Νίκος Δένδιας θέλει να μετακινηθεί και καλοβλέπει το υπουργείο Δικαιοσύνης.
Θέμα υπάρχει και με την αξιοποίηση ή όχι του Κωστή Χατζηδάκη και του Γιάννη Βρούτση σε άλλα πόστα, ενώ μεγάλο ερώτημα είναι η παραμονή στα υπουργικά πόστα των προσώπων που υπέδειξε ο Βενιζέλος. Ο ίδιος θεωρεί ότι ο τρόπος που χειρίστηκε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Αθ. Τσαυτάρης τα θέματα του υπουργείου, όπως το γάλα, και το ενδεχόμενο αγροτικών κινητοποιήσεων, είναι υποδειγματικός, ενώ δεν έχει καμία όρεξη να ανοίξει νέο εσωκομματικό πόλεμο αλλάζοντας τον Μιχάλη Χρυσοχοΐδη από το υπουργείο Μεταφορών.
Ενδεχομένως θα ήθελε να εισέλθει στην κυβέρνηση κάποιο στέλεχος από την «κίνηση των 11» που είναι κοντά στις απόψεις του Γιώργου Παπανδρέου, όπως ο Φίλιππος Σαχινίδης και ο Θάνος Μωραΐτης, αλλά αυτό μπορεί να συμβεί μόνο αν οι ίδιοι δεχτούν να μπουν σε κυβέρνηση υπό τον Σαμαρά και αν ο ίδιος ο Σαμαράς θελήσει να διευρύνει τον αριθμό συμμετοχής στελεχών από το ΠΑΣΟΚ στο κυβερνητικό σχήμα. Το μεγάλο βέβαια ζήτημα είναι αν το εκλογικό αποτέλεσμα θα δίνει τη δυνατότητα στο ΠΑΣΟΚ και τον Ευάγγελο Βενιζέλο διαπραγμάτευσης με τον Σαμαρά για τη συμμετοχή στο κυβερνητικό σχήμα ή θα αφήσει τον πρωθυπουργό να αυτοσχεδιάσει κατά το δοκούν.

Το… ανεκτό σενάριο
 
Υπάρχει όμως και το… κάπως καλό σενάριο, στο οποίο πολλοί ποντάρουν στο Μέγαρο Μαξίμου. Συνεργάτες του πρωθυπουργού επισημαίνουν ότι, αν η διαφορά της Ν.Δ. με τον ΣΥΡΙΖΑ είναι οριακή σε μια κλασική περίπτωση εκλογής – διαμαρτυρίας, όπως οι ευρωεκλογές, αυτό θα ερμηνευθεί ως ότι ο ελληνικός λαός αναγνωρίζει το κυβερνητικό έργο, παρά την πολύ αρνητική συγκυρία, και δίνει περιθώρια στο κυβερνητικό σχήμα.
Στο ενδεχόμενο αυτό μπορεί οι κυβερνητικές αλλαγές να είναι οριακές, να μην αγγίξουν καν το οικονομικό επιτελείο και να κινηθούν σε ένα επίπεδο υφυπουργών και περιφερειακών υπουργών με στόχο να ενδυναμωθεί το κυβερνητικό έργο και να δοθεί η αίσθηση της επανεκκίνησης με καλύτερους όρους.
Ο στόχος ενός τέτοιου ανασχηματισμού θα προωθεί την ιδέα της διεύρυνσης της κυβερνητικής πλειοψηφίας και στο πλαίσιο αυτό δεν αποκλείεται να χρησιμοποιηθούν και κάποιοι από τους ανεξάρτητους βουλευτές, που σκέφτονται να επανακάμψουν στο κυβερνητικό μαντρί.
Έτσι κι αλλιώς πάντως είναι βέβαιο ότι οι κάλπες κρύβουν πολλές εξελίξεις για την εύθραυστη κυβερνητική πλειοψηφία…