Μπορούν τα κινήματα της χειραφέτησης να ανατρέψουν το κρατούν οικονομικό σύστημα;

Μπορούν τα κινήματα της χειραφέτησης να ανατρέψουν το κρατούν οικονομικό σύστημα; Ακόμη περισσότερο: εάν δεχτούμε ότι αίτημα προγραμματικό της Αριστεράς είναι η υπέρβαση του καπιταλισμού, είναι αυτά τα κινήματα αριστερά; Μπορεί να υπάρξει καν μια «Αριστερά των κινημάτων», όπως υποστηρίζει ο ΣΥΡΙΖΑ; Αυτά είναι νομίζω τα πραγματικά ερωτήματα που προκύπτουν από την έριδα την οποία πυροδότησε ο Βασίλης Ξυδιάς με το πρόσφατο αψίθυμο άρθρο του περί πολιτικής ορθότητος και πολιτικής ανατροπής (http://tvxs.gr/news/egrapsan-eipan/politiki-orthotis-i-politiki-anatropi). Και είναι κρίμα που η ουσία τους χάθηκε, για μια ακόμη φορά, εν μέσω κραυγών αγανάκτησης και σχημάτων ρητορικών. 
 
Κατά τη γνώμη μου, σ’ όλα αυτά τα ερωτήματα η ιστορικά προφανής απάντηση είναι μία και μόνη: όχι. Από τις σουφραζέτες ώς τους σπουδαστές του γαλλικού Μάη και από τους Πράσινους ώς τις διεκδικήσεις των μεταναστών και των σεξουαλικών μειονοτήτων, κανένα κίνημα τέτοιο δεν επέφερε αξιόλογη ρωγμή στην οικονομική δομή των δυτικών κοινωνιών. 
 
Το αντίθετο μάλιστα! Όντας διαταξικά στη σύνθεσή τους, τα κινήματα αυτά, έπειτα από μια αρχική φάση ριζοσπαστισμού, μόλις εξασφάλισαν τους πολιτικούς τους στόχους γρήγορα ενσωματώθηκαν. Σε όλη τη Δύση, οι ευκατάστατοι ομοφυλόφιλοι, οικολόγοι, μετανάστες, λ.χ., αργά ή γρήγορα τείνουν να συμπεριφέρονται πολιτικά όπως το λοιπό εκλογικό σώμα – με βάση το εισόδημα της κοινωνικής τους τάξης. 
 
Παραδείγματα: Οι Πράσινοι της Γερμανίας (των οποίων οι εκλογείς είναι οι πλέον υψηλόμισθοι ανάμεσα σ’ αυτούς των λοιπών κομμάτων εκεί) ενώ ξεκίνησαν στην οικονομική τους πολιτική αριστερότερα των σοσιαλδημοκρατών, σήμερα βρίσκονται σαφώς στα δεξιά τους, ενίοτε δε και δεξιότερα των χριστιανοδημοκρατών. Από πολλούς πλέον αποκαλούνται ευθέως «αστικό κόμμα». Σε Ευρώπη και Αμερική, το κύρος του αστικού θεσμού του γάμου, στην οικονομική του ιδίως διάσταση, ενισχύθηκε από την επέκτασή του στις σχέσεις μεταξύ ομοφύλων. Δεν αποδυναμώθηκε ούτε καταργήθηκε, όπως ευελπιστούσαν οι πρώτοι επαναστάτες. Στις ΗΠΑ οι παλαιότερες εθνικές κοινότητες (οι Εβραίοι, οι Ιταλοί, οι Έλληνες), επιτυχημένες πλέον οικονομικά, στρέφονται από τους Δημοκρατικούς στους Ρεπουμπλικάνους. Τα μέλη τους όλο και συχνότερα αντί για ριζοσπάστες δηλώνουν συντηρητικοί. Αν το επίπεδο της κατανάλωσης είναι δείκτης εμπιστοσύνης προς το τρέχον οικονομικό καθεστώς, όλες αυτές οι ομάδες αποτελούν στυλοβάτες του καπιταλισμού, όχι υπονομευτές του.
 
Όσο κι αν άλλαξαν τις συλλογικές μας παραστάσεις και τον δυτικό τρόπο ζωής, τα χειραφετητικά κινήματα του 20ού αιώνα δεν υπήρξαν αριστερά, αλλά φιλελεύθερα. Από το εργατικό κίνημα πήραν απλώς κάποια οργανωτικά μαθήματα και δανείστηκαν τη ρητορική του. Όμως ο κοινωνικός τους φιλελευθερισμός σε τελική ανάλυση ευθυγραμμίζεται με τον κυρίαρχο οικονομικό φιλελευθερισμό – και τον επιβεβαιώνει. Άλλωστε, και η εργατική τάξη, όση απέμεινε τέλος πάντων στον δυτικό κόσμο, δεν υπήρξε ιστορικά λιγότερο κομφορμιστική στις επιλογές της.
 
​Κώστας Κουτσουρέλης
www.koutsourelis.gr

Ακολουθήστε το topontiki.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν.