Η λαϊκή παροιμία «τώρα που βρήκαμε παπά να θάψουμε πέντε- έξι» ταιριάζει γάντι στους υπό κατασκευή αυτοκινητόδρομους. 

Η λαϊκή παροιμία «τώρα που βρήκαμε παπά να θάψουμε πέντε- έξι» ταιριάζει γάντι στους υπό κατασκευή αυτοκινητόδρομους. Έτσι, μετά τις βαθιές υποκύψεις, την αλλαγή των συμβάσεων και τα περίπου 950 εκατομμύρια ευρώ που δόθηκαν για να γίνει η επανεκκίνηση των έργων στους τέσσερις βαλτωμένους δρόμους (Ολυμπία, Ε65, Αιγαίου, Ιόνια), άνοιξε η όρεξη στους συνήθεις υπόπτους και για τον αυτοκινητόδρομο του Μορέα και άρχισαν τα τσαλιμάκια απαιτώντας ζεστό δημόσιο χρήμα.

Η κατασκευή του αυτοκινητόδρομου που ξεκινά από την Κόρινθο και μέσω Τρίπολης πάει Σπάρτη και Καλαμάτα δεν είχε σταματήσει και κανένα πρόβλημα δεν φαινόταν στον ορίζοντα όσο τα φώτα της δημοσιότητας μονοπωλούσαν τα εγκαταλελειμμένα εργοτάξια. Μόλις, όμως, η κυβέρνηση – επί της ουσίας εκβιαζόμενη – άνοιξε με τις ευλογίες της Κομισιόν το πουγκί, η κατασκευή του αυτοκινητόδρομου Μορέα άρχισε να εμφανίζει προβλήματα ρευστότητας! Και τώρα, με αιχμή την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, ζητούν από το Δημόσιο να βάλει και πάλι βαθιά το χέρι στην τσέπη για να μην εγκαταλείψουν τον δρόμο κολοβό…
Έτσι για μια ακόμα φορά η αμαρτωλή ιστορία επαναλαμβάνεται με τους καθ’ ύλην αρμόδιους να είναι εγκλωβισμένοι σε συμβάσεις με χαριστικούς – αποικιοκρατικούς όρους, με το Δημόσιο να αναλαμβάνει όλο το ρίσκο ενός έργου ΣΔΙΤ, τη διαχείριση του οποίου έχουν ιδιώτες, και να καλείται και πάλι να πληρώσει δεκάδες εκατομμύρια ευρώ επιπλέον για να ολοκληρωθεί η κατασκευή του έργου και να εξασφαλιστεί η απρόσκοπτη λειτουργία του.

