Στον αριθμό καταλήξαμε: 8.400 (κι όχι 4.800, όπως υπολογίζαμε μέχρι τώρα). Μένει να καταλήξουμε στο πότε και στο πού. Πότε θα επιστραφούν τα όστρακα – κομμάτια – από αγγεία τα οποία σήμερα βρίσκονται στο μουσείο Pfahlbaumuseum και προέρχονται από παράνομες ανασκαφές στο Βελεστίνο κατά τη γερμανική κατοχή, και πού θα εκτίθενται.

Έθεσαν τα ευρήματα υπέρ της  ναζιστικής προπαγάνδας

Την ανασκαφική έρευνα επί Κατοχής διενήργησε ο Γερμανός αρχαιολόγος Hans Reinterth με συνεργάτες τους Rudolf Stampfuss και Wilhelm Stossel. Αποκάλυψαν τότε και υπολείμματα οικισμού της Νεότερης Νεολιθικής Εποχής (5300-4500 π.Χ). Μάλιστα προσπάθησαν να ερμηνεύσουν τα ευρήματα με βάση τη ναζιστική προπαγάνδα. Το 1942 δημοσιεύθηκε στην προπαγανδιστική εφημερίδα «Λαϊκός Παρατηρητής» («Volkischer Beobachter») η κάτοψη ενός μακρόστενου οικοδομήματος μήκους 30 μέτρων, ασυνήθιστα μεγάλου για τα νεολιθικά της Θεσσαλίας, που τους θύμιζε τα λεγόμενα «μακρόστενα σπίτια» της Κεντρικής Ευρώπης. Έτσι, το εύρημα ερμηνεύτηκε ως «απόδειξη επίδρασης των λαών της Κεντρικής Ευρώπης στον ελλαδικό χώρο ήδη από τη νεολιθική περίοδο». Η άποψη αυτή αντιμετωπίστηκε πάντα με επιφύλαξη.

Σύμφωνα με τον σπουδαίο Δημήτρη Θεοχάρη, ο οποίος πραγματοποίησε και ο ίδιος ανασκαφές στη Μαγούλα το 1972, το οικοδόμημα είναι αρχαιότερο από τα μέγαρα του Σέσκλου και του Διμηνίου. Τα ευρήματα της ανασκαφής μεταφέρθηκαν από τους Γερμανούς στη χώρα τους και όπως προκύπτει μετά τον πόλεμο επιστράφηκε μόνο ένα μέρος τους στην Ελλάδα, αυτό που βρέθηκε στη Δυτική Γερμανία. Το 1990, μετά την επανένωση της Γερμανίας, αποκαλύφθηκε ότι φυλάσσονταν κι άλλα στην Ακαδημία του Ανατολικού Βερολίνου τα οποία μεταφέρθηκαν στο Ινστιτούτο Προϊστορίας και Πρωτοϊστορίας του Ελεύθερου Πανεπιστημίου του Βερολίνου. Το ανασκαφικό υλικό μελετήθηκε και δημοσιεύθηκε το 2001 από τον διευθυντή του Ινστιτούτου Bernhard Hansel και το 2006 μεταφέρθηκε στο Pfahlbaumuseum Unteruhldingen, απ’ όπου θα γυρίσει πίσω. Οι Γερμανοί μάς το υπέδειξαν το 2010.

Διασπασμένη συλλογή

Η Αγγέλικα Ντούζουγλη σημειώνει ότι μετά το τέλος της ανασκαφής οι Γερμανοί αρχαιολόγοι συνεννοήθηκαν με τους ιδιοκτήτες των χωραφιών ώστε να διαλύσουν τα οικοδομικά λείψανα, ενώ χάθηκε και το βιβλίο της ανασκαφής που θα έδινε πολλά στοιχεία. Η ίδια πάντως δεν έχει ενημερωθεί για τις νέες αυτές αρχαιότητες από τη Μαγούλα που εντοπίσθηκαν στη Γερμανία και θα επιστραφούν στην Ελλάδα.

Στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας βρίσκονται 800 όστρακα της Ύστερης Νεολιθικής Εποχής, 200 λίθινα εργαλεία καθώς και αριθμός οστέινων εργαλείων, πήλινα ειδώλια, αγκυρόσχημο αντικείμενο, κοσμήματα κ.ά. Το ερώτημα που βάζουν αρχαιολόγοι είναι αν η συλλογή μπορεί να παραμείνει διασπασμένη, με ένα μέρος της να είναι αποθηκευμένο στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας και ένα άλλο μέρος της να βρίσκεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Βόλου.