Δεν ευδοκιμούν όλοι οι μικρομηκάδες όταν περνούν από τη μικρή στη μεγάλου μήκους ταινία. Ωστόσο, το Φεστιβάλ της Δράμας λειτουργεί ως προθάλαμος. Και παρά την ωριμότητα των 33 του χρόνων, λαχταρά πάντα με την ίδια ένταση τις διεθνείς τάσεις και τα νέα ταλέντα της οπτικοακουστικής τέχνης

Δεν ευδοκιμούν όλοι οι μικρομηκάδες όταν περνούν από τη μικρή στη μεγάλου μήκους ταινία. Ωστόσο, το Φεστιβάλ της Δράμας λειτουργεί ως προθάλαμος. Και παρά την ωριμότητα των 33 του χρόνων, λαχταρά πάντα με την ίδια ένταση τις διεθνείς τάσεις και τα νέα ταλέντα της οπτικοακουστικής τέχνης

Στις πηγές της Αγίας Βαρβάρας, κάτω από ένα Πλατάνι δίπλα στα γραφεία του Φεστιβάλ ταινιών μικρού μήκους της Δράμας και λίγο πριν την έναρξη της 33^ης διοργάνωσής του, ένα αγόρι και ένα κορίτσι αναλύουν την περίπτωση του Σύλλα Τζουμέρκα. «Τα μάτια που τρώνε» και η «Βροχή», οι δύο μοναδικές «μικρές» του, βραβεύτηκαν το 2000 και το 2002 αντιστοίχως. Και σήμερα, με ένα άλμα στην πρώτη του μυθοπλασία, βρίσκεται στο μετερίζι του παγκόσμιου κινηματογραφικού αγώνα: Αρχές Σεπτεμβρίου η «Χώρα προέλευσης» παρουσιάστηκε στη Βενετία. Δεν είναι ο μόνος. Ουκ ολίγοι φερέλπιδες «μικρομηκάδες» πρόκειται και φέτος να παρουσιάσουν τα πρώτα δείγματα «γραφής» τους στη μικρή φόρμα.

Όλα για τους νέους

«Την ίδια περίπου διαδρομή χάραξε και ο Φίλιππος Τσίτος μέχρι να φτάσει φέτος στη Βενετία. Πάντως δεν προκύπτει αυτοματοποιημένα», παρατηρεί ο καλλιτεχνικός διευθυντής Αντώνης Παπαδόπουλος, σχετικά με το αν η Δράμα αποτελεί δεξαμενή νέων ταλέντων: «Μάλλον οφείλεται σε δουλειά μυρμηγκιού από πλευράς μας». Από το 1999, όταν ανέλαβε να υπηρετήσει το Φεστιβάλ, φρόντισε να μην φύγει το κέντρο ενδιαφέροντος από τους νέους κινηματογραφιστές: «Είχα την ευχέρεια με έναν ικανοποιητικό προϋπολογισμό, να καλώ Ευρωπαίες ή Αμερικάνες σταρ. Το αποφεύγω. Εάν προσκαλούσα, ας πούμε, την Νταναγουέι ή την Ντενέβ, όλες οι εφημερίδες θα έγραφαν για τη Δράμα. Αλλά να σας πω κάτι; Φταίξιμο δικό τους!». Πάντως ο χαρακτήρας του Φεστιβάλ παρέμεινε έτσι απαρεγκλίτως νεανικός.

Το στίγμα του σήμερα

Βεβαίως, δεν πηγαίνει κανείς ψαρεύοντας μόνο για «λαβράκια». Το Φεστιβάλ της Δράμας λειτουργεί ως απεριτίφ: Προετοιμάζει το πολυπληθέστατο κοινό του πρωτίστως για τις αισθητικές τάσεις στην οπτικοακουστική τέχνη. Οι οποίες γίνονται αντιληπτές στο πλήρες μέγεθός τους μόλις οι δημιουργοί περάσουν στις μεγάλες ταινίες. Παράλληλα, αναδεικνύεται και ο κυρίαρχος προβληματισμός της νέας γενιάς σε κάθε δεδομένη εποχή. Μεγάλο μέρος της φετινής παραγωγής αντανακλά τη γενικευμένα απαισιόδοξη διάθεση. Κυρίως όσον αφορά στη βόρεια Ευρώπη, δεν υπάρχει πια καιρός για έρωτες: Φέτος θα παρουσιαστούν τουλάχιστον τρία έργα με θέμα την ερωτική σχέση πατέρα – ανήλικης κόρης, εμπνευσμένα από τις πρόσφατες φρικιαστικές ιστορίες στο Βέλγιο και στην Αυστρία. Ωστόσο, «είναι καλές ταινίες», διευκρινίζει ο καλλιτεχνικός διευθυντής. Διότι, ως γνωστόν, το σοκαριστικό δεν συμφωνεί πάντα με την καλλιτεχνία. Έργα με ελάχιστη υπόθεση και διόλου «τρανταχτά» ή «μεγάλα» θέματα, έχουν αποδώσει τα μέγιστα φιλοσοφικά και αισθητικά αποτελέσματα. Σε γενικές γραμμές πάντως η Δράμα προτιμάει ταινίες κοινωνικού χαρακτήρα, έργα που ανήκουν στον μέσο χώρο, χωρίς όμως να παραμελεί τις πιο εστέτ δημιουργίες.

Η έκθεση των ταινιών

Ναυαρχίδα του Φεστιβάλ παραμένει το Διεθνές τμήμα. Κάθε χρόνο ο καλλιτεχνικός διευθυντής καλείται να αλιεύσει έργα από μία παγκόσμια δεξαμενή τουλάχιστον 1200 παραγωγών. Από αυτές επιλέγει περίπου 60 – ενδεχομένως την αφρόκρεμα της σοδειάς. Έτσι, το διεθνές τμήμα παραδοσιακά κερδίζει και τη μερίδα του λέοντος των σινεφίλ. Το ελληνικό τμήμα δεν απολαμβάνει την ίδια φήμη. Ίσως διότι το Φεστιβάλ υποχρεούται να επιλέξει το μεγαλύτερο μέρος της ετήσιας παραγωγής, με λιγότερο αυστηρά ή εκλεκτικά κριτήρια επιλογής στην προκριματική διαδικασία. Από συστάσεώς του, το Φεστιβάλ αποσκοπούσε στην προώθηση πρωτίστως της ελληνικής κινηματογραφικής τέχνης. Και για τον ίδιο σκοπό επιδοτείται πάντα από το υπουργείο Πολιτισμού.

Η ζωή μετά τη Δράμα

Το τρίτο τμήμα, το «Digi», επίσης παρουσιάζει μεγάλη ποικιλία ταινιών. «Ο αρχικός σκοπός μας ήταν να ξεκινήσουμε μία ταινία για να μπούμε στο κλίμα επί του πρακτέου», εξηγεί η Χρύσα Δεπόλλα (θυγατέρα του γνωστού φωτογράφου Γιώργου Δεπόλλα), μία εκ των έξι σκηνοθετών της ταινίας «Μεταξουργείο» – το πρώτο βραβείο της περυσινής διοργάνωσης στο τμήμα Digi. Η παραγωγή πραγματοποιήθηκε από τον Πολιτιστικό Οργανισμό του Δήμου Αθηναίων και τα σεμινάρια κινηματογράφου «Κοντά στον μαγικό κόσμο του σινεμά», τα οποία διδάσκει ο συνεργάτης του Δήμου, Γιώργος Παυλίδης. Ουκ ολίγες ταινίες του Φεστιβάλ της Δράμας, ειδικά στο ψηφιακό του κομμάτι, υπογράφονται από σπουδαστές. Όχι μόνο λόγω της οικονομίας και της αμεσότητας που προσφέρει η συγκεκριμένη τεχνολογία. Αλλά και επειδή οι σπουδαστές ανυπομονούν να «λερώσουν» τα χέρια τους με το επάγγελμα του σκηνοθέτη. Και το «μικρό» αποτελεί όχι την εύκολη λύση, αλλά ένα χορταστικό βάπτισμα του πυρός. «Καταρχήν με ενδιέφερε η όλη εμπειρία, από τη δημιουργία έως τη διακίνηση της ταινίας στο Φεστιβάλ», συνεχίζει η Χρύσα. Επίσης, θεωρείται πολύ καλό για το βιογραφικό σου, η ταινία σου να έχει πάρει το πρώτο βραβείο στη Δράμα. Είναι ο πιο σημαντικός θεσμός στην Ελλάδα αλλά πολύ σημαντικός και παγκοσμίως». Αποτελεί όμως κουκούλι ασφαλείας, ένα σταθερό σημείο αναφοράς για το μέλλον του εκκολαπτόμενου δημιουργού; «Επικρατεί ένα θετικό κλίμα συναδελφικής οσμώσεως. Το φεστιβάλ σού προσφέρει αυτή την ευκαιρία κατά τη διάρκεια της διοργάνωσης. Να γνωρίσεις κόσμο, να βρεις λύσεις, να ανταλλάξεις απόψεις, καινούργιες ιδέες. Αλλά όχι ανά πάσα στιγμή, να χτυπήσεις την πόρτα και επισήμως να σε υποστηρίξει», δηλώνει ως πραγματίστρια η νεαρή σκηνοθέτις. Πάντως, το Φεστιβάλ της Δράμας αποτελεί σπάνια περίπτωση διαχρονικής ποιότητας μέσα στο δυσοίωνο τοπίο τόσων θεσμών, που ξεκινούν με λαμπρές προοπτικές και σύντομα ευτελίζονται. Ίσως λόγω της γεωγραφικής ανεξαρτησίας του, ίσως και χάρις στο ειδικό ενδιαφέρον του αντικειμένου του, που του εξασφαλίζει ένα κοινό εξίσου αφοσιωμένο και ταυτόχρονα απαιτητικό κινηματογραφικά.

* Το Φεστιβάλ ταινιών μικρού μήκους Δράμας θα πραγματοποιηθεί από τις 20 έως τις 25 Σεπτεμβρίου. Για περισσότερες πληροφορίες: www.dramafilmfestival.gr

Το who is who του φεστιβάλ

* Στο ελληνικό τμήμα, χρέη προέδρου της κριτικής επιτροπής τελεί ο σκηνοθέτης Τώνης Λυκουρέσης. Από τις 47 ταινίες που κατατέθηκαν φέτος, επιλέχθηκαν 28 (από πενταμελή προκριματική επιτροπή, στην οποία συμμετείχε ο εικαστικός και σκηνοθέτης Κυριάκος Κατζουράκης). Προβάλλονται ακόμη 6 στην υποκατηγορία «Έλληνες του κόσμου». Πρώτο βραβείο: 4.500 ευρώ

* Στο διεθνές τμήμα (θεσπίστηκε το 1995), προεδρεύει ο διευθυντής φωτογραφίας Γιώργος Αρβανίτης (βλέπε ταινίες Θ. Αγγελόπουλου). Διαγωνίζονται 58 ταινίες από όλον τον κόσμο. Βραβείο Grand Prix: 3.000 ευρώ

* Στο Digi2010 η κριτική επιτροπή με επικεφαλής τον διευθυντή φωτογραφίας Σάκη Μανιάτη, θα επιλέξει ανάμεσα σε 48 ψηφιακά έργα.

Κατερίνα Δαφέρμου