Όση ώρα παρακολουθούσα την παράσταση του Εθνικού «Ένας Έλληνας», είχα ξεχάσει ότι βρισκόμουν στην πρύμνη ενός αρματαγωγού του Πολεμικού Ναυτικού που είχε δέσει στο λιμάνι της Καρπάθου 

Όση ώρα παρακολουθούσα την παράσταση του Εθνικού «Ένας Έλληνας», είχα ξεχάσει ότι βρισκόμουν στην πρύμνη ενός αρματαγωγού του Πολεμικού Ναυτικού που είχε δέσει στο λιμάνι της Καρπάθου κι ότι οι θεατές είχαν την ευκαιρία να δουν θέατρο, λες και κάθονταν στα βελούδινα καθίσματα της Αγίου Κωνσταντίνου κι όχι στις πλαστικές καρέκλες!

Στις δέκα ακριβώς τα φώτα χαμήλωσαν, οι πέντε ηθοποιοί υπό τους ήχους του ακορντεόν εμφανίστηκαν σιγοτραγουδώντας «το πλοίο θα σαλπάρει για λιμάνια ξένα», μόνο που αυτό το πλοίο μετέφερε τους τριακόσιους και πλέον θεατές στο όμορφο λιμάνι του… θεάτρου.

Η προσήλωση των παιδιών

Διάλεξα να καθίσω ανάμεσα σε παιδιά του δημοτικού και παρακολουθούσα τις αντιδράσεις τους. Είχα μια ανησυχία ότι θα δυσκολευτούν με τον λόγο του Μακρυγιάννη, το ιστορικό πλαίσιο της παράστασης, τα λιτά σκηνικά: μια εξέδρα, ένα μεγάλο τραπέζι, ένα κηροπήγιο, μια κασέλα, μερικές καρέκλες, μια κούνια κρεμασμένη δίπλα στην μπασκέτα του «Ρόδος», όπου αθλούνταν οι ναύτες στα διαλείμματα των πολυήμερων και κουραστικών ασκήσεων.

Έμεινα έκπληκτος με την προσήλωση των παιδιών, με τον ενθουσιασμό τους όταν τελείωσε η παράσταση.

«Σ’ άρεσε, καταλάβαινες τι έλεγαν οι ηθοποιοί;» ρώτησα τον μαθητή της Ε’ Δημοτικού Μιχάλη Γεραπετρίδη.

«Τι λες; Εμείς ανεβάσαμε Μακρυγιάννη στη σχολική μας γιορτή πριν από λίγο καιρό» μου απάντησε. «Ήθελα πολύ να έρθω απόψε».

«Έπαιξα κι εγώ στην παράσταση» συμπληρώνει με περηφάνια μια άλλη μαθήτρια, η Μαρία Μηντσινίκου, ενώ η ιδιωτική υπάλληλος Ειρήνη Τογκουλίδου μου παρουσιάζει με δυο λέξεις τη Θεατρική Ομάδα Καρπάθου.

Μέσα στο πλοίο φιλοξενήθηκαν η σκηνή, τα καμαρίνια και οι θέσεις των θεατών που παρακολούθησαν το έργο «Ένας Έλληνας», βασισμένο στα απομνημονεύματα του στρατηγού Μακρυγιάννη, που παρουσιάζεται σε σκηνοθεσία Περικλή Μουστάκη. Στο έργο παίρνουν μέρος, εκτός από τον ίδιο, οι ηθοποιοί Ελένη Γαρυφαλλή, Γιάννης Μπόγρης, Τάνια Παλαιολόγου και Σήφης Πολυζωίδης.

Η πρώτη περιοδεία της νέας αυτής σκηνής «έδεσε» στα νησιά Ικαρία – Άγιος Κήρυκος (30.4), Πάτμος (2-3.5), Λέρος (4-5.5), Αστυπάλαια (7.5), Νίσυρος (9.5), Τήλος (11.5), Κάρπαθος (12-13.5) και Κάσος (15.5), όπου δυστυχώς το «Ρόδος», λόγω καιρού, δεν κατάφερε να προσεγγίσει και η παράσταση δεν έγινε.

