Έργο «εδώ και τώρα» ζήτησε η κυβέρνηση από τη νέα ηγεσία του ΤΑΙΠΕΔ, σε μια προσπάθεια να αποφύγει το στενό μαρκάρισμα της τρόικας για τις αλλεπάλληλες αποτυχίες στις αποκρατικοποιήσεις.

Έργο «εδώ και τώρα» ζήτησε η κυβέρνηση από τη νέα ηγεσία του ΤΑΙΠΕΔ, σε μια προσπάθεια να αποφύγει το στενό μαρκάρισμα της τρόικας για τις αλλεπάλληλες αποτυχίες στις αποκρατικοποιήσεις. Το ζήτημα όμως είναι ότι δεν φταίνε τόσο οι διοικήσεις όσο το γενικότερο πλαίσιο εντός του οποίου έχει σχεδιαστεί το ξεπούλημα της περιουσίας του ελληνικού λαού. Και το οποίο, το τελευταίο διάστημα, ιδιαίτερα μετά τις περιπτώσεις των ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ, έχει αρχίσει να… κλοτσάει δυνατά. Έτσι, και η τελευταία διοίκηση του Ταμείου Αποκρατικοποιήσεων ξεκίνησε τη θητεία της με λάθη, τα οποία προσπαθεί να «πουλήσει» ως επιτυχίες.

Η νέα διοίκηση, που απαρτίζεται από τον Εμμανουήλ Κονδύλη, στη θέση του προέδρου, και τον Πασχάλη Μπουχώρη, στη θέση του διευθύνοντος συμβούλου, δεν έχει και πολλά περιθώρια κινήσεων. Μέχρι τα τέλη του χρόνου και βλέπουμε, λένε οι ειδικοί και δεν έχουν άδικο. Τι μπορεί να γίνει έως τότε;

Τα μόνα προγράμματα που «παίζουν» είναι ο διαγωνισμός για τα περιφερειακά αεροδρόμια (αρχικά οι δεσμευτικές προτάσεις ήταν να υποβληθούν στα τέλη του 2013) καθώς και οι αντίστοιχοι διαγωνισμοί για την ΤΡΑΙΝΟΣΕ και τη ROSCO, την εταιρεία τροχαίου υλικού του ΟΣΕ. Με ιδιαίτερη τύχη μπορεί να ξεμπλοκάρει η υπόθεση του ΔΕΣΦΑ από τις Βρυξέλλες, παρά την περί του αντιθέτου προπαγάνδα από το Μαξίμου. Ακόμη και να ολοκληρωθούν όμως οι διαγωνισμοί αυτοί, το ΤΑΙΠΕΔ δεν μπορεί να περιμένει έσοδα μέσα στο 2014. Με τις τελικές προσφορές και για τα δύο προγράμματα να αναμένονται τον Σεπτέμβριο, ακόμη και στη θετικότερη εξέλιξη τα πρώτα κονδύλια θα μπουν στο κρατικό ταμείο στα μέσα του 2015. Και μέχρι τότε οι της τρόικας θα γκρινιάζουν άσχημα.

Φύγε εσύ, έλα εσύ

Τότε, γιατί να αλλάξει η διοίκηση του ΤΑΙΠΕΔ; ρωτούν ορισμένοι. Η απάντηση είναι ότι οι σχέσεις κυβέρνησης και διοίκησης είχαν φτάσει στο ώς εδώ και μη παρέκει. Στην κυβέρνηση κατηγορούσαν τη διοίκηση του Ντίνου Μανιατόπουλου ότι «δεν προχωρά τίποτα» και το ΤΑΙΠΕΔ κατηγορούσε κυβέρνηση και υπουργούς ότι δεν αφήνουν να προχωρήσει τίποτα για λόγους πολιτικού κόστους.  

Στο γενικότερο περιβάλλον πρέπει να συνυπολογίζεται το ότι όσοι διαγωνισμοί κατάφεραν να περάσουν από την Κομισιόν τελικά έφαγαν πόρτα στο Συμβούλιο της Επικρατείας, όπου έχουν κατατεθεί κοντά στις 80 προσφυγές, με πιο πρόσφατη αυτή που τελικά έβαλε βέτο στην πώληση της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΘ.

Ο αποχωρήσας διευθύνων σύμβουλος Γιάννης Εμίρης, διαβλέποντας το αδιέξοδο (και το τέλος), πήρε μόνος του την πρωτοβουλία για ένα προληπτικό χτύπημα, δηλώνοντας δημόσια μερικές ημέρες πριν πως για να προχωρήσει το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων η κυβέρνηση «πρέπει να γίνει δυσάρεστη». Ακολούθως, επισκέφτηκε τον Σαμαρά για να του πει πως δεν ενδιαφέρεται για την ανανέωση της θητείας του.

