Με την κυβέρνηση να ξεκαθαρίζει στα γρήγορα το τραπεζικό τοπίο, γίνεται σαφές αυτό που το «Ποντίκι» αναδείκνυε από την περασμένη εβδομάδα: το οικονομικό επιτελείο θέλει ένα καθαρό εσωτερικό μέτωπο, ώστε να έχει τα νώτα καλυμμένα, μια και το πρόβλημα το επόμενο διάστημα θα είναι η ρευστότητα.

Με την κυβέρνηση να ξεκαθαρίζει στα γρήγορα το τραπεζικό τοπίο, γίνεται σαφές αυτό που το «Ποντίκι» αναδείκνυε από την περασμένη εβδομάδα: το οικονομικό επιτελείο θέλει ένα καθαρό εσωτερικό μέτωπο, ώστε να έχει τα νώτα καλυμμένα, μια και το πρόβλημα το επόμενο διάστημα θα είναι η ρευστότητα. Και κυρίως η εχθρότητα της ΕΚΤ, που ως «διαχειριστής» της ευρω-ρευστότητας λειτουργεί πλέον καθαρά ως «πολιορκητικός κριός» του Βερολίνου απέναντι στην Αθήνα, ώστε να εκβιάσει μια συμφωνία.
 
Ιδιαίτερα σαφές στις προγραμματικές δηλώσεις του Αλέξη Τσίπρα ήταν πως τράπεζες και κυβέρνηση δεν πρόκειται να είναι «απέναντι». Ο πρωθυπουργός μίλησε για την ενίσχυση του ρόλου του Δημοσίου στις τράπεζες μέσω του ποσοστού ελέγχου του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, αλλά με παράλληλο σεβασμό στα συμφέροντα των ιδιωτών μετόχων. Αυτό, όπως λέγαμε και την περασμένη εβδομάδα, αφορά και τους Έλληνες και τους ξένους και είναι κρίσιμο για τη διατήρηση της εμπιστοσύνης στο τραπεζικό σύστημα.
 
Έτσι ο Τσίπρας απέφυγε την προεκλογική ατζέντα περί «κρατικοποίησης» των τραπεζών και παρουσίασε τη διάσταση της τράπεζας – επιχείρησης, η οποία οφείλει να λειτουργεί με στόχο την ανάπτυξη και τις επενδύσεις, μεριμνώντας για την υγεία του ισολογισμού της. Το new deal της κυβέρνησης με τους τραπεζίτες έχει ακόμη τρία ενδιαφέροντα σημεία:
 
♦ Η κυβέρνηση επιθυμεί συνεργασία με τις τράπεζες, αναγνωρίζοντας ότι μέσω του τραπεζικού συστήματος μπορεί να επιτευχθεί η επανεκκίνηση της οικονομίας.
♦ Η συνεργασία αυτή θα επεκταθεί στο πεδίο πάταξης της διαφθοράς και φοροδιαφυγής. Δηλαδή οι τράπεζες θα βοηθούν και δεν θα συγκαλύπτουν τους φοροκλέπτες.
♦ Η κυβέρνηση θα έχει διάλογο και συνεργασία με τις τράπεζες για τα νομοθετήματα που θα αφορούν ελάφρυνση των υπερχρεωμένων νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
 
Οι αλλαγές
 
Με το εσωτερικό μέτωπο ξεκάθαρο, ο Γιάννης Δραγασάκης προχωράει σύντομα και στην ολοκλήρωση των αλλαγών στις διοικήσεις, που για το προσεχές διάστημα θα εστιαστούν στην Εθνική. Ο διευθύνων σύμβουλος Αλέξανδρος Τουρ-κολιάς και ο πρόεδρος Γιώργος Ζαννιάς ήδη κινούνται προς την υποβολή των παραιτήσεών τους προς το Δ.Σ. της Εθνικής και όχι προς το ΤΧΣ, όπως προέβλεπε το αρχικό σχέδιο, προκειμένου να μην υπάρχουν ενστάσεις από την ΕΚΤ
 
Η «λύση» βρέθηκε κοινή συναινέσει μετά τη μελέτη του Νόμου 2190. Τη θέση τους θα καταλάβουν αντίστοιχα (για την ακρίβεια θα προταθούν από το Δ.Σ. και θα πρέπει να εγκριθεί η επιλογή τους) ο Γιώργος Μιχελής και η Λούκα Κατσέλη, που κατά πάσα βεβαιότητα θα είναι μη εκτελεστικό μέλος.
 
