Τις τελευταίες μέρες είδαν το φως της δημοσιότητας περιγραφές της εφημερίδας «Financial Times», με συνεχή άρθρα του Peter Spiegel, των γεγονότων που «διέσωσαν το ευρώ» στις Κάννες, στο περιθώριο της Συνόδου των G-20 το 2011.

 
Τις τελευταίες μέρες είδαν το φως της δημοσιότητας περιγραφές της εφημερίδας «Financial Times», με συνεχή άρθρα του Peter Spiegel, των γεγονότων που «διέσωσαν το ευρώ» στις Κάννες, στο περιθώριο της Συνόδου των G-20 το 2011, μεταξύ των προέδρων των ΗΠΑ Μπ. Ομπάμα, της Γαλλίας Ν. Σαρκοζί, της καγκελαρίου Α. Μέρκελ, του προέδρου της Κομισιόν Ζ. Μπαρόζο και των άλλων Ευρωπαίων ηγετών. Είναι εκεί που εξανέστη υβρίζοντας ο κος Ν. Σαρκοζί, όταν ο τότε πρωθυπουργός της Ελλάδας μίλησε για δημοψήφισμα.

Είναι εκπληκτικό που κανείς δημοσίως δεν μίλησε για το τι πραγματικά προκύπτει από τα δημοσιεύματα αυτά. Κάπως περισσότερο σωστά μίλησε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, αν και αυτός χρησιμοποίησε ένα ελάχιστο μέρος της αλήθειας τους, ενδεχομένως γιατί δεν ήθελε, για δικούς του λόγους, η συζήτηση να ανοιχτεί περισσότερο απ’ όσο τον εξυπηρετούσε. Ας προσπαθήσουμε, όμως, να δούμε λίγο καλύτερα τα δημοσιεύματα αυτά, γιατί τελικώς η αλήθεια τους δεν είναι κρυμμένη: εύγλωττα παρουσιάζεται και είναι απορίας άξιο η αποσιώπησή της. Αβίαστα, λοιπόν, από τα κείμενα αυτά προκύπτουν τα εξής:

1.Ουδείς εκ των Ευρωπαίων ηγετών επιθυμούσε την έξοδο της Ελλάδας από την Ε.Ε. και το ευρώ. Μάλιστα όταν αυτό κατέστη ευθεία απειλή, με την πρόταση του Έλληνα πρωθυπουργού Παπανδρέου για δημοψήφισμα, όλοι εξανέστησαν, με προεξάρχοντα τον κο Σαρκοζί. Όταν μάλιστα η κα Μέρκελ πιέστηκε από τους κους Ομπάμα και Σαρκοζί να διασώσει την ενότητα της Ευρώπης με χρηματοδοτήσεις, άρα με άρση της οικονομικής πολιτικής που είχε επιβάλει, τότε άρχισε να κλαίει.

2.Είναι προφανές πως ο λόγος που ουδείς επιθυμούσε να εξέλθει η Ελλάδα της Ε.Ε. και του ευρώ δεν ήταν μήτε ο Αριστοτέλης μήτε ο Πλάτωνας. Δεν μετέφεραν δισεκατομμύρια με αεροπλάνα με τον φόβο μη κλείσει η Μύκονος. Η έξοδος της Ελλάδας από το κοινό νόμισμα, πέραν του ότι θα είχε αρνητικές επιπτώσεις σε γαλλικές και γερμανικές τράπεζες, θα παρέσυρε και τις υπόλοιπες χώρες του Νότου. Η Γαλλία και η Γερμανία αυτό δεν το ήθελαν με τίποτα. Το ευρώ υποστήριξαν, όχι την Ελλάδα. Αν και βεβαίως αυτό που προέκυψε δύσκολα μπορούμε να το ονομάσουμε υποστήριξη, τόσο προς το ευρώ όσο και προς την Ε.Ε. ως πραγματική «Ένωση».

