Καθώς πλησιάζει η 20ή Αυγούστου, οπότε λήγει τυπικά η εποχή των μνημονίων, διάφοροι παράγοντες των δανειστών και των επιτηρητών της χώρας την τελευταία επταετία ξεμυτίζουν ακόμη μια φορά και επιχειρούν αποτιμήσεις. Τι καλά που η Ελλάδα βγαίνει από τη στενωπό, πόσο πρέπει να προσέξει στο μέλλον, αλλά και τι έφταιξε, ποιες ευκαιρίες χάθηκαν και τι πήγε στραβά στη διάρκεια των τριών μνημονίων.

Φυσιολογικές, ίσως, οι αποτιμήσεις ύστερα από μια περίοδο τραυματική για όλους: για την Ελλάδα, η οποία έχει βιώσει μια πραγματική οικονομική και κοινωνική καταστροφή, αλλά και για την Ευρώπη, αφού η ελληνική χρεοκοπία άνοιξε τον ασκό του Αιόλου και η αμφισβήτηση για την ικανότητα της Ε.Ε. να λύνει τα προβλήματά της εγκαταστάθηκε μονίμως στην καμπούρα της.

Ωστόσο, οι παρελθοντολογικές παρεμβάσεις των διαφόρων έχουν ένα πρόβλημα: αποσκοπούν στην υπεράσπιση των δικών τους λαθών και εγκλημάτων.

Για παράδειγμα, ο ESM δεν κουράζεται να επαναλαμβάνει ότι η περίοδος Βαρουφάκη κόστισε στην Ελλάδα 200 δισ. ευρώ και έφερε το τρίτο μνημόνιο των… 60 δισ. ευρώ. Νούμερα αυθαίρετα, βασισμένα σε νεφελώδεις εικασίες για το τι θα μπορούσε να γίνει αν η πρώτη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛΛ δεν συγκρουόταν με τους δανειστές.

Το ότι εκείνη η κυβέρνηση συγκρούστηκε με τους Ευρωπαίους «στον γάμο του Καραγκιόζη» και ότι το αποτέλεσμα της ομολογημένης από τον Αλέξη Τσίπρα «αυταπάτης» ήταν ένα ακόμη επώδυνο μνημόνιο δεν αμφισβητείται. Τα υπόλοιπα των συγκεκριμένων Ευρωπαίων είναι απλώς η δικαιολόγηση ενός προμελετημένου εγκλήματος.

Από την άλλη, ο επίτροπος Οικονομικών Πιερ Μοσκοβισί τα ρίχνει στους τελευταίους μήνες της κυβέρνησης Ν.Δ. – ΠΑΣΟΚ (Σαμαρά – Βενιζέλου) για να πει ότι, αν είχε περάσει την ασφαλιστική μεταρρύθμιση και είχε κόψει τις συντάξεις, θα είχαμε αποφύγει το τρίτο μνημόνιο. Κι αυτό εν μέρει σωστό, όμως οι υποχρεώσεις που ανέλαβε ο ΣΥΡΙΖΑ αργότερα δείχνουν ότι το ασφαλιστικό δεν ήταν η μόνη εκκρεμότητα. Κάθε άλλο…

Επί της διαδικασίας ο καθένας από αυτούς μπορεί – αν εξαιρέσουμε τις τερατολογίες – να έχει τα επιμέρους δίκια του. Αυτό όμως που επιμελώς αποκρύπτουν είναι ότι για το τρομακτικό σοκ στο οποίο υπέβαλαν την Ελλάδα, προκειμένου να σώσουν τους εαυτούς τους, το νόμισμά τους και τις τράπεζές τους, είναι οι μόνοι υπεύθυνοι. Όπως άλλωστε και για το ότι ουσιαστικά προετοίμασαν την ελληνική χρεοκοπία βάζοντας στο πανάκριβο ευρώ, με παραποιημένα μάλιστα στοιχεία, μια χώρα που δεν μπορούσε να το αντέξει. Οι αποτιμήσεις, επομένως, αυτού του είδους θα ήταν για γέλια αν δεν ήταν για κλάματα…