Από τη Σελήνη… στη Γη. Από το 1970 στο 2022. Από τη ραδιοεπικοινωνία των αστροναυτών Τζακ Σουίγκερτ και Τζιμ Λαβέλ με το κέντρο ελέγχου της NASA στο Χιούστον στην ετυμηγορία της ελληνικής κοινής γνώμης για την ελληνική ενημέρωση. Κοινός τόπος η εμβληματική ατάκα «Houston we have a problem».

Στα «δικά μας» η ατάκα υποδηλώνει την εδραιωμένη αντίληψη για το – σοβαρό – πρόβλημα στην ενημέρωση του κόσμου από τα ΜΜΕ.

Πριν από περίπου ένα μήνα η Μονάδα Ερευνών Κοινής Γνώμης και Αγοράς του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου του Πανεπιστημίου Μακεδονίας πραγματοποίησε έρευνα γνώμης ζητώντας από αντιπροσωπευτικό δείγμα του πληθυσμού την άποψή του για μια σειρά θεμάτων που αφορούν τα ΜΜΕ, την προσφερόμενη ενημέρωση κ.λπ. κ.λπ.

Τηλεγραφικά ο κόσμος πιστεύει ότι η ενημέρωσή του από τα ΜΜΕ είναι ανεπαρκής. Έχει μάλιστα κλιμάκωση από θέμα σε θέμα.

Μεταξύ άλλων η ερευνητική ομάδα που «έτρεξε» την έρευνα για λογαριασμό του iMEdD ζήτησε από τους πολίτες που πήραν μέρος στη σφυγμομέτρηση να πουν τι πιστεύουν για την ενημέρωση που προσφέρουν τα ΜΜΕ σχετικά με τη ρωσική εισβολή και τον πόλεμο στην Ουκρανία, την ακρίβεια και την ενεργειακή κρίση.

Διαρκής επιδείνωση

Η αντίληψη – πεποίθηση για την κάλυψη της επικαιρότητας, της ειδησεογραφίας, είναι συμπαγής σε βαθμό τουλάχιστον προβληματισμού.

Πάνω από τους μισούς (55%) που συμμετείχαν στην έρευνα (ερωτηματολογίου) θεωρούν ότι τα ΜΜΕ καλύπτουν ανεπαρκώς την ακρίβεια και την αύξηση τιμών. Το ποσοστό διαμορφώνεται στο 57% όταν ρωτήθηκαν πως καλύπτουν τα μίντια την ενεργειακή κρίση, ενώ εκείνοι που πιστεύουν ότι είναι ανεπαρκής η πληροφόρηση, ο τρόπος κάλυψης του πολέμου στην Ουκρανία, υπολογίστηκαν στο 62% του δείγματος.

Τα ευρήματα αυτά σε συνάρτηση με τον «βομβαρδισμό» ενημέρωσης σε 24ωρη βάση θεωρητικά θα πρέπει να αποτελούν τροφή για σκεπτικισμό, δεδομένου ότι, εκτός των άλλων, έξι στους δέκα έχουν την πεποίθηση ότι οι ειδήσεις στα μέσα πανελλαδικής εμβέλειας είναι ανάξιες εμπιστοσύνης. Επίσης πάνω από τους μισούς (52%) έχουν τη γνώμη ότι η ενημέρωση στην Ελλάδα είναι χειρότερη από ό,τι πριν από μία δεκαετία. Μόλις το 12,5% πιστεύει ότι είναι «πολύ καλύτερη».

Στο αντιπροσωπευτικό δείγμα της έρευνας, με ηλικιακή (άνω των 17 ετών), μορφωτική, οικονομική, πολιτική και γεωγραφική διαστρωμάτωση τα υψηλότερα ποσοστά δυσπιστίας καταγράφονται στους νέους 17-34 ετών, ανεξαρτήτως φύλου.

