«Εθνικισμός», «αλυτρωτισμός», «ανεξαρτησία», «απόσχιση», «αυτοδιάθεση» είναι έννοιες που ξαφνικά (;) μπήκαν στο μίξερ και εμφανίστηκαν στις εξέδρες των γηπέδων και στους αγωνιστικούς χώρους σε αγώνες Εθνικών ομάδων…

«Εθνικισμός», «αλυτρωτισμός», «ανεξαρτησία», «απόσχιση», «αυτοδιάθεση» είναι έννοιες που ξαφνικά (;) μπήκαν στο μίξερ και εμφανίστηκαν στις εξέδρες των γηπέδων και στους αγωνιστικούς χώρους σε αγώνες Εθνικών ομάδων, με εκφραστές – από την πλευρά των φιλάθλων – οργανωμένες ακροδεξιές, φασιστικές ομάδες, αρκετά ευδιάκριτες ακόμα και στους πλέον ανυποψίαστους, από τον τρόπο που συμπεριφέρονται, τα ρούχα που φοράνε, τα πανό που κρατούν και τα συνθήματα που φωνάζουν.

Στον αγώνα της Ρουμανίας με την Ουγγαρία (1-1) για την προκριματική φάση του Euro 2016, το «ζήτημα» στην εξέδρα ήταν η Τρανσυλβανία, γυρνώντας τον χρόνο πίσω στη διάλυση της Αυστροουγγαρίας και στη χάραξη των συνόρων μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Στο παιχνίδι της Σερβίας με την Αλβανία, στο Βελιγράδι, εμφανίστηκε το λάβαρο της «Μεγάλης Αλβανίας» με το Κοσσυφοπέδιο (που προκάλεσε τους Σέρβους) αλλά και τη μισή Ελλάδα να πετάει πάνω από το τερέν, δεμένο σε τηλεκατευθυνόμενο ελικόπτερο.

Σ’ αυτήν την περίπτωση υπήρξε και εμπλοκή ποδοσφαιριστών, ενώ στη συνέχεια το θέμα πήρε άλλες διαστάσεις, με τη Σερβία να εκδηλώνει την πρόθεσή της για επίσημη διαμαρτυρία στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στον ΟΗΕ.

Οι εξέδρες «έπαιξαν μπάλα», τόσο στο δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της Σκωτίας όσο και στο θέμα της Καταλονίας.

Αντιπαράθεση

Στην πρώτη περίπτωση αιχμή του δόρατος ήταν οι οπαδοί της Σέλτικ και σε αντιπαράθεση εκείνοι των Ρέιντζερς. Η αντιπαλότητά τους για τα θρησκευτικά δόγματα (καθολικοί και αγγλικανοί) κρατάει χρόνια και εκφράστηκε ανάλογα πριν από το δημοψήφισμα, με τους «Κέλτες» να είναι υπέρμαχοι της ανεξαρτησίας και τους «μπλε» να προτιμούν την «κηδεμονία» της Αγγλίας.

Στη δεύτερη υπάρχει ένα τεράστιο αθλητικό, κοινωνικό, οικονομικό, πολιτικό και πολιτισμικό μέγεθος, που ονομάζεται Μπαρτσελόνα. Στις τάξεις των οπαδών της υπάρχει ένα ποσοστό που τάσσεται ανοιχτά υπέρ της απόσχισης από την Ισπανία. Ο Αρτούρ Μας, ξέροντας πως, αν ο σύλλογος πάρει σαφή θέση υπέρ της ανεξαρτησίας της Καταλονίας, το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας, που θέλει να γίνει στις 9 Νοεμβρίου, ή του δημοψηφίσματος στο οποίο προσδοκά αργότερα, θα είναι προδιαγεγραμμένο.

Η Μπαρτσελόνα ξέρει πως είναι ο θεματοφύλακας της Καταλονίας, με όσα εκφράζει και συμβολίζει, πλην όμως κλίνει περισσότερο υπέρ της «περισσότερης Καταλονίας, εντός της Ισπανίας» και πολύ λιγότερο υπέρ της απόσχισης.

Στη Βαρκελώνη υπάρχει, ως γνωστόν, και η άλλη ομάδα, η Εσπανιόλ, η οποία ιστορικά ανήκει στην «αλυσίδα» των «βασιλικών συλλόγων» της Ισπανίας, όλων δηλαδή που έχουν τον όρο «Real» στην πλήρη ονομασία τους – Ρεάλ Μαδρίτης, Ρεάλ Εσπανιόλ, Ρεάλ Οβιέδο κ.λπ.

Και αν η Μπαρτσελόνα είναι ο θεματοφύλακας της Καταλονίας, υπάρχει ένα άλλο «μη βασιλικό κλαμπ», η Αθλέτικ Μπιλμπάο, η οποία εκφράζει τη χώρα των Βάσκων. Μάλιστα, πλην σπανίων εξαιρέσεων, οι παίκτες είναι όλοι Βάσκοι – εξαιρούνται οι κοινοτικοί και μη, που δεν έχουν ισπανική υπηκοότητα.

Τόσο η Μπαρτσελόνα όσο και η Αθλέτικ Μπλμπάο χρησιμοποιούν σε όλες τις συνεντεύξεις Τύπου στο Champions και στο Europa League την καταλανική και βασκική διάλεκτο, αντίστοιχα.

