Το καλοκαίρι του 2021 η Φράνσις Χάουγκεν, μηχανικός πληροφορικής και ως τον Μάιο του ίδιου έτους  διευθύντρια προϊόντων του Facebook στην ομάδα κατά της παραπληροφόρησης της πλατφόρμας κοινωνικής δικτύωσης, «διέρρευσε» μερικές χιλιάδες έγγραφα της εταιρείας, εσωτερικής κυκλοφορίας  στην The Wall Street Journal  αποκαλύπτοντας τις μεθόδους που χρησιμοποιεί η εταιρεία για να ωθεί τους εφήβους να χρησιμοποιούν όλο και περισσότερο το Instagram, σε βαθμό μάλιστα που κάποιες φορές αυτό να καθίσταται εθιστικό.

Η εφημερίδα δημοσίευσε στη συνέχεια μια σειρά ερευνών με τίτλο «The Facebook Files». Με βάση τις πληροφορίες της διαρροής εγγράφων, περιέγραφε πώς ο γίγαντας των μέσων κοινωνικής δικτύωσης γνώριζε πολύ καλά ότι οι πλατφόρμες του ήταν επιβλαβείς για εκατομμύρια χρήστες του.

Λίγους μήνες αργότερα το Public Interest Tech Lad (Τεχνολογικό Εργαστήριο Δημοσίου Συμφέροντος) της σχολής Κένεντι του πανεπιστημίου Χάρβαρντ έλαβε μια ανώνυμη αποστολή πληροφοριών, μέρος όσων είχε διαρρεύσει στον Τύπο η Χάουγκεν στην οποία αποδόθηκε ο χαρακτηρισμός «Το βαθύ λαρύγγι» του Facebook.

Το ανώνυμο «πακέτο» δεδομένων περιελάμβανε 20.000 εικόνες και περισσότερα από 800 έγγραφα εσωτερικής κυκλοφορίας.

Αυτή την εβδομάδα το Tech Lab της σχολής Κένεντι του Χάρβαρντ ενημέρωσε ότι οι πληροφορίες αυτές είναι διαθέσιμες και προσβάσιμες στο κοινό μέσω ενός διαδικτυακού εργαλείου με δυνατότητα αναζήτησης με την ονομασία FBarchive.

«Το FBarchive έχει σχεδιαστεί για να βοηθήσει τους ερευνητές, τους δημοσιογράφους και τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να κατανοήσουν πώς, γιατί και πότε έχουν ληφθεί αποφάσεις σε μερικές από τις πιο επιδραστικές πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης στον κόσμο», σημειώνει ο δημοσιογράφος ερευνητής Κλάρκ Μερφιλντ, δημοσιογράφος- ερευνητής του επιστημονικού ειδησεογραφικού οργανισμού Journalist’s Resource της σχολής Κένεντι του Χάρβαρντ, τονίζοντας ότι το αρχείο αυτό «είναι γεμάτο στοιχεία που θα τροφοδοτήσουν ιστορίες ερευνητικής δημοσιογραφίας και θέματα επιστημονικής έρευνας».

Η αρθρογραφία και οι μελέτες που θα προκύψουν από την αξιοποίηση αυτής της βάσης δεδομένων του FBarchive θα μπορούσαν να συμβάλλουν στις μελλοντικές νομοθετικές ρυθμίσεις στον τομέα της Ψηφιακής Τεχνολογίας , θεωρεί η δρ. Λατάνια Σουίνι, επιστημονική υπεύθυνη του Public Interest Tech Lad του πανεπιστημίου Χάρβαρντ. «Δεν νομίζω ότι οι αρμόδιοι για χάραξη νομοθετικής πολιτικής είχαν ποτέ την ευκαιρία να καταλάβουν που ήταν τα πραγματικά σημεία πίεσης. Έπρεπε πάντα να εξαρτώνται από το τι έλεγαν οι ίδιες εταιρείες τεχνολογίας για το τι ήταν δυνατό και τη αδύνατον. Το να βλέπεις όμως πλέον το εσωτερικό υλικό τους, δίνει μια πολύ καλύτερη αίσθηση πώς λειτουργεί πραγματικά το σύστημα», ανέφερε η πανεπιστημιακός.

