Μπορεί να ακούγεται παράξενο σήμερα, αλλά υπήρχαν μέρες που η έξοδος νέων ταινιών το καλοκαίρι έμοιαζε με σενάριο επιστημονικής φαντασίας και η κινηματογραφική δίαιτά μας αποτελούνταν από επαναλήψεις επιτυχιών του χειμώνα και κλασικές ταινίες σε επίσης «κλασικές» (διάβαζε χιλιοταλαιπωρημένες) κόπιες. Από τότε μέχρι σήμερα σχεδόν τα πάντα έχουν αλλάξει. Ή μήπως όχι;

Μπορεί να ακούγεται παράξενο σήμερα, αλλά υπήρχαν μέρες που η έξοδος νέων ταινιών το καλοκαίρι έμοιαζε με σενάριο επιστημονικής φαντασίας και η κινηματογραφική δίαιτά μας αποτελούνταν από επαναλήψεις επιτυχιών του χειμώνα και κλασικές ταινίες σε επίσης «κλασικές» (διάβαζε χιλιοταλαιπωρημένες) κόπιες. Από τότε μέχρι σήμερα σχεδόν τα πάντα έχουν αλλάξει. Ή μήπως όχι;

Κάποτε τα καλοκαίρια στην πόλη έμοιαζαν για τους σινεφίλ με εντατικά μαθήματα κινηματογραφικής εκπαίδευσης. Με τις ταινίες που έβγαιναν στις αίθουσες τον χειμώνα να μην αγγίζουν τον αστρονομικό αριθμό των ημερών μας και τους μήνες του θέρους να αποτελούν περίοδο ανάπαυσης για τις λίγες εταιρείες διανομής, το πεδίο ανοιγόταν λαμπρό για τους θερινούς κινηματογράφους. Έτσι μέσα σε ένα καλοκαίρι μπορούσες, αν ήθελες, να παρακολουθήσεις ένα μεγάλο μέρος της φιλμογραφίας του Χίτσκοκ, κάνοντας απλά τον γύρο των θερινών της Αθήνας, να δεις μερικά από τα αριστουργήματα της δεκαετίας του ‘70 ή να εντρυφήσεις για μια ακόμη φορά στο κωμικό σύμπαν των Μόντι Πάιθον. Ο αριθμός των θερινών ήταν φυσικά πολύ μεγαλύτερος και το πρόγραμμα άλλαζε τρεις φορές την εβδομάδα, μεταμορφώνοντας τους σε ένα είδος πρόχειρης ταινιοθήκης. Δεν ήταν βεβαίως όλα ρόδινα. Ο ήχος είχε συχνά πρόβλημα, οι κόπιες ήταν πολλές φορές παλιές και σημαδεμένες, ολόκληρες σκηνές μπορεί να είχαν αφαιρεθεί από το χέρι απρόσεκτων μηχανικών προβολής, κανείς όμως δεν έδειχνε να παραπονιέται. Κι ύστερα ήρθαν τα multiplex, γενναίες επενδύσεις σε αίθουσες που δεν είχε νόημα να λειτουργούν μόνο τους μήνες της κανονικής σεζόν, η σημαντική άνοδος του συνολικού αριθμού των εισιτηρίων και ως αποτέλεσμα, η δημιουργία καινούριων εταιρειών διανομής που ήθελαν να πάρουν ένα κομμάτι από την πίτα. Μόνο που, όπως νομοτελειακά συμβαίνει πάντα, οι μέρες της πυρετικής ευτυχίας έφτασαν σύντομα στο τέλος τους. Οι θεατές σταμάτησαν να αυξάνονται γεωμετρικά, ο ανταγωνισμός μεταξύ των εταιρειών διανομής ανέβασε τις τιμές των ταινιών σε δυσθεώρητα ύψη (πολύ πιο πάνω απ’ ό,τι σε χώρες ανάλογου μεγέθους) και η αγορά άρχισε να αντιμετωπίζει προβλήματα. Η λύση δεν θα μπορούσε παρά να έρθει από δοκιμασμένες ιδέες του παρελθόντος. Διότι αν κάποτε οι θερινοί έπαιζαν παλιές ταινίες για λόγους οικονομικούς (ήταν φτηνότερες), οι εταιρείες διανομής σκέφτηκαν ότι θα μπορούσαν και πάλι να κάνουν το ίδιο. Τα δικαιώματά τους κοστίζουν πολύ λιγότερο από αυτά μιας καινούριας ταινίας, η διαφήμιση που απαιτείται είναι μηδαμινή (όλοι γνωρίζουν τους τίτλους, συν ότι έρχονται με την σφραγίδα του «αριστουργήματος») και η απόδοση μοιάζει εγγυημένη. Μόνο που ως συνήθως όπως όλα στην Ελλάδα, έτσι κι αυτή η ιδέα τραβήχτηκε στα άκρα της. Μπορεί κάποια από τα «κλασικά αριστουργήματα» που βγαίνουν και πάλι στις αίθουσες να είναι αποκαταστημένα και με καινούριες κόπιες, αλλά αυτό συχνά αποτελεί την εξαίρεση κι όχι τον κανόνα. Υπάρχουν περιπτώσεις που οι επανεκδόσεις σήμαιναν