Ξεκίνησαν οι πλειστηριασμοί – εξπρές για 60.000 ακίνητα από χθες, 1η Ιουνίου, σε βάρος εκατοντάδων χιλιάδων οφειλετών «κόκκινων» δανείων αλλά και πολιτών που χρωστούν ληξιπρόθεσμες οφειλές στο Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία. 

Συγκεκριμένα, με Προεδρικό Διάταγμα που δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, από την 1η Ιουνίου οι δικαστικοί επιμελητές ξεκίνησαν τη διαδικασία προσδιορισμού της εμπορικής αξίας του ακινήτου. Τα άρθρα 993 και 995 του νέου τροποποιημένου από το καλοκαίρι του 2015 Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, προβλέπουν ότι κατά τους πλειστηριασμούς ακινήτων μη συνεπών δανειοληπτών και λοιπών χρεοφειλετών θα λαμβάνονται πλέον υπόψη ως τιμές εκκίνησης οι πραγματικές τιμές της κτηματαγοράς, που έχουν υποχωρήσει σε πολύ χαμηλά επίπεδα, και όχι οι πολύ πιο υψηλές αντικειμενικές αξίες, όπως προέβλεπε ο Κ.Πολ.Δ. πριν αλλάξει το καλοκαίρι του 2015.

 

Αρμόδιος για τον προσδιορισμό της εμπορικής αξίας του ακινήτου που κατάσχεται, είναι ο δικαστικός επιμελητής, ο οποίος για τον σκοπό υποχρεούται να προσλάβει κατά την κρίση του πιστοποιημένο εκτιμητή, φυσικό ή νομικό πρόσωπο.

 

Θα είναι υποχρεωμένος να προσλάβει – κατά την κρίση του – πιστοποιημένο εκτιμητή, φυσικό ή νομικό πρόσωπο, το οποίο περιλαμβάνεται στο Μητρώο Πιστοποιημένων Εκτιμητών που τηρείται στην Διεύθυνση Οικονομικής Πολιτικής του υπουργείου Οικονομικών. Και όσο και αν ακούγεται εξωπραγματικό, το κόστος αμοιβής του εκτιμητή βαραίνει τον οφειλέτη!

 

Ο πιστοποιημένος εκτιμητής με τη σειρά του θα πρέπει μέσα σε συγκεκριμένη προθεσμία να συντάξει και να παραδώσει έγγραφη εκτίμηση στον δικαστικό επιμελητή. 

 

Από τη στιγμή που η νέα μέθοδος υπολογισμού των τιμών για τους πλειστηριασμούς ξεκίνησε να εφαρμόζεται, οδηγεί σε επιτάχυνση των διαδικασιών καθώς οι ενέργειες θα είναι πολύ λιγότερο χρονοβόρες, ενώ οι επιπτώσεις στην αγορά ακινήτων αλλά και ο βαθμός αύξησης της εισπραξιμότητας των χρεών θα εξαρτηθεί από τον τρόπο που θα χειριστούν τις νέες δυνατότητες του νόμου οι επισπεύδοντες, με την αγορά πάντως να εκτιμά ότι δεν θα αποφευχθούν οι περαιτέρω πιέσεις στις τιμές των ακινήτων.

 

Γεγονός είναι πάντως ότι η «στροφή» των πλειστηριασμών στις αγοραίες τιμές συμπίπτει χρονικά με τη διόγκωση των ιδιωτικών χρεών στο Δημόσιο και τις τράπεζες αλλά και με την περίοδο που απελευθερώνεται η μεταβίβαση δανείων σε funds, ενώ παράλληλα ξεκινά να εφαρμόζεται ο ηλεκτρονικός τρόπος γνωστοποίησης και διενέργειας πλειστηριασμών μέσα από το Internet. 

 

 

Το διάστημα που ακολουθεί, αναμένεται έκρηξη πλειστηριασμών ακινήτων, τουλάχιστον σε σχέση με το πάγωμα που είχε προηγηθεί τους προηγούμενους μήνες, είτε εξαιτίας της αποχής των συμβολαιογράφων και των δικηγόρων είτε λόγω των προστατευτικών διατάξεων που ίσχυαν μέχρι πρότινος για τα «κόκκινα» δάνεια είτε επειδή το προηγούμενο θεσμικό πλαίσιο που προέβλεπε σταδιακή μείωση του τιμήματος με βάση την αντικειμενική αξία δεν ήταν «λειτουργικό».