Εύκολη πρόσβαση στα αρχεία του Facebook

Η πρόσβαση στο fbarchive.org είναι απλή στο χρήστη. Στην κεντρική σελίδα πρέπει να πατήσετε το «Enter». Αυτό κατευθύνει σε μια σελίδα σύνδεσης. Οι επισκέπτες που θέλουν να μπούν για πρώτη φορά στο αρχείο θα λάβουν οδηγίς εγγραφής με νέο λογαριασμό στην πλατφόρμα MyDataCan του Public Interest Tech Lab. Θα πρέπει να κάνουν κλικ στο «sign up» για να δημιουργήσουν όνομα και κωδικό πρόσβασης. Η κύρια πύλη πόσβασης στο υλικό του FBarchive είναι μια γραμμή αναζήτηση Boolean που σημαίνει ότι ορισμένοι παράγοντες, όπως οι λέξεις «and», «or» ή «not» μπορεί να διευρύνουν ή να περιορίσουν τα αποτελέσματα στην διαδικασία αναζήτησης.

Οι δημοσιογράφοι και οι ερευνητές μπορούν επίσης να αποκτήσουν μια γενική αίσθηση του τι υπάρχει στο αρχείο χρησιμοποιώντας ευρύτερους όρους – «καρτέλ ναρκωτικών» ή «εμπορία ανθρώπων», για παράδειγμα.

Το FBarchive βρίθει ανεξερεύνητων ιδεών για δημοσιογραφικές και επιστημονικές έρευνες.  Ενδεικτικά η δρ. Σουίνι αναφέρει ότι θέματα που απασχολούν, όπως για παράδειγμα πόσο πιθανό είναι το viral περιεχόμενο να αυξήσει τα έσοδα του Facebook ή πως χειρίζεται την ένταση αυτή και ακόμη κάτω από ποιες συνθήκες οι ανάγκες των χρηστών αποτελούν εμπορεύσιμο αντικείμενο για τα εταιρικά έσοδα.

Τα έγγραφα του Facebook, από τη διαρροή της Χάουγκεν, τα οποία είναι προσβάσιμα πλέον μέσω FBarchives, αφορούν σε τουλάχιστον 95 χώρες. Ο χρήστης του αρχείου μπορεί να αντλήσει πληροφορίες για το ενδιαφέρον του Facebook  σε ανησυχίες χρηστών από κάθε μια από αυτές τις χώρες. Επίσης μπορεί να αντιληφθεί από το ενδιαφέρον και τον τρόπο με τον οποίον το Facebook πως αντιμετωπίζει παρόμοιες ή διαφορετικές ανησυχίες μεταξύ των χωρών.

Η βία και η πολιτική αντιπαράθεση είναι καταστάσεις οι οποίες παρατηρούνται σε όλο τον κόσμο και αποδεικνύεται στα έγγραφα του Facebook. Ποια είναι η φύση και ο βαθμός που το ίδιο το Facebook παίζει ρόλο στην εξάπλωση αυτών των εντάσεων, αν υπάρχουν; Ποιος είναι ο ρόλος που θα μπορούσε να διαδραματίσει το Facebook για να συμβάλει στη μείωση αυτών των εντάσεων;

Τα δημοσιογραφικά άρθρα και οι επιστημονικές μελέτες  που προκύπτουν από το αρχείο, μαζί με το περιεχόμενο του ίδιου του αρχείου, θα μπορούσαν να δώσουν πληροφορίες για ενδεχόμενη νομοθετική ρύθμιση.

Για τους νομοθέτες και τους κυβερνώντες που ενδιαφέρονται να ρυθμίσουν την ψηφιακή τεχνολογία, η προσπάθεια να κατανοήσουν πώς λειτουργεί το Facebook ήταν, μέχρι στιγμής, σαν να προσπαθούν να δουν τι συμβαίνει σε ένα «μαύρο κουτί», περιγράφει η Σουίνι.

Το FBarchive μοιάζει με προβολέα που ρίχνει φως στην αθέατη-μέχρι τώρα- περιοχή της πλατφόρμας κοινωνικής δικτύωσης.

Διαβάστε επίσης:

Σασμός – Spoiler: Ο Ανδρέας ετοιμάζεται να «χτυπήσει» ξανά (Video)

Φωτεινή Πετρογιάννη: Επέστρεψε στο Πρωινό – «Χρειάστηκε να μπω στο νοσοκομείο» (Video)

ΕΡΤNEWS: Ο Τζόζεφ Στίγκλιτς στον «Επίλογο» για τις κρίσης σε Μέση Ανατολή, οικονομία, κλιματική αλλαγή