search
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 29.03.2024 01:03
MENU CLOSE

Ναζισμός – κομμουνισμός και Σύμφωνο Μολότοφ – Ρίμπεντροπ

06.09.2017 03:00
mol.jpg

 

Πιο ανόητη κουβέντα από αυτήν περί της ταυτίσεως κομμουνισμού και ναζισμού δεν υπάρχει. Πρόκειται για διαφορετικές ιδεολογίες – και προφανώς δεν ταυτίζονται. Το ζήτημα που ενσκήπτει είναι αν οι προσχηματικές προθέσεις των ιδεολογιών εξωραΐζουν το έγκλημα. Έχει σημασία αν ένας δολοφόνος σκοτώνει με κίνητρο την αγάπη και ένας άλλος με κίνητρο το μίσος; Αλλάζει τη φύση του εγκλήματος η πρόθεση; Τα μεγαλύτερα εγκλήματα στην ανθρώπινη Iστορία έγιναν με πρόφαση τις ευγενικότερες των ιδεών.

Όλη αυτή η κουβέντα είναι μία ακόμα προσπάθεια συγκάλυψης μέσα από τη σύγκριση κοσμοθεωριών που η εφαρμογή τους προκάλεσε φρίκη, κτηνωδία και θάνατο σε αμέτρητα εκατομμύρια ανθρώπων.

Όλοι αυτοί που έχασαν με τον φρικτότερο τρόπο τις ζωές τους, όλοι οι λαοί που αφανίστηκαν και στέναξαν κάτω από την επιβεβλημένη αναγκαιότητα ενός συστήματος, θα ένιωθαν ανακούφιση επειδή το όραμα του Στάλιν επικαλείτο έναν ανθρώπινο παράδεισο;

Αυτή η σύγχρονη ιδεολογική βαρβαρότητα που προσπαθεί να καθαγιάσει κτηνώδη εγκλήματα που διαπράχθηκαν προς πραγμάτωση μιας ιδεολογικής, ας πούμε, ουτοπίας, στην ουσία ξανασκοτώνει τη μνήμη εκατομμυρίων νεκρών στους οποίους αρμόζει μια ιστορική δικαίωση.

Ωστόσο αυτά που συσκοτίζουν οι ομιχλώδεις θεωρητικές τοποθετήσεις τα ξεκαθαρίζει η Ιστορία με τρόπο αποστομωτικό και τελεσίδικο. Τόσο ο κομμουνισμός όσο και ο ναζισμός ως ιδεολογίες βρίσκουν την πρακτική τους εφαρμογή και εξέλιξη στη διάρκεια του Μεσοπολέμου. Εκτός από την κοινή τους αποστροφή απέναντι στον κοινοβουλευτισμό, κυρίως, και στις ατομικές ελευθερίες, οι δύο αυτές τελεολογικές ιδεολογίες, η καθεμία με τον δικό της προσχηματικό λόγο υπέρ της σωτηρίας της ανθρωπότητας, διέθεταν θεολογικά χαρακτηριστικά. Ο ναζισμός με τον κομμουνισμό, ωστόσο, συναντήθηκαν και κάθισαν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, αποτέλεσμα των οποίων υπήρξε το περίφημο γερμανοσοβιετικό Σύμφωνο Μη Επίθεσης ή Σύμφωνο Μολότοφ – Ρίμπεντροπ, που τελικά υπεγράφη στις 23 Αυγούστου 1939 στη Μόσχα από τον υπουργό Εξωτερικών της ναζιστικής Γερμανίας Γιοάχιμ φον Ρίμπεντροπ και τον υπουργό Εξωτερικών της Ένωσης Βιατσεσλάβ Μιχάηλοβιτς Μολότοφ.

To ηθικοπλαστικό αφήγημα

Η συνθήκη αυτή και η διάθεση συνεργασίας των δύο απολυταρχικών καθεστώτων είναι αναμφισβήτητη και επικαλείται το κοινό συμφέρον εκατέρωθεν των πλευρών πάνω στο ζήτημα της Πολωνίας. Είναι προφανέστατο ότι οι ιδεολογικές διαφορές δεν αποτέλεσαν ποτέ εμπόδιο για μια καλή συμφωνία όταν αυτή εξυπηρετούσε το αμοιβαίο συμφέρον. Κάθε άλλη ρομαντική προσέγγιση με πρωταγωνιστές καλούς και κακούς αφορά πρόθυμους αφελείς, πολιτικά θρησκόληπτους. Οι γεωπολιτικές σκοπιμότητες διαθέτουν ισχυρά επιχειρήματα για να μεταμορφώνουν τους εχθρούς σε πρόσκαιρους φίλους πριν τους χωρίσουν πάλι νέες σκοπιμότητες. Οι ιδεολογίες σταματούν εκεί που αρχίζει το συμφέρον, και το κάθε λογής συμφέρον εξωραΐζεται μέσα από ένα μελίρρυτο ιδεολογικό ηθικοπλαστικό αφήγημα.