Προαναγγελθέν πανωπροίκι
Τα πρώτα προβλήματα άρχισαν να διαφαίνονται τον Σεπτέμβριο του 2012, καθώς οι 16 δανείστριες τράπεζες που χρηματοδοτούσαν το έργο με 674 εκατομμύρια ευρώ ανέστειλαν τη δανειοδότηση αμφισβητώντας τις προβολές κυκλοφοριακής κίνησης και φόρτου του αυτοκινητόδρομου. Ακολούθησαν διαπραγματεύσεις με τον παραχωρησιούχο (την κοινοπραξία αποτελούν οι εταιρείες ΑΚΤΩΡ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ Α.Ε. με ποσοστό 71,67%, J&P ΑΒΑΞ με ποσοστό 15% και ΙΝΤΡΑΚΟΜ Α.Ε. ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ με ποσοστό 13,33%) και αποφασίστηκε τον Ιούνιο του 2013 ένα μειωμένο μοντέλο, καθώς η κίνηση στον δρόμο είχε μειωθεί λόγω της κρίσης.
Τη βιωσιμότητα του αυτοκινητόδρομου, όμως, αμφισβήτησε τον Σεπτέμβριο του 2013 η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) και ζήτησε αναπροσαρμογή του χρηματοοικονομικού μοντέλου του έργου, ανοίγοντας έτσι μια τρύπα άνω των 200 εκατομμυρίων ευρώ που καλείται να πληρώσει το Δημόσιο! Το ποσό αυτό αφορά τη λειτουργία του αυτοκινητόδρομου και την αποπληρωμή των δανείων. Καλείται, δηλαδή, το Δημόσιο να αυξήσει τη χρηματοδοτική συμβολή του, παίρνοντας αυτό και μόνο την ευθύνη, πληρώνοντας αυτό και μόνο το μάρμαρο για τη μείωση της κυκλοφοριακής κίνησης!
Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων ζητά, μάλιστα, αναθεώρηση της σύμβασης παραχώρησης ώστε να αναφέρεται ρητώς ότι το Δημόσιο αναλαμβάνει να καλύψει το οποιοδήποτε κενό προκύψει στην αποπληρωμή των δανείων του έργου. Και μην αμφιβάλλετε καθόλου για το αν τελικά οι ορέξεις θα ικανοποιηθούν, αφού το περιθώριο κινήσεων των αρμόδιων υπουργείων Υποδομών και Οικονομικών είναι έως και μηδενικό. Και αυτό θα φανεί για μια ακόμα φορά όταν ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις με τους παραχωρησιούχους, την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ανταγωνισμού και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Περιφερειακής Πολιτικής.
Για να καταλάβουμε πόσο κότσους μας έχουν πιάσει, πρέπει να σημειώσουμε ότι το ελληνικό Δημόσιο, βάσει της σύμβασης, επιδοτεί το αντίτιμο του διοδίου όταν η κυκλοφορία πέφτει κάτω από τις προβλέψεις. Το ελληνικό Δημόσιο, δηλαδή, επιδοτεί ένα ελλειμματικό έργο, τη διαχείριση του οποίου έχουν για 30 χρόνια οι εργολάβοι!
Να σημειωθεί ότι ο αυτοκινητόδρομος Μορέας ξεκίνησε να κατασκευάζεται πρώτος από όλους τους υπόλοιπους αυτοκινητόδρομους στα τέλη του 2007 και θα έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί το 2012. Εντός της προθεσμίας παραδόθηκε μόνο το πρώτο σκέλος, ενώ υπό κατασκευή παραμένουν τα τμήματα Λεύκτρο – Σπάρτη – που έχει κολλήσει λόγω αρχαιολογικών ανασκαφών και μειωμένης χρηματοδότησης – και ο Περιμετρικός Καλαμάτας.
Εκτός από τα προβλήματα της χρηματοδότησης, οι εργολάβοι – που έχουν λάβει άνω των 350 εκατομμυρίων ευρώ από το Δημόσιο – έχουν προσφύγει στη διαιτησία και διεκδικούν περί τα 180 εκατομμύρια ευρώ.

Καταγγελία πολιτών μετέφερε στην Ευρωβουλή ο Ν. Χουντής
 
Το θέμα του αυτοκινητόδρομου Μορέα έχει φθάσει και στην Κομισιόν έπειτα από αναφορά πολιτών της Πελοποννήσου αλλά και του ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Νίκου Χουντή. Στην καταγγελία τους οι πολίτες καλούν να διερευνηθεί από την Επιτροπή ο τρόπος με τον οποίο εφαρμόστηκε η σύμβαση παραχώρησης του έργου που υπεγράφη το 2007 και ειδικότερα σειρά οικονομικών ενισχύσεων που δόθηκαν στον παραχωρησιούχο με διάφορες αιτιολογίες.
Συγκεκριμένα η καταγγελία αναφέρεται:
◆ στην καθυστέρηση έναρξης του έργου και την επιχορήγηση γι’ αυτό το λόγο με 68 εκατ. ευρώ του παραχωρησιούχου,
◆ στη μονομερή τροποποίηση της σύμβασης, με αποτέλεσμα το ελληνικό Δημόσιο να εκπληρώνει τις οικονομικές υποχρεώσεις του στον παραχωρησιούχο χωρίς όμως ο παραχωρησιούχος να κατασκευάζει το τμήμα του έργου που είχε συμφωνηθεί στη σύμβαση,
◆ στην ασάφεια στον προσδιορισμό της ημερομηνίας έναρξης επιδοτούμενης λειτουργίας,
◆ στην αποκλειστική εκχώρηση του δικαιώματος εμπορικής εκμετάλλευσης των σταθμών εξυπηρέτησης αυτοκινητιστών από τον παραχωρησιούχο, χωρίς αυτό να περιλαμβάνεται στην απόφαση της Επιτροπής.
Παράλληλα ο Νίκος Χουντής στην ερώτησή του προς την Κομισιόν ζητά να πληροφορηθεί εάν συνιστούν παράνομη κρατική ενίσχυση τα επιπλέον χρήματα που έχουν δοθεί για τη σύμβαση παραχώρησης του οδικού άξονα.