Η αποφασιστικότητα είναι το βασικό μήνυμα του Αλέξη Τσίπρα ως πρωθυπουργού, ο οποίος από το βράδυ των εκλογών, παρά την απώλεια της αυτοδυναμίας για λίγες χιλιάδες ψήφους, δεν άφησε στιγμή να πάει χαμένη.

Η αποφασιστικότητα είναι το βασικό μήνυμα του Αλέξη Τσίπρα ως πρωθυπουργού, ο οποίος από το βράδυ των εκλογών, παρά την απώλεια της αυτοδυναμίας για λίγες χιλιάδες ψήφους, δεν άφησε στιγμή να πάει χαμένη: με γρήγορα βήματα προχώρησε στη συγκρότηση της κυβέρνησης συνεργασίας με τους ΑΝ.ΕΛΛ. και τον Πάνο Καμμένο.

Από σήμερα, τέσσερις μέρες μετά τις εκλογές, ανοίγει επίσημα και το κεφάλαιο των διαπραγματεύσεων με τους εταίρους, με την επίσκεψη Σουλτς στην Αθήνα, ο οποίος επέδειξε διάθεση να μεταφέρει τις ελληνικές θέσεις στο Βερολίνο.

Κι ενώ τα πρώτα βήματα της νεοσύστατης κυβέρνησης είναι ήδη σε εξέλιξη πριν και από τις προγραμματικές της δηλώσεις, αξίζει να δούμε τα χαρακτηριστικά της και τους ανθρώπους που την απαρτίζουν, καθώς και τι σηματοδοτεί ή «υπόσχεται» η παρουσία τους.

Οι άνθρωποι του προέδρου

Αρωγοί στο πλευρό του Αλέξη Τσίπρα και στο δύσκολο έργο που αναλαμβάνει από εδώ και πέρα είναι οι άνθρωποι που στάθηκαν στο πλευρό του όλα τα προηγούμενα χρόνια και συνέβαλαν στην ανάδειξή του στην κατάκτηση ενός άλλοτε άπιαστου στόχου για κόμμα της Αριστεράς, όπως τη γνωρίσαμε μεταπολιτευτικά.

Δύο από αυτούς είναι ο Αλέκος Φλαμπουράρης και ο Νίκος Παππάς, που, εκτός από τους πιο στενούς του συνεργάτες, είναι και πρόσωπα με τα οποία τον συνδέουν φιλικοί έως και «οικογενειακοί» δεσμοί χρόνων. Είναι οι άνθρωποι που εμπιστεύεται περισσότερο και που φέρνουν εις πέρας όλες τις δύσκολες αποστολές για λογαριασμό του.

– Ο Αλέκος Φλαμπουράρης, παλαιό στέλεχος του ΚΚΕ Εσωτερικού, ορίστηκε υπουργός Επικρατείας για τον συντονισμό του κυβερνητικού έργου.

– Ο Νίκος Παππάς είναι προσωπικός φίλος του Τσίπρα από την εποχή που οι δυο τους ήταν στη Νεολαία Συνασπισμού και σήμερα ορίζεται υπουργός Επικρατείας με αρμοδιότητα, μεταξύ άλλων, τα ΜΜΕ (ραδιοτηλεοπτικές άδειες).

Το τοπίο του στενού περιβάλλοντος του πρωθυπουργού συνθέτουν ακόμη ο νεαρός Δημήτρης Τζανακόπουλος, πρώην γραμματέας της νεολαίας, μέχρι πρότινος νομικός σύμβουλος του Τσίπρα και πλέον επικεφαλής του πρωθυπουργικού γραφείου, καθώς και ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ και κυβερνητικός εκπρόσωπος Γαβριήλ Σακελλαρίδης (επίσης πρώην στέλεχος της νεολαίας), αμφότεροι κάτω των 35 ετών. Σε αυτούς προστίθεται και ο νομικός, με ειδίκευση στο Εμπορικό Δίκαιο, Σπύρος Σαγιάς, ο οποίος αναλαμβάνει γραμματέας του Υπουργικού Συμβουλίου.

Ο ρόλος του Π. Νικολούδη

Δεν ανήκει στον στενό κύκλο των ανθρώπων του Αλέξη Τσίπρα, ωστόσο ο Παναγιώτης Νικολούδης, επικεφαλής της Αρχής για το Ξέπλυμα Βρόμικου Χρήματος, που είναι και το αντικείμενο ειδίκευσής του με σπουδές στις ΗΠΑ, είναι ο άνθρωπος που αναλαμβάνει να δώσει «σάρκα και οστά» στον πόλεμο κατά της διαφθοράς και της διαπλοκής, προεκλογική «σημαία» του πρωθυπουργού.

