ΔΕΥΤΕΡΑ 06.05.2024 01:03
MENU CLOSE

Το αγκάθι της διαταγής

04.05.2013 21:00

Οι Γερμανοί διακρίνονται για την προσήλωση στον στόχο που έχει τεθεί και για τη μέχρι τέλους εμμονή στην επίτευξή του.

Ο Γερμανός συγγραφέας Τόμας Μαν, που πέρασε μια φάση υπεροπτικού εθνικισμού, αλλά συνήλθε με την άνοδο του ναζισμού στην εξουσία και έγινε από τους μαχητικότερους αντιπάλους του, γράφει: «Είμαστε έθνος με έντονα τραγική ψυχή και η αγάπη μας ανήκει στη μοίρα, την όποια μοίρα, αρκεί να είναι μοίρα, ας είναι και ο αφανισμός που φλογίζει τον ουρανό, κόκκινος σαν το λυκόφως των θεών! Αυτή η ψυχική μας κατάσταση φαίνεται πως δεν μας επιτρέπει να εγκαταλείψουμε μια χαμένη υπόθεση […] προτού επέλθει μια ανείπωτη συντριβή, μια συντριβή οικονομική, πολιτική, ηθική και πνευματική, δηλαδή μια ολοκληρωτική συντριβή με ό,τι ακολουθεί: απελπισία και παραφροσύνη…». Την έφεση προς τη συντέλεια ο Τόμας Μαν τη ν αποδίδει επίσης στη μέθη που προξενεί ένα δηλητηριασμένο πιοτό που κλέβει το λογικό.

Στην έκσταση που καταλαμβάνει τους Γερμανούς μπροστά στον εμπρηστικό λόγο ενός ηγέτη, ακόμα κι αν είναι άθλιος, απατεώνας και ποταπός. Αρκεί ο ηγέτης αυτός να υποσχεθεί το κύμα μιας εθνικής ανάτασης και το πύρωμα μιας ιερής παραφοράς. Τότε αυτός ο άμοιρος λαός επενδύει στο φρικτό του πρόσωπο πίστη και ενθουσιασμό. Τον ακολουθεί τυφλά κι έτσι τυφλωμένος δεν βλέπει την ωμότητα, τη χυδαιότητα και τη δολοφονική του προστυχιά. Ωσότου, βέβαια, αυτό που φαντάζει ως ιστορική έξαρση εξαερωθεί σε μια τρομακτική χρεοκοπία. Το κλειδί εν τούτοις του γερμανικού χαρακτήρα που κρύβει στο τσεπάκι του ο Τόμας Μαν αφορά την ευπείθεια των Γερμανών στις άνωθεν διαταγές, τη στάση προσοχής σε κάθε εντολή. Το φανερώνει όμως ένας άλλος συγγραφέας, ο Ελίας Κανέτι: Η διαταγή είναι αγκάθι. Όποιος το φέρει στο σώμα του βιάζεται να το ξεφορτωθεί και ο μόνος τρόπος είναι να το καρφώσει στο σώμα κάποιου άλλου…

 
ΔΕΥΤΕΡΑ 06.05.2024 00:06
Exit mobile version