Το πρώτο γνωστό κείμενο που πραγματεύεται και αναζητεί τις ρίζες του αντισημιτισμού πριν από την έλευση του χριστιανισμού, στους ελληνιστικούς χρόνους, σύμφωνα με τα κείμενα και τις μαρτυρίες των ιστορικών της εποχής.

Felix Stahelin
Ο Αντισημιτισμός της Αρχαιότητος
Μετάφραση-Σχόλια: Τάσος Ψηλογιαννόπουλος
Εκδόσεις: Αργοναύτης
Σελ.: 68

Το πρώτο γνωστό κείμενο που πραγματεύεται και αναζητεί τις ρίζες του αντισημιτισμού πριν από την έλευση του χριστιανισμού, στους ελληνιστικούς χρόνους, σύμφωνα με τα κείμενα και τις μαρτυρίες των ιστορικών της εποχής.

Πρόκειται για μια σημαντικότατη και σπάνια μελέτη που, αν και έχει τις ρίζες της στο απώτατο παρελθόν, διατηρεί άσβεστο το έντονο και πάντα επίκαιρο ενδιαφέρον που σχετίζεται με το εν τέλει πλέον μεταφυσικό διαχρονικό μίσος εναντίον των Εβραίων.

Ένα μίσος του οποίου το παρανοϊκό ξέσπασμα στις αρχές του Μεσοπολέμου στη Γερμανία οδήγησε στο αποτρόπαιο έγκλημα των στρατοπέδων εξόντωσης εκατομμυρίων αθώων ανθρώπων, οι οποίοι αφανίστηκαν στο όνομα μιας αλόγιστης προκατάληψης για ένα έγκλημα που δεν υπήρξε ποτέ.

Η μελέτη αυτή του Felix Stahelin είναι το πρώτο γνωστό κείμενο που πραγματεύεται το φαινόμενο του αντισημιτισμού. Τη βάση αυτής της εργασίας αποτέλεσε μια διάλεξη για το ευρύ κοινό, την οποία έδωσε ο συγγραφέας στις 17 Φεβρουαρίου του 1901 στη Βασιλεία της Ελβετίας. Κατόπιν, το κείμενο αυτό δημοσιεύτηκε επεξεργασμένο σε δυο συνέχειες την ίδια χρονιά στο ένθετο της κυριακάτικης έκδοσης της «Γενικής Ελβετικής Εφημερίδας». Το μεγάλο αυτό θέμα για τις απαρχές του αντισημιτισμού υπονομεύεται ήδη από το σύντομο της μελέτης. Πράγματι δεν πρόκειται για μια εξαντλητική επεξεργασία του διαχρονικού και σίγουρα πολύπλοκου αυτού ζητήματος. Ωστόσο, πρόκειται για μια προσπάθεια που επικεντρώνεται στη διαμόρφωση μιας τεκμηριωμένης άποψης, η οποία βασίζεται στα σημαντικότερα γεγονότα, που σχετίζονται με τη διερεύνηση των καταβολών και της ιστορικής πορείας του ιουδαϊκού έθνους. Αν μάλιστα αναλογιστεί κάποιος και το ότι η μελέτη δεν περιλαμβάνει τα κατοπινά δραματικά γεγονότα που σχετίζονται με τη γενοκτονία των Εβραίων στη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, τα συμπεράσματα του κειμένου αποκτούν ακόμα μεγαλύτερη σημασία.

Για το μίσος που εμπνέουν οι Εβραίοι ιστορικά έχει κατηγορηθεί κατά μείζονα λόγο ο χριστιανισμός. Η χριστιανική φιλολογία υποδεικνύει τους Εβραίους ως υπαίτιους για τα δεινά του Θεανθρώπου (και κατά συνέπεια της πιο διαδεδομένης και ισχυρής θρησκείας του σύγχρονου κόσμου, όπως παραδόξως εξελίχθηκε ο χριστιανισμός).

Με αυτήν την ευρέως διατυπωμένη και διαδεδομένη άποψη διαφωνεί εκ θεμελίων ο συγγραφέας. Δυναμικό και θεμελιωμένο επιχείρημά του είναι η ιστορική άποψη ότι οι πρώτοι χριστιανοί εξαιτίας του ήδη υπάρχοντος αντισημιτισμού, υπέστησαν μια σειρά διώξεων, πέφτοντας θύματα αρκετές φορές των ιδίων προκαταλήψεων. Μερικές όμοιες κατηγορίες είναι αυτές της λατρείας του όνου, της μισανθρωπίας και του τελετουργικού φόνου. Εξίσου ισχυρό είναι και το επιχείρημα που θέλει τους Εβραίους να κατηγορούν τους χριστιανούς και να τους υποδεικνύουν ως πραγματικούς ενόχους για να αποτινάξουν από τους ώμους τους τις προκαταλήψεις που βαρύνουν τους ιδίους.

Εν κατακλείδει, ο συγγραφέας θεωρεί την αντίληψη που υποστηρίζει πως οι ρίζες του μίσους εναντίον των Εβραίων είναι χριστιανικές ως μια επί πλέον προκατάληψη. Αντίθετα ο Felix Stahelin υποστηρίζει ότι πρόκειται για μια ιστορία που οι ρίζες της ανιχνεύονται στην ελληνιστική εποχή, πράγμα που προσπαθεί να αποδείξει μέσα από διάφορα κείμενα υπογεγραμμένα από έγκυρους ιστορικούς της συγκεκριμένης περιόδου.

Ακολουθήστε το topontiki.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν.