Οι τρεις παράμετροι που δημιουργούν νέα δεδομένα στην περιοχή

Οι τρεις παράμετροι που δημιουργούν νέα δεδομένα στην περιοχή

«Χαραμάδα ευκαιρίας» διακρίνουν οι κυβερνήσεις σε Αθήνα και Λευκωσία στην καταγεγραμμένη και δημόσια πλέον διάρρηξη της εμπιστοσύνης στις σχέσεις Ουάσιγκτον και Άγκυρας. Μάλιστα οι κυβερνήσεις Ελλάδας και Κύπρου θεωρούν πως οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή θα κρατήσουν παγιδευμένη την τουρκική κυβέρνηση σε προβλήματα τόσο σοβαρά ώστε να δημιουργήσουν ευκαιρίες για ευνοϊκή ως προς τα ελληνικά / κυπριακά συμφέροντα διευθέτηση του κυπριακού προβλήματος. Έμπειροι διπλωμάτες στην Αθήνα, ωστόσο, χαμηλώνουν τον πήχη αυτών των προσδοκιών…

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, είναι γενική η συμφωνία ότι οι εξελίξεις των τελευταίων πέντε χρόνων έχουν ήδη τοποθετήσει το Κυπριακό – όπως και ολόκληρη την περιοχή στη Μέση Ανατολή, αλλά και στο εσωτερικό της Τουρκίας – σε ένα νέο πλαίσιο. Οι εξελίξεις αυτές μπορούν να συνοψιστούν ως εξής:
◆ Έχουμε διαπιστωμένα αποθέματα φυσικού αεριού και πετρελαίου στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κύπρου.
◆ Έχει αρχίσει μια μακράς διάρκειας και αιματηρή αναδιάταξη της περιοχής με επίκεντρο Συρία – Ιράκ.
◆ Έχει επιβεβαιωθεί η διάσταση συμφερόντων (και στόχων) των ΗΠΑ και της Τουρκίας του Ερντογάν.

Κάθε ένα από αυτά τα τρία δεδομένα και όλα μαζί δημιουργούν μια νέα δυναμική στην περιοχή:
1 Τα αποθέματα φυσικών πόρων έχουν ήδη κινητοποιήσει επενδύσεις δισεκατομμυρίων, οι οποίες επιβάλλουν όρους συμμαχιών προκειμένου να προστατευτούν και να αποδώσουν. Η «στρατηγική σχέση» Κύπρου – Ισραήλ και συνακόλουθα Ισραήλ – Ελλάδας είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα
2 Η εμφάνιση του Ισλαμικού Χαλιφάτου και ο μακρύς πόλεμος που υπόσχεται αυτή η εξέλιξη θέτει ολόκληρη την περιοχή σε καθεστώς αστάθειας. Και από γεωγραφική άποψη αυτή η περιοχή εφάπτεται της Κύπρου.
3 Η διάρρηξη της ενότητας συμφερόντων ΗΠΑ – Τουρκίας αναβαθμίζει τον στρατιωτικό ρόλο της Κύπρου, η οποία ήδη αποτελεί κέντρο επιχειρήσεων των δυτικών δυνάμεων που μάχονται κατά του Ισλαμικού Κράτους.

«Αίσθημα ασφάλειας»

Τα αποτελέσματα αυτών των εξελίξεων είναι ήδη ορατά. Ο πρόεδρος της Κύπρου Νίκος Αναστασιάδης, σε τηλεοπτική του συνέντευξη (Action 24), υπογράμμισε ότι την ασφάλεια της εκμετάλλευσης στην Κυπριακή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη εγγυώνται τα αμερικανικά πολεμικά πλοία που βρίσκονται στην περιοχή.

Μάλιστα, επιβεβαιώνοντας το «αίσθημα ασφάλειας», το κυπριακό Εθνικό Συμβούλιο αποφάσισε να διακόψει τις επαφές για την επίλυση του Κυπριακού ως απάντηση στις τουρκικές κινήσεις στην περιοχή, οι οποίες εκδηλώθηκαν τις προηγούμενες ημέρες με δύο τρόπους:
◆ Πρώτον, η Άγκυρα ανακοίνωσε ότι θα πραγματοποιήσει ναυτικές ασκήσεις σε περιοχές που συμπίπτουν με τρία οικόπεδα της Κυπριακής ΑΟΖ σε περίοδο που γίνονται ερευνητικές εργασίες.
◆ Δεύτερον, η Τουρκία ανακοίνωσε την πρόθεσή της να εγκαταστήσει πλατφόρμα ερευνών και εξόρυξης σε νερά της κυπριακής ΑΟΖ.

