Hotel de Dream / Βούρλα – Τρούμπα / Ο Χάρτης των Χαμένων Εραστών / Πρέπει να μιλήσουμε για τον Κέβιν / Ρωσικό παράθυρο

Edmund White

Hotel de Dream

Μετάφρασης: Αχιλλέας Κυριακίδης

Εκδόσεις: Πατάκη

Σελ.: 292

Ο Στίβεν Κρέιν υπήρξε ένας ταλαντούχος συγγραφέας τού οποίου τη συγγραφική αλλά και προσωπική ζωή επιχειρεί να μας παρουσιάσει μέσα από μια μυθιστορηματική βιογραφία ο Edmund White. Όπως συμβαίνει συνήθως σε παρόμοια τολμήματα, τα όρια που χωρίζουν την πραγματικότητα από τη μυθοπλασία είναι δυσδιάκριτα, ο δε τρόπος προσέγγισης και ερμηνείας τής ζωής τού άλλου, αλλιώς ερευνώνται από την επιστήμη της Ιστορίας, για παράδειγμα και διαφορετικά από την λογοτεχνία. Πάντως, κάθε απόπειρα να δραματοποιηθεί μυθιστορηματικά η ζωή και το έργο μιας προσωπικότητας ενέχει κινδύνους, τόσο στη φάση της δημιουργίας, όσο και σε αυτή της ανάγνωσης. Άραγε πόσες αναγωγές ή υπερβάσεις καλείται να κάνει ο αναγνώστης σε παρόμοια ζητήματα; Ο νεαρός και διάσημος Κρέιν, ο πραγματικός και ταυτόχρονα μυθιστορηματικός ήρωας του βιβλίου, καταφεύγει στο υγρό Σάσεξ της Αγγλίας μαζί με τη σύζυγό του Κόρα προκειμένου να γλυτώσει από τον εφιάλτη των σχολίων σε βάρος της αγαπημένης του η οποία υπήρξε ιδιοκτήτρια του μεγαλύτερου πορνείου στη Φλόριντα, του Hotel de Dream. Απομονωμένος και χτυπημένος από τη φυματίωση, οι μέρες του Κρέιν φαίνονται μετρημένες. Στην απομόνωση της αγγλικής επαρχίας τον επισκέπτονται δυο κορυφαίοι ομότεχνοί του, ο Κόνραντ και ο Χένρυ Τζέιμς. Η Κόρα ελπίζει ότι η μετάβαση του Κρέιν στον Μέλανα Δρυμό, στη Γερμανία, εκεί όπου υπάρχει ένας διάσημος πνευμονολόγος, θα σώσει τη ζωή του. Εκείνος ωστόσο ξεκινά να της υπαγορεύει ένα τολμηρό μυθιστόρημα «Το Βαμμένο παιδί» που περιγράφει τη ζωή ενός μικρού που βγαίνει στην πορνεία και ενός οικογενειάρχη που καταστρέφεται παρασυρμένος από το πάθος του γι’ αυτό το μικρό αγόρι.

Βασίλης Πισιμίσης

Βούρλα – Τρούμπα

Εκδόσεις: Τσαμαντάκη

Σελ.: 202

Η τάση κάποιων ανθρώπων να επικεντρώνουν το ενδιαφέρον τους στο παρελθόν, παρασυρμένοι από τον μελαγχολικό αέρα της νοσταλγίας, μαρτυρεί μια βαθύτερη ανθρώπινη ανάγκη που έχει να κάνει με τη συγκρότηση της ταυτότητάς μας. Ο συγγραφέας αυτής της λαογραφικής μελέτης εστιάζει την ερευνητική του ματιά σε μια περιοχή του Πειραιά, που ο κακόφημος απόηχός της κρατά ως και τις μέρες μας. Η Τρούμπα με τα κλαμπ, τον παράνομο έρωτα, συγκροτεί την ελληνικού τύπου εκδοχή της παραβατικότητας και της δράσης του υποκόσμου. Το βιβλίο αυτό επιχειρεί να ανασυνθέσει την εποχή της ακμής ολόκληρης εκείνης της περιοχής, με τα ήθη της και τους ανθρώπους που της χάριζαν υπόσταση και ζωντάνια. Έτσι στις σελίδες του παρελαύνει ένα πάνθεον χαρακτηριστικών τύπων οι οποίοι αποτελούσαν την ψυχή και το σώμα αυτής της ιδιότυπης κοινότητας – κοινωνίας. Πόρνες και νταβατζήδες, χασικλήδες, σωματέμποροι και ένα σωρό ανθηρά μπουμπούκια της τότε πραγματικότητας, αναβιώνουν ως χαρακτήρες που άφησαν το στίγμα τους σε εκείνη την περιοχή. Η ιστορική περίοδος που καλύπτει η μελέτη ξεκινά από τις τελευταίες δεκαετίες του δεκάτου ενάτου αιώνα έως και τα τελευταία χρόνια της καταραμένης και χυδαίας επταετίας. Πολύτιμη συνεισφορά στην εργασία είχαν όλοι όσοι κατέθεσαν προσωπικές μαρτυρίες (άνθρωποι γνωστοί και άγνωστοι). Ταυτόχρονα, η εργασία αυτή βασίστηκε σε αρχειακό υλικό, μαζί με την αρθρογραφία της εποχής όπως και τις ιστορικές πραγματείες που αναφέρονταν σ’ αυτή τη σκοτεινή πειραιώτικη γειτονιά. Ο συγγραφέας προσπαθεί –και το πετυχαίνει εν πολλοίς– να κρατά αποστάσεις από πρόσωπα, γεγονότα και αξιολογήσεις• η δουλειά του είναι η καταγραφή και η ανασύνθεση ενός τόπου μέσα σε μια συγκεκριμένη ιστορική περίοδο και αυτή την κατάφερε καλά.