Φυσικά δεν έχει καμία σχέση το σκωτσέζικο, το καταλανικό, το βασκικό, το ιρλανδικό ζήτημα, ως προς την έκφρασή του στις εξέδρες των γηπέδων, με τα Βαλκάνια και την Κεντρική και Βορειοανατολική Ευρώπη, πέρα από το γεγονός πως ιστορικά αυτά τα θέματα είναι τελείως διαφορετικά από εκείνα των Βαλκανίων, της Ρωσίας και της Ουγγαρίας.

Κι αν οι μεν εκφράζονται μέσω των συλλόγων, οι δε «πολεμούν» μέσω των Εθνικών ομάδων, άρα προκύπτει ιστορική και πολιτισμική διαφορά, που έχει να κάνει με εκείνη της «αυτοδιάθεσης» και του «αλυτρωτισμού».

Βαλκάνια και ΒΑ. Ευρώπη

Οι Ούγγροι που πήγαν οργανωμένα στο Βουκουρέστι, είναι ακροδεξιοί, νεοναζί, εθνικιστές. Η συγκεκριμένη χώρα έχει θέμα με την έξαρση του ρατσισμού και του νεοναζισμού.

Οι Ρουμάνοι που τους «περίμεναν», είναι των ιδίων απόψεων. Οι περισσότεροι ανήκουν στις οργανώσεις οπαδών της Στεάουα, δηλαδή της ομάδας του Στρατού επί καθεστώτος Τσαουσέσκου.

Στην Αλβανία ο μεγαλοϊδεατισμός καλλιεργείται από την ίδια την κεντρική εξουσία. Δεν ήταν τυχαίο που ο πρωθυπουργός της Αλβανίας Έντι Ράμα υποδέχτηκε τους διεθνείς της Εθνικής στο αεροδρόμιο ως «ήρωες», καταφέρνοντας να έχει στην υποδοχή και… 1.000 (χίλιους) χειροκροτητές.

Ο αδερφός του πρωθυπουργού ήταν εκείνος που οργάνωσε το «happening» με το λάβαρο στο Βελιγράδι, με αποτέλεσμα να συλληφθεί και να αφεθεί ελεύθερος αργά το βράδυ της Τρίτης. Ο μεγαλοϊδεατισμός χρησιμοποιείται σαν αντίδοτο στα προβλήματα της χώρας, αλλά βρίσκει απήχηση στις μάζες και στους εκτός χώρας εργαζομένους, οι οποίοι ονειρεύονται τη Μεγάλη Αλβανία και θεωρούν τον UCK απελευθερωτικό στρατό – προς το παρόν, μέλη του «στρατού» αυτού είναι μισθοφόροι του Ισλαμικού Κράτους.

Η Σερβία έχει τα δικά της θέματα και την ανάλογη έκφραση από «στρατούς» γηπέδων, που εκφράζονται με ακροδεξιές μεθόδους, εθνικιστικών και ρατσιστικών συμπεριφορών. Έχουν το «βάρος» των εγκλημάτων πολέμου που αποδόθηκαν σε ομοεθνείς τους στον εμφύλιο, ενώ έχουν ιστορικά τεράστιο θέμα με το Κοσσυφοπέδιο, το οποίο θεωρούν «ιερό τόπο».

Παράκεντρα

Σε εθνικιστικό, ρατσιστικό και ακροδεξιό μοτίβο κινούνται οι «οπαδικοί στρατοί» στην Πετρούπολη και τη Μόσχα στη Ρωσία, στο Κίεβο στην Ουκρανία και φυσικά στα Σκόπια.

Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις υπάρχει στήριξη ή ενθάρρυνση από τα κέντρα ή τα παράκεντρα εξουσίας των χωρών τους.

Σε ό,τι έχει να κάνει με τα εδώ φαινόμενα, υπάρχουν παρόμοια θέματα. Οι αγώνες με την Αλβανία και την Τουρκία χαρακτηρίζονται εξ ορισμού «υψηλής επικινδυνότητας». Οι ακροδεξιές ομάδες που εμφανίζονται στους αγώνες της Εθνικής έχουν να «επιδείξουν» ακραίες συμπεριφορές τόσο σε επίπεδο επεισοδίων όσο και σ’ αυτό των συνθημάτων.

Μεταξύ Ελλάδας – Τουρκίας γίνεται μεγάλη προσπάθεια, σε ποδοσφαιρικό επίπεδο, να αμβλυνθούν τα πράγματα, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν ένθεν κακείθεν ομάδες ακροδεξιών εθνικιστών, έτοιμες να «δράσουν με τον δικό τους τρόπο» σε κάθε ευκαιρία.

Ανάλογο θέμα, σε πολύ μεγαλύτερη ίσως έκταση και ένταση, μπορεί να προκύψει αν τεθούν αντιμέτωπες οι Εθνικές ομάδες Κύπρου και Τουρκίας. Υπενθυμίζεται ότι πρόσφατα στον αγώνα του ΑΠΟΕΛ με τον Άγιαξ, οι οπαδοί της γηπεδούχου άπλωσαν γιγαντοπανό (κορεό) με την Κύπρο ενωμένη, γεγονός που ενόχλησε την Άγκυρα.

Τι κάνουν απέναντι σε όλα αυτά η FIFA και η UEFA; Περιορίζονται να λένε πως σέβονται το διεθνές δίκαιο και να μοιράζουν οδηγίες ότι η «πολιτική» δεν έχει θέση στο ποδόσφαιρο. «Πατάσσουν» δε τα φαινόμενα με πρόστιμα και ποινές «κεκλεισμένων των θυρών».