Αντίθετα, στην Ελλάδα έκαναν αίτηση για άσυλο 9.430 άτομα το 2014, σε σύγκριση με 8.225 το 2013, ποσοστό δηλαδή 1,5% του συνόλου αιτούντων ασύλου στην Ε.Ε

Όσον αφορά τους Σύριους πρόσφυγες, τα στοιχεία αποκαλύπτουν ότι στην Ευρωπαϊκή Ένωση, από την έναρξη των εχθροπραξιών το 2011, έχουν ζητήσει πολιτικό άσυλο 150.000 άνθρωποι, εκ των οποίων οι περισσότεροι στη Γερμανία (49.830) και τη Σουηδία (48.350).

 

Στην Ελλάδα, αίτηση ασύλου έχουν καταθέσει 1.615, την στιγμή που στην Ολλανδία έχουν υποβάλει 9.540 αιτήσεις, στη Βουλγαρία 8.425, στην Αυστρία 7.000, στην Ελβετία 7.535, στη Βρετανία 5.090, στο Βέλγιο 4.610, στην Ουγγαρία 4.500, στη Γαλλία 3.780, στην Ισπανία 1.705, στην Ιταλία 1.640 και στην Κύπρο 1.000.

 

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ, ο αριθμός των αιτούντων άσυλο από τη Συρία έχει αυξηθεί κατά 24% σε σχέση με το 2013, φτάνοντας τους 216.300, εκ των οποίων οι περισσότεροι σε Γερμανία, Γαλλία, Σουηδία, Ιταλία και Βρετανία.

 

Είναι χαρακτηριστικό επίσης ότι, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των διεθνών οργανισμών, αν και το 32% των ανθρώπων που έφτασαν στην Ε.Ε. μέσω θαλάσσης προέρχεται από τη Συρία (69.000), ελάχιστοι έκαναν αίτηση ασύλου στην Ελλάδα ή την Ιταλία.

 

Αν και η χώρα μας δεν θεωρείται χώρα αιτούντων άσυλο, είναι αδιαμφισβήτητα η δεύτερη μετά την Ιταλία χώρα εισόδου στην Ε.Ε., με την ελληνική κυβέρνηση να εκτιμά ότι λόγω της ολοένα και εντεινόμενης κρίσης στη Συρία αλλά και σε άλλες εμπόλεμες περιοχές αναμένονται μέσα στο 2015 περισσότεροι από 100.000 πρόσφυγες στην Ελλάδα μόνο.

 

Η εκρηκτική κατάσταση απαιτεί άμεσα την ανάληψη ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας, θέμα το οποίο έχει θέσει επιτακτικά και η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ, που έχει επισημάνει σε όλους τους τόνους ότι η Ε.Ε. θα πρέπει να αναλάβει συγκεκριμένες πρωτοβουλίες για τη διαχείριση των εκατοντάδων χιλιάδων προσφύγων που αναμένονται κυρίως στην Ιταλία και την Ελλάδα.

 

 

Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ απέστειλε προς την Ευρωπαϊκή Ένωση συγκεκριμένες προτάσεις για την ανάληψη δράσης και την παροχή βοήθειας προς την Ελλάδα και την Ιταλία που υποδέχονται λόγω γεωγραφικής θέσης το μεγαλύτερο κύμα προσφύγων.

Οι επιτελείς του ΟΗΕ επισημαίνουν ότι θα πρέπει να υπάρξει ενδο- ευρωπαϊκή αλληλεγγύη ώστε να μην αναλαμβάνουν την ευθύνη για τη διαχείριση των προσφύγων μερικές μόνο χώρες.

 

Όπως επισήμανε στο «Π» ο Πέτρος Μάστακας, υπεύθυνος Προστασίας της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, «ανάμεσα στις προτάσεις της Υ.Α. και προς την κατεύθυνση της υποστήριξης της Ελλάδας και την Ιταλίας, είναι και η πιθανή υιοθέτηση ενός πιλοτικού προγράμματος μετεγκατάστασης εντός της Ε.Ε. για τους Σύριους πρόσφυγες που φθάνουν στις δύο χώρες». 

 

Αυτή η πρόταση, μας διευκρίνισε, είναι ακόμα σε πρωτόλεια μορφή και στηρίζεται στην κεντρική ιδέα ότι ένας αριθμός από τους Σύριους που φτάνουν στην Ελλάδα και την Ιταλία και αναγνωρίζονται ως πρόσφυγες θα μπορούν, με βάση προηγούμενες ρυθμίσεις και συνεννοήσεις, να μετεγκατασταθούν σε άλλες χώρες της Ε.Ε. που θα τους δέχονται.

