Για πολλούς – μεταξύ των οποίων και ο υπογράφων – είναι ο μεγαλύτερος ζωγράφος που γεννήθηκε ποτέ. Όσο ζούσε, πούλησε… μισό πίνακα, σήμερα τα έργα του καταρρίπτουν όλα τα ρεκόρ στις δημοπρασίες των μεγάλων οίκων.

Για πολλούς – μεταξύ των οποίων και ο υπογράφων – είναι ο μεγαλύτερος ζωγράφος που γεννήθηκε ποτέ. Όσο ζούσε, πούλησε… μισό πίνακα, σήμερα τα έργα του καταρρίπτουν όλα τα ρεκόρ στις δημοπρασίες των μεγάλων οίκων.

Τα δύο τελευταία χρόνια της ζωής του ο Βίνσεντ βαν Γκογκ εγκατέλειψε το Παρίσι και εγκαταστάθηκε στη Νότια Γαλλία, στην Αρλ. Είναι γνωστό το βιβλίο «Το Κίτρινο σπίτι», όπου φιλοξενήθηκε ο Γκωγκέν λίγο πριν από τον θάνατό του, στο οποίο ο συγγραφέας Μάρτιν Γκέιφορντ περιγράφει – εκτός από την επεισοδιακή σχέση των δύο ιδιοφυών ζωγράφων – πώς ο Βικέντιος ερωτεύτηκε το τοπίο και το φως, πώς ζωγράφιζε ακατάπαυστα και με πάθος.

Είναι η περίοδος που μπήκε σ’ έναν διαρκή διάλογο με την τέχνη, με τις ιδέες και τα όνειρά του: δημιούργησε τα πιο ωραία έργα του, ονειρεύτηκε να στήσει μια εστία καλλιτεχνών, βασανίστηκε από την ψυχασθένειά του – που κορυφώθηκε στο γνωστό επεισόδιο με το κόψιμο του αυτιού. Ένας ακόμη μύθος που μέχρι σήμερα οι ειδικοί προσπαθούν να ξεδιαλύνουν…

Πεισματάρης, αφοσιωμένος στην τέχνη του, εμμονικός, απόλυτος στις ιδέες του περί τέχνης και περί καλλιτεχνών, αποφασισμένος να μη συμβιβάσει την τέχνη του με το δημοφιλές στυλ της εποχής. Ίσως ο μόνος άνθρωπος που πραγματικά κατάλαβε τον Βίνσεντ ήταν ο αδελφός του, ο Τεό, και οι επιστολές που αντάλλαξαν οι δυο τους, διάσπαρτες μέσα στο κόμικς και συνυφασμένες με την πλοκή, είναι αποκαλυπτικές.

«Ένα πράγμα σου ζητάω, να πάψεις να ανησυχείς για τα λεφτά που μου χρωστάς. Δεν φταις εσύ που δεν πουλιούνται τα έργα σου, αυτό συμβαίνει γιατί αυτή η αηδιαστική κοινωνία είναι στο πλευρό εκείνων που δεν τη χρειάζονται. Σε λίγο θα έλθει ο Γκωγκέν και η παρέα του θα σου κάνει καλό» γράφει ο αδελφός του Τεό σ’ ένα γράμμα του. Το τραγικό της ιστορίας των δύο αδελφών είναι ότι ο Τεό πέθανε λίγο μετά τον αγαπημένο του Βικέντιο…

Η ιστορία που γράφει και εικονογραφεί η Μπάρμπαρα Στοκ είναι ένα – το τελευταίο – στιγμιότυπο της σύντομης, χαοτικής ζωής του Βαν Γκογκ, αλλά είναι αρκετή ώστε να καταλάβουμε την ορμή και το πάθος αυτού του μοναδικού ζωγράφου. Με φωτεινά, δυνατά χρώματα, όπως στα έργα του, η Μπάρμπαρα Στοκ, βασισμένη σε πραγματικά γεγονότα και στις επιστολές που αντάλλασσε με τον αδελφό του ζωντανεύει τον Βίνσεντ και του δίνει φωνή. Ξετυλίγοντας πτυχές του χαρακτήρα του, τόσο στις δημιουργικές στιγμές του όσο και στις εξάρσεις της ψυχικής του αστάθειας, μας αποκαλύπτει τον άνθρωπο που βρίσκεται πίσω από τα μοναδικά έργα τέχνης και αποκωδικοποιεί ένα μικρό κομμάτι της περίπλοκης προσωπικότητάς του. Χρησιμοποιεί με εξαιρετική ευφυΐα τις δυνατότητες της τέχνης της για να δείξει τον βασανισμένο ψυχισμό του καλλιτέχνη. Κάθε εικόνα της ξεκινάει από τα πραγματικά χρώματα του Βαν Γκογκ, ενώ τα παραμορφωμένα μοτίβα της απηχούν μοναδικά τις στιγμές της ψύχωσής του.

«Η Στοκ καταφέρνει έξοχα και με ευαισθησία να αποδώσει τον καλλιτέχνη, είτε κυριεύεται από την τρέλα είτε κάθεται ανάμεσα στα σταχοχώραφα και στα ηλιοτρόπια της Αρλ» έγραψε η έγκυρη βρετανική εφημερίδα «The Guardian».
«Διάλεξα τα δύο τελευταία χρόνια της ζωής του, την περίοδο που έζησε στη Νότια Γαλλία, επειδή είναι άκρως ενδιαφέρουσα. Συνέβαιναν πάρα πολλά ταυτόχρονα: δημιούργησε τα πιο όμορφα έργα του, ονειρεύτηκε να στήσει μια εστία καλλιτεχνών, μεσολάβησε το τραγικό συμβάν με το κόψιμο του αυτιού του και, τέλος, εισήχθη σε ψυχιατρικό ίδρυμα. Είχε ελπίδες, έκανε όνειρα και έζησε μεγάλες απογοητεύσεις, αλλά στο τέλος αφέθηκε στη φύση και στη δουλειά του για να βρει παρηγοριά» δήλωσε σε μια πρόσφατη συνέντευξή της η Στοκ.

INFO   ΒΙΒΛΙΟ: Κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Αιώρα, σε μετάφραση Μαργαρίτας Μπονάτσου (Σελ. 140)  

Η ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: Η Μπάρμπαρα Στοκ (Χρόνιγκεν, 1970) έγινε ευρέως γνωστή στην Ολλανδία για τα αυτοβιογραφικά της κόμικς. Έχει δημοσιεύσει δουλειά της σε εφημερίδες και περιοδικά και έχει εκδώσει εννιά βιβλία. Το 2009 τιμήθηκε με το Stripschapprijs, το πιο σημαντικό ολλανδικό βραβείο για κόμικς. Ο «Vincent» έχει ήδη μεταφραστεί σε εννιά γλώσσες χαρίζοντάς της διεθνή αναγνώριση