Το Μαξίμου απάντησε με ένα ακόμη μεγαλύτερο άδειασμα: παρά την αντίθεση του ΤΑΙΠΕΔ στον φιλικό διακανονισμό μεταξύ ΟΛΠ και Cosco, η κυβέρνηση έδωσε το «Ok» ερήμην του ταμείου, έστω κι αν ο διακανονισμός προχωρά παρά το ότι αυτό επηρεάζει αρνητικά την υπόθεση του διαγωνισμού για το 67% του ΟΛΠ. Μάλιστα οι κυβερνητικοί έδωσαν την ευκαιρία το… χαρμόσυνο γεγονός του διακανονισμού να το ανακοινώσει το ΥΕΝ του «καλού» Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη και όχι οι… κακοί του ΤΑΙΠΕΔ. Στην πράξη, λοιπόν, η διοίκηση του ΤΑΙΠΕΔ δεν αντικαταστάθηκε, όπως μας πούλησαν τα φιλοκυβερνητικά μίντια, αλλά αποχώρησε.

Όλα κοψοχρονιά

Και για να πούμε την αλήθεια με το όνομά της, αυτό που «φταίει» είναι αυτό που εδώ και χρόνια λέμε στο «Π». Όταν μας είπαν ότι πρέπει να πουλήσουμε κάποια στοιχεία του Δημοσίου, στην κυβέρνηση υπερθεμάτισαν και βάλθηκαν να τα δώσουν όλα κοψοχρονιά. Χωρίς πρόγραμμα και χωρίς μελέτη. Γι’ αυτό και τώρα εισπράττουν τη μία αποτυχία πίσω από την άλλη. Από την ΕΥΔΑΠ και την ΕΥΑΘ, που αστόχησαν για (ακόμη και συνταγματικά) προφανέστατους λόγους, μέχρι τη ΔΕΗ, που στην κυβέρνηση «τρέμουν» για το πότε θα χρειαστεί να κάνουν το επόμενο βήμα.  

Φυσικά υπάρχει και η λίστα με τις… ενδιάμεσες αποτυχίες, που θα χρειαστεί λίγο ακόμη χρόνο μέχρι να επιβεβαιωθούν. Πρώτο παράδειγμα, η υπόθεση του ΔΕΣΦΑ όπου φταίει τόσο η σπουδή της κυβέρνησης να… ξεφορτωθεί μια εθνική ρυθμιστική αρχή όσο και οι τρικλοποδιές της Κομισιόν, που δεν είχε ξαναμελετήσει τέτοια υπόθεση. Γιατί ακόμη και η Πορτογαλία, που έχει τα τριπλάσια έσοδα από αποκρατικοποιήσεις, τον δικό της ΔΕΣΦΑ δεν τον πούλησε…  

Από πέρυσι έχει επιλεγεί η αζέρικη κρατική εταιρεία Socar ως ανάδοχος για το 66% του ΔΕΣΦΑ, αλλά είναι άγνωστο πότε η Ελλάδα θα λάβει την έγκριση της Κομισιόν για τη συναλλαγή. Προς το παρόν, ανταλλάσσονται επισκέψεις σε κορυφαίο κυβερνητικό επίπεδο, με τα παγωμένα χαμόγελα να διαδέχονται το ένα το άλλο. Ο λόγος; Η Socar είναι η αζέρικη… Gazprom, και στην Κομισιόν φοβούνται να βάλουν από την πίσω πόρτα τους μια αντίστοιχη περίπτωση για χατίρι της Αθήνας, την ώρα που κυνηγούν την ίδια τη ρωσική εταιρεία για μονοπωλιακή συμπεριφορά.
Την ίδια ώρα, ο νέος διαγωνισμός για τη ΔΕΠΑ απέχει αρκετά από την προκήρυξη, ενώ εάν δεν ολοκληρωθεί, δεν μπορούν να προχωρήσουν ούτε τα ΕΛ.ΠΕ. Εάν σε αυτά συνυπολογιστεί το πολιτικό πρόβλημα της ΔΕΗ, τότε το πακέτο της ενέργειας πάει… περίπατο.