Ένα δίκαιο σύστημα κατανομής, υπογραμμίζει ο Πέτρος Μάστακας, θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη ακριβώς κάποια κριτήρια που αφορούν τη δυνατότητα κάθε χώρας για υποδοχή αιτούντων άσυλο – προσφύγων και το πόσο επιβαρυμένες είναι ήδη από υπάρχουσες αιτήσεις ασύλου.

 

Σκοπός ενός τέτοιου σχεδίου, σύμφωνα με την Υ.Α, είναι να ενισχύσει την εμπιστοσύνη και αλληλεγγύη μεταξύ των μελών της Ε.Ε. μοιράζοντας μεταξύ τους την ευθύνη για τις αυξανόμενες προσφυγικές ροές και να μειώσει τις παράτυπες δευτερεύουσες μετακινήσεις μεταξύ των χωρών της, που θέτουν σε κίνδυνο τις ζωές των προσφύγων.

Παράλληλα προτείνεται ακόμα:

■ Η καθιέρωση μιας ισχυρής ευρωπαϊκής επιχείρησης έρευνας και διάσωσης. 

■ Η υποστήριξη για την επαρκή υποδοχή των αιτούντων άσυλο και την εξέταση των αιτημάτων τους.

■ Η αύξηση των αξιόπιστων νόμιμων εναλλακτικών λύσεων στα επικίνδυνα ταξίδια – όπως η μετεγκατάσταση (από γειτονικές της Συρίας χώρες προς άλλα κράτη), οι θεωρήσεις εισόδου για ανθρωπιστικούς λόγους, η διευρυμένη δυνατότητα οικογενειακής συνένωσης, θεωρήσεις εισόδου για σπουδές ή εργασία, ιδιωτικές χορηγίες (private sponsorship) κ.λπ.

 

Η έκτακτη Σύνοδος Κορυφής που πραγματοποιείται σήμερα, Πέμπτη 23 Απριλίου, καλείται να λάβει αποφάσεις με βάση τις προτάσεις που επεξεργάστηκε η Κομισιόν και εγκρίθηκαν κατά τη Σύνοδο των αρμόδιων υπουργών. Προτάσεις που χαρακτηρίζονται αόριστες και κυρίως «αστυνομικού» χαρακτήρα.

Είναι χαρακτηριστικό ότι, αν και προβλέπεται η δημιουργία πιλοτικού προγράμματος για τη μετεγκατάσταση των προσφύγων, αυτό θα γίνεται σε εθελοντική βάση, χωρίς την υιοθέτηση δηλαδή συγκεκριμένων κριτηρίων που θα έχουν να κάνουν με τη δυνατότητα κάθε χώρας να υποδεχθεί πρόσφυγες και την επιβάρυνση που έχει ήδη.

Παράλληλα, όσον αφορά την Ελλάδα και την Ιταλία, προβλέπει άμεσα την επεξεργασία αιτήσεων ασύλου από ομάδες που θα βρίσκονται στην Ιταλία και στην Ελλάδα υπό την αιγίδα της EASO, διαδικασία που δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τους δύο μήνες από την ημέρα υποβολή της αίτησης.

Τις δυο αυτές χώρες αφορά κυρίως και η ενίσχυση και επέκταση της επιχειρησιακής δράσης των προγραμμάτων «Ποσειδών» και «Τρίτων», πρόταση όμως που πρέπει να συνοδευθεί από συγκεκριμένα κονδύλια και χρονοδιαγράμματα.

 

Παράλληλα προβλέπεται ακόμα:

■ Η κατάσχεση και καταστροφή των πλοιαρίων που χρησιμοποιούν οι δουλέμποροι.

■ Η λήψη δακτυλικών αποτυπωμάτων από όλους τους μετανάστες.

■ Η επίσπευση των διαδικασιών απέλασης μεταναστών που δεν διαθέτουν τα νόμιμα έγγραφα υπό τον συντονισμό της Frontex.

