Γυμνό Γεύμα / Χειρότερα κι από σκυλιά / Κρυφός Κυνηγός / Οδοιπορικό στις χώρες της Βίβλου / Τελευταίο έρχεται το κοράκι

Ουίλιαμ Μπάροουζ

Γυμνό Γεύμα

Εισαγωγή: J. G. Ballard

Μετάφραση: Γιώργος Μπέτσος

Εκδόσεις: Τόπος

Σελ.: 378

Θρυλικό βιβλίο! Ένα συντριπτικό κατηγορώ ενάντια στον δυτικό πολιτισμό και την εκφυλισμένη αξία του κέρδους, αυτή την υπέρτατη αξία της κόλασης. Ο Μπάροουζ, όπως και οι περισσότεροι της γενιάς του, δεν μάσησαν τα λόγια τους όταν ήρθε η ώρα να αντικρίσουν κατάματα τον κόσμο και να τον δουν πίσω από τα φτηνά του φτιασίδια. Το αμερικάνικο όνειρο με το όποιο ήρθαν αντιμέτωποι, έμοιαζε με την εκδοχή του πλέον αποτρόπαιου εφιάλτη. Αναζητώντας την προσωπική ευτυχία σ’ έναν κόσμο σαδιστικά εχθρικό, ο Μπάροουζ μάς μεταφέρει σ’ ένα σκηνικό του οποίου η συντριπτική αλήθεια ξεπερνά αυτό που μπορούμε να παραδεχτούμε ως πραγματικό. Ο κόσμος που μας περιβάλλει είναι η αντανάκλαση της κόλασης, αυτό πιστεύει ο Μπάροουζ, γι’ αυτό η πόλη της Νέας Υόρκης μοιάζει με πόλη της αποκαλύψεως• τα ναρκωτικά και η απεγνωσμένη αναζήτηση διεξόδου στην ομοφυλοφιλία συνθέτουν μια πραγματικότητα που δυστυχώς καμιά εξέλιξη δεν μπορεί να ανατρέψει. Διαβάζοντας κανείς «Το Γυμνό γεύμα» θα νιώσει όπως ακριβώς κάποιος που πιάνει γυμνά ηλεκτροφόρα καλώδια. Πρόκειται για μια πρόσκληση σε γεύμα για όσους διαθέτουν γερά στομάχια αλλά κυρίως γι’ αυτούς που αντέχουν να αντικρίσουν γυμνή την ανθρώπινη φύση σε όλο της το μεγαλείο, καθώς μονομαχεί με τις ανθρώπινες αξίες, όπως αυτές εδραιώθηκαν στον Δυτικό πολιτισμό. Η παρούσα και σημαντική έκδοση, όπως κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Τόπος, μας παρουσιάζει το «αποκαταστημένο κείμενο», το οποίο είναι αρκετά μεγαλύτερο από αυτό της πρώτης του έκδοσης το 1959, και δημοσιεύεται για πρώτη φορά στη γλώσσα μας.

Γιώργος Μαρκόπουλος

Κρυφός Κυνηγός

Εκδόσεις: Κέδρος

Σελ.: 50

Βγαλμένη από έναν άλλο, θαρρείς, παλιό κόσμο, αλλά και ταυτόχρονα δραματικά σύγχρονο, η ποιητική συλλογή του εκλεκτού Γιώργου Μαρκόπουλου, αναπτύσσεται σ’ εκείνο το μεταίχμιο του βίου όπου οι αναμνήσεις πληθαίνουν και συνωστίζονται, καθώς στενεύει ο ορίζοντας του χρόνου. « Πού πήγαν όλοι που χάθηκαν; / Αυτός που κάποτε ήθελε να αλλάξει τον κόσμο, / το παιδί που μικρό ήσυχο δεν καθόταν…». Η ζωή σε χαμηλές πτήσεις, το πρόσωπο ως κεντρικό θέμα ή καλύτερα οι περιπέτειες του εαυτού μας, με τα ανθρώπινα χαρακτηριστικά του, καθώς κλαίει, χαμογελά, κυρίως καθώς αναπολεί την ήττα και τη φθορά, τους θριάμβους της μικρής ζωής πάνω στη διαδρομή που ξεθώριασαν τα όνειρα από την πραγματικότητα, τους τόσο γοητευτικά μελαγχολικούς ρυθμούς του προσωπικού κόσμου. Ενός κόσμου που έρχεται μόνος, αντιμέτωπος με την απώλεια «πατρίδα μου είναι πλέον η μνήμη…» και τις ελάχιστες ελπίδες που απομένουν «Κλείνω τα μάτια και με πλημμυρίζουν / άηχες ουράνιες μελωδίες. / Χιόνι. / Και στη χαραμάδα της ψυχής μου μια υπέρλαμπρη πτώση». Πρόκειται για μελαγχολικές βιωματικές ψηφίδες όπου ο ποιητής ταξιδεύει με τις αισθήσεις του στην ίδια του τη ζωή, αποσπώντας τη σε μια αισθητική εσωτερικότητα, όπου όλα υπάρχουν ξανά σαν αντανάκλαση. Πρόκειται για μια ποίηση που παρακολουθεί την ανθρώπινη Οδύσσεια της φθοράς, καθώς όλα υποχωρούν με τη σειρά τους παρασυρμένα από την κόλαση του χρόνου που κυλά. Το παιδί, ο πατέρας, οι συγγενείς, οι αρρώστιες, οι πόλεις, τα τοπία, τα φθαρμένα ρούχα, όλα τα μαλακά και σκληρά υλικά του πραγματικού κόσμου, μέσα από την ποίηση του Μαρκόπουλου μετατρέπονται σε ευγενείς, πλην μελαγχολικές χειρονομίες της ζωής, ή σαν ένας αποχαιρετισμός που κρύβει μιαν ανεπίδοτη ελπίδα.

Τσαρλς Μίνγκους

Χειρότερα κι από σκυλιά

Μετάφραση: Χρύσα Τσαλικίδου

Εκδόσεις: Εξάντας

Σελ.: 348

Μια αμερικάνικου τύπου αυτοβιογραφία από έναν σπουδαίο καλλιτέχνη σαν τον Τσάρλς Μίνγκους προκαλεί το ενδιαφέρον όχι μόνο για να κατανοήσουμε τη τέχνη του μέσα από τη ζωή του, αλλά και γιατί μας αποκαλύπτει έναν κόσμο που ποτέ δεν θα πάψει να μας εντυπωσιάζει: τον κόσμο της ανεξάντλητης Αμερικής, αυτής της απίθανης χώρας όπου τα όνειρα ωχριούν μπροστά στην πραγματικότητα. Γεννημένος στο Γουάτς της κομητείας του Λος Άντζελες, στην πολιτεία της Καλιφόρνιας, ο Μίνγκους είχε την τύχη που έχουν οι μαύροι που μεγαλώνουν στα γκέτο. Το βασικό όνειρο αυτών των παιδιών είναι να γίνουν νταβατζήδες, να φορέσουν ένα ακριβό και φανταχτερό κουστούμι και να κάνουν βόλτα στα χαλάσματα της γειτονιάς τους με μιαν απαστράπτουσα Κάντιλακ. Από αυτό το μεγαλεπήβολο «όνειρο» δεν ξέφυγε ούτε ο Μίνγκους, παρά το γεγονός ότι, σχετικά γρήγορα είναι η αλήθεια, κατάλαβε πως δεν του ταίριαζε καθόλου αυτού του είδους η… καριέρα. Στο βιβλίο αυτό -μια αποκαλυπτική αυτοβιογραφία- ο Μίνγκους, ένας εκ των σπουδαιότερων Αμερικανών μουσικών της Τζαζ του 20ου αιώνα, καταγράφει τα βασικά περιστατικά της ζωής του, όλη αυτή την απίθανη περιπέτεια ενός μαύρου που από τα καταγώγια της γειτονιάς και την άθλια ζωή των δρόμων, κατέληξε στα πολυτελή διαμερίσματα της Νέας Υόρκης και στην κορυφή του αμερικάνικου μουσικού στερεώματος. Στη διαδρομή αυτή, τη γεμάτη ένταση, μουσική, κοντραμπάσο, γυναίκες, έμπνευση, ο Μίνγκους κάθισε και στο κρεβάτι του ψυχαναλυτή προκειμένου να κατανοήσει τον εαυτό του. Έναν εαυτό που δεν ευτύχησε να «γνωρίσει», μέσα από την πολυτάραχη ζωή του, που τελικά τον κατέβαλε, με αποτέλεσμα να αποσυρθεί για ένα μεγάλο διάστημα από τη σκηνή της Τζαζ. Μέσα από μια βαθιά και ουσιαστική επίγνωση της μαύρης μουσικής κληρονομιάς, κατάφερε να διαμορφώσει το δικό του προσωπικό ύφος στις συνθέσεις του, αλλά και στους αυτοσχεδιασμούς του.

Regis Debray

Οδοιπορικό στις χώρες της Βίβλου

Μετάφραση: Άννα Καρακατσούλη

Πρόλογος : Σταύρος Ζουμπουλάκης

Σελ.: 516

Έχουμε να κάνουμε με ένα ιδιαίτερο ανάγνωσμα, ένα σπάνιο οδοιπορικό με έντονα πολιτικές, θρησκευτικές και κατά συνέπεια πολιτισμικές προεκτάσεις. Ο Debray ξεκινάει αυτό το ταξίδι από τις σελίδες της Βίβλου για να καταλήξει στους Ιερούς Τόπους, εκεί ακριβώς όπου συναντούνται οι τρεις μεγάλες μονοθεϊστικές θρησκείες: ο Ιουδαϊσμός, ο Χριστιανισμός και ο Μωαμεθανισμός. Οι τόποι αυτοί, καθώς φαίνεται, είχαν τον τρόπο τους να προσελκύουν το ενδιαφέρον σε όλες τις ιστορικές περιόδους. Παρακολουθώντας το σύντομο βίο του Ιησού και τις μετακινήσεις του, όπως αυτές καταγράφονται στη Βίβλο, ο συγγραφέας αναγκάστηκε να χρησιμοποιήσει πολλές φορές το διαβατήριό του: Ισραήλ, Παλαιστίνη, Ιορδανία, Γάζα, Λίβανος, Αίγυπτος και Συρία. Χώρες, ανάμεσα στις οποίες η επικοινωνία σήμερα δεν είναι τόσο εύκολη όπως ήταν την εποχή που τις επισκέφτηκε ο Ιησούς. Όπως συμβαίνει και στη Βίβλο, όπου περισσεύουν τα προστάγματα της Αγάπης μέσα από πράξεις άφατου Μίσους, έτσι και στις χώρες τις γύρω από τους Άγιους Τόπους ο πόλεμος και οι συγκρούσεις μαίνονται χωρίς τέλος. Ο Regis Debray, προφανώς δεν μοιάζει με τα εκατομμύρια των προσκυνητών που συρρέουν εκεί χάριν των θρησκευτικών τους αναζητήσεων. Οι προβληματισμοί του που γεννιούνται από αυτές τις τοποθεσίες της Βίβλου, έχουν να κάνουν περισσότερο με τους ανθρώπους που τις κατοικούν και τον τρόπο με τον οποίο προσπαθούν να συνυπάρξουν ως προαιώνιοι εχθροί με αβυσσαλέες διαφορές που ξεθώριασαν τα προστάγματα των Γραφών, μέσα από τα οποία αναζητείται μια πιο υποφερτή λύση: αυτή της… αγάπης. Ωστόσο θα μπούμε στον πειρασμό να επισημάνουμε ότι στην πιο πυκνή θρησκευτική περιοχή του κόσμου ρέει το πιο πυκνό ανθρώπινο αίμα!

Ίταλο Καλβίνο

Τελευταίο έρχεται το κοράκι

Μετάφραση: Ανταίος Χρυσοστομίδης

Εκδόσεις: Καστανιώτη

Σελ.: 282

Τα διηγήματα αυτά αναφέρονται στα δύσκολα χρόνια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, και διαπνέονται από την πολιτική φόρτιση των γεγονότων που ακολούθησαν στην Ιταλία. Εκείνη μάλιστα την περίοδο, ο συγγραφέας δραστηριοποιείτο έντονα στις τάξεις του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ιταλίας. Σύμφωνα με τον πρόλογο του μεταφραστή, η σημερινή έκδοση ακολουθεί πιστά την πρώτη έκδοση του 1949, γιατί μια δεκαετία μετά, στη δεύτερη έκδοση της συλλογής, ο συγγραφέας αφαίρεσε κάποια «συναισθηματικά» διηγήματα. Τα διηγήματα αυτά ανήκουν στην πρώτη του συγγραφική περίοδο, έτσι που εκτός από τη θεματολογία που είναι επηρεασμένη από τα καταλυτικά γεγονότα της εποχής στην οποία αναφέρεται, γίνεται εμφανής και η αναζήτηση ύφους. Ωστόσο, μέσα από αυτή τη συλλογή εμφανίζονται όλες εκείνες οι συγγραφικές αρετές που θα χαρίσουν στον Ίταλο Καλβίνο τη μεγάλη καταξίωση στο λογοτεχνικό στερέωμα. Δεν είναι λίγες οι στιγμές στα διηγήματα, όπου μέσα από μιαν ιστορία που σήμερα θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε ως παρωχημένη, ο συγγραφέας εκπλήσσει με τη μαγεία του να χαρίζει μιαν αναπάντεχη ανατροπή, από αυτές που κάνουν τη λογοτεχνία την πιο ευλογημένη των τεχνών! Πρέπει να παρατηρήσουμε ότι ακόμα και τότε, γράφοντας για θέματα ηρωικά, όπως για τον πόλεμο ή την Αντίσταση, ο Καλβίνο απέφυγε εκείνη την αριστερή αισθητική ρητορεία με την οποία έπρεπε να λεχθούν οι ιστορίες. Κι αυτό είναι το σημείο-κλειδί που κάνει αυτά τα διηγήματα να κερδίζουν το αισθητικό – λογοτεχνικό ενδιαφέρον του σημερινού αναγνώστη. Η διαχρονικότητα στη λογοτεχνία δεν είναι μόνο ζήτημα θεματολογίας όσο των εκφραστικών μέσων που την αναδεικνύουν και ο Καλβίνο, όπως αποδείχτηκε και στη συνέχεια, υπήρξε μέγας μάστορας της διήγησης.

Ξενοφών Μπρουντζάκης [[email protected]]