Βέβαιος για λύση στο θέμα του χρέους εμφανίστηκε χθες ο Αλέξης Τσίπρας, καθώς διεμήνυσε ότι τα νέα είναι τόσο καλά που μπορεί να χρειαστεί να φορέσει γραβάτα, σύμφωνα με τη γνωστή παλαιότερη δέσμευσή του. Η δήλωση αυτή ήρθε παραμονές της ψήφισης των μέτρων και μία μέρα μετά την επικοινωνία που είχε με την Άνγκελα Μέρκελ, κατά την οποία συμφωνήθηκε ότι στο επικείμενο Eurogroup η λύση για το χρέος είναι «αναγκαία κι εφικτή».

Όπως αποκάλυψε, στην επικοινωνία αυτή, η καγκελάριος τον ενημέρωσε ότι θα επιληφθεί η ίδια των γερμανικών θέσεων στο Eurogroup.

 

Παραφωνία, πάντως σε αυτήν την αισιοδοξία προήλθε από την πλευρά της ευρωζώνης, καθώς σε δηλώσεις του ανώνυμος αξιωματούχος συνέδεσε την απόφαση για εκταμίευση της δόσης με την απόφαση του ΔΝΤ για τη συμμετοχή του στο πρόγραμμα. Την ώρα που έκλεινε το «Π» δεν υπήρχε κυβερνητική αντίδραση, ωστόσο παράγοντες της κυβέρνησης απέδιδαν τη δήλωση αυτή στη σκληρή διαπραγμάτευση Βερολίνου – ΔΝΤ. Σημειώνεται δε ότι κυβερνητικές πηγές τις προηγούμενες μέρες απέκλειαν δυσμενείς εξελίξεις αναφορικά με την εκταμίευση της δόσης.

 

Η κυβέρνηση αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο η οριστική λύση στα μεσοπρόθεσμα να πάρει μερικές μέρες ακόμη, κι επομένως να «πιάσει» και τις πρώτες μέρες του Ιουνίου, αλλά ευρύτερα θεωρείται ότι το καταληκτικό ορόσημο για το χρέος είναι το Eurogroup της 15ης Ιουνίου. 

 

Έτσι, στο παρά πέντε της συνεδρίασης των ΥΠΟΙΚ της ευρωζώνης, όπου σύμφωνα με την επίσημη ατζέντα θα συζητηθούν το δημοσιονομικό μονοπάτι μετά το 2018 (πρωτογενή πλεονάσματα), το χρέος, το κλείσιμο της αξιολόγησης και η απόφαση για την εκταμίευση της δόσης, ΔΝΤ και Βερολίνο φέρεται ακόμη να μην έχουν έρθει σε συμφωνία πάνω σε μια κοινά αποδεκτή φόρμουλα. 

 

Η συζήτηση φαίνεται να περιστρέφεται μεταξύ άλλων γύρω από τα επιτόκια, και ως προς αυτό εξετάζεται και το ενδεχόμενο της εξαγοράς δανείων του ΔΝΤ από τον ESM, παρέμβαση που θεωρείται ότι οδηγεί σε μείωση των επιτοκίων. Βάση της συζήτησης σε κάθε περίπτωση αποτελεί η δέσμευση του Eurogroup τον Μάιο του 2016 να επεκτείνει την περίοδο ωρίμανσης στα ελληνικά δάνεια, ώστε οι ακαθάριστες ανάγκες χρηματοδότησης της Ελλάδας να είναι κάτω του 15% του ΑΕΠ μετά το 2018 μεσοπρόθεσμα και κάτω από το 20% ΑΕΠ αργότερα.

 

Επίσης, παρόλο που η κυβέρνηση κρατά κλειστά τα χαρτιά της, οι πληροφορίες που καταγράφονται μέχρι στιγμής αναφορικά με τα πρωτογενή πλεονάσματα μιλούν για έναν συμβιβασμό σε επίτευξη υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων 3,5% του ΑΕΠ για ένα διάστημα έως 5 χρόνων μετά τη λήξη του τρέχοντος προγράμματος.

 

Η κυβέρνηση φρόντισε να προϊδεάσει για την εικόνα ασυμφωνίας ΔΝΤ – Βερολίνου λίγα εικοσιτετράωρα πριν από το κρίσιμο Eurogroup, διευκρινίζοντας προκαταβολικά (σε άτυπη ενημέρωση δημοσιογράφων τη Δευτέρα) ότι απηχεί το παρασκήνιο μιας σκληρής διαπραγμάτευσης που είναι «πραγματικότατη» (και άρα όχι προσχηματική για να δικαιολογηθούν τυχόν νέες καθυστερήσεις). 