προβολή ταινιών από βιντεοπροβολέα και DVD που θα μπορούσες να νοικιάσεις στο σπίτι σου, ή από κόπιες που κάθε άλλο παρά καινούριες ήταν, ενώ οι ψίθυροι στους κύκλους της κινηματογραφίας μιλούν ακόμη και για «πειρατικές πρακτικές» ή για επανεκδόσεις που γίνονται δίχως οι κάτοχοι των δικαιωμάτων των τίτλων να είναι ενήμεροι ή να παίρνουν ποσοστό από τις προβολές. Η αλήθεια τέτοιων ισχυρισμών είναι βεβαίως αμφίβολη, αλλά δείχνει ξεκάθαρα τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί μέρος της κινηματογραφικής αγοράς στη χώρα μας. Όχι ακριβώς ορθολογικά. Και στα πράγματα που δεν αλλάζουν ποτέ, μετρήστε φυσικά και τους θερινούς κινηματογράφους. Μπορεί οι περισσότεροι να έχουν εξοπλιστεί με καινούρια μηχανήματα, καρέκλες και… χαλίκι, αλλά το ελληνικό καλοκαίρι κρατά το φως του ουρανού δυνατό μέχρι αργά το βράδυ, ενώ οι γείτονες στις πόλεις εξακολουθούν να γκρινιάζουν για τον ήχο των ανοιχτών κινηματογράφων μετά τις έντεκα. Οπότε, -ακόμη κι αν υπάρχουν αρκετές εξαιρέσεις- στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, στις θερινές αίθουσες ισχύει η φράση «στην πρώτη προβολή δεν βλέπεις την ταινία και στη δεύτερη δεν την ακούς» κάτι που τους κάνει όχι ακριβώς το καταλληλότερο μέρος για να εκτιμήσεις κλασικές ή δύσκολες καλλιτεχνικές ταινίες. Κι όμως, στην εποχή του Blu-ray, των… πολλών ιντσών στις οθόνες του home cinema, των συλλεκτικών εκδόσεων dvd και ψηφιακών δίσκων από εταιρείες όπως η Criterion, οι θερινές αίθουσες δείχνουν να βρήκαν μια ακόμη φλέβα χρυσού με τις επανεκδόσεις, που κάνουν σε ορισμένες περιπτώσεις πολλαπλάσια εισιτήρια από τις ταινίες νέας κοπής που τις ανταγωνίζονται. Οι λόγοι; Πείτε το «μόδα» ή νοσταλγία «για αγιόκλημα και γιασεμί». Ίσως ελιτισμό ή απλά σιγουριά πως η ταινία που θα δεις δεν θα σε απογοητεύσει. Μόνο που ως γνωστόν ακόμη και οι φλέβες χρυσού κάποτε στερεύουν, ειδικά όταν οι χρυσοθήρες γίνονται πολλοί και άπληστοι ή όταν οι πελάτες ανακαλύπτουν πως ό,τι λάμπει δεν είναι πάντα 24 καράτια…
ΟΙ ΕΠΑΝΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ
Η Περιπέτεια, του Μικελάντζελο Αντονιόνι.
Μια παρέα πλουσίων κάνει διακοπές με ένα ιστιοπλοϊκό, όταν, σε ένα ηφαιστιογενές νησί, μια από τις γυναίκες της παρέας απλά θα εξαφανιστεί. Η «περιπέτεια» που θα ξεκινήσει θα είναι καθαρά υπαρξιακή και θα αποτελέσει ούτε λίγο ούτε πολύ ένα κομβικό σημείο στο σύγχρονο σινεμά.
Η Περιφρόνηση, του Ζαν Λικ Γκοντάρ.
Μια από τις πιο «συμβατικές» ταινίες του Γκοντάρ, αλλά απόλυτα συναρπαστική αφηγείται τη συναισθηματική αποψίλωση ενός γάμου με φόντο την προετοιμασία μιας ταινίας βασισμένης πάνω στην Οδύσσεια. Ένα πολυεπίπεδο φιλμ για το σινεμά, τις σχέσεις, την ακεραιότητα, την πίστη, με ένα εμπνευσμένο καστ που χωρά τόσο την Μπριζίτ Μπαρντό όσο και τον.. Φριτς Λανγκ
Ωραίος και Σεξι, του Χέρμπερτ Ρος.
Η ιστορία ενός κριτικού κινηματογράφου που προσπαθεί να σταθεί στα πόδια του με τη βοήθεια των φίλων του και του… Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ, όταν η γυναίκα του τον εγκαταλείπει. Στην ουσία μια ταινία του Γούντι Άλεν ακόμη κι αν φέρει την υπογραφή του Χερμπερτ Ρος, καθώς είναι βασισμένη στο δικό του θεατρικό, έχει γράψει το σενάριο και πρωταγωνιστεί.
Γιώργος Ν. Κορωναίος

Ακολουθήστε το topontiki.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν.