Θηρεσία και Γοργίας / Άσπρο σκοτάδι / Η πολιτική των κλιματικών αλλαγών / Τα Δώδεκα Στραντιβάριους / Συνάντηση

Μίλαν Κούντερα

Συνάντηση

Μετάφραση: Γιάννης Η. Χάρης

Εκδόσεις: Εστία

Σελ.: 216

Διαβάζοντας κανείς τη «Συνάντηση», ένα ακόμα δοκίμιο του Κούντερα, του πολυδιαβασμένου Κεντροευρωπαίου συγγραφέα, πέρα από τον θαυμασμό για τα ζητήματα και την πάντα ενδιαφέρουσα προσέγγισή τους που μας χαρίζει, οι προεκτάσεις και οι προβολές ξεπερνούν τους αισθητικούς προβληματισμούς που σχετίζονται με τη λειτουργία της τέχνης και των εκπροσώπων της και προεκτείνονται σε παράπλευρες σκέψεις. Άραγε, πόσο εύκολα διεκδικούμε στη χώρα μας την ιδιότητα του συγγραφέα και πόσο λίγο την εκπροσωπούμε… Και σ’ αυτά τα δοκίμια υπάρχει κάτι αποκαλυπτικό, κι αυτό είναι η ευρύτατη παιδεία του συγγραφέα, αυτή που τον καθιστά έναν σύγχρονο συγκροτημένο Ευρωπαίο διανοούμενο. Με αφορμή τους Φράνσις Μπέικον και Σάμουελ Μπέκετ μιλά για την εμπορευματοποίηση της τέχνης. Καταπιάνεται με τους Ντοστογιέφσκι και Μάρκες, δύο αγαπημένους του συγγραφείς, που καταδύονται στα βάθη της ύπαρξης. Στο μικροσκόπιό του μπαίνει και η κάμερα του μεγάλου μάγου Φρεντερίκο Φελλίνι. Αναζητώντας τις καταβολές του ιστορικού μυθιστορήματος, εντοπίζει τις αισθητικές απαιτήσεις των Ομηρικών επών. Ο Ραμπελέ, ο Μπετόβεν, ο πόλεμος στη Γιουγκοσλαβία, η Άνοιξη της Πράγας ο αγαπημένος του Γιάνατσεκ , ο Μαλαπάρτε είναι μερικά από τα θέματα και τα πρόσωπα που τον απασχολούν δημιουργικά. Ο Μίλαν Κούντερα μοιάζει σαν να μας προτείνει ωραίες μουσικές, για να τις ακούσουμε παρέα, σαν να μας ξεναγεί σε απίθανες πινακοθήκες με έργα που τον συγκινούν. Μας δείχνει το πιο αγαπημένο ράφι της βιβλιοθήκης του, και μας εξομολογείται τις σκέψεις του για γεγονότα που ζήσαμε, ανοίγοντας ακόμα έναν δρόμο στη σκέψη μας.

Λουίζα Σπηλιωτοπούλου

Άσπρο σκοτάδι

Εκδόσεις: Πατάκη

Σελ.: 192

Μια σειρά δεκαεπτά σύντομων διηγημάτων συνθέτουν το πρώτο βιβλίο της Σπηλιωτοπούλου. Έχουμε να κάνουμε με μια συγγραφέα που παρατηρεί, εντοπίζει και αναδεικνύει περιστατικά του πραγματικού κόσμου με την υπέρβαση της παραδοξότητας που χαρίζει η λογοτεχνία στους εκλεκτούς της. Το πρώτο βήμα λοιπόν έχει επιτευχθεί, οι μικρές ιστορίες, σαν αυτόνομοι κόσμοι, ολοκληρώνουν σκηνικά ζωής. Εκλεκτές ανθρώπινες παραφωνίες καθημερινών και ταυτόχρονα ιδιαίτερων ψυχισμών, δίνουν μιαν εσωτερικότητα και ταυτόχρονα αναδεικνύουν μια πραγματικότητα που μας χαρακτηρίζει μένοντας κρυμμένη πίσω από το κοινωνικό μας πρόσωπο. Οι κοφτές προτάσεις δημιουργούν εικόνες, αποδίδουν συναισθήματα, σου κόβουν τη φόρα, θέλοντας –θαρρείς– να σε αιφνιδιάσουν με την περιγραφή. Ως εκεί, ο αναλυτικός λόγος δεν έχει θέση σ’ αυτή τη φόρμα, τα υπόλοιπα τα αναλαμβάνει ο υπαινιγμός. Η λοξή ματιά, η σκέψη που ανατρέπει τα φαινόμενα, το απρόοπτο, η έκπληξη κι αυτές οι προβολές της φαντασίας στην πραγματικότητα, χαρίζουν στις ιστορίες της Σπηλιωτοπούλου έναν αισθητικό ενθουσιασμό που διακόπτεται απότομα, καθώς και οι κοφτές προτάσεις, σα να διστάζουν να κάνουν το μεγάλο άλμα για το οποίο μας έχουν ήδη δημιουργήσει προσδοκίες. Έτσι, αυτά τα κείμενα δημιουργούν προσδοκίες που μένει να εκπληρωθούν στο μέλλον. Η λογοτεχνία που καλλιεργεί αυτή η μορφή διήγησης έχει τις αρετές της που είναι στις δυνατότητες της συγγραφέως, αλλά για να πούμε κάτι σίγουρο, πρέπει να περιμένουμε εκείνο το βήμα που μας οδηγεί σε πιο απαιτητικά θέματα και περισσότερο ουσιαστικές διαπραγματεύσεις, με την αγριότητα και βαθύτητα που απαιτεί η απλότητα.

Άντονι Γκίντες

Η πολιτική των κλιματικών αλλαγών

Πρόλογος – μετάφραση: Κωνσταντίνος Γεώρμας

Εκδόσεις: Μεταίχμιο

Σελ.: 468

Η επισήμανση των κινδύνων που ενέχονται στις κλιματικές αλλαγές, έχει γίνει πλέον κοινός τόπος σε όλες τις κοινωνίες του πλανήτη. Φαίνεται ότι ο δαίμονας του κέρδους είναι ισχυρότερος από την προδιαγεγραμμένη καταστροφή. Και αυτή είναι η μεγαλύτερη απόδειξη της χρεοκοπίας ενός βαθύτατα διεφθαρμένου συστήματος. Ο συγγραφέας Άντονι Γκίντες, που διετέλεσε διευθυντής του London School of Economics δεν είναι άγνωστος στο ελληνικό κοινό, μιας και δύο σημαντικά του βιβλία βρίσκονται σε κυκλοφορία στη χώρα μας, από τις εκδόσεις Μεταίχμιο. Ο Γκίντες εστιάζει κυρίως στις πολιτικές και κοινωνικές μεταρρυθμίσεις, που αποτελούν, πλέον, επιτακτική ανάγκη για τη σωτηρία του πλανήτη. Με τα πράγματα να έχουν φτάσει στο μη περαιτέρω, το βιβλίο προτείνει μια πολιτική στρατηγική που χρησιμοποιεί τις επιστήμες της κοινωνιολογίας και της οικονομίας και εμπνέεται από την εμπειρία των κοινωνικών κινημάτων. Στο βιβλίο προτείνονται λύσεις μέσα από επενδύσεις σε καθαρές τεχνολογίες που θα αναδιαμορφώσουν τις πόλεις και τη ζωή μας. Στην πολιτική που πρέπει να ακολουθηθεί απέναντι στο φαινόμενο των κλιματικών αλλαγών, πρέπει να αναπτυχθεί μια νέα ουτοπία που θα διαπερνά το τοπικό, το εθνικό και το διεθνές επίπεδο. Ο ρόλος που καλείται να παίξει το κράτος είναι πρωτεύων και σημαντικός. Πρωτοπορία σ’ αυτή την οικολογική μεταρρύθμιση πρέπει να είναι οι ανεπτυγμένες χώρες, αποβλέποντας στην ευημερία των πολιτών κι όχι στην γιγάντωση «των ρυθμών ανάπτυξης».

Ι. Μπίτζι

Τα Δώδεκα Στραντιβάριους

Πρόλογος : Χρήστος Σιάκος

Μετάφραση: Χρύσα Θ. Μπανιά

Εκδόσεις: Ψυχογιός

Σελ.: 504

Πρόκειται για ένα χορταστικό μυθιστόρημα μυστηρίου, όπου τα πραγματικά γεγονότα και πρόσωπα συγχέονται με αυτά της φαντασίας δημιουργώντας μιαν ατμόσφαιρα υποβλητική, μιαν ατμόσφαιρα που καλύπτει ένα μακρότατο χρονικό διάστημα που ξεκινά από την Κρεμόνα της Ιταλίας το 1680 για να καταλήξει, με ενδιάμεσες ιστορικές στάσεις, στη σύγχρονη Μαδρίτη του 2003. Αρχέγονες δοξασίες και τελετές από αυτές που συνδέουν όλους τους πολιτισμούς, δεν διστάζει να χρησιμοποιήσει στις μεθόδους της η Καθολική Εκκλησία προκειμένου να προσηλυτίσει πιστούς στον Χριστιανισμό. Το μυστήριο αρχίζει να υφαίνεται όταν απεσταλμένοι της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας επισκέπτονται μέσα στη νύχτα το διασημότερο κατασκευαστή μουσικών οργάνων όλων των εποχών, Αντόνιους Στραντιβάριους, προκειμένου να του αναθέσουν την κατασκευή δώδεκα έγχορδων οργάνων τα οποία κάποτε θα χρησιμοποιηθούν προκειμένου να δημιουργηθεί η απόλυτη αρμονία. Περιπλέκοντας πρόσωπα, εποχές και ιστορικά γεγονότα, ο συγγραφέας επινοεί πλαίσια δράσης όπου οι φανταχτερές και ηχηρές ανατροπές έχουν την τιμητική τους. Μέσα από αυτές τις συνεχείς εκπλήξεις, η πλοκή φτάνει στο σύγχρονο κόσμο όπου ένας επιθεωρητής της αστυνομίας, ο Πάμπλο Ερέρο, λίγο πριν βγει στη σύνταξη (που αν την πήρε πλέον, θα του την πετσοκόψουν τα νέα μέτρα που εφαρμόζονται και στη Ισπανία.. ), καλείται να εξιχνιάσει τη δολοφονία ενός Έλληνα εφοπλιστή. Με αφορμή τις έρευνες, στο κάδρο της αφήγησης θα μπουν ο Μανασσής Λίμπνιτς, ένας Πολωνοεβραίος Ραβίνος που κατοικεί στην Ιερουσαλήμ και υπήρξε έγκλειστος των ναζιστικών στρατοπέδων, ο Ελβετός γιατρός Λούντβιχ Ντράιφους και η Βιεννέζα καθηγήτρια μουσικής Μάρθα Μαζοβιέτσκι. Ένα ανάγνωσμα ιστορικό, θεολογικό και μουσικό, με έντονο άρωμα μυστηρίου.

Αντόνιο Γκαρίδο

Θηρεσία και Γοργίας

Το Μυστήριο του Μ. Κωνσταντίνου

Μετάφραση: Ιφιγένεια Ντούμη

Εκδόσεις: Λαγουδέρα- Μίλητος

Σελ.: 568

Πρόκειται για ένα ιστορικό μυθιστόρημα που βασίζεται σ’ ένα έγγραφο του 8ου μ.Χ. αιώνα. Για την ακρίβεια, η παλαιότερη ομολογία αυτού του κειμένου της «Δωρεάς του Κωνσταντίνου» βρίσκεται στον Λατινικό κώδικα 2777 της Εθνικής Βιβλιοθήκης του Παρισιού και αποτελεί το παλαιότερο αντίγραφο του αυθεντικού κώδικα ο οποίος δεν βρέθηκε ποτέ. Για την πατρότητα του συγγραφέα τού εγγράφου έχουν διατυπωθεί αρκετές απόψεις, ωστόσο αυτό λίγη σημασία έχει για τη μυθιστορηματική πλοκή που ξετυλίγεται γύρω από το πραγματικό έγγραφο. Ο ιστορικός χρόνος της αφήγησης ξεκινά το 799, όταν ο περίφημος Καρλομάγνος, βασιλιάς της Δύσης, αναθέτει στον Γοργία, έναν ειδικό αντιγραφέα, τη μετάφραση ενός σημαντικότατου κειμένου για τον χριστιανικό κόσμο. Στο μεταξύ η κόρη του Γοργία, Θηρεσία, η οποία μαθητεύει στην τέχνη του πατέρα της, αναζητεί καταφύγιο στην πόλη της Φούλδας εξαιτίας κάποιων άδικων κατηγοριών σε βάρος της. Εκεί θα γνωριστεί με έναν Βρετανό μοναχό, τον Αλκουμίνιο της Υόρκης, ο οποίος ερευνά το φοβερό λοιμό που έχει ενσκήψει στην πόλη. Στο παζλ της εξέλιξης της ιστορικής αυτής αφήγησης προστίθεται η εξαφάνιση του Γοργία και η αναζήτησή του από τη Θηρεσία. Το μυθιστόρημα του Αντόνιο Γκαρίδο, συνδυασμός ιστορικής πραγματικότητας, ευφάνταστης πρόζας και φρενήρους ρυθμού, παρακινεί τον αναγνώστη να ακολουθήσει μια γοητευτική διαδρομή ανάμεσα σε πόλεις, μοναστήρια και αβαεία του Μεσαίωνα…

Ξενοφών Μπρουντζάκης [[email protected]]