 

Ήδη με στοιχεία που δημοσιοποίησε ο πρόεδρος του Συμβολαιογραφικού Συλλόγου υπάρχουν σε ετοιμότητα προς εκτέλεση 60.000 διαταγές πληρωμής! 

 

Εξακολουθούν όμως να υπάρχουν τρόποι αναζήτησης προστασίας από τη διαδικασία πλειστηριασμού, οι οποίοι όμως δεν αφορούν ολόκληρη την ακίνητη και κινητή περιουσία.

 

Τα κριτήρια ένταξης στο νέο νομοθετικό πλαίσιο που έχει τεθεί σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2016 οριοθετούνται στα ακόλουθα:

 

◆ Ακαθάριστο εισόδημα έως 13.906 ευρώ για άγαμους, που αυξάνεται έως 35.086 ευρώ για τετραμελείς οικογένειες.

◆ Αντικειμενική αξία ακινήτου έως 180.000 ευρώ για άγαμους, που αυξάνεται έως 260.000 ευρώ για τετραμελείς οικογένειες και εξασφάλιση από την τράπεζα αποδεικτικού εγγράφου ως προς την ιδιότητα του συνεργάσιμου δανειολήπτη.

 

Τα παραπάνω κριτήρια πρέπει να συντρέχουν συσσωρευτικά.

 

Αν ο δανειολήπτης – φυσικό πρόσωπο δεν πληροί τις προϋποθέσεις ένταξης στον υφιστάμενο νόμο Κατσέλη, θα πρέπει να απευθυνθεί στην τράπεζα, προκειμένου να ρυθμίσει τις δανειακές του υποχρεώσεις επικαλούμενος τον Κώδικα Δεοντολογίας, όπου προβλέπονται 22 περιπτώσεις ρυθμίσεων, οι βραχυπρόθεσμες, οι μακροπρόθεσμες και οι οριστικές, προσκομίζοντας τα έγγραφα που σχετίζονται με τα περιουσιακά και εισοδηματικά στοιχεία.

 

Σε περίπτωση που ο δανειολήπτης λάβει επιστολή από την τράπεζα πρέπει οπωσδήποτε εντός 15 εργάσιμων ημερών να συμπληρώσει το τυποποιημένο έντυπο και να το προσκομίσει μαζί με τα σχετικά φορολογικά και οικονομικά του έγγραφα στην τράπεζα.

 

Η τράπεζα προκειμένου να υπολογίσει τη μηνιαία δόση για τη νέα ρύθμιση που βρίσκεται σε καθυστέρηση θα πρέπει να λάβει υπόψη τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης, οι οποίες οριοθετούνται για έναν ενήλικα στο ποσό των 537 ευρώ, για δύο ενήλικες στο ποσό των 906 ευρώ, για δύο ενήλικες με ένα τέκνο στο ποσό των 1.126 ευρώ και για δύο ενήλικες με δύο τέκνα στο ποσό των 1.347 ευρώ.

Αν δεν υπάρχει κοινή συμφωνία, ο δανειολήπτης έχει ακόμη ένα μικρό περιθώριο ελιγμού και μπορεί να καταφύγει σε εξωδικαστική λύση.

 

Οι ρυθμίσεις πάντως που προωθούνται από τα δικαστήρια προβλέπουν τα εξής:

 

Για τρία έτη, καταβολή δόσης που συνίσταται στο διαθέσιμο εισόδημα του οφειλέτη αφού αφαιρεθεί το ποσό που απαιτείται για την κάλυψη των εύλογων δαπανών διαβίωσης του ίδιου και των προστατευόμενων μελών.

