Ένας μη θεσμικός οδηγός για το τι μπορείτε να κάνετε επιχειρώντας να ανακαλύψετε γοητευτικά μυστικά του κορυφαίου σε επισκεψιμότητα μουσείου

Ένας μη θεσμικός οδηγός για το τι μπορείτε να κάνετε επιχειρώντας να ανακαλύψετε γοητευτικά μυστικά του κορυφαίου σε επισκεψιμότητα μουσείου

Η «γλαυκώπις Αθήνη» του Ομήρου ήταν η γαλανομάτα Αθηνά, η πολιούχος της Αθήνας. Ίσως και η Αθηνά με μάτια σαν της κουκουβάγιας. Η γλαύκα, σύμβολο της θεάς, ήταν παντού: στα νομίσματα (όπως σήμερα στο ένα ευρώ), σε αγγεία, σε σήματα της πόλης, σε αγάλματα. Σοφό πουλί η κουκουβάγια, σοφή θεά η Αθηνά, έτσι το εξηγούσαν οι πρόγονοί μας.

Μια μαρμάρινη γλαύκα περιμένει τους επισκέπτες του Μουσείου της Ακρόπολης και τους καλωσορίζει, ακριβώς έξω από την είσοδο. Αν ψάξει κάποιος με επιμέλεια και προσοχή ανάμεσα στα αριστουργηματικά ευρήματα που εκτίθενται στους ορόφους του, θα βρει τουλάχιστον 12 «Αθηνές», σε διάφορες απεικονίσεις. Ανάμεσά τους, το έλασμα από τον αρχαϊκό ναό της Παρθένου, που εντόπισε στις αποθήκες η δέσποινα της αρχαιολογίας Εύη Τουλούπα. Βρίσκεται στα δεξιά της εισόδου στον πρώτο όροφο, ακριβώς στο πλατύσκαλο.

Πεντάμορφες αττικές Κόρες

Αν κάποιος στρίψει προς την αντίθετη κατεύθυνση, θα αντικρίσει ένα άγαλμα της Αθηνάς, στη Γιγαντομαχία. Βρισκόταν στο αέτωμα προγενέστερου Παρθενώνα και δεσπόζει, λόγω ύψους και δύναμης, στο βάθρο με τη σχετική παράσταση. Γύρω, οι πεντάμορφες αττικές Κόρες, δεσποινίδες της καλής κοινωνίας, το πρόσωπο και η κορμοστασιά των οποίων σμιλευόταν σε αγάλματα – αφιερώματα. Όταν ήρθαν οι Πέρσες τις κατέστρεψαν και οι αρχαίοι τις έθαψαν με ευλάβεια στα χώματα της Ακρόπολης. Εκεί τις βρήκε η αρχαιολογική σκαπάνη, με ίχνη από τα ζωηρά χρώματά τους. Τώρα, ο Δημήτρης Παντερμαλής και οι συνεργάτες του προσπαθούν να δείξουν ποια ήταν τα χρώματα αυτά και πόσο λαμπερά και ζωηρά χρωματισμένα ήταν κάποτε τα αγάλματα που όλοι σήμερα νομίζουμε πως ήταν πάλλευκα.

Οι Πέρσες επέδειξαν βαναυσότητα απέναντι στα αναθήματα, αλλά η οργή τους ξέσπασε φρικτή προς τη Νίκη του Καλλιμάχου. Ο Καλλίμαχος ήταν πολέμαρχος της Αθήνας, ο οποίος καθόρισε με την ψήφο του την ώρα της μάχης του Μαραθώνα. Ο ίδιος σκοτώθηκε στη μάχη, οι Αθηναίοι τον τίμησαν στήνοντας ένα μεγάλο άγαλμα Νίκης με σχετική επιγραφή μπροστά από τον Παρθενώνα και οι Πέρσες πελέκησαν γλυπτό και βάθρο με μανία. Σήμερα, το άγαλμα έχει ανασυσταθεί με πρωτότυπο τρόπο, με χρήση μεταλλικών ράβδων.

Σχεδόν απέναντι βρίσκεται ένα υπέροχο αγόρι, το Παιδί του Κριτία (όπου Κριτίας, ο γλύπτης). Τώρα έχει τοποθετηθεί σε πολύ υψηλό βάθρο, που λειτουργεί αρνητικά, καθώς το απομακρύνει από τον επισκέπτη. Ο Κριτίου Παις έχει τη δική του σύγχρονη ιστορία. Ο συντηρητής του μουσείου Δημήτρης Μαραζιώτης θεωρούσε ότι είχε συγκολληθεί λάθος και επέμενε να σπάσουν τον γύψο της συγκόλλησης και να ξαναμελετήσουν τις αρχαίες επιφάνειες. Όντως, αποδείχθηκε ότι το κεφάλι έπρεπε να τοποθετηθεί αλλιώς. Πώς το κατάλαβε; «Τα αγάλματα είναι σεμνά», είχε πει, «δεν κοιτάζουν πάνω, που μπορεί να εκληφθεί ως αλαζονική στάση».

