«Είδα το κορμί μου να κρέμεται από τον στύλο της τηλεφωνικής εταιρείας σχεδόν άψυχο, εδώ μπροστά στο σπίτι μας. Κατά τύχη με είδε η γυναίκα μου και με μετέφερε μισοπεθαμένο στο νοσοκομείο. Είμαι σήμερα ζωντανός από θαύμα».

«Είδα το κορμί μου να κρέμεται από τον στύλο της τηλεφωνικής εταιρείας σχεδόν άψυχο, εδώ μπροστά στο σπίτι μας. Κατά τύχη με είδε η γυναίκα μου και με μετέφερε μισοπεθαμένο στο νοσοκομείο. Είμαι σήμερα ζωντανός από θαύμα».

Δεκαοκτώ μήνες μετά την απόπειρα να βάλει τέλος στη ζωή του, η εικόνα του κρεμασμένου κορμιού του εξακολουθεί να κυνηγάει τον 42χρονο Λουντοβίκ Νονκλέρκ. Πρώην διευθυντικό στέλεχος της γαλλικής εταιρείας τηλεπικοινωνιών France Telecom, ο Λουντοβίκ αποπειράθηκε να αυτοκτονήσει όταν η διοίκηση της εταιρείας ξαφνικά και χωρίς κανέναν προφανή λόγο αποφάσισε αρχικά να τον υποβιβάσει και στη συνέχεια να τον απολύσει.

Ο Λουντοβίκ στάθηκε τυχερός. «Τουλάχιστον εμένα η εταιρεία δεν με σκότωσε», λέει. Άλλοι 25 συνάδελφοι έχουν βάλει τέλος στη ζωή τους τούς τελευταίους 19 μήνες υπό το βάρος των άθλιων συνθηκών εργασίας και της ασφυκτικής πίεσης για αύξηση της παραγωγικότητας στην πρώην κρατική εταιρεία, που είναι η τρίτη μεγαλύτερη επιχείρηση στον τομέα των τηλεπικοινωνιών στην Ευρώπη.

Πολλοί αυτόχειρες άφησαν πίσω τους σημειώματα που καταδεικνύουν τους λόγους που τους ώθησαν στο απονενοημένο διάβημα. Τον περασμένο Ιούλιο ένας 28χρονος υπάλληλος αυτοκτόνησε αφήνοντας πίσω του ένα σημείωμα που έκανε λόγο για «αδυναμία να αντεπεξέλθει στα νέα του καθήκοντα» και «οργή» για τα προβλήματα στην εργασία.

Μια άλλη υπάλληλος της France Telecom στη Μασσαλία έβαλε τέλος στη ζωή της γράφοντας στους δικούς της ότι αισθανόταν «υπερκόπωση» από «την εγκληματική διαχείριση» του προσωπικού. «Βάζω τέλος στη ζωή μου λόγω της δουλειάς μου στη France Telecom. Αυτός είναι ο μοναδικός λόγος».

 

Βρέθηκε κρεμασμένος

Μόλις πριν από λίγες ημέρες ένας 48χρονος μηχανικός του παραρτήματος της France Telecom στη Λανιόν βρέθηκε κρεμασμένος στο σπίτι του ενώ είχε πάρει έναν μήνα αναρρωτική άδεια. Κάπου 1.500 συνάδελφοί του πραγματοποίησαν σιωπηλή πορεία διαμαρτυρίας στη μνήμη του. Χωρίς πανό, χωρίς συνθήματα…

Είχαν βγάλει όλη την οργή τους στον διευθυντή της France Telecom Ντιντιέ Λομπάρ, που είχε επισκεφθεί μετά τον θάνατο του 48χρονου μηχανικού τη Λανιόν για να εκφράσει τα συλλυπητήριά του και την ελπίδα ότι θα… σταματήσει ο «κολασμένος φαύλος κύκλος» των αυτοκτονιών. Για να κατευνάσει τις αντιδράσεις ο Λομπάρ έπεισε τον υποδιευθυντή της εταιρείας Λουί Οϊέρ Ενές να παραιτηθεί. Όμως, λίγες ημέρες αργότερα, τον προσέλαβε πάλι ως… σύμβουλό του!

Τα συνδικάτα και τα κόμματα της αντιπολίτευσης ζήτησαν την παραίτηση του Λομπάρ. Η κυβέρνηση Σαρκοζί, όμως, που διαθέτει το 26,7% των μετοχών στη France Telecom, ανανέωσε την εμπιστοσύνη στο πρόσωπό του. O Λομπάρ δεν δίστασε μάλιστα σε τηλεοπτική συνέντευξή του να κάνει λόγο για «μόδα αυτοκτονιών» προκαλώντας έκρηξη στην κοινή γνώμη.

 

Κυνήγι μαγισσών

Η France Telecom ιδιωτικοποιήθηκε σταδιακά. Το 2004 η διεύθυνση της εταιρείας ανακοίνωσε τα σχέδιά της για την περικοπή 22.000 θέσεων εργασίας (του ενός πέμπτου του συνόλου των 100.000 εργαζομένων) εντός τριών ετών.

Ταυτόχρονα, για να επιτύχει τους στόχους της, η εταιρεία άρχισε να γίνεται όλο και πιο βίαιη απέναντι στους εργαζόμενους. Ο συνδικαλιστής Σεμπαστιάν Κροζιέ εκτιμά ότι τα τελευταία πέντε χρόνια κάπου 50.000 εργαζόμενοι στην εταιρεία υποχρεώθηκαν να αλλάξουν θέσεις εργασίας ή να μετακινηθούν σε άλλη πόλη. Οι πιέσεις αυξήθηκαν με συνεχείς ελέγχους και συνεντεύξεις «αξιολόγησης». Οι συνέπειες ήταν δραματικές. Οι εργαζόμενοι έγιναν όλο και πιο απομονωμένοι. Τα συνδικάτα μίλησαν για αποσταθεροποίηση του εργατικού δυναμικού και «κυνήγι μαγισσών» από την εταιρεία…

Προβληματισμένη από τις αναφορές για αυξανόμενη κατάθλιψη μεταξύ των εργαζομένων και μεγάλη αύξηση των απουσιών λόγω ασθένειας, η εταιρεία δημιούργησε ένα «κέντρο παρατήρησης του άγχους». Τα αποτελέσματα της πρώτης έρευνας ήταν ανησυχητικά: Το 66% των εργαζομένων παραπονέθηκαν για άγχος και το 15% βρέθηκαν να είναι σε «οξεία κατάσταση έκτακτης ανάγκης».

Σύμφωνα με τον Ιβάν ντι Ροΐ, συγγραφέα ενός βιβλίου για τη France Telecom, με την ιδιωτικοποίηση της εταιρείας επήλθε μια αλλαγή κουλτούρας της επιχείρησης. «Πρόκειται για στρατηγική μάνατζμεντ μέσω της χρησιμοποίησης του στρες». «Επειδή η εργασία δεν αναγνωρίζεται πλέον ότι είναι πολύτιμη, η ανησυχία αρχίζει να καταλαμβάνει τους εργαζόμενους, ακολουθούν σωματικά και συναισθηματικά συμπτώματα και, σε ακραίες περιπτώσεις, η αυτοκτονία».