Έτσι, μετά τις Eurobank και Εθνική, αλλαγές σε επίπεδο ανώτατης ηγεσίας το πιθανότερο είναι να μην υπάρξουν τις προσεχείς εβδομάδες. Αλλαγές όμως θα υπάρξουν με βεβαιότητα στα κατώτερα στρώματα, με έμφαση στα ελεγκτικά στελέχη, όπως και τους κομισάριους του ΤΧΣ στις εμπορικές τράπεζες. Στην κατεύθυνση αυτή ήταν οι συναντήσεις του Δραγασάκη με τον πρόεδρο του TXΣ Xρήστο Σκλαβούνη, αλλά και της Aναστασίας Σακελλαρίου με τον Δημήτρη Λιάκο και την Kερασίνα Pαυτοπούλου. Πρόκειται για δύο πρόσωπα που έχουν αναλάβει να πλαισιώσουν το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης στον χρηματοπιστωτικό τομέα και θα παίξουν κρίσιμο ρόλο το προσεχές διάστημα στις υποθέσεις του Ταμείου.
 
Αντίθετα, στην Τράπεζα της Ελλάδος, αν και το «θέμα Στουρνάρα» παραμένει, οι εξελίξεις δείχνουν τώρα να παίρνουν «βραδύτερους» ρυθμούς, ο διοικητής να δείχνει «πιο συνεργάσιμος» και το οικονομικό επιτελείο να κινείται προς την αμεσότερη αντικατάσταση του ενός εκ των δύο υποδιοικητών, του οποίου λήγει η θητεία.
 
Με αυτά τα δεδομένα το οικονομικό επιτελείο έχει τώρα να αντιμετωπίσει το σφίξιμο της θηλιάς στη ρευστότητα που «μας έβαλε» η ΕΚΤ από την περασμένη εβδομάδα με την απόφασή της να σταματήσει την αποδοχή ελληνικών ομολόγων ως εγγύηση για τη χρηματοδότηση των τραπεζών. Η απόφαση, αν και όχι καταστροφική για την Ελλάδα και τις τράπεζες, είναι ξεκάθαρα εκβιαστική: Η χρηματοδότηση των τραπεζών μπορεί να συνεχιστεί, αλλά τώρα θα γίνεται μέσω του μηχανισμού έκτακτης ρευστότητας (ELA) με ενέχυρο τα ίδια ομόλογα.
 
Τι σημαίνει αυτό;
 
1 Ότι το κόστος δανεισμού θα είναι υψηλότερο για τις τράπεζες.
2 Ότι τα κεφάλαια του ELA θα στραφούν στην κάλυψη της χρηματοδότησης και όχι της οικονομίας.
3. Ότι η ανάγκη χρηματοδότησης γίνεται πιο έντονη λόγω των άμεσων χρηματοδοτικών αναγκών του Δημοσίου.
4. Τα κεφάλαια του ELA ελέγχονται επίσης από την ΕΚΤ, που δίνει κάθε φορά τη σχετική «άδεια» προς την ΤτΕ. Κάτι που θα εξεταστεί πάλι σε μερικές ημέρες (20.2) για το αν και σε ποια επίπεδα θα ισχύσει…
 
Στο μεταξύ θα έχουν μεσολαβήσει δύο σημαντικά ραντεβού της Ελλάδας και των Ευρωπαίων παραγόντων – δανειστών: η Σύνοδος Κορυφής στις 12 και το Eurogroup στις 16 Φεβρουαρίου. Εκεί θα διαπιστωθεί αν η Ελλάδα θα συμφωνήσει με τους δανειστές της ή αν οι πιέσεις θα συνεχιστούν. Οι ξένοι, και δη το Βερολίνο, δεν έκαναν τυχαία τις κινήσεις τους την περίοδο αυτή.
 