Οι λόγοι που οδήγησαν στη συμφωνία

Οι γεωπολιτικές βλέψεις στη Βορειοανατολική Ευρώπη ήταν η αφορμή αυτής της φιλικής προσέγγισης μεταξύ της σοσιαλιστικής Σοβιετικής Ένωσης και της Εθνικοσοσιαλιστικής Γερμανίας. Από την πλευρά του, ο Χίτλερ είχε ήδη αποφασίσει να εισβάλει στην Πολωνία, πράγμα που ανάγκασε τους Πολωνούς να προσφύγουν στη Δύση προκειμένου να λάβουν εγγυήσεις, συγκεκριμένα από τους Γάλλους και τους Βρετανούς, ότι θα τύγχαναν της στρατιωτικής τους συνδρομής σε περίπτωση που ο Χίτλερ εισέβαλ-λε στη χώρα τους. Ωστόσο αυτό που προβλημάτιζε τον παρανοϊκό δικτάτορα ήταν η αντίδραση της ΕΣΣΔ, και αυτήν ήθελε να εξασφαλίσει πριν επιχειρήσει την εφαρμογή των σχεδίων του.

Από τη μεριά του, ο Στάλιν, παρακολουθώντας τις εξελίξεις και έχοντας κατά νου τη χλιαρή αντίδραση των καπιταλιστικών κρατών στην κατάληψη από τους ναζί της Τσεχοσλοβακίας, έβαλε στην άκρη την εχθρική του στάση εναντίον των φασιστικών καθεστώτων στην Ευρώπη σχεδιάζοντας σε ρεαλιστικό επίπεδο την αντίδραση της Σοβιετικής Ένωσης. Ο Στάλιν, μάλιστα, υποψιαζόταν ότι η ανοχή που έδειξαν η Γαλλία και η Βρετανία στην κατάληψη της Τσεχοσλοβακίας μπορεί να ήταν και ένα σχέδιο των Δυτικών να αφήσουν ελεύθερη τη δράση της Γερμανίας προς τα ανατολικά προκειμένου να θίξουν τη Σοβιετική Ένωση.

Να σημειώσουμε ότι στις 17 Απριλίου του 1939, η σοβιετική κυβέρνηση διατύπωσε και επίσημα την πρόταση δημιουργίας ενός μετώπου αμοιβαίας βοήθειας μεταξύ Αγγλίας, Γαλλίας και ΕΣΣΔ, υπό τον όρο να εγγυηθούν οι τρεις αυτές

Ο Μολότοφ με τον Χίτλερ στη γερμανική καγκελαρία, εφημερίδα «Pravda», 18 Νοεμβρίου 1940 δυνάμεις την ακεραιότητα εκείνων των κρατών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης που ήταν υπό την απειλή μιας γερμανικής επίθεσης. Οι Αγγλογάλλοι εμφανίστηκαν διστακτικοί σε αυτή την ιδέα και η προοπτική αυτής της συμμαχίας έληξε οριστικά με την άρνηση της πολωνικής κυβέρνησης να επιτρέψει τη διάβαση Σοβιετικών στρατευμάτων διά μέσου της χώρας της σε περίπτωση γερμανικής επίθεσης.