 

Για 20 χρόνια με έντοκες δόσεις, καταβολή ποσού τέτοιου, ώστε οι πιστωτές δεν θα βρεθούν σε χειρότερη οικονομική θέση από αυτήν που θα βρίσκονταν σε περίπτωση αναγκαστικής εκτέλεσης (πλειστηριασμού) και ο οφειλέτης υποχρεούται να καταβάλει το μέγιστο της δυνατότητας αποπληρωμής του.

 

Δηλαδή ο οφειλέτης θα καταβάλει ποσό ίσο τουλάχιστον με την εμπορική αξία του ακινήτου (ανεξαρτήτως εισοδηματικής δυνατότητας).

Εάν οι οικονομικές δυνατότητες του οφειλέτη το επιτρέπουν, θα καταβληθεί και μεγαλύτερο ποσό από την εμπορική αξία του ακινήτου.

Ρευστοποίηση λοιπών ακίνητων περιουσιακών στοιχείων, όπως με την προηγούμενη νομοθεσία.

 

Με βάση πάντως τον σχετικό νόμο που ψηφίστηκε τον περασμένο Δεκέμβριο, οι «κόκκινοι» δανειολήπτες κατατάσσονται σε δύο κατηγορίες βάσει περιουσιακών και εισοδηματικών κριτηρίων: τους οικονομικά ασθενέστερους και τη «μεσαία τάξη». Σε σχέση με τις αρχικές ανακοινώσεις το πολυνομοσχέδιο υιοθετεί κλιμακωτή αύξηση εκτός από το μέγιστο εισόδημα ανά κατηγορία και κλιμακωτή αύξηση της προστατευόμενης αξίας ακίνητης περιουσίας.

 

Στο νομοσχέδιο τίθενται ειδικότεροι όροι και προϋποθέσεις για την προστασία της κύριας ή μοναδικής κατοικίας του οφειλέτη κατά τη διαδικασία ρύθμισης με απαλλαγή από τις οφειλές του για όσους έχουν μεν «κόκκινο» στεγαστικό δάνειο αλλά ανήκουν στις αμέσως επόμενες εισοδηματικές κλίμακες.

 

Προβλέπεται ότι, ακόμη και αν το διαθέσιμο οικογενειακό εισόδημα ενός «κόκκινου» δανειολήπτη υπερβαίνει τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης προσαυξημένες αλλά και η αντικειμενική αξία της ακίνητης περιουσίας του είναι προσαυξημένη έως 70% σε σύγκριση με την πρώτη κατηγορία, μπορεί να ζητήσει εξαίρεσή της από την περιουσία η οποία ρευστοποιείται.

 

Να σημειωθεί ότι το 2015 οι πλειστηριασμοί ακινήτων από τις τράπεζες είχαν «παγώσει», αφού ούτε το 2% όσων έγιναν δεν είχε επισπευστεί. Το 2014 είχαν γίνει 16.000 πλειστηριασμοί, το 2013 19.200 και τις δύο πρώτες χρονιές της κρίσης, 2008 και 2009, είχαν γίνει 43.000 και 52.000 πλειστηριασμοί αντίστοιχα.

 

Τέλος, σημαντικό είναι να αναφέρουμε ότι καλά πληροφορημένες πηγές αναφέρουν ότι είναι ανοιχτό ακόμα το ζήτημα με την πλήρη απελευθέρωση των «κόκκινων» δανείων που έχουν εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου, τα οποία υπολογίζονται περί τα 3 δισ. ευρώ και αποτελούν βόμβα για τα δημοσιονομικά. Σύμφωνα με τα στοιχεία, συνολικά τα δάνεια με εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου είναι περί τα 14 δισ. ευρώ, με τα επιχειρηματικά να είναι στα 6 δισ. ευρώ και προς ΔΕΚΟ περί τα 8 δισ. ευρώ. Να σημειωθεί ότι σε αυτά τα δάνεια περιλαμβάνονται και εκείνα που έχουν δοθεί σε πυρόπληκτους, σεισμόπληκτους και άλλες ευαίσθητες ομάδες που έχουν πληγεί από καταστροφές και την κρίση. Παράλληλα, εντάσσονται τα ιδρύματα, όπως για παράδειγμα το Μέγαρο Μουσικής.