Πήγαν στα μουλωχτά να ωφελήσουν μεγαλοϊδιοκτήτες,   μεγαλοεισοδηματίες και κερδοφόρες επιχειρήσεις

Πήγαν στα μουλωχτά να ωφελήσουν μεγαλοϊδιοκτήτες,   μεγαλοεισοδηματίες και κερδοφόρες επιχειρήσεις

Σε ένα κεντρικό ερώτημα – και μερικά που προκύπτουν από αυτό – όφειλε να δώσει απάντηση η κυβέρνηση για να αποκαταστήσει την αξιοπιστία της και να αποδώσει τις ευθύνες εκεί όπου ανήκουν, αλλά δεν το έκανε:

♦ Ποιος εισηγήθηκε να ενταχθούν στη ρύθμιση των ληξιπρόθεσμων οφειλών και οι βεβαιωμένες οφειλές;
♦ Ποιος θέλησε να κάνει το… χατίρι στους μεγαλοϊδιοκτήτες, στους μεγαλοεισοδηματίες και στις κερδοφόρες επιχειρήσεις και για ποιο λόγο;
♦ Έγινε κατά λάθος;
♦ Έγινε από πρόθεση;
♦ Ποιος έθεσε σε κίνδυνο το πρωτογενές πλεόνασμα του 2014 και μαζί με αυτό τη σημαντικότερη διαπραγμάτευση με την τρόικα;
♦ Ποιος αναλαμβάνει την πολιτική ευθύνη για τη… «λαθάρα»;
♦ Ποιος είναι υπεύθυνος για την τεράστια απόκλιση που εμφάνισαν τα έσοδα στο δεκάμηνο, παρά τις ατελείωτες θυσίες των φορολογουμένων και τη συνεχιζόμενη υπερφορολόγηση;

Αυτή τη φορά το «παραμύθι» ότι η «κακιά τρόικα» δεν αφήνει την «καλή κυβέρνηση» να βοηθήσει τους υπερφορολογημένους Έλληνες να τακτοποιήσουν τα χρέη τους στην εφορία δεν γίνεται πιστευτό. Και δεν γίνεται πιστευτό διότι δεν είναι αλήθεια. Ο λόγος που ξέσπασε όλος αυτός ο θόρυβος ήταν ότι το υπουργείο Οικονομικών με την αρχική μορφή της ρύθμισης επιχείρησε να βοηθήσει τους έχοντες.

Ποια ήταν η βοήθεια; Να «δανειστούν» οι πλουσιότεροι από το Δημόσιο με επιτόκιο της τάξεως του 4,56% κρατώντας, ταυτόχρονα, αμείωτη τη ρευστότητά τους. Και το συνολικό ποσό του «δανείου» μόνο αμελητέο δεν θα ήταν. Δυνητικά θα μπορούσε να φτάσει ακόμη και πάνω από τα 2 δισ. ευρώ, τινάζοντας στον αέρα την εκτέλεση του φετινού προϋπολογισμού αλλά και τη διαπραγμάτευση για το δημοσιονομικό κενό της επόμενης χρονιάς.

Θα βρισκόμασταν στο σημείο να συζητάμε για νέα μέτρα (πάλι) μόνο και μόνο για να πληρώσει ο μεγαλοϊδιοκτήτης τον ΕΝΦΙΑ των 30.000 και 50.000 ευρώ σε 72 δόσεις αντί για τέσσερις. Θα μπαίναμε σε μια ακόμη στενωπό για να μην πληρώσει την εφορία η κερδοφόρα επιχείρηση και για να κρατήσει το πολύτιμο ρευστό στο ταμείο της πληρώνοντας τόκο που καμία τράπεζα δεν θα της έδινε σε αυτή τη χρονική συγκυρία, ακόμη και αν υποθήκευε το πολυτιμότερο περιουσιακό της στοιχείο.

Το σκανδαλώδες της ρύθμισης, που έφτασε στο σημείο να ψηφιστεί από τη Βουλή και να γίνει εγκύκλιος από την Κατερίνα Σαββαΐδου, έφτασαν στο σημείο να το στηλιτεύσουν αυτοί που το έφεραν στη Βουλή και το ψήφισαν. Δηλαδή ο υπουργός Οικονομικών Γκίκας Χαρδούβελης και ο υπουργός αναπληρωτής Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, που επιστρατεύτηκε για να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα στη Βουλή.

