Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται η… επέλαση των Ρώσων στην ευρύτερη περιοχή της Ευρασίας, με στόχο να κλείσουν όλοι οι δρόμοι μεταφοράς ενεργειακών πρώτων υλών προς τις ευρωπαϊκές αγορές.

Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται η… επέλαση των Ρώσων στην ευρύτερη περιοχή της Ευρασίας, με στόχο να κλείσουν όλοι οι δρόμοι μεταφοράς ενεργειακών πρώτων υλών προς τις ευρωπαϊκές αγορές.

Όλα δείχνουν ότι η Μόσχα κερδίζει τουλάχιστον αυτή την παρτίδα στο σκάκι της ενέργειας, αλλά το… τουρνουά δεν έχει ακόμη νικητή! Σε αντίθεση με όσα υποστηρίζει η ρώσικη πλευρά!

Την προηγούμενη εβδομάδα, όλες οι ειδήσεις είχαν στο επίκεντρο τις ρώσικες κινήσεις για την ολοκλήρωση των συμφωνιών σχετικά με τους αγωγούς πετρελαίου και φυσικού αερίου, που θα φέρουν ισχυρό πλεονέκτημα στο Κρεμλίνο. Εάν μείνουμε σε επίπεδο ειδησεογραφίας, η Μόσχα φαίνεται να κερδίζει κατά κράτος όλους τους ανταγωνιστές της, αλλά τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά όσο φαίνονται…

Αισιοδοξία

Υψηλόβαθμοι παράγοντες του ρώσικου ενεργειακού συστήματος, με τους οποίους συνομίλησε το «Π», υποστήριζαν ότι σε αυτή την περίοδο οι ΗΠΑ δεν έχουν ούτε τη δυνατότητα ούτε τη διάθεση να ασχοληθούν με τους αγωγούς στη Νοτιοανατολική Ευρώπη.

«Τώρα έχουν να ασχοληθούν με το Αφγανιστάν, το Πακιστάν και το Ιράκ» μας έλεγαν χαρακτηριστικά και μάλιστα απαντούσαν σχεδόν απαξιωτικά για τους Αμερικάνους, στην επιμονή μας ότι η κυβέρνηση Ομπάμα δεν θα αφήνει χωρίς αντίδραση την επιδίωξη να της αποσπάσουν μερίδια από την επιρροή της.

Η άποψη αυτή φαίνεται πως είναι η επικρατέστερη στα υψηλόβαθμα κλιμάκια του ρώσικου ενεργειακού τομέα, αλλά αφήνει την αίσθηση υπερβολικής αισιοδοξίας, που φτάνει στα όρια του μεγαλοϊδεατισμού… Αντίληψη που δεν είναι καθόλου ξένη στην ιδιοσυγκρασία των Ρώσων.

Όπως έγραφε το «Π» την προηγούμενη εβδομάδα, η Μόσχα φρόντισε να κλείσει όλες τις διαθέσιμες ποσότητες που θα μπορούσαν να τροφοδοτήσουν άλλους αγωγούς, όπως ο Nabucco ή το σύστημα αγωγών που θα συνδέει την Τουρκία με τη χώρα μας και στη συνέχεια την Ιταλία.

Η συμφωνία της Gazprom με την κρατική εταιρεία πετρελαίου του Αζερμπαϊτζάν SOCAR προβλέπει την εισαγωγή από τη Ρωσία περίπου 500 εκατ. κυβικών μέτρων αερίου κάθε χρόνο, αλλά με την αύξηση της εξαγωγικής ικανότητας του Μπακού, ο ρώσικος κολοσσός θα αγοράζει περισσότερες ποσότητες…

Με άλλα λόγια, δεν περισσεύουν και πολλές ποσότητες από το αζέρικο τμήμα της Κασπίας για τους άλλους ενδιαφερόμενους.

Το Τουρκμενιστάν, από την άλλη πλευρά, υπόσχεται αριστερά και δεξιά δεκάδες δισ. κυβικά μέτρα, χωρίς να μπορεί να αποδείξει ότι αυτές οι ποσότητες είναι υπαρκτές…

Σύμφωνα με τους μετριότερους υπολογισμούς δυτικών αναλυτών, για κάθε μήνα διακοπής στην παροχή αερίου προς το ρώσικο σύστημα, οι Τουρκμένιοι χάνουν περίπου ένα δισ. δολάρια. Και η διακοπή συνεχίζεται από τον περασμένο Απρίλιο, όταν έγινε η έκρηξη στον αγωγό που συνδέει τις δύο χώρες.

Στην ευρύτερη περιοχή δεν υπάρχει άλλη χώρα που να διαθέτει σημαντικές ποσότητες αερίου προς εξαγωγή. Γι’ αυτό, άλλωστε, ο διευθυντής Συμβάσεων και Διαμόρφωσης Τιμών της Gazprom Export Σεργκέι Κόμλεφ, που βρέθηκε στην Αθήνα την προηγούμενη εβδομάδα, απαντώντας σε σχετική ερώτηση, ανέφερε με νόημα: «Όποιος θέλει επιπλέον αέριο, ας το ζητήσει από τη Ρωσία»…

Βεβαίως, έσπευσε να διευκρινίσει ότι η ηγεσία του ρώσικου κολοσσού δεν θεωρεί ανταγωνιστικούς τους αγωγούς Nabucco και TGI (Τουρκία – Ελλάδα – Ιταλία), καθώς μέσα στην επόμενη δεκαετία και μετά την οριστική ανάκαμψη από την οικονομική κρίση, η Ευρώπη θα χρειαστεί πολύ περισσότερες ποσότητες αερίου, τις οποίες θα μπορεί να τις προμηθεύεται από τα πολλά συστήματα αγωγών που θα έχουν δημιουργηθεί.

Στη ρώσικη πλευρά, πάντως, αφήνουν να εννοηθεί ότι το παιχνίδι θα το κερδίσει εκείνος που όχι μόνο θα έχει αέριο, αλλά θα το δίνει και στις πιο φθηνές τιμές. Και η Μόσχα ακριβώς αυτό επιδιώκει με το μπαράζ συμφωνιών που έχει συνάψει: Το μείγμα του αερίου που πουλάει στην Ευρώπη είναι πολύ φθηνότερο από τις τρέχουσες χρηματιστηριακές τιμές, καθώς περιλαμβάνει το πανάκριβο (λόγω κόστους υποδομών και μεταφοράς) καύσιμο από τη Βόρεια Σιβηρία, αλλά και το πάμφθηνο αέριο από τις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες της Κεντρικής Ασίας.

«Εάν οι Αμερικάνοι βρουν φθηνότερη πρώτη ύλη, ας μας τη δείξουν» έλεγε με νόημα ο ίδιος παράγοντας του ρώσικου ενεργειακού συστήματος που μίλησε στο «Π». Ωστόσο, απέφυγε να απαντήσει για τις κινήσεις και την επιμονή του νέου τοποτηρητή της Ουάσιγκτον για θέματα ενέργειας στην Ευρασία Ρίτσαρντ Μόρνινγκσταρ να προτρέπει όλες τις χώρες της περιοχής να προσαρμόσουν την πολιτική τους και να συντονιστούν με τα αμερικάνικα συμφέροντα… Όσο αδύναμος ή αδιάφορος κι αν εμφανίζεται ο… θείος Σαμ, ποτέ κανείς δεν ξέρει πότε θα χτυπήσει… ◆