Της κτηματογράφησης το «κάγκελο» καλά κρατεί αφού, σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικό Κτηματολόγιο Α.Ε., ο αριθμός των «ορφανών» ακινήτων τα οποία έχουν καταχωριστεί στις πρώτες εγγραφές ως «αγνώστου ιδιοκτήτη» φθάνει τις 180.000. Την ίδια ώρα, από τη γενική εικόνα που έχει ο τεχνικός κόσμος παρατηρείται έλλειψη τίτλων – συμβολαίων, καθώς και τοπογραφικών διαγραμμάτων.

Τα περισσότερα ακίνητα είναι διά λόγου και τα περισσότερα συμβόλαια αποτελούν αποδοχές κληρονομιάς και γονικές παροχές με αμφίβολη τεχνική περιγραφή των ακινήτων. Είναι φανερό ότι από τις πρώτες κιόλας ημέρες η «επιχείρηση» κτηματογράφησης για το υπόλοιπο της χώρας, που περιλαμβάνει το 63% της συνολικής έκτασης και είναι κυρίως αγροτική θα είναι πολύ δύσκολη.

Έτσι, λοιπόν, εάν οι εν δυνάμει ιδιοκτήτες δεν καταφέρουν να παρουσιάσουν τα δικαιολογητικά που απαιτεί η διαδικασία της εταιρίας τα ακίνητα θα μετατρέπονται σε «αγνώστου ιδιοκτήτη» και, μετά την παρέλευση της προθεσμίας διόρθωσης των αρχικών εγγράφων, θα θεωρείται ότι ανήκουν στο Δημόσιο.
Ωστόσο, βάσει του νόμου, όποιος χάσει το ακίνητό του έχει στη διάθεσή του δύο χρόνια να ακολουθήσει τη δικαστική οδό διεκδικώντας αποζημίωση, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις όχι και την επιστροφή της κυριότητας του ακινήτου.
Η δήλωση περιουσίας είναι υποχρεωτική και η προθεσμία είναι τρεις μήνες για κατοίκους εσωτερικού και έξι μήνες για κατοίκους του εξωτερικού.

 

Ξεκίνησε η διαδικασία
Την αυλαία πάντως για την υποβολή δηλώσεων κτηματογράφησης έχει ήδη ανοίξει η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου (Κως, Ρόδος, Κάλυμνος και Κάρπαθος) στις 19 Νοεμβρίου, με τη σκυτάλη να δίνεται περίπου στα τέλη Δεκεμβρίου σε Αιτωλοακαρνανία, Ιωάννινα, Άρτα, Πρέβεζα και Λευκάδα, ενώ αμέσως μετά θα συνεχιστεί σε άλλες 30 περιφερειακές ενότητες με αγροτικές περιοχές και οικισμούς όπως : Δράμα, Ξάνθη, Θάσο, Ροδόπη, Πιερία, Χαλκιδική, Γρεβενά, Καστοριά, Φλώρινα, Ιωάννινα, Μαγνησία, Βοιωτία, Φωκίδα, Σκόπελο, Ευρυτανία, Φθιώτιδα, Κεφαλλονιά, Αχαΐα, Ηλεία, Μεσσηνία, Λακωνία, Αρκαδία, Αργολίδα, Βίλια, Σπέτσες, Ύδρα, Πόρο, Λήμνο, Λέσβο, Σάμο, Ικαρία, Χίο, Κρήτη (Λασίθι) και Π. Ε. Εύβοιας.

«Εκτός» από τη διαδικασία συλλογής στοιχείων μένουν σε αυτή τη φάση οι εξής περιοχές: από Κυκλάδες τα νησιά Άνδρος, Τήνος, Μύκονος, Πάρος, Νάξος, Σαντορίνη, Μήλος, Κέα, Κύθνος, η Θεσπρωτία, η Κέρκυρα, το Ρέθυμνο, τα Χανιά και το Ηράκλειο (περιοχές Μαλεβιζίου, Ηρακλείου και Χερσονήσου).

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι πέντε συμβάσεις που περιλαμβάνουν την κτηματογράφηση των συγκεκριμένων περιοχών δεν έχουν ακόμα υπογραφεί εξαιτίας των ενστάσεων που έχουν υποβάλει οι συμμετέχοντες στον διαγωνισμό.

Οι περιοχές αυτές εξαιρέθηκαν με τη σύμφωνη γνώμη των θεσμών από τον στόχο ολοκλήρωσης τον Ιούνιο του 2021, καθώς είναι απίθανο να ανατεθούν πριν από το τέλος του έτους, και έτσι μετατίθενται για το 2022.

 

…και «κτηματόσημο»

Κατά την κατάθεση των στοιχείων θα κληθούν να καταβάλουν 35 ευρώ ανά ιδιοκτησιακό δικαίωμα και 20 ευρώ για τους βοηθητικούς χώρους, ενώ στις αγροτικές περιοχές, αν το ίδιο άτομο έχει περισσότερα από δύο ιδιοκτησιακά δικαιώματα στον ίδιο δήμο, τότε θα πληρώνει μόνο δύο φορές το κτηματόσημο.

Πέραν αυτού, απαραίτητος είναι και ο γεωγραφικός εντοπισμός της έκτασης. Η πιο ασφαλής μέθοδος είναι η έκδοση τοπογραφικού, η οποία όμως κάθε άλλο παρά φθηνή είναι (αρχίζει από 250-300 ευρώ), ενώ ειδικά για μεγάλες εκτάσεις το κόστος μπορεί να φτάσει σε πολύ υψηλά επίπεδα.

Τα δικαιολογητικά που χρειάζονται οι ιδιοκτήτες να έχουν μαζί τους είναι:

1.Έντυπο δήλωσης (δήλωση του ν.2308/95) από τα γραφεία κτηματογράφησης ή από το www.ktimatologio.gr.

2. Απλό φωτοαντίγραφο του τίτλου του πιστοποιητικού μεταγραφής του.

3. Απλό φωτοαντίγραφο του πιστοποιητικού μεταγραφής του.

4. Τοπογραφικό διάγραμμα του ακινήτου.

5. Απλό φωτοαντίγραφο δελτίο ταυτότητας ή διαβατηρίου.

Για τη περίπτωση χρησικτησίας χρειάζεται Ε9, λογαριασμός ΔΕΗ, μισθωτήρια, αποδεικτικά ΟΣΔΕ, πράξη αναγνώρισης ορίων, ένορκες βεβαιώσεις κ.λπ., ώστε να αποδεικνύεται η 20ετής νόμιμη κατοχή ακινήτου.

Εναλλακτικά, για την περίπτωση που δεν έχει γίνει αποδοχή κληρονομιάς:

Α) Τίτλοι του κληρονομούμενου (εφόσον υπάρχει).

Β) Ληξιαρχική πράξη θανάτου.

Γ) Αντίγραφο της δημοσιευμένης διαθήκης (εάν υπάρχει).

Δ) Πιστοποιητικό περί μη δημοσιεύσεως διαθήκης.

Ε) Πιστοποιητικό πλησιέστερων συγγενών.

Στ) Πιστοποιητικό περί μη αποποιήσεως κληρονομιάς (όταν υπάρχει διαθήκη).

Ζ) Email, στοιχεία επικοινωνίας (τηλέφωνο, διεύθυνση κατοικίας).

Τα έγγραφα αυτά μπορούν να κατατεθούν και ηλεκτρονικά σε μια αναμορφωμένη διαδικτυακή εφαρμογή, η οποία είναι συμβατή με όλους τους διαδεδομένους browsers (πλοηγούς) και τα λειτουργικά συστήματα.

 

Ο εντοπισμός

Για τον εντοπισμό του ακινήτου υπάρχουν διάφορες επιλογές: μπορεί να γίνει μέσω διεύθυνσης (αν υπάρχει) ή τοπωνυμίου, μέσω αριθμού αγροτεμαχίου διανομής / αναδασμού ή μέσω στοιχείων δήλωσης του ΟΠΕΚΕΠΕ, μέσω φόρτωσης αρχείου συντεταγμένων ή σχεδιαστικού αρχείου (DXF) ή μέσω φόρτωσης αρχείου από συσκευή εντοπισμού κινητού τηλεφώνου. Με μια μικρή εξοικείωση, ο χρήστης μπορεί να επιλέξει από το υπάρχον προκαταρκτικό διάγραμμα ή ακόμα και σχεδιάσει μόνος του ένα πολύγωνο.

Η πληρωμή γίνεται ηλεκτρονικά.

Όσοι όμως επιλέξουν τη «φυσική» παρουσία της κτηματογράφησης, θα μπορούν να απευθύνονται στα τοπικά γραφεία τα οποία έχουν ανακοινωθεί. Το προσωπικό των γραφείων θα μπορεί να ενημερώσει τους πολίτες, να τους καθοδηγήσει στην υποβολή δήλωσης και να παραλάβει κάθε είδους έγγραφα που απαιτούνται.

Τον Δεκέμβριο του 2018 αναμένεται να ξεκινήσουν τη λειτουργία τους συνολικά 42 γραφεία, ενώ θα δημιουργηθούν ακόμα 155 μονάδες ενημέρωσης στις έδρες των δήμων οι οποίες και θα επισκέπτονται χωριά σε προκαθορισμένες ημερομηνίες.

Από τις αρχές του 2019 θα λειτουργήσει γραφείο στα Ολυμπιακά Ακίνητα Γαλατσίου για την εξυπηρέτηση ιδιοκτητών στις Περιφέρειες Ηπείρου, Θεσσαλίας, Ιονίων Νήσων, Δυτικής Ελλάδος, Στερεάς Ελλάδας, Πελοποννήσου, Βορείου Αιγαίου, Νοτίου Αιγαίου και Κρήτης, οι οποίοι δεν κατοικούν εκεί.
Έως το τέλος του έτους θα λειτουργήσει γραφείο στη Θεσσαλονίκη για Ξάνθη, Δράμα, Χαλκιδική, Καστοριά και Φλώρινα.
Σημαντικό να αναφερθεί είναι ότι αν για οποιονδήποτε λόγο κάποιος δεν πρόλαβε να υποβάλει εγκαίρως δήλωση μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας κτηματογράφησης μπορεί να υποβάλει εκπρόθεσμη δήλωση (ακολουθώντας ειδική διαδικασία) πληρώνοντας πρόστιμο.

Το πρόστιμο ξεκινά από 70 ευρώ για δικαίωμα σε αδόμητο οικόπεδο κάτω των 400 τ.μ. σε αστική περιοχή και φθάνει τα 250 ευρώ για οικόπεδο με κτίσμα άνω των 200 τ.μ. ή χωράφι μεγαλύτερο των τεσσάρων στρεμμάτων με κτίσμα σε αγροτική περιοχή.

Η δήλωση ιδιοκτησίας είναι υποχρεωτική από τον νόμο και αποτελεί προϋπόθεση για κάθε πράξη που αφορά το ακίνητο στο μέλλον (μεταβίβαση, γονική παροχή κ.λπ.). Για τα ακίνητα για τα οποία δεν έχει υποβληθεί δήλωση, δεν μπορεί να εκδοθεί οικοδομική άδεια.