Όπως μας είπε ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού Σ. Χατζάκης, «το νέο σχήμα θα λειτουργεί τους χειμερινούς και καλοκαιρινούς μήνες και θα απευθύνεται σε ομάδες πληθυσμού της περιφέρειας που δεν έχουν τη δυνατότητα πρόσβασης στη θεατρική πράξη». Λίγο πριν από την έναρξη της παράστασης, ο κ. Χατζάκης είχε πει ότι «θα ερχόμαστε από ’δώ και πέρα κοντά σας, γιατί εσείς μας πληρώνετε ως Έλληνες πολίτες κι έχετε το αναφαίρετο δικαίωμα να βλέπετε το Εθνικό και καλό θέατρο».

Όσο για το τι είναι το έργο, ο σκηνοθέτης της παράστασης Περικλής Μουστάκης μας εξήγησε ότι «η έννοια της ελληνικότητας κυρίως έχει επιβιώσει και κατά καιρούς εξελιχθεί μέσα από στρατηγήματα κάποιων σημαντικών προσωπικοτήτων, που έχουν καταφέρει να εμπνεύσουν και να μετατοπίσουν το “εγώ” στο “εμείς”. Μια τέτοια εμβληματική προσωπικότητα είναι ο Μακρυγιάννης, που είναι πριν από οτιδήποτε άλλο ένας Έλληνας, επειδή ο βίος του συμπίπτει χρονικά με τα γεγονότα που διαμόρφωσαν τη σημερινή Ελλάδα, από την Επανάσταση, στην οποία συμμετείχε πρωταγωνιστικά, μέχρι το Σύνταγμα της 3ης Σεπτεμβρίου. “Είμαστε στο εμείς” έλεγε».

«Σκηνή που λικνίζεται»

 Πώς βίωσε την εμπειρία αυτού του δεκαεπταήμερου ταξιδιού η πρωταγωνίστρια της παράστασης Τάνια Παλαιολόγου; Τι θα θυμάται απ’ αυτήν την πρωτόγνωρη εμπειρία;

«Δεν ξέρω τι να πρωτοδιαλέξω. Μέσα στο αρματαγωγό ένιωθα χρήσιμη. Οι παραστάσεις στα νησιά γεμάτες από κόσμο που ερχόταν με σεβασμό. Το καταλαβαίναμε από τα πρώτα βλέμματα. Και μετά, από τις παύσεις. Τα γέλια των παιδιών. Τις αντιδράσεις στο κείμενο του Μακρυγιάννη. Όταν παίζεις σε μία σκηνή που λικνίζεται, αφήνεσαι στο εδώ και τώρα της στιγμής. Δεν χωράνε εγωισμοί και προγράμματα, ένα βλέμμα με τον συμπαίκτη σου και συνωμότησες, προσαρμόζεσαι στο κύμα, πας μαζί του. Η όλη εμπειρία, μία ευλογημένη συγκυρία για την οποία αξίζει κανείς να υπομένει τις δυσκολίες του επαγγέλματος» μας είπε. «Γυρίζοντας πίσω νιώθω ευγνωμοσύνη για την εμπειρία αυτήν και για όλη την αγάπη και συμπαράσταση που πήραμε από όλους όσοι γίνανε κοινωνοί της παράστασης, αλλά κυρίως από τον κυβερνήτη και το πλήρωμα του αρματαγωγού, που έκαναν την παράσταση προσωπική τους υπόθεση. Η συμβίωση και η παρέα μαζί τους στο πλοίο και στις εξόδους μας ήταν μάθημα ζωής. Στο βαλιτσάκι με της ζωής τα ανεξίτηλα» συμπλήρωσε κι έφυγε για να πάει να βγάλει το κοστούμι της .

«Σημαντικό γεγονός για το νησί μας ήταν η πρωτοβουλία του Εθνικού και ακόμα πιο σημαντικό αυτό το έργο, που τόσα έχει να μας διδάξει τους δύσκολους αυτούς καιρούς» θα μας πει στον προβλήτα των Πηγαδίων ο δήμαρχος Καρπάθου Μιχάλης Χανιώτης, παρακολουθώντας και οι δυο τους θεατές να βγαίνουν ενθουσιασμένοι από το καράβι, λες και γύριζαν από το πιο όμορφο ταξίδι που είχαν κάνει τα τελευταία χρόνια στο άγριο Καρπάθιο πέλαγος…