Έβριζαν… τα μούτρα τους

Δεν συμβαίνει και κάθε μέρα να καταγγέλλει το οικονομικό επιτελείο τη διάταξη που το ίδιο έφερε στη Βουλή. Να λοιπόν τα λόγια του υπουργού αναπληρωτή Οικονομικών:

«Ειδικά για την περίπτωση του ΕΝΦΙΑ, τονίζεται ότι το 96% των οφειλετών του δεν θα μπορούσε σε καμία περίπτωση να υπαχθεί στις 72 έως 100 δόσεις της ρύθμισης. Και αυτό γιατί, με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων, προκύπτει ότι περίπου το 92% των υπόχρεων έχει ΕΝΦΙΑ ύψους μέχρι 1.000 ευρώ και το 4% από 1.000 ευρώ μέχρι 1.500 ευρώ.

Επισημαίνεται ότι το μέσο ποσό ΕΝΦΙΑ ανά φορολογούμενο, μετά τις βελτιώσεις που επήλθαν στη ρύθμιση και την τελική εκκαθάριση των σχετικών δηλώσεων, ανέρχεται στα 536 ευρώ. Συνεπώς, για το 96% των περιπτώσεων, με δεδομένη την υποχρέωση ελάχιστης μηνιαίας καταβολής ύψους 50 ευρώ που υπάρχει στην υφιστάμενη ρύθμιση, το πλήθος των δόσεων δεν θα υπερέβαινε τις 30 και, στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων, τις 10-20 δόσεις. Συνεπώς, επαναλαμβάνω ότι το 96% των οφειλετών δεν θα μπορούσε να υπαχθεί στις 72 έως 100 δόσεις της ρύθμισης».

Λίγα ακόμη από τα λόγια του Σταϊκούρα:

«Η μόνη παρέμβαση που γίνεται με την υπό συζήτηση τροπολογία του υπουργείου Οικονομικών, το οποίο εκπροσωπώ ενώπιον της Εθνικής Αντιπροσωπείας, αφορά τον περιορισμό της ρύθμισης σε όσες οφειλές ήταν όχι μόνο βεβαιωμένες, αλλά και ληξιπρόθεσμες κατά την 1η Οκτωβρίου. Αυτό γιατί, με την υπαγωγή στη ρύθμιση και μη ληξιπρόθεσμων οφειλών, φορολογούμενοι που μέχρι σήμερα ήταν συνεπείς και διαθέτουν επαρκή ρευστότητα, ενδέχεται να αθετούσαν σκοπίμως την έγκαιρη εξόφληση των υποχρεώσεών τους».

Απλή αντιγραφή των δηλώσεων κάνουμε, χωρίς καμία απολύτως παρέμβαση. Διαβάζουμε λοιπόν την ομιλία του υπουργού αναπληρωτή Οικονομικών και αναρωτιόμαστε: Ποια κυβέρνηση ήταν αυτή που προώθησε μια ρύθμιση που θα ωφελούσε μόλις 4 στους 100 φορολογούμενους; Άλλη; Αυτές οι δηλώσεις έγιναν από τον Σταϊκούρα την περασμένη Πέμπτη. Τα ίδια ακριβώς στοιχεία επανέλαβε και ο Χαρδούβελης (μέσω συνεργατών του) την επομένη. Εφόσον όμως υποστηρίζουν τα δύο ανώτατα στελέχη του υπουργείου Οικονομικών όλα τα παραπάνω, τότε πρέπει να ρωτήσουμε:

♦ Ποιος έγραψε το περίφημο άρθρο 51;
♦ Ποιος νομικός σύμβουλος την ενέταξε; Με τίνος οδηγίες;
♦ Μήπως ήταν ο Γ. Μαυραγάνης; Δηλαδή ο μόνος που βγήκε επικοινωνιακά ενισχυμένος από την όλη υπόθεση, καθώς την ημέρα που όλα γκρεμίζονταν εκείνος έπαιρνε περισσότερες αρμοδιότητες με εντολή του πρωθυπουργού;
 
Κίνδυνος μπούμερανγκ

Καλή η θεωρία και το πολιτικό παρασκήνιο, αλλά υπάρχει και μια ρύθμιση η οποία πρέπει να υλοποιηθεί. Η ηλεκτρονική εφαρμογή αναμένεται να ενεργοποιηθεί ή αύριο ή την επόμενη εβδομάδα. Το βασικό ερώτημα που καίει αυτή τη στιγμή το οικονομικό επιτελείο έχει να κάνει με το αν θα πετύχει εισπρακτικά το μέτρο ή όχι.

Καλές οι αισιόδοξες δηλώσεις των κυβερνητικών στελεχών, που εμφανίζουν τη ρύθμιση ως το καλύτερο… δώρο που θα μπορούσε να γίνει ποτέ σε καθέναν από τους 3,7 εκατομμύρια οφειλέτες του Δημοσίου. Είναι βέβαιο όμως ότι ο οφειλέτης μπορεί να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις που συνεπάγεται η αποδοχή αυτού του δώρου; Υπάρχουν σοβαρότατες πιθανότητες να προκύψει στη συνέχεια ότι το θέμα της ένταξης των μη ληξιπρόθεσμων οφειλών στη ρύθμιση δεν ήταν το μοναδικό λάθος σε αυτή την… οδύσσεια, όπως εξελίχθηκε η υπόθεση της ρύθμισης. Και να γιατί:

1 Από το περίφημο άρθρο 51, που άναψε φωτιές στην κυβέρνηση, διεγράφη μόνο η περίπτωση β’ προκειμένου να κλείσει το παράθυρο ένταξης στη ρύθμιση των βεβαιωμένων, όχι όμως και ληξιπρόθεσμων οφειλών. Η παράγραφος γ’, που ορίζει ότι μπορούν να ενταχθούν στη ρύθμιση και όσοι έχουν ήδη ενταχθεί είτε στην προηγούμενη διευθέτηση των 48 δόσεων είτε στη λεγόμενη πάγια ρύθμιση των 12 δόσεων, εξακολουθεί να ισχύει.

Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Ότι όλοι όσοι έχουν ενταχθεί στη ρύθμιση των 12 ή των 48 δόσεων θα μπορούν να μεταπηδήσουν στη ρύθμιση των 72 ή ακόμη και των 100 δόσεων. Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Ας πάρουμε ένα απλοποιημένο παράδειγμα:

Ο οφειλέτης χρωστούσε 4.800 ευρώ. Μπήκε σε ρύθμιση πριν από 12 μήνες. Έχει ήδη πληρώσει 1.200 ευρώ και του απομένουν 3.600. Αν δεν υπήρχε η ρύθμιση των 100 δόσεων, ο συγκεκριμένος οφειλέτης θα εξακολουθούσε να πληρώνει 100 ευρώ τον μήνα. Δηλαδή μέχρι το τέλος του 2015 (μας ενδιαφέρει το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, καθώς αφορά και τη συζήτηση για το δημοσιονομικό κενό της επόμενης χρονιάς) ο οφειλέτης θα πλήρωνε συνολικά 1.400 ευρώ.

Επαναλαμβάνουμε ότι το παράδειγμα είναι απλοποιημένο. Στην πραγματικότητα ο οφειλέτης θα πλήρωνε πολύ περισσότερα καθώς υπάρχει και ο τόκος της προηγούμενης ρύθμισης, που στη συγκεκριμένη περίπτωση διαμορφωνόταν στο 8,56%.

Τι μπορεί να κάνει τώρα ο συγκεκριμένος οφειλέτης; Να μεταφέρει την οφειλή του στη ρύθμιση των 100 δόσεων. Στην πραγματικότητα 100 δόσεις δεν μπορεί να ζητήσει ο συγκεκριμένος οφειλέτης, καθώς ο νόμος της ρύθμισης προβλέπει ότι καμία δόση δεν μπορεί να είναι μικρότερη από 72 ευρώ.