Στρίβοντας και πάλι δεξιά, ο επισκέπτης συναντά ένα κεφάλι αγάλματος, κατεστραμμένο σε μεγάλο βαθμό. Κι όμως, σύμφωνα με τον καθηγητή Γεώργιο Δεσποίνη, είναι έργο των χεριών του Πραξιτέλους.

Πρόκειται για το κεφάλι του κολοσσικού αγάλματος της Αρτέμιδος, ίσως το μόνο αυθεντικό του γλυπτό που σώζεται (ο Ερμής στην αρχαία Ολυμπία είναι ρωμαϊκό αντίγραφο).

Τα γλυπτά του Παρθενώνα
Ο τρίτος όροφος φιλοξενεί τη ζωφόρο του Παρθενώνα, όποιες μετόπες και όποια αγάλματα από τα αετώματα έχουν σωθεί – έστω και σε κομμάτια. Αποτελεί και την προπαγάνδα μας για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα, καθώς δίπλα στους αυθεντικούς λίθους εκτίθενται γύψινα εκμαγεία από λίθους που έχει αρπάξει ο Έλγιν και βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο. Ο επισκέπτης μπορεί να απολαύσει τη μεγαλοφυΐα του Φειδία και των μαθητών του, κοιτάζοντας κομμάτι κομμάτι. Ας έχει κατά νου ότι ο κορυφαίος αρχαίος γλύπτης είχε συλλάβει όλες τις παραστάσεις της ζωφόρου εξαρχής. Ο Δημήτρης Παντερμαλής λέει πως σε αυτές τις πλάκες η Δημοκρατία απεικόνισε τον εαυτό της.

Εντυπωσιακό, σε μια προβεβλημένη γωνία, ορθώνεται το ακροκέραμο του Παρθενώνα. Με έμπνευση από τα ταπεινά αγριολούλουδα, τα οποία εξιδανίκευσε στο μάρμαρο, με ίχνη από χρυσό χρώμα και με μεγάλο ύψος, το ακροκέραμο θα ήταν ένα ακόμη εντυπωσιακό στοιχείο του μεγάλου – από κάθε άποψη – αρχιτεκτονήματος.

Στον όροφο αυτόν, αν πάτε βράδυ, θα δείτε τον αντικατοπτρισμό των εκθεμάτων στις τζαμαρίες του μουσείου. Σαν να αιωρούνται στο κενό, μαγεύοντας με την ομορφιά τους. Εκεί μπορείτε να βγάλετε και την ωραιότερη selfie φωτογραφία. (Το βράδυ της Παρασκευής το μουσείο είναι ανοιχτό μέχρι τις 10 και το εστιατόριο μέχρι τις 12).

Φεύγοντας θα θέλετε να ξαναπάτε
Στον ενδιάμεσο όροφο βρίσκεται το εστιατόριο και το ένα από τα δύο πωλητήρια. Αν καπνίζετε, θα πρέπει να βρείτε θέση στο μπαλκόνι. Αν όχι, βολευτείτε μέσα. Την ημέρα βλέπετε τη γύρω ομορφιά (από την ίδια την Ακρόπολη έως τον περιβάλλοντα χώρο του μουσείου με τα δεντράκια, τα φυτά, τα λουλούδια και τη χλόη), το βράδυ τον φωτισμένο Ιερό Βράχο. Στο καφέ του ισογείου θα δείτε κάτω από τα πόδια σας την ανασκαφή με τη βυζαντινή συνοικία της Αθήνας μέσα από το γυάλινο δάπεδο. Τιμές λογικές.

Στο πωλητήριο, όπως και σε εκείνο του ισογείου, θα βρείτε καλόγουστα δώρα και αναμνηστικά σε διάφορες τιμές.

INFO Η είσοδος (αν δεν έχετε ελευθέρας) κοστίζει 5 ευρώ, το μουσείο είναι ανοιχτό καθημερινά 8 π.μ. – 8 μ.μ., τις Παρασκευές 8 π.μ. – 10 μ.μ. και τις Δευτέρες 8 π.μ. – 4 μ.μ. Αν έχετε παιδιά, στην ιστοσελίδα του (http://www.theacropolismuseum.gr/) θα βρείτε πληροφορίες για πολύ ενδιαφέροντα εκπαιδευτικά προγράμματα και οικογενειακές δραστηριότητες. Τηλέφωνο για πληροφορίες: 210-9000900. Φεύγοντας θα θέλετε να ξαναπάτε. Όπως περίπου ένα εκατομμύριο επισκέπτες κάθε χρόνο