Λάιονελ Σράιβερ

Πρέπει να μιλήσουμε για τον Κέβιν

Μετάφραση: Γωγώ Αρβανίτη

Εκδόσεις: Μεταίχμιο

Σελ.: 579

Η υπόθεση αυτού του μυθιστορήματος επαναλαμβάνεται από καιρού εις καιρόν από τα διεθνή μέσα ενημέρωσης. Κατά τραγικό τρόπο, τα περιστατικά της εφηβικής βίας δεν έχουν τέλος. Κάποιος νέος με ποικίλα προβλήματα στρέφεται εναντίον των συμμαθητών και των δασκάλων του και σκοτώνει όσους προλαβαίνει. Η ιστορία ξεκινά από τις ΗΠΑ αλλά τον τελευταίο καιρό τα μαντάτα έρχονται και από χώρες που δεν μπορούσες να το φανταστείς. Στο μυθιστόρημα, η μητέρα του Κέβιν γράφει στον χαμένο σύζυγό της για όσα τη βασανίζουν. Κάποια Πέμπτη ο νεαρός τους γιος δολοφονεί εφτά συμμαθητές του και δυο ενήλικες που εργάζονται στο σχολείο του. Το μυθιστόρημα αρχικά αγγίζει ένα θέμα που στην Αμερική έχει λάβει δραματικές διαστάσεις και αφορά στην εγκληματικότητα όπως αυτή εκφράζεται από έφηβους οι οποίοι κυρίως στρέφονται κατά των συμμαθητών και των καθηγητών τους. Χαρακτηριστικό αυτών των δολοφονιών είναι η μανία των εφήβων-δολοφόνων που λαμβάνει μαζικά χαρακτηριστικά. Η μητέρα του Κέβιν εμφανίζεται σαν μια μητέρα η οποία δεν ενθουσιάστηκε, όπως συνηθίζεται, από το γεγονός της εγκυμοσύνης και της εκπλήρωσης του ονείρου της μητρότητας. Η σχέση της με τον Κέβιν μετά τη γέννησή του δεν είχε τα αγαπησιάρικα χαρακτηριστικά που έχουν στη συντριπτική τους πλειοψηφία οι σχέσεις των μανάδων με τους γιους τους. Ωστόσο, μέσα πάντα από την αλληλογραφία, που σημειωτέον απευθύνεται σε ένα απόντα πατέρα, η προσπάθεια αναζήτησης ευθυνών μάλλον πελαγοδρομεί, μιας και σε παρόμοιες ακραίες καταστάσεις τα πάντα γύρω μας είναι ένοχα. Ωστόσο, το ερώτημα είναι ποιος ευθύνεται περισσότερο για το αποτρόπαιο έγκλημα…