Τι λοιπόν μπορεί να κάνει ο οφειλέτης; Να αξιοποιήσει το αναφαίρετο δικαίωμά του και να ζητήσει να αποπληρώσει το υπόλοιπο ποσό των 3.600 ευρώ σε 72 δόσεις των 50 ευρώ η καθεμία. Που σημαίνει ότι ο συγκεκριμένος οφειλέτης, με το που θα μεταφερθεί από τη μια ρύθμιση στην άλλη, θα πληρώνει 50 ευρώ τον μήνα αντί για 100 που θα πλήρωνε με τη ρύθμιση των 48 δόσεων. Μέχρι το τέλος του 2015 από τον συγκεκριμένο οφειλέτη το Δημόσιο θα εισπράξει 700 ευρώ. Ακριβώς τα μισά σε σχέση με την προηγούμενη ρύθμιση.

Και πάλι το παράδειγμα είναι απλοποιημένο. Ο οφειλέτης θα γλιτώσει χρήματα και από τους τόκους, καθώς η νέα ρύθμιση προβλέπει επιτόκιο 4,56% αντί για 8,5% που προέβλεπε η προηγούμενη ρύθμιση.

Είναι σαφές λοιπόν το συμπέρασμα: Για κάθε μετακόμιση από την παλαιά ρύθμιση στην καινούργια χρειάζεται ένας νέος οφειλέτης για να καλυφθεί η τρύπα στο σκέλος των δημοσίων εσόδων. Αν υποτεθεί ότι μετακομίσουν 100.000 οφειλέτες, χρειάζονται και 100.000 νέοι για να αναπληρώσουν την τρύπα στα δημόσια έσοδα.

Στη δε ρύθμιση των 12 δόσεων, η αναλογία είναι ακόμη χειρότερη καθώς για καθέναν που μπαίνει από τη μια ρύθμιση στην άλλη χρειάζονται ακόμη και έξι νέοι για να αναπληρώσουν τα έσοδα του Δημοσίου. Με λίγα λόγια, για να μην γυρίσει η ρύθμιση μπούμερανγκ, το υπουργείο Οικονομικών πρέπει να βρει φρέσκια πελατεία από την – τεράστια, είναι η αλήθεια – δεξαμενή των οφειλετών, όπου έχει συγκεντρωθεί πάνω από το 35% του συνολικού πληθυσμού της Ελλάδας. Υπάρχουν τόσοι πρόθυμοι;

Πόσοι θα αντέξουν;

2 Εδώ εγείρονται νέα ερωτήματα. Ο νομοθέτης της ρύθμισης αποφάσισε ότι, για να δώσει το δώρο των 100 ή των 72 δόσεων, πρέπει ο οφειλέτης να μην δημιουργήσει ληξιπρόθεσμες οφειλές από την 1η Οκτωβρίου και μετά. Κάτι που σημαίνει τα εξής:

Ας υποθέσουμε ότι ο οφειλέτης υποβάλλει την αίτηση για τη ρύθμιση στις 25 Νοεμβρίου.

♦ Πρώτα θα πρέπει να καθαρίσει με τις οποίες ληξιπρόθεσμες οφειλές έχουν δημιουργηθεί μετά την 1η Οκτωβρίου. Δηλαδή θα πρέπει να πληρώσει ΕΝΦΙΑ και ΦΠΑ εφόσον δεν το έχει κάνει μέχρι το τέλος Οκτωβρίου.
♦ Στη συνέχεια, μέσα σε τρεις εργάσιμες, θα πρέπει να πληρώσει την πρώτη δόση της ρύθμισης και μέχρι τις 28 Νοεμβρίου και την τρίτη δόση του ΕΝΦΙΑ, την τελευταία δόση του φόρου εισοδήματος και τη δεύτερη δόση του ΦΠΑ.
♦ Και μετά θα έρθει ο Δεκέμβριος, μήνας κατά τον οποίο θα πρέπει να πληρωθούν και ο ΕΝΦΙΑ και τα τέλη κυκλοφορίας.
♦ Κι όποιος νομίζει ότι από Γενάρη τα πράγματα θα ηρεμήσουν, πλανάται. Διότι η ρύθμιση προβλέπει ότι για το πρώτο εξάμηνο δεν πρέπει να χαθεί ούτε δόση.

Πραγματικά, πόσοι διαθέτουν τη ρευστότητα για να αντεπεξέλθουν χριστουγεννιάτικα σε τέτοια δοκιμασία, πόσω μάλλον όταν έχει μυρίσει παντού… εκλογές;