Από αυτή την ηλικιακή ομάδα σχεδόν επτά στους δέκα συμφωνούν ότι τα ΜΜΕ καλύπτουν ανεπαρκώς τον πόλεμο στην Ουκρανία, έξι στους δέκα συμφωνούν ότι το ίδιο ισχύει στην κάλυψη της ενεργειακής κρίσης και σε ποσοστό 57% θεωρούν ότι το ίδιο συμβαίνει με την ενημέρωση σε θέματα ακρίβειας/ αύξησης τιμών.

Πιο δύσπιστοι οι πιο μορφωμένοι

Αυξημένος βαθμός προβληματισμού καταγράφεται σε ανθρώπους με τίτλους σπουδών (πτυχίο & μεταπτυχιακό / διδακτορικό) και στους τρεις ζέοντες τομείς επικαιρότητας.

Οι πτυχιούχοι ΑΕΙ και με μεταπτυχιακούς τίτλους σπουδών σε ποσοστό 63,5% και 68,5% αξιολογούν ως ανεπαρκή την ενημέρωση για ό,τι συμβαίνει στην Ουκρανία. Το ενεργειακό επίσης συγκεντρώνει υψηλά ποσοστά ελλείμματος εμπιστοσύνης. Στις συγκεκριμένες ομάδες μορφωτικού επιπέδου (57,5% και 64,5%) και στον ίδιο βαθμό (55,5% και 64%) θεωρούν ανεπαρκή την ενημέρωση για την ακρίβεια.

Έχει επίσης ενδιαφέρον ένα ακόμη εύρημα στην έρευνα του ΠΑΜΑΚ. Στους υπό διερεύνηση τρεις τομείς ενημέρωσης (πόλεμος στην Ουκρανία, ενεργειακή κρίση, ακρίβεια) η πεποίθηση που έχει η πλειονότητα όσων πήραν μέρος, ανεξαρτήτως οικονομικής επιφάνειας, είναι στον ίδιο πάνω –  κάτω βαθμό.

Απογοήτευση ανεξαρτήτως εισοδήματος

Σχεδόν στον ίδιο βαθμό (51,4% έως 54%) πολίτες με οικονομική κατάσταση από κακή έως πολύ καλή πιστεύουν ότι η ενημέρωση για την αύξηση τιμών είναι ανεπαρκής. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και στην ενημέρωση για την ενεργειακή κρίση (62,5% έως 54%).

Στο θέμα της εισβολής από τους Ρώσους στην Ουκρανία και του πολέμου οι οικονομικά ασθενέστεροι σε ποσοστό 67,5% χαρακτηρίζουν ανεπαρκή την ενημέρωση, το ποσοστό διαμορφώνεται στο 63,5% για εκείνους με καλή οικονομική κατάσταση και περισσότεροι από τους μισούς (55%) με οικονομική ευρωστία συμφωνούν με όλους τους υπόλοιπους.

Το έλλειμμα εμπιστοσύνης εκφράζεται προς κάθε κατηγορία μέσων ενημέρωσης, με την τηλεόραση να βρίσκεται στη χείριστη θέση (το 72% του κοινού τής δείχνει λίγη ή καθόλου εμπιστοσύνη), ακολουθούμενη από τις ιστοσελίδες (το 50% του κοινού δεν τις εμπιστεύεται).

Μάλιστα, αυτό συμβαίνει τη στιγμή που ιστοσελίδες και ραδιοτηλεόραση είναι οι πιο δημοφιλείς κατηγορίες μέσων ενημέρωσης, με ποσοστά προτίμησης του κοινού για την ενημέρωσή του 37% και 31% αντίστοιχα.

Διαβάστε επίσης:

Καταδικάζει το Εποπτικό Όργανο Δεοντολογίας της ΕΣΗΕΑ την χωρίς όρια και φραγμούς δημοσιογραφία της «κλειδαρότρυπας»

«Πολιορκία» για την κορυφή της τηλεθέασης

Αλλαγή σκηνικού στην τηλεθέαση των καναλιών από έναν «Maestro» (πίνακες)