3.Γίνονταν (και προφανώς εξακολουθούν να γίνονται) μυστικές διαβουλεύσεις μεταξύ κρατών για την αντιμετώπιση άλλων κρατών. Εν προκειμένω για την Ελλάδα με το περίφημο πλάνο Ζ – υποψιαζόμαστε, όμως, βασίμως και για άλλα κράτη. Αυτό και μόνο δείχνει το ψευδεπίγραφο της Ε.Ε. (Ευρωπαϊκή Ένωση).

4.Η κα Μέρκελ έβαλε τα κλάματα με τις πιέσεις από πλευράς ΗΠΑ και Γαλλίας. Τόσο ο κος Ομπάμα όσο και ο κος Σαρκοζί, της ζήτησαν αρχικά να συναινέσει η ΕΚΤ να χρηματοδοτήσει ένα «τείχος προστασίας για την Ευρώπη» ή να διαθέσει SDRs 140 δισ. ευρώ (μια μορφή χρήματος στα χέρια των κεντρικών τραπεζών), σε ένα ειδικό ταμείο διάσωσης, όπως έκαναν δηλ. και οι ΗΠΑ με τη FED, για να αντιμετωπίσουν τη δική τους νομισματική κρίση. Τα χρήματα, όμως, έστω και σε μορφή SDRs, δεν ελέγχονται από τις κυβερνήσεις, αλλά από τις κεντρικές τράπεζες. Ο Γερμανός κεντρικός τραπεζίτης J. Weidmann, επικεφαλής της Bundensbank, διαφώνησε και η κα Μέρκελ ανακοίνωσε πως δεν μπορούσε να κάνει αλλιώς. Ευθεία ομολογία της ευρισκόμενης στην πολιτική ηγεσία της ισχυρότερης ευρωπαϊκής χώρας ότι την εξουσία την έχουν οι τράπεζες.

Από τα παραπάνω είναι έτσι προφανή τα ακόλουθα:

Η Ελλάδα είχε διαπραγματευτική δύναμη που καταδήλως δεν χρησιμοποίησε, ιδιαιτέρως με την εγκατάλειψη από τον κο Παπανδρέου της ιδέας του δημοψηφίσματος (ήταν «πυροτέχνημα»;). Το διακύβευμα τελικά ήταν αν η Ευρώπη θα ακολουθούσε να βαδίζει με την επιβολή της εσωτερικής υποτίμησης που είχε επιβάλει η Γερμανία – δηλαδή η ΕΚΤ – ή θα ακολουθούσε τις πρακτικές ή τουλάχιστον προτροπές των ΗΠΑ. Μάλιστα εσχάτως οι ΗΠΑ, μέσω επιφανών οικονομολόγων, π.χ. P. Krugman, αλλά και του ΔΝΤ, θεωρούν τον επιβληθέντα στα ευρωπαϊκά κράτη αποπληθωρισμό βασικό οικονομικό σφάλμα. Αν οι χώρες του Νότου αποχωρούσαν από το ευρώ, η Γερμανία δεν θα μπορούσε πλέον να επιβάλει αυτήν την πολιτική της, αυτήν δηλαδή που κάνει να γεμίζουν τα ταμεία της και να προσβλέπει έτσι σε επικυριαρχία επί της υπόλοιπης Ευρώπης.

Η στάση του κου Σαρκοζί υπήρξε λίγο αντιφατική, αλλά και αυτό μπορεί να εξηγηθεί. Για να απειλήσει ανοικτή τοποθέτηση υπέρ του δημοψηφίσματος του κου Παπανδρέου αν δεν ενδώσει η Γερμανία στα SDRs – τα οποία άλλωστε κάποια στιγμή ξεχάστηκαν (;) και από τον κο Ομπάμα – έπρεπε να είναι σίγουρος πως αυτό δεν αποτελεί σχέδιο των ΗΠΑ, έτσι απεδέχθη μια περισσότερο «ήπια» μορφή του.

Τελικά όμως ο κος Βενιζέλος έδωσε τη λύση του δράματος: αποπομπή του κου Παπανδρέου, αυτού δηλ. που έφερε το ΔΝΤ στην Ευρώπη και οδήγησε στην όλη αυτή διαλυτική για την Ευρώπη κατάσταση, με πλήρη υποταγή στη γερμανική οικονομική πολιτική και με την απρόσκοπτη συνακόλουθη καταστροφή της χώρας (χωρίς αυτό να σημαίνει πως ο κος Παπανδρέου δεν την προετοίμασε, αλλά ενδεχομένως για άλλους λόγους, που ίσως δεν του βγήκαν, ακόμα).

Τον επόμενο χρόνο, πάλι από άρθρο των «Financial Times», περιγράφεται πως η καγκελάριος Μέρκελ συμφώνησε με τον πρωθυπουργό της Ιταλίας και τραπεζίτη Μάριο Ντράγκι για ένα πρόγραμμα επαναγοράς ομολόγων (ΟΜΤ). Όμως δύο εβδομάδες πριν, η κα Μέρκελ είχε επιτύχει μια συμφωνία που αφορά στις εθνικές κυριαρχίες: αντάλλαγμα για τη σωτηρία των χρεοκοπημένων τραπεζών από τα κοινά ταμεία (κοινά που λέει ο λόγος) της ευρωζώνης, θα είναι η εκκαθάριση και η εποπτεία τους να μεταβιβάζονται από τα εθνικά κράτη στην ΕΚΤ.

Άλλωστε η Ελλάδα είχε ήδη αποδεχτεί πλήρη υπακοή σε αυτήν και δεν αποτελούσε πλέον κίνδυνο διάλυσης της ευρωζώνης. Η πρόσφατη μάλιστα έξοδος της Ελλάδας στις αγορές πραγματοποιήθηκε με αυτές τις εγγυήσεις προς τους δανειστές της.

Υπενθυμίζουμε και μια δήλωση του Μάριο Ντράγκι, ως προέδρου της ΕΚΤ, στο περιοδικό «Der Spiegel» (Οκτώβριος 2012): «Κάποιες κυβερνήσεις δεν έχουν ακόμα συνειδητοποιήσει ότι έχουν χάσει εδώ και καιρό την εθνική τους ανεξαρτησία λόγω του υψηλού χρέους τους. Μόνο αν εκχωρήσουν την εθνική τους κυριαρχία θα έχουν τη στήριξη και την αλληλεγγύη της Ευρωζώνης», συμφωνώντας με την πρόταση του κου Σόιμπλε για έλεγχο των εθνικών προϋπολογισμών από έναν υπερεπίτροπο (δεν γνωρίζουμε αν αυτό έχει ήδη υλοποιηθεί και τυπικά).

Κατανοούμε πως στο σημερινό ολοένα και περισσότερο παγκοσμιοποιούμενο οικονομικό, πολιτικό και κοινωνικό τοπίο – εκ των πραγμάτων ίσως νομοτελειακό και μη αναστρέψιμο – απαιτούνται νέες διοικητικές δομές. Θλιβόμαστε όμως όταν οι «πολιτικοί» μας συνειδητά – εκτός και αν είναι απολύτως ανόητοι – εργάζονται για τη διατήρηση του status quo της Ελλάδας ως αποικίας. Θεωρούμε πως ως χώρα έχουμε, τουλάχιστον, σημαντικότατη γεωπολιτική ισχύ, άρα και δυνατότητες.

Θλιβόμαστε έτσι όταν εσκεμμένα μας αποπροσανατολίζουν και θλιβόμαστε ακόμα περισσότερο όταν διαπιστώνουμε πως με αυτά τα ψέματα –ή τις μισές αλήθειες που είναι χειρότερες από τα ψέματα – επικρατούν.

* Ο Δρ. Νικήτας Χιωτίνης είναι Αρχιτέκτων, Καθηγητής ΤΕΙ, Τμήματος Εσωτερικής Αρχιτεκτονικής και Σχεδιασμού Αντικειμένων