 

20.000 άτομα έχουν χάσει τα τελευταία 10 χρόνια τη ζωή τους στη Μεσόγειο προσπαθώντας να φτάσουν στην Ε.Ε.
3.500 άτομα έχασαν τη ζωή τους στη Μεσόγειο κατά το 2014
1 άτομο πνίγεται για κάθε είκοσι που διασώζονται, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ
31.500 άνθρωποι είναι γνωστό ότι διέσχισαν μέχρι στιγμής κατά το 2015 τη Μεσόγειο προς την Ιταλία και την Ελλάδα
100.000 πρόσφυγες αναμένεται να φθάσουν εντός του 2015 στην Ελλάδα
626.000 άνθρωποι έκαναν αίτηση ασύλου στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2014, σύμφωνα με έκθεση της Eurostat 
203.000 πρόσφυγες έκαναν αίτηση ασύλου στη Γερμάνια το 2014, 81.000 στη Σουηδία, 65.000 στην Ιταλία και 63.000 στη Γαλλία 
1,5% του συνόλου των αιτούντων άσυλο στην Ε.Ε. έκανε αίτηση στην Ελλάδα το 2014 και συγκεκριμένα 9.430 άτομα 
122.790 Σύριοι πρόσφυγες έκαναν αίτηση ασύλου το 2014 στις χώρες της Ε.Ε., εκ των οποίων 49.830 στη Γερμανία και 48.350 στη Σουηδία
1.615 Σύριοι πρόσφυγες έχουν καταθέσει αίτηση ασύλου στην Ελλάδα
56% των Σύριων προσφύγων από την έναρξη του πολέμου κατέθεσε αίτημα ασύλου σε Γερμανία και Σουηδία 
2 εκατομμύρια Σύριοι πρόσφυγες κάτω των 18 ετών κινδυνεύουν να καταστούν μια χαμένη γενιά

 

Η αλήθεια για τον Κανονισμό «Δουβλίνο ΙΙ»

Σύμφωνα με την πρόβλεψη του ονομαζόμενου Κανονισμού «Δουβλίνο ΙΙ», η πρώτη χώρα εισόδου ενός αλλοδαπού στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχει την υποχρέωση να εξετάσει και να αποφανθεί για την αίτηση ασύλου του. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι, εάν ένας αλλοδαπός μπει στην Ε.Ε. από την Ελλάδα, ακόμη κι αν καταφέρει να περάσει σε άλλη ευρωπαϊκή χώρα και καταθέσει εκεί άσυλο, θα πρέπει να επιστρέψει στην Ελλάδα για να εξεταστεί η αίτησή του. 

Ο Κανονισμός αυτός, σύμφωνα με τις χώρες που είναι οι βασικές πύλες εισόδου στην Ε.Ε., όπως η Ελλάδα και η Ιταλία, είναι ένα από τα κεντρικά προβλήματα που τις έχουν μετατρέψει σε «αποθήκες ψυχών» και ζητούν την τροποποίησή του χαρακτηρίζοντάς τον άδικο και επί της ουσίας άνευ αποτελεσματικότητας.

Αντίθετα, οι χώρες του Βορρά που αποτελούν εκείνες που προτιμούν οι μετανάστες για να καταθέσουν άσυλο δεν συζητούν την αλλαγή του Κανονισμού.

Στην Ελλάδα, όμως, τα τελευταία δυο χρόνια, εξαιτίας καταδικαστικών αποφάσεων κατά της χώρας μας για θέματα μεταχείρισης αιτούντων άσυλο, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά η Υπηρεσία Ασύλου, «σχεδόν όλες οι χώρες της Ε.Ε. έχουν αναστείλει την επιστροφή αιτούντων άσυλο κατ’ εφαρμογή του “Δουβλίνο IΙ”». 

Όπως επισήμανε στο «Π» ο Πέτρος Μάστακας, υπεύθυνος Προστασίας της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, «η πρακτική εφαρμογή του ως προς την Ελλάδα έχει ανασταλεί με βάση δικαστική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (M.S.S. v Belgium & Greece, 21 Ιανουαρίου 2011), ενώ και η Υ.Α. με βάση μια έκθεση που δημοσίευσε στις αρχές του έτους σχετικά με την τρέχουσα κατάσταση του ασύλου στην Ελλάδα ύστερα από εκτενή αξιολόγηση που πραγματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια του τελευταίου τριμήνου του 2014, συνέστησε στα κράτη να εξακολουθούν να μην επιστρέφουν αιτούντες άσυλο στην Ελλάδα με βάση αυτόν τον Κανονισμό». 

Η αναστολή έγινε γιατί, σύμφωνα με τις καταδικαστικές για τη χώρα μας αποφάσεις, οι συνθήκες διαβίωσης και κράτησης των αιτούντων άσυλο ήταν ανεπαρκείς ενώ η Ελλάδα δεν εφάρμοζε ένα «δίκαιο και αποτελεσματικό σύστημα ασύλου», με συνέπεια μακρόχρονη αβεβαιότητα για τους αιτούντες άσυλο.