Στις κινήσεις αυτές της Άγκυρας, πιστεύοντας ότι έχει ανοιχτή την αμερικανική ομπρέλα προστασίας, η ελληνική κυβέρνηση απάντησε με διάβημα διαμαρτυρίας: ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Εξωτερικών, πρέσβης Αναστάσιος Μητσιάλης, κάλεσε τον Τούρκο πρεσβευτή στην Αθήνα Kerim Uras στο υπουργείο Εξωτερικών και προέβη σε διάβημα διαμαρτυρίας για την έκδοση της παράνομης τουρκικής οδηγίας NAVTEX για διενέργεια ερευνών από το τουρκικό ερευνητικό σκάφος «Barbaros» σε περιοχές της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας, καθώς και για την ένταση που προκαλεί η Τουρκία με τις ενέργειές της στην περιοχή.

Το τουρκικό ζήτημα

Η αμερικανική «εύνοια» προς τις κυπριακές / ελληνικές θέσεις για το δικαίωμα εκμετάλλευσης της κυπριακής ΑΟΖ, παρά τις τουρκικές απειλές, οφείλεται, όπως εκτιμούν Έλληνες διπλωμάτες, στην απροθυμία του Ερντογάν να παίξει το παιχνίδι της Ουάσιγκτον στη Συρία. Η τουρκική κυβέρνηση, τις τελευταίες μέρες, απλώς παρακολουθεί τις δυνάμεις του Ισλαμικού Κράτους να σφάζουν τους Κούρδους στην πόλη Κομπάνι. Η Άγκυρα αυτό το διάστημα των άγριων μαχών:
◆ Δεν επιτρέπει στους Αμερικανούς να χρησιμοποιήσουν τη βάση του Ιντσιρλίκ για πολεμικές επιχειρήσεις κατά των μαχητών του Ισλαμικού Κράτους.
◆ Δεν επιτρέπει τη δημιουργία διαδρόμου εφοδιασμού των Κούρδων του Κομπάνι με τα απαραίτητα βαριά όπλα για να αντιμετωπίσουν τα τεθωρακισμένα των ισλαμιστών.
◆ Δεν επιτρέπει στους Κούρδους της Τουρκίας να περάσουν τα σύνορα για να συντρέξουν τους ομοεθνείς τους.

Αυτή η τουρκική στάση, εκτός από τις τριβές στις σχέσεις Άγκυρας – Ουάσιγκτον, έχει προκαλέσει διαμαρτυρίες με εκρηκτικές διαστάσεις των Κούρδων σε ολόκληρη την Τουρκία με δεκάδες νεκρούς.

Σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσιογραφικές αναφορές των τουρκικών ΜΜΕ, πέντε άνθρωποι σκοτώθηκαν στο Ντιγιάρμπακιρ, που θεωρείται η κουρδική «πρωτεύουσα» της Τουρκίας, από πυροβόλα όπλα στη διάρκεια συγκρούσεων Κούρδων ακτιβιστών με μέλη ισλαμιστικών οργανώσεων. Νεκροί αναφέρθηκαν επίσης στις πόλεις Μαρντίν, Σιίρτ, Μπατμάν και Μους της Νοτιοανατολικής Τουρκίας, που κατά το μεγαλύτερο ποσοστό κατοικούνται από Κούρδους. Επεισόδια έλαβαν χώρα επίσης στην Κωνσταντινούπολη, στην πρωτεύουσα Άγκυρα, στο παραθαλάσσιο θέρετρο της Αττάλειας και στις πόλεις Μερσίνα και Άδανα, όπου η αστυνομία επιτέθηκε στους διαδηλωτές με δακρυγόνα και κανόνια νερού για να τους διαλύσει.

Μεγάλο παζάρι

Είναι φανερό από τις εξελίξεις ότι η Κύπρος (που είναι ήδη επιχειρησιακό κέντρο των δυτικών στον πόλεμο κατά του ISIS) εφάπτεται ενός πολέμου και της αστάθειας που αυτός συνεπάγεται στην περιοχή της Μέσης Ανατολής. Μάλιστα, συνυπολογίζοντας κάποιος το μέγεθος της κουρδικής μειονότητας εντός Τουρκίας και των αντιτιθέμενων απόψεων Τουρκίας – ΗΠΑ σχετικά με το κουρδικό ζήτημα, καταλήγει στο συμπέρασμα πως μόλις έχει αρχίσει μια μακρά και αιματηρή διαδικασία αναδιαμόρφωσης του χάρτη της περιοχής. Καλό θα είναι, λοιπόν, σε αυτήν τη μακρά διαδικασία οι κυβερνήσεις Αθήνας και Λευκωσίας να διαμορφώσουν τη στρατηγική τους και να μην αφήνονται αποκλειστικά στα αμερικανικά νεύματα προστασίας, καθώς το μεγάλο παζάρι στην περιοχή μόλις άρχισε…