Ύστερα από αυτή την αποτυχία, η ΕΣΣΔ έστρεψε το ενδιαφέρον της προς τη Γερμανία. Εκείνη την περίοδο, Γερμανία και Σοβιετική Ένωση άνοιξαν συζητήσεις για την πιθανότητα ύπαρξης μιας οικονομικής συμφωνίας στην οποία η Σοβιετική Ένωση θα παρείχε πρώτες ύλες για την πολεμική παραγωγή της Γερμανίας, και αντίστοιχα η Γερμανία θα παρείχε στρατιωτικό εξοπλισμό στη Σοβιετική Ένωση. Με αυτή την εξέλιξη, η ΕΣΣΔ πάγωσε τις ατελέσφορες συνομιλίες με τους Αγγλογάλλους και ξεκίνησε μυστικές διαπραγματεύσεις με τη Γερμανία τον Απρίλιο του 1939, που οδήγησαν στην υπογραφή του γερ-μανοσοβιετικού συμφώνου στις 23 Αυγούστου στη Μόσχα. Η συμφωνία έμεινε γνωστή με τα ονόματα των υπουργών των Εξωτερικών των δύο χωρών, Μολότοφ και Φον Ρίμπεντροπ. Προφανώς η συμφωνία απείχε πολύ από μια ιδεολογική συμμαχία και ανταποκρινόταν αποκλειστικά στα γεωπολιτικά συμφέροντα των δύο χωρών.

Με αυτή τη συμφωνία ο Χίτλερ εξασφάλιζε την ησυχία του στο Ανατολικό μέτωπο, πράγμα που του επέτρεπε να προχωρήσει ανενόχλητος προωθώντας τα σχέδιά του για μιαν επίθεση πρώτα κατά της Πολωνίας και μετά κατά της Γαλλίας και της Νορβηγίας. Από την πλευρά του, ο Στάλιν με αυτή τη συμφωνία κέρδιζε πολύτιμο χρόνο για το ενδεχόμενο μιας επίθεσης από τη Γερμανία, πράγμα που του έδινε τη δυνατότητα να προετοιμαστεί στρατιωτικά και επιπλέον του παρείχε το περιθώριο να επικεντρώσει την προσοχή του στην κατάκτηση μιας ευρείας λωρίδας που θα εξασφάλιζε τα δυτικά σύνορα της Σοβιετικής Ένωσης.

Οι σφαίρες επιρροής

Η μυστική αυτή συμφωνία επικυρώθηκε με ένα πρωτόκολλο που επισυνάφθηκε στο Σύμφωνο Ρίμπεντροπ – Μολότοφ με το οποίο οι δύο συμβαλλόμενες χώρες προχώρησαν στο μοίρασμα της Βορειοανατολικής Ευρώπης σε «σφαίρες συμφερόντων»: τη γερμανική, που περιλάμβανε την Πολωνία μέχρι τον ποταμό Βιστούλα και τη Λιθουανία) και τη σοβιετική (Φινλανδία, Εσθονία, Λετονία και την περιοχή της Βεσαραβί-ας). Με τη συναίνεση της χιτλερικής Γερμανίας, η Σοβιετική Ένωση πέτυχε την κατάργηση των εδαφικών συνόρων της όπως αυτά είχαν διαμορφωθεί και επικυρωθεί εις βάρος της με τους όρους της ειρήνης του Μπρεστ – Λιτόφσκ μεταξύ Ρωσίας και Γερμανίας στις 3 Μαρτίου 1918.

Η εφαρμογή της συμμαχίας είχε ως αποτέλεσμα την επίθεση της Γερμανίας στην Πολωνία την 1η Σεπτεμβρίου 1939, επίθεση που άνοιγε την αυλαία του Β ΄ Παγκοσμίου Πολέμου, για να ακολουθήσει η εξ Ανατολών εισβολή της Σοβιετικής Ένωσης στην Πολωνία, λίγες ημέρες αργότερα, στις 17 Σεπτεμβρίου.

Η παρά φύσιν αυτή συμμαχία μεταξύ των δύο ιδεολογικών εχθρών θα κρατήσει έως τις 22 Ιουνίου 1941, οπότε η εθνικοσοσιαλιστική Γερμανία θα επιτεθεί στη σοσιαλιστική Σοβιετική Ένωση, στο πλαίσιο της Επιχείρησης Μπαρμπαρόσα…

 

[email protected]

google_news_icon

Ακολουθήστε το topontiki.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν.

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΔΗΜΟΦΙΛΗ

Το topontiki.gr σέβεται όλες τις απόψεις, αλλά διατηρεί το δικαίωμά του να μην αναρτά υβριστικά σχόλια και διαφημίσεις. Οι χρήστες που παραβιάζουν τους κανόνες συμπεριφοράς θα αποκλείονται. Τα σχόλια απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των αναγνωστών.

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 29.03.2024 00:52