Όταν το σανίδι γίνεται ψάθα

Όταν το σανίδι γίνεται ψάθα

Χιλιάδες νέοι και νέες ποντάρουν ξανά και ξανά στο απατηλό λόττο τού να κάνεις με αξιώσεις θέατρο και σινεμά εν Ελλάδι. Ο Μάριος Σταυρολαίμης έπαιξε πολύ πριν από αυτούς. Κι έχασε τα πάντα

Από το 2003 ο άνθρωπος που τόλμησε να ανεβάσει στην Αθήνα ως μιούζικαλ την πασίγνωστη ροκ όπερα «Jesus Christ Super Star» εκμετρούσε το ζην πάμπτωχος, φιλοξενούμενος στους ξενώνες του Ιδρύματος Αστέγων του Δήμου Αθηναίων. Ακόμη και οι παλαιότεροι θα δυσκολευτούν να θυμηθούν τις ορδές των φανατισμένων οπαδών της «θρησκείας της αγάπης» έξω από το Θέατρο Άννα-Μαρία Καλουτά, το μακρινό 1979. Ρασοφόροι, γυναικούλες και νοικοκυραίοι, έχοντας μόλις απολέσει την καθεστωτική ομπρέλα της χούντας, να καταριούνται και να ωρύονται για τη βλασφημία. Η μισαλλοδοξία δεν έχει λόγο. Έχει μόνον κραυγή. Και οι φανατισμένοι ορθόδοξοι του ’79 έστριψαν δεξιά το τιμόνι του μεταπολιτευτικού μας πολιτισμού, μεγαλώνοντας την αλυσίδα που έμελλε να αποκτήσει αργότερα κι άλλους κρίκους: τις κινητοποιήσεις για την ταινία «Ο τελευταίος πειρασμός» του Μάρτιν Σκορσέζε, τη λογοκρισία στο κατά Λένα Πλάτωνος δισκογραφηθέν «Σύμβολο της Πίστεως», στο αντιευρωπαϊκό παραλήρημα για το 666 στους κωδικούς των προϊόντων, στο πανηγύρι του Χριστόδουλου για τη μη αναγραφή του θρησκεύματος στις ταυτότητες. Κι έχει ο Θεός. Αυτός ο νόμος του όχλου έδωσε τη χαριστική βολή στον Μάριο Σταυρολαίμη, τον θεατρώνη που τίναξε στον αέρα την περιουσία του στο όνομα ενός επισφαλούς οράματος: να ανεβάσει στην Ψωροκώσταινα το έργο του Τιμ Ράις και του Άντριου Λόιντ Βέμπερ. Ο Σταυρολαίμης πέθανε προ ημερών στην ψάθα, στα 88 του χρόνια. Ξεχασμένος από όλους. Κατά ειρωνεία της τύχης, λίγες μέρες πριν το θάνατό του μια γνωστή κουτσομπολίστικη εφημερίδα τού έκανε ένα μικρό αφιέρωμα. Η μοίρα αποφάσισε να τον ράνει με ακόμη λίγη χρυσόσκονη δημοσιότητας πριν του δείξει το μονοπάτι για την Αχερουσία. Σήμερα λείπουν οι θεατρικοί επιχειρηματίες που πουλάνε ποιότητα και υπολογίζουν μόνο στο ταμείο. Οι θιασάρχες παίζουν κλεφτοπόλεμο με τους γραφειοκράτες για να εισπράξουν, με το σταγονόμετρο και τεράστιες καθυστερήσεις, τις επιχορηγήσεις από το Υπουργείο Πολιτισμού. Μάλιστα ορισμένοι από αυτούς προτείνουν επηρμένα «να καταργηθεί η κρατική ελεημοσύνη», λες και θα μπορούσαν να επιβιώσουν στην ελεύθερη αγορά. Ας μην παρεξηγηθούμε. Δεν είμαστε κατά του θεσμού των επιχορηγήσεων. Αλλά όποιος έχει καεί στον Ζαχόπουλο φυσάει και το γιαούρτι. Πώς, πόσα και σε ποιους; Πού ακούστηκε να δίνονται χρήματα του Δημοσίου και να μην ακολουθεί στο τέλος κάθε χρήσης λεπτομερής απολογισμός από τους επιχορηγούμενους; Άλλη όμως ήταν η αφορμή μας: η διαπίστωση ότι το σανίδι γίνεται (και) ψάθα. Και σήμερα η ψάθα έχει γίνει βάλτος, στη λάσπη του οποίου μισοβυθίζονται τα νιάτα πολλών επίδοξων ηθοποιών, σκηνοθετών, μουσικών, σκηνογράφων, ενδυματολόγων, τεχνικών. Γύρω στα 3.000 μέλη έχει ο Σύλλογος Ελλήνων Ηθοποιών. Υπάρχουν δεκάδες χιλιάδες ημιενεργοί ή ανενεργοί απόφοιτοι δραματικών σχολών (κάπου είχα διαβάσει γύρω στους 25.000!), οι οποίοι σερβίρουν σε μπαρ ή κάνουν τους κλόουν σε παιδικά πάρτι, όταν δεν δουλεύουν ταξί ή στο μαγαζί του μπαμπά τους. Αυτός ο αργός θάνατος είναι πιο βασανιστικός από τη λαιμητόμο που έκοψε μέσα σε μία σεζόν το βήχα στον μακαρίτη Σταυρολαίμη. Η επιστροφή στο πνεύμα του Καρόλου Κουν για την ταγμένη στον ιερό σκοπό της θεατρική ομάδα απαιτεί αντοχές ισλαμιστή «τζιχαντίστα» και συνοδεύεται από την καθιερωμένη ντροπή του μη απογαλατισμού από την οικογένεια, ενίοτε και από τη φτώχεια. Η τηλεόραση θέτει σαχλές νόρμες υποκριτικής και από πουθενά δεν φαίνεται κάποιο σημάδι ότι θα κάνει στροφή επί το ποιοτικότερο στη νέα, ψηφιακή της «πλατφόρμα». Ο κανόνας είναι απλός: κωμωδία ίσον «Λάκης ο γλυκούλης» και δράμα ίσον Χριστόφορος Παπακαλιάτης. Τι απομένει στους εικοσάρηδες επίδοξους εργάτες της υποκριτικής τέχνης; Η ελπίδα ότι θα τους αγγίξει τον ώμο το μαγικό ραβδί ενός Λευτέρη Βογιατζή ή της παραγωγής κάποιου από τα ελάχιστα σοβαρά σίριαλ. Και μέχρι τότε διαφημίσεις, περάσματα σε μικρού και μεγάλου μήκους ταινίες, άντε καμιά παράσταση «Δευτερότριτα» ή κανένα ΔΗΠΕΘΕ. Χιλιάδες νέοι και νέες ποντάρουν ξανά και ξανά στο απατηλό λόττο τού να κάνεις με αξιώσεις θέατρο και σινεμά εν Ελλάδι. Ο Μάριος Σταυρολαίμης έπαιξε πολύ πριν από αυτούς. Κι έχασε τα πάντα. Κακό σημάδι.

Γιώργος Ι. Αλλαμανής [[email protected]]