Ναντίμ Ασλάν

Ο Χάρτης των Χαμένων Εραστών

Μετάφραση: Αγγελική Τσιρούνη

Εκδόσεις: Τόπος

Σελ.: 478

Αν η αγάπη είναι ο κοινός τόπος όλων των θρησκευτικών συστημάτων, τότε αυτό το μυθιστόρημα του Πακιστανού συγγραφέα, γίνεται η αφορμή να αποκαλυφθεί πόσο κενός περιεχομένου είναι αυτός ο τόπος. Το γιατί είναι προφανές: τίποτα δεν αποδεικνύεται πιο δύσκολο από το να ενωθούν δυο νέοι που αγαπιούνται αλλά κατά κακή τους τύχη ανήκουν σε διαφορετική θρησκεία και κατά συνέπεια σε διαφορετικό πολιτισμό. Δυο νεαρά παιδιά, μετανάστες από το Πακιστάν που ζουν μόνιμα στην Αγγλία, έρχονται αντιμέτωπα με τις προκαταλήψεις της κοινότητάς τους, η οποία εξακολουθεί να μένει προσκολλημένη στις φανατικές της δοξασίες. Σ’ ένα ταξίδι του στο Πακιστάν, το ζευγάρι εξαφανίζεται και οι αδελφοί της Τζάντα συλλαμβάνονται από τις αρχές οι οποίες τους κατηγορούν για φόνο. Η ιστορία περιπλέκεται με πρωταγωνιστές τα πρόσωπα του συγγενικού περιβάλλοντος των ερωτευμένων. Το μυθιστόρημα με σαφή πολιτικό προσανατολισμό ισορροπεί ανάμεσα σε δυο αντίπαλους πολιτισμούς, τον δυτικό όπως αυτός εκφράζεται από την αγγλική κοινωνία και αυτό τον οποίο εκπροσωπούν οι φανατικοί μουσουλμάνοι. Το θέμα επιπλέον θίγει αυτές τις λεπτές πολυπολιτισμικές ισορροπίες, οι οποίες χρωματίζουν επικίνδυνα πολλές φορές τις σύγχρονες διεθνοποιημένες κοινωνίες. Πέρα από τις πολιτικοκοινωνικές διαστάσεις, ο Ναντίμ Ασλάν μάς χαρίζει μιαν εξωτική ποιητική της ζωής. Όπως και να έχει, ο Αγγλοπακιστανός συγγραφέας, μέσα από μιαν ανθρώπινη και τρυφερή ιστορία, ξανοίγεται σε μια σύγχρονη και περίπλοκη πραγματικότητα η οποία διαμορφώνεται μέσα από τις νέες αναζητήσεις πολιτισμικών ταυτοτήτων.

Dragan Velicik

Ρωσικό παράθυρο

Μετάφραση: Μαρία Κεσίνη

Εκδόσεις: Κονιδάρη

Σελ.: 525

Με τ’ όνειρό του να γίνει ηθοποιός, ο Ρούντι εγκαταλείπει τη Βοϊβοδίνα για το Βελιγράδι. Εκεί αποτυγχάνει να εισαχθεί με εισαγωγικές εξετάσεις στην Ακαδημία και περιορίζεται να σπουδάσει Γερμανική φιλολογία. Προκειμένου να κερδίσει λίγα χρήματα, βγάζει περίπατο έναν ανάπηρο μαέστρο. Σε μία από αυτές τις βόλτες, βλέπει το κορίτσι του αγκαλιά με έναν άγνωστο. Το γεγονός αυτό ωθεί τον Ρούντι να εγκαταλείψει τα πάτρια εδάφη και να βρεθεί περιπλανώμενος στη Βουδαπέστη. Σε αυτή του την περιπλάνηση, μαθαίνουμε ότι σημαντικό ρόλο στη ζωή του έχουν παίξει διάφορες γυναίκες, με πρώτες και καλύτερες τη μητέρα του, τη συγγραφέα Κονστάντιν και τη γυναίκα του Μαριάννα. Στην περιπέτεια αυτή, που ταυτόχρονα υποδηλώνει και ένα εσωτερικό ταξίδι, ο Ρούντι αφήνει πίσω του τη Βουδαπέστη για να ακολουθήσουν κι άλλες πόλεις με ανάλογες και διαφορετικές εμπειρίες: Μόναχο, Αμβούργο… Ταυτόχρονα με την περιπλάνησή του, έχει ξεσπάσει και ο Πόλεμος στη Γιουγκοσλαβία που θα σημάνει το τέλος μιας ολόκληρης εποχής. Το βιβλίο είναι χωρισμένο σε τρία μέρη: Το πρώτο, «Σημειώσεις από τη ζωή ενός μικροαστού» περιέχει την εξιστόρηση των γεγονότων από τον συγγραφέα, που σχεδόν ταυτίζεται με τον ήρωά του. Στο δεύτερο και εμφανώς μεγαλύτερο και σημαντικότερο κεφάλαιο «Τα τρένα», παρουσιάζεται η ιστορία του Ρούντι μέσα από τον έρωτα και την αναζήτηση της εσωτερικής του ταυτότητας. Στο τρίτο και τελευταίο κεφάλαιο «Κάποιες άλλες ιστορίες», ολοκληρώνεται η εικόνα του «παραθύρου» με θέα την ίδια τη ζωή.

Ξενοφών Μπρουντζάκης [[email protected]]