 

Εν κατακλείδι, κυβερνητικές πηγές μεταφέρουν την ισχυρή «πεποίθησή» τους πως το ΔΝΤ θα παραμείνει «full on board» στο πρόγραμμα (με χρηματοδότηση), όπως απαιτεί το Βερολίνο, αλλά μέχρι την οριστική κατάληξη το παζάρι θα είναι σκληρό. Άλλωστε το Βερολίνο δεν είναι μόνο του, αλλά διαπραγματεύεται και για μια σειρά βόρειων χωρών, με τις οποίες διατηρεί συμμαχίες και οι οποίες θέλουν την παραμονή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα ως εγγύηση για την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων έναντι της «ελαστικής» Κομισιόν αλλά εμφανίζονται επιφυλακτικές ως προς την ελάφρυνση του χρέους φοβούμενες τον πολιτικό αντίκτυπο στο εσωτερικό τους.

 

Η κυβερνητική βεβαιότητα πατάει στο κλίμα που έχει δημιουργηθεί στις αγορές, και συγκεκριμένα στη διαμόρφωση της απόδοσης του δεκαετούς ομολόγου στο 5,67% (επιστρέφοντας στα επίπεδα του 2014) και στο 5,44% για το διετές ομόλογο, κάτι το οποίο, σύμφωνα με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο, εκλαμβάνεται ως θετική αντίδραση των αγορών στην ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης και «σήμα ότι οι αγορές προεξοφλούν την επιτυχή έκβαση των διαπραγματεύσεων για το χρέος, που συνεπαγόμενα θα οδηγήσει στην ένταξη της Ελλάδας στο Πρόγραμμα Ποσοτικής Χαλάρωσης της ΕΚΤ». 

 

Η κυβέρνηση σε αυτήν τη φάση δείχνει να ποντάρει σε μια άτυπη «συμμαχία» με το ΔΝΤ, του οποίου την παραμονή επιθυμεί στον βαθμό που αυτή εξασφαλίζει και την ένταξη στο πρόγραμμα της ποσοτικής χαλάρωσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, δεδομένο που με τη σειρά του αποκαθιστά την εμπιστοσύνη των επενδυτών στα ελληνικά ομόλογα και καθιστά πιο «ασφαλή» μια άμεση δοκιμαστική έξοδο στις αγορές.

 

Ωστόσο, εμφανίζεται το παράδοξο η κυβέρνηση να ποντάρει στη συμμαχία του ΔΝΤ, το οποίο χαρακτηρίζει το χρέος μη βιώσιμο και ζητά ελάφρυνση για να χαρακτηριστεί βιώσιμο και να ανοίξουν οι «πύλες» των αγορών, αλλά με τις προβλέψεις της μοιάζει να στηρίζει το επιχείρημα Σόιμπλε ότι δεν χρειάζεται ελάφρυνση χρέους αλλά μόνο μεταρρυθμίσεις και αναπτυξιακές πρωτοβουλίες.

 

Στις εκτιμήσεις της, όπως καταγράφονται στο άτυπο σημείωμα που εστάλη μετά τα μεσάνυχτα της Κυριακής, η κυβέρνηση προβλέπει «αυθόρμητη» υπεραπόδοση της οικονομίας κι επίτευξη υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων μετά το 2018, που με την κυβερνητική παρέμβαση, δηλαδή την εφαρμογή αντιμέτρων, εξισορροπούνται κάπου κοντά στον στόχο του 3,5%, και συγκεκριμένα στο 4%.

 

Ειδικότερα, κατά τις προβλέψεις του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης η απόδοση της οικονομίας μετά το 2018 αποφέρει πλεονάσματα 4,17% το 2019, 4,62% το 2020, 5,50% το 2021. Με την παρέμβαση των αντιμέτρων είναι δυνατό, εκτιμά η κυβέρνηση, τα πλεονάσματα να συγκρατηθούν κοντά στον στόχο του 3,5% (4%, 4,01%, 4,03% αντιστοίχως).

 

Προφανώς η κυβέρνηση επιχειρεί να στηρίξει τη θέση ότι μπορεί να δημιουργηθεί ικανός δημοσιονομικός χώρος που θα επιτρέψει να επιστραφεί μερίδιο από τα πλεονάσματα στις πληττόμενες από τα μέτρα κοινωνικές κατηγορίες. Όμως έχουν περάσει μόνο λίγοι μήνες από τότε που ο πρωθυπουργός (για διαπραγματευτικούς λόγους, όπως αποδεικνύεται) διακήρυττε ότι η οικονομία δεν αντέχει υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα πέραν του 2019…