Όμως και στην περίπτωση της TPAINOΣE (για την οποία το ξεπούλημα έχει οροφή τα 50 εκατ.. ευρώ) παραμένει άλυτο στην Κομισιόν το θέμα με τις ευρωπαϊκές επιδοτήσεις, με αποτέλεσμα οι επενδυτές να αποχωρούν με πλαϊνά πηδηματάκια. Ήδη η γαλλική SNCF φέρεται να έχει αποσυρθεί ενώ και οι Ρώσοι το σκέπτονται. Οι επιπτώσεις είναι εμφανείς και στη ROSCO, που ενώ ξεκίνησε την κούρσα της αποκρατικοποίησης ως γκανιάν, σήμερα αναγκάζεται να διορθώνει βλάβες, χρησιμοποιώντας ανταλλακτικά από άλλα βαγόνια.

Αποκρατικοποίηση… Βενιζέλου

Έτσι, στην κυβέρνηση επιδιώκουν να επιστρατεύσουν τον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών. Αν και προς το παρόν δεν έχει αποφασιστεί εάν η αποκρατικοποίηση θα γίνει με διαγωνισμό για την εκχώρηση του πλειοψηφικού πακέτου και του management, ή με δημόσια προσφορά μέσω του χρηματιστηρίου, οι κυβερνητικοί μιλούν για ένα πρόγραμμα που μπορεί να φέρει περισσότερο από 1 δισεκατομμύριο. Με μια διαφορά, τις διαστάσεις της οποίας πάλι δεν έχουν υπολογίσει: τον πρώτο λόγο στην αποκρατικοποίηση του «Ελ. Βενιζέλος» θα έχει η καναδική PSP Investments, που πέρυσι απόκτησε το 27% που είχε η Hochtief και διατηρεί τα δικαιώματά της στην ανάδειξη της διοίκησης. Και η οποία εάν δεν συμφωνεί με τις εξελίξεις, δύσκολα θα έχουμε σεφτέ…

Με αυτά και με τ’ άλλα, παρά τις στρατιές των ακριβοπληρωμένων συμβούλων, το ΤΑΙΠΕΔ κατέχει αρνητικό ρεκόρ στην ολοκλήρωση διαγωνισμών. Μόνο για φέτος, είχαν προϋπολογιστεί 3,56 δισ. ευρώ, τα οποία σύντομα «μαζεύτηκαν» σε 2,5 δισ. και πλέον έχουν «κατέβει» στα 1,7-1,9 δισ. Φυσικά, με ελάχιστες ελπίδες να εισπραχτούν, αφού ακόμη και το ΔΝΤ παραδέχτηκε προ διμήνου ότι κάτι τέτοιο είναι ανέφικτο…

Την τελευταία τριετία, το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων είχε συνολικά έσοδα περί τα 3 δισ. ευρώ, εκ των οποίων περισσότερο από το 50% προέρχεται από τον ΟΠΑΠ (παραχώρηση άδειας VLTs, παράταση αδειών κ.λπ.). Την ίδια στιγμή, η Πορτογαλία μετράει υπερδιπλάσια έσοδα ενώ έχει καταφέρει να δώσει και τη δική της ΔΕΗ, χωρίς τόσα παρατράγουδα…

Φάουλ με το καλημέρα…

Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, η νέα διοίκηση του ΤΑΙΠΕΔ, διορισμένη με σαφή πολιτικά κριτήρια, καλείται να παρουσιάσει αποτέλεσμα, προτού οι εκτιμητές της τρόικας έρθουν να βαθμολογήσουν. Και βέβαια δεν μπορεί να αποφύγει τα λάθη, με πρώτο την υπόθεση των πανηγυρισμών για την πώληση του ακινήτου στην Αφάντου και δεύτερο την υπόθεση του ΟΔΙΕ.

Στην υπόθεση της Αφάντου, τα κυβερνητικά ΜΜΕ πανηγύρισαν για την πώληση μιας έκτασης μεγαλύτερης από 3.000 στρέμματα και με διαμορφωμένο ένα από τα πιο γνωστά γήπεδα γκολφ παγκοσμίως έναντι 42 εκατ. ευρώ. Όσο δηλαδή έχει ένα καλοπληρωμένο διαμέρισμα στο Μανχάταν της Νέας Υόρκης! Αυτό δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να θεωρηθεί επιτυχία, όσο κι αν το Μαξίμου έβαλε τα παπαγαλάκια του να θριαμβολογούν πως βρήκαν τους επενδυτές που θα ρίξουν 300 εκατ., στην περιοχή για να την αναπλάσουν και να χτίσουν 5άστερα ξενοδοχεία.

Εάν αυτή η περίπτωση είναι μετρήσιμη, η υπόθεση του ΟΔΙΕ είναι κραυγαλέα. Στον διαγωνισμό για την παραχώρηση της άδειας στοιχηματισμού (στην πράξη δεν πωλείται ο Ιππόδρομος, αλλά μια άδεια διεξαγωγής ιπποδρομιακού στοιχήματος) τελικοί υποψήφιοι ανάδοχοι ήταν η γαλλική κρατική εταιρεία PMU και η ελληνική Intralot της οικογένειας Κόκκαλη. Λόγω του ότι η Intralot έχει δέσει τον ΟΔΙΕ με συμβόλαια τεχνολογικού παρόχου (όπως είχε κάνει και με τον ΟΠΑΠ) εδώ και χρόνια, η εταιρεία έχει θέσει νόμιμο δικαίωμα αποζημίωσης πάνω στο ακίνητο του ιπποδρόμου στο Μαρκόπουλο, που είναι και το μόνο περιουσιακό στοιχείο του ΟΔΙΕ. Με δυο λόγια, ζητώντας δεδουλευμένα αρκετών ετών, η Intralot ζητεί τον Ιππόδρομο. Και, παράλληλα, είναι και διεκδικητής της άδειας διεξαγωγής ιπποδρομιακού στοιχήματος που εκχωρεί το ΤΑΙΠΕΔ.

Στη λήξη της προθεσμίας, οι Γάλλοι αποχωρούν και η Intralot καταθέτει προσφορά. Μαζί με αυτήν καταθέτει προσφορά το fund GFP. Όμως το ΤΑΙΠΕΔ δεν δέχεται την προσφορά, με το αιτιολογικό ότι είναι εκτός διαδικασίας. Η απόφαση της νέας διεύθυνσης του ΤΑΙΠΕΔ εγείρει σοβαρά ερωτήματα. Ενώ βρίσκεται με μία και μόνο προσφορά εντός διαδικασίας, η παρουσία μιας δεύτερης προσφοράς θα έπρεπε λογικά να λύνει τα χέρια ΤΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΩΝ του ΤΑΙΠΕΔ, ώστε:
1 είτε να αξιολογήσουν και αυτήν την προσφορά, ώστε να μην βρεθούν με μόνο μία και να αναγκαστούν να κηρύξουν άγονο τον διαγωνισμό (κανονικά ένας διαγωνισμός με μόνο μία προσφορά κηρύσσεται άγονος, και μόνο στο Ελληνικό προχώρησε κατά διεθνή πρωτοτυπία),
2 είτε να καλέσουν τους δύο ενδιαφερόμενους να υποβάλουν νέες προσφορές.
Παρ’ όλα αυτά, στο ΤΑΙΠΕΔ βιάστηκαν να μιλήσουν μόνο για μία προσφορά, αποσιωπώντας την άλλη, δείχνοντας έτσι, ότι εξυπηρετούν συγκεκριμένα συμφέροντα.

Δυστυχώς τα φάουλ συνεχίζονται…

Αναγκαστικά το βάρος πέφτει στον τομέα των ακινήτων. Άμεσα το ΤΑΙΠΕΔ θα πρέπει να υποβάλει στην τρόικα έκθεση με τα εναλλακτικά σενάρια για τον πρώτο γύρο τιτλοποίησης μελλοντικών εσόδων (από τις πωλήσεις ακινήτων) που θα ξεκινήσει τον Νοέμβριο, και στα σκαριά υπάρχει πρόταση για τη δημιουργία επενδυτικής εταιρείας ακινήτων. Πάντως η τρόικα «συνιστά» η τιτλοποίηση  να απευθύνεται σε διεθνείς επενδυτές ακινήτων, κάτι που αναμένεται να ανοίξει αρκετά το παιχνίδι. Προϋπόθεση, βέβαια, θα είναι να εφαρμοστούν και τα «προαπαιτούμενα» της τρόικας ώστε ο έλεγχος και διαχείριση των ακινήτων να περάσει στη γ.γ. Δημόσιας Περιουσίας.

Παράλληλα, από τον Σεπτέμβριο ξεκινά  η νέα φάση ηλεκτρονικών δημοπρασιών του ΤΑΙΠΕΔ για την πώληση ακινήτων που περιλαμβάνουν ένα διατηρητέο κλασικό κτήριο στο πάρκο Τίβολι της Λιουμπλιάνα, τη λεγόμενη αγορά  Μοδιάνο στη Θεσσαλονίκη και το νεοκλασικό στην Πάτρα.