Η λάσπη των αστεριών.Πενήντα χρόνια από τον θάνατο της Μπίλι Χόλιντεϊ

Η λάσπη των αστεριών

Πενήντα χρόνια από τον θάνατο της Μπίλι Χόλιντεϊ

Ποτέ στην ιστορία ένας καλλιτέχνης δεν έπεσε τόσο χαμηλά για να φτάσει τόσο ψηλά. Είναι αλήθεια ότι η Μπίλι Χόλιντεϊ έμεινε στην ιστορία ως μία από τις μεγαλύτερες φωνές του 20ού αιώνα και για τον μύθο που, άθελά της, δημιούργησε η πέρα για πέρα αληθινή ιστορία της ζωής της. Ένας μύθος που φτιάχτηκε όχι επειδή ήταν ένα κακοποιημένο παιδί που έγινε ανήλικη πόρνη, σύμφωνα με τη γεμάτη ασάφειες αυτοβιογραφία της («Η Κυρία τραγουδάει τα μπλουζ», εκδ. Άγρα) ή επειδή πέθανε 44 ετών, διαλυμένη μέσα κι έξω, αλλά γιατί η ιστορία της συνοψίζει πολλές παρόμοιες ιστορίες Ααφροαμερικανών, ιδιαίτερα γυναικών, που κανείς ποτέ δεν αφηγήθηκε. Σε συνδυασμό με ένα αστραπιαίο ταξίδι έως τα άστρα: Ομορφιά, λάμψη, επιτυχία, χρήματα και ανατροπή των δεδομένων στην τέχνη της ερμηνείας. Σήμερα, 50 χρόνια μετά τον θάνατό της, είναι δύσκολο να φανταστούμε πώς τραγουδούσαν οι περισσότεροι πριν εμφανιστεί η Μπίλι, στεγνά, αποστασιοποιημένα, απρόσωπα. Εκείνη έκανε όλα τα τραγούδια δικά της, προσωπική υπόθεση. Και μάλλον ήταν. Η Μπίλι Χόλιντεϊ έδωσε στη φωνητική ερμηνεία προσωπικό ύφος, πρόσθεσε το τραγικό βάθος που έχουν τα μπλουζ και έδειξε στους τραγουδιστές τον τρόπο να χρησιμοποιούν τη φωνή τους σαν σολιστικό όργανο. Ελάχιστοι καλλιτέχνες έδωσαν έναν ορισμό στην ερμηνεία τόσο πλήρη όσο εκείνη. Τα υπόλοιπα είναι λίγο-πολύ γνωστά: Η δόξα, οι άδοξοι έρωτες, τα ναρκωτικά, η κατάθλιψη, τα φάρμακα, το αλκοόλ, οι ρατσιστικές επιθέσεις, το κυνήγι της αστυνομίας, η εκδικητική μανία της λευκής μουσικής βιομηχανίας, οι υπέροχες ηχογραφήσεις, η απομόνωση, η κατάρρευση, ο θάνατος… Σ’ όλη της τη ζωή πάλευε να ισορροπήσει ανάμεσα σε μια καριέρα που απαιτούσε θυσίες και στην ανάγκη της να ζήσει με πάθος. Αγαπούσε να τη θαυμάζουν. Αγαπούσε το κοινό της, τους Ευρωπαίους θαυμαστές της και ήθελε πολύ να ζήσει στην Αγγλία. Όταν όμως έμενε μόνη, κλεισμένη στο δωμάτιό της και ρωτούσε τον εαυτό της τι θα ’θελε απόψε, προτιμούσε λίγη ηρωίνη, πολύ αλκοόλ, έναν άντρα να την περιμένει και ένα μέρος για να τραγουδήσει. Σε έναν κόσμο εχθρικό για ευαίσθητους καλλιτέχνες, σε μια κοινωνία που δεν ανεχόταν μαύρους όμορφους, πλούσιους και πετυχημένους και μάλιστα γυναίκες, η Μπίλι Χόλιντεϊ συγκρούστηκε με τα όνειρά της και έχασε. Στον κόσμο της σόουμπιζ έβαλε λάθος προτεραιότητες. Έβαλε πρώτα την προσωπική της επιθυμία και ύστερα την καριέρα της. Τα ναρκωτικά απλώς επιτάχυναν την πτώση και έκαναν τη συντριβή ολοκληρωτική.

ΑΚΟYΣΤΕ ΤΗΝ

* The Ultimate Collection, 2005, Hip-O Records

Παρ’ όλο που ο τίτλος στερείται εμπορικής ευφυΐας, τα δύο CD και το ένα DVD της συλλογής καλύπτουν πολλές από τις καλύτερες στιγμές της διαδρομής της. Από τις πρώτες ηχογραφήσεις με την ορχήστρα του Μπένι Γκούντμαν το 1935 ως το ξεχωριστό «Lady In Satin» του 1958 με ορχήστρα εγχόρδων. Το δε DVD περιέχει τη μερίδα του λέοντος των κινηματογραφημένων στιγμιότυπων της Μπίλι.

* Songs For Distingue Lovers, 1957, Verve

Ίσως το καλύτερο άλμπουμ της τελευταίας της περιόδου, με τη φωνή της αισθητά σπασμένη αλλά γεμάτη ανατριχιαστική δραματικότητα. Για ακόμη περισσότερη… τραγικότητα αναζητήστε την έκδοση που περιέχει συνολικά 18 τραγούδια όπου έχουν προστεθεί και τα τελευταία που ηχογράφησε το 1959, χρονιά του θανάτου της.

* Billie‘s Blues, 1954, Blue Note

Μία παράξενη συλλογή που περιλαμβάνει στούντιο ηχογραφήσεις του ’40 και του ’50 αλλά, κυρίως, μία από τις καλύτερες ζωντανές της ηχογραφήσεις, το 1954, στην Κολωνία. Με θαυμάσιους μουσικούς να τη συνοδεύουν, η Μπίλι βρίσκεται σε εξαιρετική φόρμα και η φωνή της ακούγεται πολύ καλύτερη από τις αντίστοιχες στούντιο ηχογραφήσεις εκείνης της χρονιάς.

Λεωνίδας Αντωνόπουλος