Προκειμένου να υπογραμμίσει την κεντρική σημασία που έχει για την κυβέρνησή του η υλοποίηση της συγκεκριμένης δέσμευσης, ο Αλέξης Τσίπρας συνέστησε ξεχωριστό υπουργείο Επικρατείας για την Καταπολέμηση της Διαφθοράς (αποσπώντας τις σχετικές αρμοδιότητες από το υπουργείο Δικαιοσύνης) με υπουργό Επικρατείας τον Νικολούδη.

Το κυβερνητικό σχήμα, που παρουσιάζεται αναλυτικά στις σελίδες 4-5, εκ πρώτης όψεως δεν φαίνεται τόσο «μικρό κι ευέλικτο». Τα υπουργεία μειώθηκαν σε 10, ωστόσο στελεχώνονται από πληθώρα αναπληρωτών υπουργών και πέντε υφυπουργούς, ανεβάζοντας συνολικά των αριθμό των κυβερνητικών στελεχών (μαζί με τους υπουργούς Επικρατείας) σε 39.

Από την άλλη, εκτός από το Υπουργικό Συμβούλιο, συστήνεται δεκαπενταμελές Κυβερνητικό Συμβούλιο, όργανο στο οποίο μετέχουν μόνο οι 10 υπουργοί (χωρίς αναπληρωτές και υφυπουργούς), οι υπουργοί Επικρατείας, ο αντιπρόεδρος και ο πρωθυπουργός.

Η «δύσκολη» συγκατοίκηση υπουργών
 
Επιπλέον ένα ερώτημα που τίθεται είναι κατά πόσον το κυβερνητικό σχήμα διασφαλίζει την εύρυθμη λειτουργία του χωρίς εσωτερικές κόντρες και συγκρούσεις. Αυτό μένει να απαντηθεί στο μέλλον, αλλά προς το παρόν μπορούμε να εντοπίσουμε μερικά ζεύγη υπουργών, είτε κάτω από την ίδια στέγη είτε σε συναρμόδια υπουργεία, τα οποία είναι επίφοβα για την πρόκληση οξύνσεων.

1 Η Μαρία Κόλλια – Τσαρουχά των Ανεξάρτητων Ελλήνων από τη μία και η Τασία Χριστοδουλοπούλου και ο Γιάννης Πανούσης από την άλλη (οι δύο τελευταίοι εμφορούνται από πιο αριστερές θέσεις στο μεταναστευτικό για παράδειγμα) είναι ερώτημα πώς θα συμβιώσουν στο υπερυπουργείο Εσωτερικών.

Ήδη τα όργανα άρχισαν με την εκπρόσωπο Τύπου των ΑΝ.ΕΛΛ. Μαρίνα Χρυσοβελώνη (η οποία, αν και εκτός κυβέρνησης, θέλησε να θυμίσει τις «κόκκινες γραμμές» των ΑΝ.ΕΛΛ.) να αντιδρά στις εξαγγελίες Χριστοδουλοπούλου για την ιθαγένεια σε παιδιά μεταναστών.

2 Ο υπερυπουργός Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Παναγιώτης Λαφαζάνης με τον υπουργό αναπληρωτή Περιβάλλοντος Γιάννη Τσιρώνη ενδέχεται λόγω αλληλοσυγκρουόμενων αρμοδιοτήτων να βρεθούν «απέναντι».

Μια τέτοια πιθανότητα «προβλέπουν» εννέα περιβαλλοντικές οργανώσεις, που καταγγέλλουν ως αναχρονιστικό το στρίμωγμα του τομέα Περιβάλλοντος σε ένα υπουργείο με ανταγωνιστικούς προς την περιβαλλοντική αειφορία σκοπούς.

3 Μεγάλο ερώτημα δημιουργείται για τη σχέση που θα αναπτύξουν οι Νίκος Κοτζιάς και Ευκλείδης Τσακαλώτος στο υπουργείο Εξωτερικών, καθώς εδώ το υπόβαθρο μιας πιθανής διένεξης είναι ιδεολογικό. Κοινώς για τον «διεθνιστή» υπουργό αναπληρωτή Ευκλείδη Τσακαλώτο οι απόψεις του Νίκου Κοτζιά για τα εθνικά θέματα είναι… «εθνικιστικές».

4 Βαρουφάκης και Δρίτσας δεν «συστεγάζονται», ωστόσο διατυπώνουν διαφορετικές απόψεις για τον ΟΛΠ, με τον πρώτο να βλέπει με θετικό πνεύμα την «επένδυση» της Cosco και τον δεύτερο να δηλώνει, με μια σχετική αμφισημία, ότι η ιδιωτικοποίησή του «σταματάει εδώ».

5 Ενδεχομένως «ανταγωνιστική» να είναι η σχέση του Παναγιώτη Κουρουμπλή και του Δημήτρη Στρατούλη. Πρόκειται για δύο ισχυρούς χαρακτήρες από διαφορετικούς πολιτικούς χώρους, που θα «παίξουν» για την πολιτική και επικοινωνιακή επικράτηση.