Μία νέα περίοδος έντονων διεργασι ών για τους νέους αγωγούς που θα κατασκευαστούν στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης έχει ήδη αρχίσει, με συνεχείς επαφές, συζητή σεις και ανακοινώσεις, που, είτε διά της προβολής είτε διά της σιωπής, «φωνάζουν» για τις εξελίξεις που έρχονται. Και μία από τις πιο χαρακτη ριστικές εξελίξεις σε αυτόν τον τομέα αναμένεται να αποτελέσει η επίσκε ψη του Γιώργου Παπανδρέου στη Μόσχα την ερχόμενη εβδομάδα.

Βεβαίως η επίσκεψη αυτή θα γίνει υπό το φως των νέων δεδομένων που αποκαλύπτει το «Π» στις σελίδες 3-5, όμως ατζέντα προϋπήρχε και τα πάγια ενεργειακά θέματά της είναι γνωστά: οι αγωγοί Μπουργκάς  Αλεξανδρούπολη και South Stream, η επέκταση της σύμ βασης για προμήθεια ρώσικου αερίου και πέραν του 2016.

Αυτή τη φορά, ωστόσο, η Μόσχα θα θέσει κι άλλα θέματα, με πιο επι τακτικό τρόπο! Έπειτα από τον «πάγο» που μπήκε στις ελληνορωσικές σχέσεις το τελευταίο διάστημα της νεοδημοκρατικής διακυβέρνησης, αλλά και στους τέσσερις μήνες με τη νέα κυβέρνηση, οι Ρώσοι θα απαιτήσουν περισσότερα από εκείνα που μας ζητούσαν όταν τους υποσχεθήκαμε να αγοράσουμε τα τεθωρακισμένα τους.

Είναι γνωστό ότι τόσο τα στελέχη του ρώσικου ενεργειακού τομέα όσο και διπλωμάτες, με κάθε ευκαιρία, θέτουν το θέμα των ενεργειακών έργων που έχουν περιληφθεί στη διακρατική συμφωνία του 1993 και τα οποία ποτέ δεν δόθηκαν από την ελληνική πλευρά.

Πρόκειται για τουλάχιστον δύο υδροηλεκτρικές μονάδες (σε Συκιά και Πευκόφυτο), αλλά και άλλα μικρότερα έργα, για τα οποία οι εκπρόσωποι της Μόσχας εμφανίζο νται έτοιμοι να διαπραγματευτούν, αλλά στην ουσία είναι ιδιαίτερα σκλη ροί στις κατ’ ιδίαν επαφές με τους Έλληνες συνομιλητές τους.

Ο Γιώργος Παπανδρέου θα γίνει δεκτός στο Κρεμλίνο με τη σκιά της προεκλογικής του δέσμευσης για επαναδιαπραγμάτευση της συμφωνίας για τον Μπουργκάς  Αλεξανδρούπολη στον τομέα των μέτρων για την προστασία του περι βάλλοντος.

Πούτιν και Μεντβέντεφ αναμένε ται να θέσουν στην κορυφή της ατζέ ντας το συνολικό πλαίσιο των ελλη νορωσικών σχέσεων, επιχειρώντας να αποκομίσουν μεγαλύτερα οφέλη για τα δικά τους συμφέροντα, σε όλους τους τομείς. Βεβαίως, βασικό διαπραγματευτικό ατού της Μόσχας είναι η ενέργεια, προσφέροντας στη χώρα μας επιπλέον ποσότητες πετρελαίου και αερίου, αλλά και τη δυνατότητα αναβάθμισης του ρόλου και της θέσης της Ελλάδας στον περι φερειακό χάρτη.

Το ρίσκο

Από την άλλη πλευρά, υπάρχει ο παράγοντας της Τουρκίας, καθώς η Άγκυρα «παίζει σε όλα τα ταμπλό», παίρνοντας επιπλέον πόντους, αλλά και αυξάνοντας το ρίσκο των επιλο γών της, όταν έρθει η στιγμή να απο φασίσει «με ποιους θα πάει και ποιους θ’ αφήσει».

Η Αθήνα, πάντως, κινείται και σε άλλες κατευθύνσεις για να διασφαλί σει την ενεργειακή της τροφοδοσία. Την προηγούμενη εβδομάδα, ο νέος επικεφαλής της ΔΕΠΑ Χάρης Σαχίνης επισκέφθηκε το Μπακού και είχε συνομιλίες με αξιωματούχους της κυβέρνησης και της κρατικής ενεργει ακής εταιρείας του Αζερμπαϊτζάν.

◆ Προτεραιότητα της χώρας μας είναι να εξασφαλίσει έως ένα δισ. κυβικά μέτρα αερίου από τις πηγές της Κασπίας, ώστε να μην υπάρξουν ελλείψεις στην εσωτερική αγορά.

◆ Παράλληλα, συζητείται η συμμε τοχή του Αζερμπαϊτζάν στο πρόγραμ μα για την κατασκευή του αγωγού ITGI (Τουρκία  Ελλάδα  Ιταλία), ώστε να εξασφαλιστούν ποσότητες και για τον «διάδρομο» αυτό.

Αγκάθι η Τουρκία

Το μεγάλο «αγκάθι», ωστόσο, παραμένει η Τουρκία, καθώς, όπως εμμέσως ανέφερε σε δηλώσεις του ο Χ. Σαχίνης στο Μπακού, η στάση της γείτονος στο θέμα της transit μετα φοράς καυσίμου απειλεί να τινάξει στον αέρα οποιαδήποτε προσπάθεια.

Η Άγκυρα επιμένει στη θέση της να αγοράζει αέριο από το Αζερμπαϊτζάν και στη συνέχεια να το διαθέτει ως τούρκικο σε όσους ενδιαφέρονται στην Ευρώπη. Το Μπακού ζητάει να υπάρξει συμφωνία για τη διέλευ ση του αερίου από το έδαφος της Τουρκίας και ως αντάλλαγμα να δια θέτει ένα μέρος των ποσοτήτων σε τούρκικες εταιρείες.

Οι δύο πλευρές δεν έχουν κατα λήξει σε συμφωνία δημιουργώντας σοβαρή απειλή για όλα εκείνα τα σχέδια αγωγών που προβλέπουν τη διέλευση του αερίου από τούρκικο έδαφος. Μάλιστα παράγοντες της ενεργειακής αγοράς δεν αποκλείουν η Άγκυρα να δημιουργήσει ανάλογα προβλήματα και στον South Stream, ερμηνεύοντας με αυτόν τον τρόπο τη σπουδή να παραχωρήσει τα χωρικά της ύδατα στον Εύξεινο Πόντο.