Η χρηματοδότηση
 
Το επόμενο διάστημα οι χρηματοδοτικές ανάγκες για το Δημόσιο είναι μεγάλες. Και η αναγκαστική στροφή στον ELA κάνει το κόστος τους πιο δυσβάστακτο: Τον Φεβρουάριο λήγουν έντοκα γραμμάτια ύψους 2,4 δισ. ευρώ, ενώ υπάρχουν υποχρεώσεις 1,6 δισ. ευρώ για το δάνειο του ΔΝΤ και εξόφληση τόκων. Τον Μάρτιο, όμως, οι υποχρεώσεις ξεπερνούν τα 7 δισ. ευρώ, με 4,5 δισ. να προορίζονται για λήξεις εντόκων γραμματίων και άλλα 2,5 δισ. προς το ΔΝΤ Ο λογαριασμός συνεχίζεται το καλοκαίρι με ανάγκες 2,6 δισ. τον Ιούνιο, 5,1 δισ. τον Ιούλιο και 3,6 δισ. τον Αύγουστο.
 
Τι ζητάει τώρα η κυβέρνηση από την ΕΚΤ; Να δεχτεί το προσεχές εξάμηνο πιο ελαστικούς όρους πρόσβασης στον ELA – ανάλογα με τις ανάγκες – και να χρηματοδοτήσει το Δημόσιο αυξάνοντας το πλαφόν για έντοκα που γίνονται αποδεκτά ως ενέχυρα από τα 15 στα 23 δισ. ευρώ. Με τον τρόπο αυτόν η κυβέρνηση επιδιώκει να εξασφαλίσει ρευστότητα για τις τράπεζες και μέσω αυτών για το Δημόσιο. Οι ισορροπίες και τα χρονικά ορόσημα είναι κρίσιμα καθώς:
 
♦  Η απόφαση της ΕΚΤ να μην αποδέχεται ως ενέχυρα τις εγγυήσεις του Ελληνικού Δημοσίου ισχύει πρακτικά από χθες.
♦  Ο «κουμπαράς» του ELA με τα 60 δισ. ευρώ και τα ομόλογα του EFSF 39 δισ. ευρώ, που συνεχίζουν να γίνονται αποδεκτά από την ΕΚΤ, οριοθετούν τις «ασφάλειες» του τραπεζικού συστήματος.
♦    Στα τέλη του περασμένου μήνα, όμως, ο δανεισμός από το ευρωσύστη-μα συνολικά, υπολογίζεται ότι άγγιξε τα 70 δισ.
 
Με τα περιθώρια ασφυκτικά, κρίσιμη γίνεται και η εξέλιξη στις εκροές καταθέσεων. Εάν η αβεβαιότητα συνεχιστεί, δεν αποκλείεται στις 18 Φεβρουαρίου (στο συμβούλιο της ΕΚΤ που θα αποφανθεί για την ανανέωση ή μη του ορίου χρηματοδότησης μέσω ELA, δύο ημέρες μόλις μετά το Eurogroup) να χρειαστεί να κατατεθεί και νέο αίτημα διεύρυνσης της γραμμής χρηματοδότησης από τον μηχανισμό έκτακτης ρευστότητας.
 
Με δυο λόγια: εάν δεν υπάρξει κάποια μορφή συμφωνίας στο Eurogroup της 16ης Φεβρουαρίου, η ΕΚΤ θα μπορεί να μας σφίξει περισσότερο τα λουριά, αν και οι πληροφορίες από τη Φραγκφούρτη λένε ότι (μέχρι τώρα τουλάχιστον) η οδηγία είναι να υπάρξει ανανέωση για άλλες δύο εβδομάδες.

Ακολουθήστε το topontiki.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν.