Με ένα… σίριαλ στην τούρκικη κρατική τηλεόραση επέλεξε η Άγκυρα να βάλει τέλος στην πολύχρονη στρατηγική της σχέσης με το Ισραήλ. Στο σίριαλ με τον τίτλο «Χωρισμός» εμφανίστηκε ένας Ισραηλινός στρατιώτης να πυροβολεί και να σκοτώνει εν ψυχρώ μια μικρή Παλαιστίνια.

Με ένα… σίριαλ στην τούρκικη κρατική τηλεόραση επέλεξε η Άγκυρα να βάλει τέλος στην πολύχρονη στρατηγική της σχέσης με το Ισραήλ. Στο σίριαλ με τον τίτλο «Χωρισμός» εμφανίστηκε ένας Ισραηλινός στρατιώτης να πυροβολεί και να σκοτώνει εν ψυχρώ μια μικρή Παλαιστίνια.

Η ισραηλινή ηγεσία εξοργίστηκε. «Είναι μεγάλη πρόκληση και έγινε με τη στήριξη της κυβέρνησης Ερντογάν» δήλωσε ορθά  κοφτά ο ακροδεξιός υπουργός Εξωτερικών του Ισραήλ Άβιγκντορ Λίμπερμαν.

Αναμφίβολα έχει δίκιο το Ισραήλ να θεωρεί υπεύθυνη την κυβέρνηση Ερντογάν. Η Άγκυρα, έχοντας αναβαθμιστεί θεαματικά στους στρατηγικούς σχεδιασμούς των Ηνωμένων Πολιτειών στην Κεντρική Ασία, θέλει να δείξει με κάθε τρόπο ότι η στρατηγική σχέση που είχε με το Ισραήλ εδώ και σχεδόν δύο δεκαετίες τερματίζεται.

Στις 9 Οκτωβρίου η Τουρκία αποφάσισε ξαφνικά να αποκλείσει την πολεμική αεροπορία του Ισραήλ από τα αεροπορικά γυμνάσια με την κωδική ονομασία «Αετός της Ανατολής», που επρόκειτο να πραγματοποιηθούν λίγες ημέρες αργότερα στο Ικόνιο.

«Τα γυμνάσια, στα οποία θα συμμετείχαν πολλές χώρες, χρειάζονται μήνες για να οργανωθούν και η απόφαση αποκλεισμού του Ισραήλ την τελευταία στιγμή ήταν πραγματικά απροσδόκητη» έγραψε το αμερικάνικο περιοδικό «Times». Το Ισραήλ διαμαρτυρήθηκε για άλλη μία φορά, αλλά ο Ερντογάν έδειξε να μην καταλαβαίνει.

«Η Τουρκία είναι μια ισχυρή χώρα, που λαμβάνει η ίδια τις αποφάσεις της. Η Τουρκία δεν δέχεται οδηγίες προκειμένου να λάβει τις αποφάσεις της», δήλωσε ο Ερντογάν. Εξηγώντας τον λόγο ο Τούρκος πρωθυπουργός τόνισε ότι ουδείς μπορεί να μένει απαθής στις επιχειρήσεις του Ισραήλ στη Λωρίδα της Γάζας και τα εγκλήματα εις βάρος Παλαιστίνιων αμάχων.

 

Ήρωας ο Ερντογάν

Ο Ερντογάν ήταν αυτός που το 2004 είχε αποκαλέσει δημοσίως το Ισραήλ «κράτος  τρομοκράτη», όταν οι Ισραηλινοί δολοφόνησαν τον ιδρυτή της Χαμάς, σεΐχη Άχμεντ Γιασίν. Η Τουρκία είχε καταδικάσει την ισραηλινή εισβολή στη Γάζα τον περασμένο Δεκέμβριο, που άφησε πίσω της 1.500 νεκρούς, ενώ τον επόμενο μήνα στο Νταβός ο Ερντογάν είχε κατηγορήσει ευθέως τον πρόεδρο του Ισραήλ Σιμόν Πέρες για τις δολοφονίες παιδιών στη Γάζα.

Η έκρηξη εκείνη του Ερντογάν μπροστά στις τηλεοπτικές κάμερες, μάλιστα, κατέστησε τον Τούρκο πρωθυπουργό ήρωα στους δρόμους όλων των αραβικών πόλεων. Η εξέλιξη αυτή πρέπει μάλιστα να προβληματίσει Θυσία το Ισραήλ για χάρη της Άγκυρας έντονα τη νέα ηγεσία του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών, καθώς η απήχηση των τούρκικων θέσεων γίνεται όλο και μεγαλύτερη στα αραβικά κράτη. Η προώθηση των ελληνικών θέσεων για το Κυπριακό ή το Αιγαίο, για παράδειγμα, κατά το παρελθόν συναντούσε ευήκοα ώτα στον αραβικό κόσμο, ενώ τώρα ο «ανταγωνισμός» θα είναι μεγάλος και ίσως επώδυνος…

Ο Ερντογάν δείχνει μάλιστα να έχει καταλάβει τη σημασία που έχει το Παλαιστινιακό για την ενίσχυση της απήχησης της Άγκυρας στα σοκάκια της Αραβίας.

Μόλις τον περασμένο μήνα ο Τούρκος πρωθυπουργός ήταν ο μόνος ηγέτης που μίλησε από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ για το δράμα των Παλαιστινίων που ζουν αποκλεισμένοι από το Ισραήλ στη Λωρίδα της Γάζας. Το ίδιο διάστημα ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου δεν δίστασε να ακυρώσει επίσημη επίσκεψη στο Ισραήλ, καθώς η ισραηλινή ηγεσία αρνήθηκε να του δώσει άδεια να επισκεφθεί τη Λωρίδα της Γάζας.

Ο Ερντογάν έχει την απολύτως σωστή, αλλά μισητή στις ΗΠΑ και στο Ισραήλ, θέση ότι κανενός είδους ειρήνη δεν είναι εφικτή στη Μέση Ανατολή, αν δεν συμπεριληφθεί στις συνομιλίες για το Παλαιστινιακό η Χαμάς.

 

Πρώτα στην Τεχεράνη

Οι κινήσεις αυτές της Άγκυρας έχουν θορυβήσει έντονα τις Ηνωμένες Πολιτείες. Η στρατηγική σχέση Τουρκίας  Ισραήλ στον στρατιωτικό τομέα, που με τόσο κόπο είχαν οικοδομήσει όλα τα προηγούμενα χρόνια οι Αμερικάνοι, κλονίζεται πλέον σοβαρά. Ένας από τους λόγους που ο Αμερικάνος πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα κάλεσε τον Ερντογάν στην Ουάσιγκτον ήταν και η γεφύρωση του χάσματος ανάμεσα στην Τουρκία και το Ισραήλ, όπως εκτιμά η εφημερίδα «Χααρέτζ».

Η απάντηση του Ερντογάν προκάλεσε πάντως νέα αναταραχή. «Αν συμφωνήσουμε για τις 29 Οκτωβρίου, θα πάω στις ΗΠΑ κατευθείαν από το Ιράν», είπε ο Τούρκος πρωθυπουργός. Η Τουρκία έχει επανειλημμένως προσφερθεί να μεσολαβήσει μεταξύ Ιράν και ΗΠΑ, αλλά ποτέ δεν της είχε ζητηθεί κάτι τέτοιο.

Για δεκαετίες η Τουρκία είχε εμμονή με την ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση, παρά την αντίδραση των ισχυρών ευρωπαϊκών πρωτευουσών. Το τελευταίο διάστημα όμως κοιτάζει πλέον ανατολικά καλλιεργώντας τον ρόλο της περιφερειακής υπερδύναμης. Από τη Συρία έως το Ιράν και την Κεντρική Ασία, η τούρκικη κυβέρνηση επιδιώκει πλέον στενότερους δεσμούς με τους γείτονές της.

 

Το οθωμανικό παζάρι

Το γεωπολιτικό παιχνίδι αλλά και το οθωμανικό παζάρι της Άγκυρας είναι σαφές: Θέλει να στείλει μήνυμα στην Ουάσιγκτον ότι στο Κουρδικό θα πρέπει να ξεχάσει τις διακηρύξεις για κράτος των Κούρδων στο Βόρειο Ιράκ. Στη θέση της αυτή η Άγκυρα έχει συμμάχους τόσο το Ιράν όσο και τη Συρία.

Ταυτόχρονα ο Ερντογάν θέλει να εκμεταλλευτεί τη σημασία που έχει η Τουρκία στους στρατηγικούς σχεδιασμούς της Ουάσιγκτον στην Κεντρική Ασία. Ο Ομπάμα είναι αναγκασμένος να αναβαθμίσει τον ρόλο της στο πλαίσιο της στρατηγικής των ΗΠΑ για τη μείωση της επιρροής της Ρωσίας στον Καύκασο και την Κεντρική Ασία, αλλά και την ασφαλή πρόσβαση των Ηνωμένων Πολιτειών σε αυτή την πλούσια σε αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου περιοχή.